Modernizm

• Oświecenie
• Determinizm
• Scjentyzm (nauka i technika to podstawa racjonalizacji

stosunków społecznych)

• Nauki przyrodnicze w stosunkach społecznych
• „naukowiec zastąpił kapłana”
• Prawo jako technika społeczna
• Szkoła ekonomiczna – kryteria optymalizacji decyzji
• „Racjonalny prawodawca”
• Niedokończony projekt

Postmodernizm

• Krytyka modernizmu (od lat 60 XX w.)

– „postmodernizm chce nas uwolnić od

nieograniczonego dyktatu nauki i techniki”

– Kwestionowanie podstaw filozofii i metodologii

nauk

– Fantazja i wyobraźnia
– Przeciwnicy „wielkich teorii”, stąd t. feministyczna,

etniczna, ekologiczna

– Krytyka liberalizmu (komunitaryzm)
– I etap – marksizm i ruchy lewicowe

Postmodernizm

• Postmodernizm a prawo

– Krytyka pozytywizmu za izolację nauk prawnych
– Krytyka uniwersalizmu (cywilizacja, globalizacja,

uniwersalna etyka)

– Wspólnota – podstawowe pojęcie
– Świat – bazar, nie klub angielskich dżentelmenów

Industrializm i postindustrializm

• Globalizacja i glokalizacja (Dżihad kontra

McŚwiat)

• Organizacje ponadnarodowe (UE) i migracja
• Naród jako wspólnota obywatelska; konsensus

obywatelski

• Demokracja a marginalizacja wspólnot
• Jednostki – racjonalizacja obowiązku

przestrzegania prawa

Industrializm i postindustrializm

• Krytyka pozytywizmu prawniczego

– Państwo traci monopol decyzyjny
– Suwerenność a globalizacja i glokalizacja;

autonomia jednostki; migracja

– Kryzys efektywności i legitymizacji prawa

Industrializm i postindustrializm

• Funkcjonalna dyferencjacja systemów

społecznych

– Każdy podsystem wytwarza swoje struktury

organizacyjne, wzory komunikowania się

– Konieczność negocjacji prawa z grupami

• „społeczeństwa ryzyka”

– Skutki naszych działań i decyzji coraz mniej

przewidywalne

– np. ochrona klimatu