Szkoła jako instytucja kształcąca i wychowująca


SZKOŁA JAKO INSTYTUCJA I ŚRODOWISKO WYCHOWAWCZE

Szkoła jako instytucja kształcąca i wychowująca.

Szkoła jest podstawową instytucją oświatowo wychowawczą w systemie edukacji. Zajmuje się „kształceniem i wychowaniem dzieci, młodzieży i dorosłych, stosownie do przyjętych w danym społeczeństwie celów i zadań oraz koncepcji oświatowo- wychowawczych i programów”. Mówiąc prościej- jest to społeczność nauczycieli i uczniów, i w końcu jest to system działań pedagogicznych. Odpowiedzialność za realizację programu oraz prawidłowe funkcjonowanie szkoły ponoszą:

Funkcje szkoły.

- kształtowanie postaw moralnych i społecznych zgodnych z zasadami demokracji

- umacnianie poczucia obowiązku pracy i nauki

- rozwijanie aktywnych postaw zawodowych i społecznych

- wspomaganie wychowawczej roli rodziny

- tworzenie kultury pozytywnych wzorów

- kształtowanie umiejętności współpracy i poczucia odpowiedzialności

- przeciwdziałanie przemocy i uzależnieniom

- kształtowanie rozwoju intelektualnego

- rozwijanie motywacji do ustawicznego kształcenia i rozwoju

- możliwość korzystania z biblioteki i internatu

- przekazywanie wiedzy z różnych dziedzin nauki (technika, literatura, sztuka)

- umożliwia zdobycie wiedzy i umiejętności niezbędnych do kontynuacji nauki

- rozwijanie zainteresowań

- zaspakaja podstawowe potrzeby, niezbędne dla prawidłowego rozwoju fizycznego i psychospołecznego

- organizowanie płatnych obiadów na stołówce

- zapewnia bezpieczeństwo przed rozpoczęciem zajęć, podczas przerw międzylekcyjnych

-zapewnia higieniczne warunki i opiekę wychowankom

- korzystanie z zajęć pozalekcyjnych- w miarę posiadanych środków

- troska o dzieci, które potrzebują pomocy w rożnych formach (bezpłatne obiady)

Często także szkole przypisuje się funkcję głównego inicjatora i koordynatora działalności wychowawczej w środowisku pozaszkolnym- w rejonie, z którego dzieci chodzą do tejże szkoły.

Niedomagania w funkcjonowaniu szkoły:

Szkoła jako instytucja kształcenia i wychowania nie zawsze funkcjonuje bez zakłóceń czy niedomagań. W obecnym szkolnictwie jest wiele do naprawienia.

Należy tutaj wymienić najistotniejsze przeszkody w prawidłowym funkcjonowaniu szkolnictwa:

 

1) Preferowanie funkcji kształcącej kosztem niedomagania funkcji wychowawczej (pomija sfery emocjonalne i dążeniowe, nie może bliżej poznać zainteresowań i potrzeb swych uczniów , ani też nawiązać z nimi bardziej osobistej więzi emocjonalnej).

 

2) Przeładowanie programu nauczania: 

>trudne treści - zwłaszcza dla uczniów przeciętnych,

>wiedza encyklopedyczna lub słownikowa,

>sztywne, te same od lat treści - bez względu na zainteresowania i zdolności uczniów.

 

3)Nadmiar tradycyjnych metod nauczania:

- nie liczą się z zainteresowaniami i zdolnościami uczniów,

- nauczyciele podają gotowe treści - domagając się wysłuchania, zapamiętania i odtworzenia; - niedostateczne zabieganie o aktywizowanie uczniów w procesach myślenia i praktycznego działania.

 

4) Przestarzała organizacja procesu nauczania:

- oparta głównie na nauczaniu frontalnym w klasie, skoncentrowanym głownie na podręczniku i nauczycielu,

- nie docenia się tu nauczania zespołowego, grupowego, a poniekąd także indywidualnego,

- wykluczona jest praca z uczniami wybitnie zdolnymi lub przejawiającymi trudności w nauce i zachowaniu.

 

5) Braki w należytym przygotowaniu kadry nauczycielskiej.

- niedosyt w rozwijaniu i doskonaleniu ich umiejętności przydatnych w wychowaniu i nauczaniu- umiejętności psychopedagogicznych takich jak:

6) Braki w wyposażeniu materialnym szkoły.

7) Niedożywianie uczniów. 

Przemoc w szkole.

Formy przemocy szkolnej to:


przemoc fizyczna

przemoc słowna

przemoc bez użycia słów i kontaktu fizycznego


Przezywanie czy izolacja może być tak samo krzywdzące i bolesne dla ucznia jak atak fizyczny. Nie wolno lekceważyć tych form przemocy. Wszystko bowiem zależy od wrażliwości danego dziecka.

a) Cechy ofiary pasywnej:

b) Cechy ofiary prowokującej:

c) Pamiętajmy jednak o tym:

Żadne dziecko nie jest winne temu, że stało się ofiarą przemocy.
Każdy ma prawo być wrażliwym, słabym, bezbronnym.
Nikt nie ma prawa użyć w stosunku do niego przemocy.

Uczniowie będący ofiarami przemocy bardzo rzadko zwracają się po pomoc do dorosłych. Zazwyczaj boją się swoich prześladowców i cierpią w samotności. Nie wierzą, że ktoś może im pomóc. W tej sytuacji bardzo ważna jest obserwacja ze strony nauczycieli zachowań i postaw uczniów.

Dzieci będące ofiarami zwykle:

Doświadczenie bycia ofiarą może mieć istotny wpływ na przyszłe życie dzieci. Dlatego tak ważne jest, aby wychowawcy pomagali im pozbyć się tej obciążającej roli.

Od czego zacząć?

Pomoc dziecku - ofierze polega przede wszystkim na zapewnieniu mu poczucia bezpieczeństwa w szkole - czyli przerwaniu wszelkich aktów przemocy, jakie wobec niego stosowano. Nauczyciel powinien porozmawiać z uczniem o istniejącej sytuacji oraz zapewnić go, że zrobi wszystko, aby przemoc więcej się nie powtórzyła. Dziecko może współpracować z nauczycielem:opowiedzieć o konkretnych wydarzeniach, wskazać sprawców, ale ma także prawo do milczenia, pozostania z boku, nie angażowania się. To na dorosłych spoczywa obowiązek rozwiązania tego problemu.
Nauczyciel powinien informować dziecko na bieżąco, jakie kroki wobec sprawców podejmie, co już zrobił i jakie są tego efekty. W wielu przypadkach na rozmowy należy zapraszać rodziców i wspólnymi siłami rozwiązywać problem.

Po podjęciu tego typu działań, nauczyciel może dodatkowo wspierać dziecko na kilka sposobów:

Nauczyciel może rozmawiać z dzieckiem na temat jego sytuacji w klasie. Uczniowie, którzy są dręczeni przez innych często nie mają z kim podzielić się swoim smutkiem, strachem, rozżaleniem. Nauczyciel może okazać zrozumienie dla uczuć ucznia i opowiedzieć o podjętych krokach zaradczych.

Nauczyciel może pokazać dziecku jego mocne strony. Umiejętne i systematyczne dowartościowywanie może wspomóc budowanie wiary w siebie i dostarczać nowej energii do stawiania czoła problemom.

Nauczyciel może dawać uczniowi wskazówki dotyczące reagowania na zaczepki innych uczniów. Często ofiara nie wie, co może odpowiedzieć na żarty skierowane pod jej adresem. Nauczyciel może także pokazać możliwości zachowania się w takiej sytuacji.

W przypadku ofiary prowokującej, pomoc wychowawcy polega dodatkowo na uświadomieniu jej własnej roli w wyzwalaniu agresji innych uczniów. Nauczyciel może wskazać dziecku konkretne zachowania prowokujące innych do używania przemocy i wspólnie z nim pomyśleć, w jaki sposób można je powstrzymywać.

przypisywania dziecku winy za zaistniałą sytuację - nauczyciel widząc słabość ucznia, może mieć tendencję do przypisywania mu winy. Wypowiedzi typu: "Dlaczego nie masz koleżanek?", "Nie mogłaś powiedzieć im, żeby cię zostawili w spokoju", "Może to twój problem i powinnaś iść do psychologa" przyczyniają się dodatkowo do pogłębienia smutku i obniżenia poczucia własnej wartości ucznia.

bagatelizowania problemu dziecka - z punktu widzenia dorosłych, wiele nieprzyjemnych sytuacji, które przydarzają się ofierze wydaje się prostych do rozwiązania. Trudno zrozumieć, że dziecko ma z czymś takim problem i stąd pojawiające się wypowiedzi nauczycieli: "Nie przesadzaj", "Robisz z tego tragedię", "No, nie przejmuj się tym tak, nos do góry, będzie lepiej". Takie zdania powodują, że dziecko prawdopodobnie więcej nie przyjdzie porozmawiać ze swoim wychowawcą, ani nie opowie mu o nowych faktach.

dawania "dobrych" rad - jeśli dorosły nie jest w stanie pomóc uczniowi, nie poznał wystarczająco dobrze całej sytuacji, nie powinien udzielać dziecku szybkich, powierzchownych rad typu: "Jak będą chcieli od ciebie pieniądze, to powiedz im, że im nie dasz", "Musisz się zaprzyjaźnić z jakąś koleżanką z klasy i z nią wracać do domu", "Po prostu nie zwracaj uwagi na ich zaczepki". Takie wypowiedzi dają do zrozumienia dziecku, że zdane jest na własne siły i nie ma co liczyć na pomoc.

W wielu przypadkach dzieci-ofiary są niechętne jakimkolwiek rozmowom o swojej sytuacji. Powody takiego zachowania są różne: lęk przed zemstą sprawców, nieśmiałość, zbyt trudny temat, małe zaufanie do nauczyciela, złe doświadczenia itp. W żadnym wypadku nie należy zmuszać dziecka do mówienia, trzeba uzbroić się w cierpliwość i delikatnie próbować różnych sposobów porozumienia się z uczniem.

Bibliografia:

W. Okoń „Wprowadzenie do dydaktyki” Wyd. 4 Warszawa 1998, Wyd. Akademickie Żak

Artykuł: „Miejsce placówki oświatowej w środowisku lokalnym”, mgr Grażyna Cholawo, mgr Iwona Sulińska, źródło: internet: www.eduforum.pl/modules.php?name=Publikacje&d_op=getit&lid=463

T. Gordon „Wychowanie bez porażek w szkole” Warszawa 1995

H. Smarzyński „Szkoła jako środowisko wychowawcze” Warszawa- Kraków 1987

M. Łobocki „Teoria wychowania w zarysie” Wyd. 3 Kraków 2006

L. R. Koll „Wychowanie bez przemocy”, Kielce 2006, Wyd. JEDNOŚĆ

Autorki: Anna Kurtok, Marta Wojaczek, Justyna Bliźniak, Beata Kula, Joanna Paw, Sabina Bierońska

W. Okoń, „Wprowadzenie do dydaktyki” Wyd. 4 Warszawa 1998, Wyd. Akademickie Żak

szeroko omówione w książce T. Gordon: „Wychowanie bez porażek w szkole” Warszawa 1995 s. 59-61



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Pedagogika-praca, pedagogika resocjalizacyjna - notatki, Prezentacja i materiały - SZKOŁA JAKO INSTY
SZKOLA JAKO INSTYTUCJA KSZTALCACA I WYCHOWUJACA, studia Pedagogika Resocjalizacja lic, Notatki d
Rada pedagogiczna, pedagogika resocjalizacyjna - notatki, Prezentacja i materiały - SZKOŁA JAKO INST
Materiały world 2003, pedagogika resocjalizacyjna - notatki, Prezentacja i materiały - SZKOŁA JAKO I
Samorząd szkolny, pedagogika resocjalizacyjna - notatki, Prezentacja i materiały - SZKOŁA JAKO INSTY
Pedagogika-praca, pedagogika resocjalizacyjna - notatki, Prezentacja i materiały - SZKOŁA JAKO INSTY
SZKOŁA JAKO INSTYTUCJA I ŚRODOWISKO WYCHOWAWCZE, Pedagogika, STUDIA, teoria kształcenia
10. SZKOLA JAKO INSTYTUCJA SPOLECZNA I WYCHOWAWCZA ++, Różne pedagogika
10. SZKOLA JAKO INSTYTUCJA SPOLECZNA I WYCHOWAWCZA ++, Różne pedagogika
materiały do wykładów, w 08 Szkoła jako instytucja społeczna i środowisko wychowawcze
Szkoła jako instytucja totalna, Teoretyczne podstawy wychowania
Szkoła jako instytucja wychowawcza(1), PEDAGOGIKA
Szkoła a funkcja opiekuńczo wychowawcza, studia Pedagogika Resocjalizacja lic, Notatki do Licenc
Szkoła jako instytucja społeczna i środowisko wychowawcze
Pojęcie agresji - przemoc, studia Pedagogika Resocjalizacja lic, Notatki do Licencjatu - szkoła
Funkcje i typy szkoły jako instytucji kształcącej
Szkoła jako instytucja realizująca określone zadania edukacyjne UKOŃCZONE
Szkoła jako instytucja realizująca określone zadania edukacyjne

więcej podobnych podstron