ETNOLINGWISTYCZNA KONCEPCJA JĘZYKA BRONISŁAWA MALINOWSKIEGO

I.

Wprowadzenie – główne założenia funkcjonalizmu B. Malinowskiego jako punt
odniesienia dla rozważań etnolingwistycznych
1. Holistyczne traktowanie języka, język jako element kultury.
2. Funkcja – zaspokajanie potrzeby przez działalność, w której ludzie kooperują i zużywają
towary; biologiczne, społeczne, kulturalne (żaden typ nie jest zaspokajany spontanicznie)
3. Instytucje – jednostki zorganizowanego zachowania zaspokajające potrzeby
4. Metoda intensywnych badań terenowych

II.

Miejsce języka w społeczeństwie
1. Teoria symboli; język – symbol ściśle związany z posługującą się nim społecznością

Trzy aspekty zjawisk kulturowych: materialny (badany przez analizę substancji
materialnej), społeczny (analiza instytucji), symboliczny (językowy sposób podejścia)

2. Analiza z uwzględnieniem tła społecznego – wyrażenia słowne tkwią w tle

kulturowym i istnieją tylko dzięki temu, że są ciągle używane przez dana społeczność

3. Odrzucenie Saussurowskiego rozróżnienia mowy ludzkiej ; język jako atrybut

zbiorowości, a nie jednostki – wymienne używanie terminów mowa i język

III.

Funkcjonowanie języka w zbiorowości
1. Aktywna, pragmatyczna rola języka w zakresie działań ludzkich
2. Nierozerwalny związek z działalnością posługujących się nim (działalność ludzka)

IV.

Problem znaczenia wyrażeń językowych
1. Pojęcie kontekstu sytuacji (kontekst kulturowej rzeczywistości)
2. Funkcjonalna analiza języka -> studia etnograficzne nad całą kulturą

z uwzględnieniem całej rzeczywistości socjolingwistycznej
-analiza określeń używanych przez Trobriandczyków do opisu ogrodu
-łowienie ryb z siatką (poule) lub na hak (banyi)

3. Efekty jako miara znaczenia wypowiedzi – słowa równie skutecznie jak działalność

fizyczna wpływają na zmianę toku wydarzeń

4. Wiara człowieka w siłę słowa – analiza psychologiczna dziecka (j. jako najważniejsza

forma jego aktywności określająca jego potrzeby i powodująca działanie ze strony
otoczenia)

5. Wyodrębnienie kryterium sytuacji – 4 główne formy użycia mowy

a. język używany w działaniu
b. podczas obrzędów rytualnych, magicznych (przenoszenie siły zaklinacza na
zaklinany przedmiot do osiągnięcia celów pragmatycznych, wiara w efekt magii)
c. język opowiadań, narracji (pełni funkcję edukacyjną oraz socjalizacyjną - tworzenia
i przekazywania tradycji plemiennej)
d. język w funkcji faktycznej (zaspokaja potrzeby związane ze społeczną naturą
człowieka, a także potrzebę kontaktu mówiącego ze słuchającym)