58

www.elektro.info.pl

4/2003

sonda

W

dniach 14-16 kwietnia 2003 r. redakcja elektro.info prze-
prowadzi³a sondê, która zosta³a przeprowadzona w grupie
112 wybranych czytelników, którzy zgodzili siê uczestniczyæ

w ankiecie. Odpowiadali oni na nastêpuj¹ce pytania:
1. Czy mia³ Pan stycznoœæ z tzw. Inteligentnym Budynkiem?

q

tak

q

nie

2. Jeœli tak, to w jakim zakresie?

a. uczestniczy³em w monta¿u projektowaniu
b. uczestniczy³em w szkoleniu na ten temat
c. ogl¹da³em istniej¹cy obiekt
d. zapozna³em siê z ofert¹ firm, które proponuj¹ osprzêt do IB

83%

osób bior¹-
cych udzia³
w sondzie

deklaruje stycznoϾ z IB (wy-
kres 1). Wœród nich 40% ucze-
stniczy³o w monta¿u lub pro-
jektowaniu IB, a a¿ 80% (do-
puœciliœmy zaznaczenie wiêcej
ni¿ jednej odpowiedzi) mia³o
okazjê zapoznania siê z ofert ¹
firm, które proponuj¹ osprzêt
do IB. Przy czym po³owa re-

spondentów, którzy zaznaczyli
odpowiedŸ 2d zaznaczy³a rów-
nie¿ odpowiedŸ 2a. Wyniki
sondy wskazuj¹, ¿e ¿aden
z odpowiadaj¹cych nie uczest-
niczy³ w

zorganizowanym

szkoleniu na temat IB, ani te¿
nie zapoznawa³ siê z obiektem
referencyjnym.

Czekamy na Pañstwa komenta-

rze.

TAK

83%

Wykres 1

Wykres 2

Uczestniczy³em w

monta¿u, projektowaniu

Uczestniczy³em w

szkoleniu na ten temat

Ogl¹da³em istniej¹cy

projekt

Zapoznawa³em siê z

ofer

t¹ fir

m, które

proponuj¹ ospr

zêt do IB

NIE

17%

Publikujemy jedn¹ z ciekawszych odpowiedzi na-
szego czytelnika – pana Piotra Raszyka z £odzi:

„Mia³em stycznoœæ z Inteligentnym Budyn-

kiem. By³o to zapoznanie siê z ofert¹ firmy propo-
nuj¹cej sprzêt IB. Niestety nie wykonywa³em in-
stalacji w IB, ani nawet nie ogl¹da³em jej z bliska.
Przyczyna takiej sytuacji jest prosta: w mojej £odzi
jest tylko kilka takich budynków i s¹ to du¿e obiek-
ty, a ja specjalizujê siê w instalacjach domków
i ma³ych firm. Du¿y budynek to instalacja oparta
na EIB, natomiast w ma³ym, zastosowanie EIB jest
nieproporcjonalnie kosztowne. Oczywiœcie istniej¹
specjalne systemy dla ma³ych domów, np. Dupli-
ne – Doepke (by³em na szkoleniu) czy Tebis – Ha-
ger. Ale jak dotychczas, nie znalaz³em klienta chêt-
nego do zastosowania takiego rozwi¹zania. Jest to
zreszt¹ zupe³nie inny temat. Instalacje oferowane
przeze mnie s¹ przede wszystkim (oczywiœcie

oprócz tego, ¿e bezpieczne) wygodne dla u¿ytkow-
nika, czyli funkcjonalne, mocno rozbudowane,
sk³adaj¹ce siê z odpowiednio dobranych elemen-
tów.

Instalacja IB kosztuje, a zdecydowan¹ wiêk-

szoœæ klientów interesuje tylko cena za punkt. We-
d³ug mnie najlepsz¹ ocen¹ oferty jest stosunek ce-
na / jakoœæ, a nie tylko cena. I jest to przyczyn¹ te-
go, ¿e instalacje typu IB d³ugo jeszcze nie wejd¹
jako instalacje popularne i powszechnie montowa-
ne do ma³ego budownictwa (przynajmniej na mo-
im terenie, który dobrze znam, bo jest polem mojej
dzia³alnoœci)”.

40%

0

0

80%

R

edakcja elektro.info prze-
prowadzi³a równie¿ sondê
wsród przedstawicieli firm,

króre zajmuj¹ siê systemami Inteli-
gentnego Budynku. Niestety niektóre
z firm nie odpowiedzia³y na nasz¹
sondê, wiêc drukujemy wypowiedzi
osób, które rzetelnie i kompetentnie
udzieli³y odpowiedzi na zadane im
pytania. Za udzia³ w sondzie
redakcja elektro.info dziêkuje.

Jaka jest wiedza inwestorów

na temat Inteligentnego Budynku
– co chcieliby wykorzystaæ z tej
technologii, a co w rzeczywistoœci
wybieraj¹? Jakie elementy syste-
mu IB s¹ najczêœciej wybierane
przez inwestorów i dlaczego?

è

59

4/2003

www.elektro.info.pl

sonda

W

ed³ug naszych doœwiadczeñ wiedza inwestorów dotycz¹ca in-
teligentnego budynku jest ma³a, a nawet fragmentaryczna. Bar-
dziej znane jest samo has³o „inteligentny budynek”. Niestety ro-

zumienie has³a najczêœciej ogranicza siê do okablowania strukturalnego, sy-
stemów steruj¹cych instalacjami klimatyzacyjnymi, systemów kontroli dostê-
pu, antyw³amaniowych i przeciwpo¿arowych. Rzadziej myœlimy o sterowa-
niu oœwietleniem i ¿aluzjami, o wspó³dzia³aniu ró¿nych systemów steru-
j¹cych poszczególnymi instalacjami w budynku. A przecie¿ dopiero wtedy
mo¿emy wykorzystaæ efekt synergii i przy ni¿szych kosztach inwestycyjnych
osi¹gn¹æ wiêkszy komfort obs³ugi i oszczêdnoœci w eksploatacji budynku.
W krótkim czasie zmiana obecnego stanu wiedzy wœród inwestorów jest bar-
dzo trudna. Wymaga to wielu prezentacji, szkoleñ i artyku³ów skierowanych
przede wszystkim do projektantów i dopiero w drugiej kolejnoœci do inwesto-
rów. Koncentracja wy³¹cznie na inwestorach jako na osobach faktycznie p³a-
c¹cych za stosowane w budynkach rozwi¹zania nie uwzglêdnia faktu, ¿e
w procesie inwestycyjnym ogniwem decyduj¹cym o sposobie realizacji wy-
magañ inwestora jest projektant, a on stosuje tylko takie rozwi¹zania, które
zna i co do których jest przekonany. Upowszechnienie nowych rozwi¹zañ
i doprowadzenie do ich praktycznej realizacji wymaga czasu. Zostawienie po-
pularyzacji idei „inteligentnego budynku” producentom nie daje gwarancji jej
szybkiego upowszechnienia. Producent z natury jest bowiem subiektywny
i promuje w³asne rozwi¹zania. Przes³anie id¹ce od konkuruj¹cych produ-
centów nie jest spójne. Wyj¹tkiem s¹ systemy bêd¹ce standardami, czyli
wspólnie opracowane rozwi¹zania techniczne, umo¿liwiaj¹ce budowê sy-
stemów sterowania z elementów pochodz¹cych od ró¿nych producentów.
Takim standardem jest np. system EIB (European Installation Bus). Pojêcie
„inteligentnego budynku” jest jednak znacznie szersze ni¿ EIB czy inny sy-
stem sterowania. Dlatego w popularyzacji idei „inteligentnego budynku” wi-
dzimy wa¿ne miejsce dla szkó³, a w szczególnoœci fachowej prasy.

R

ola i pozycja inwestorów w procesie inwestycyjnym dla Inteli-
gentnych Budynków systematycznie roœnie. Jeszcze niedaw-
no dominuj¹ca by³a pozycja Generalnego Wykonawcy, który

ca³kowicie przejmowa³ odpowiedzialnoœæ za rozwi¹zania technicz-
ne instalowane w budynkach.

Interesy obu stron by³y zdecydowanie ró¿ne. Dla Generalnego Wy-

konawcy nadrzêdna by³a cena ca³ego zadania. Dla Inwestora istot-
ne by³y inne elementy: ³atwoœæ obs³ugi, koszty eksploatacji, serwis.

Decyzje Inwestorów dotycz¹ce zakresu „inteligencji budynku” s¹

kompromisem miêdzy mo¿liwoœciami technicznymi dostêpnymi na
rynku i rzeczywistymi potrzebami dla konkretnego budynku a bud¿e-
tem, jakim dysponuje Inwestor. Na przestrzeni ostatnich lat wyraŸnie
widaæ, ¿e wymagania stawiane Inteligentnym Budynkom przez Inwe-
storów s¹ coraz wy¿sze, a koszty zwi¹zane z eksploatacj¹ budynku
w czasie jego u¿ytkowania staj¹ siê czynnikiem decyduj¹cym o za-
stosowanych lub oczekiwanych rozwi¹zaniach. St¹d te¿ coraz czê-
œciej mówi siê o monitoringu mediów energetycznych, optymalizacji
zu¿ycia mediów, mo¿liwoœci rozliczania podnajemców (a¿ do druko-
wania faktur przez system zarz¹dzaj¹cy. Nie bez znaczenia jest tutaj
zintegrowany system zarz¹dzania umo¿liwiaj¹cy wgl¹d we wszystkie
instalacje techniczne budynku (system automatyki budynku, systemy
zabezpieczeñ, oœwietlenie, windy, wêze³ cieplny, stacja trafo i inne).

H

as³o „inteligentny budynek” jest doœæ popularne. Zwykle jed-
nak brak jest wiedzy na ten temat. Wielu inwestorów oczekuje,
¿e instalacja bêdzie sama, za nich, zarz¹dzaæ ca³ym domem.

Nie tylko instalacjami, oœwietleniem, ¿aluzjami, ogrzewaniem, klimaty-
zacj¹, bezpieczeñstwem i monitorowaniem budynku, lecz tak¿e zawar-
toœci¹ lodówki, pralk¹ i kinem domowym.

Po przedyskutowaniu zalet, wad, mo¿liwoœci i kosztów, inwestorzy de-

cyduj¹ siê na kompromis. Zwykle wybieraj¹ najelastyczniejszy (pod wzglê-
dem oprzewodowania i potencjalnych mo¿liwoœci) wariant – w miarê skrom-
n¹ realizacjê. Pierwszy etap zwykle obejmuje sterowanie oœwietleniem, ¿a-
luzjami/roletami, ogrzewaniem oraz kontrolê okien i drzwi. W domach wy-
posa¿onych w okna dachowe i klimatyzacjê – tak¿e one obejmuje siê sy-
stemem EIB.

Wybierane elementy s³u¿¹ do realizacji podstawowych funkcji. Spo-

œród urz¹dzeñ wykonawczych, tj. wyrobników, niemal wszystkie przy-
stosowane s¹ do monta¿u w rozdzielnicy na szynie „35”. Do tego do-
chodzi niewielka liczba urz¹dzeñ montowanych w pustych przestrze-
niach budowlanych, np. na sufitach. Inn¹, czêsto wybieran¹, grupê sta-
nowi¹ urz¹dzenia radiowe Gira Funk-Bus, stanowi¹ce doskona³e uzu-
pe³nienie i rozszerzenie instalacji EIB na ogród, taras, altanê czy ba-
sen.

Uzasadnienie wyboru urz¹dzeñ podtynkowych wynika ze wzglê-

dów ekonomicznych. Urz¹dzenia modu³owe stanowi¹ najwiêksz¹
rodzinê urz¹dzeñ EIB. Cechuj¹ siê prostym monta¿em i ³atwoœci¹
pod³¹czeñ. Monta¿ w szafie zapewnia sta³y dostêp, nie koliduj¹-
cy z u¿ytkowaniem budynku. Natomiast wybór komponentów ra-
diowych jest podyktowany elastycznoœci¹ tego rozwi¹zania. Bez-
przewodowe urz¹dzenia radiowe, wygl¹dem nie ró¿ni¹ce siê od
urz¹dzeñ EIB, mog¹ byæ montowane wszêdzie: na marmurowej
œcianie, na szkle i drewnie, w pomieszczeniach basenu i w altanie,
a tak¿e w sypialni na szafce nocnej. Zawsze tam, gdzie s¹ potrzeb-

ne.

Pawe³ Maruszyñski

Dyrektor ds. Wspó³pracy

z Klientami Strategicznymi ABB Sp. z o.o.

Mieczys³aw SWATEK

Dyrektor Sprzeda¿y Systemów

SIEMENS Building Automation,

Warszawa

Zenon Machczyñski

Dyrektor firmy TEMA – przedstawi-

ciela firmy GIRA w Polsce