Bruzdogłowiec
szeroki
Diphyllobothrium latum
Kopirajt: Schpackmann
Ogólnie
Bruzdogłowiec szeroki, podobnie jak inne
tasiemce, jest pasożytem jelita cienkiego
ryb, stawonogów i człowieka.
Pierwszym żywicielem pośrednim jest
skorupiak z rzędu widłonogów, tudzież
oczlik, drugim ryba kostnoszkieletowa.
Żywicielem ostatecznym jest ssak, może być
nim człowiek.
U człowieka może bytować do
kilkudziesięciu lat.
Występowanie
Nasz bohater występuje na półkuli
północnej, w klimacie polarnym
(często występuje w Finlandii) i
umiarkowanym. Zajmuje tereny
znajdujące się blisko zbiorników
wodnych.
Budowa
Główka z
bruzdami
czepnymi po
bokach
Szyjka
Kilka tysięcy
członów
Osiąga wielkość
do 20 m.
Budowa
Tasiemiec ten dorasta do 20 m długości (zależna od
żywiciela i intensywności inwazji)– jeden z
największych; ciało liczy wówczas około 4 tysięcy
członów (proglotydów). Główka – scolex, jest
grzbietobrzusznie spłaszczona, ma kształt podłużnie
owalny, długość 3 mm i dwie bruzdy przyssawkowe. Za
nią znajduje się rozciągliwa cienka szyjka
wytwarzająca proglotydy.
Układ rozrodczy męski leży po grzbietowej części
członów i zbudowany jest z licznych, pęcherzykowatych
jąder, od każdego odchodzi kanalik nasienny wpadający
do nasieniowodów, pęcherzyka nasiennego, przewodu
wytryskowego i prącia uchodzącego do zatoki płciowej.
Budowa
Układ rozrodczy żeński znajduje się po
brzusznej stronie członów i zbudowany jest z
dwupłatowego jajnika, ootypu (zbiornik
nasienny), od którego odchodzi krótki jajowód,
gruczołu żółtkowego, pochwy i macicy
odchodzącej od ootypu tworząc liczne skręty,
cewkowata, wypełniona jajami (kształt rozety).
Zapłodnienie zachodzi w ootypie. Plemniki
wnikają do ootypu przez pochwę. Najczęściej
zachodzi samozaplemnienie, rzadko bowiem w
jednym żywicielu są dwa osobniki
(zaplemnienie krzyżowe). Może zajść tylko w
środowisku wodnym lub płynnych odchodach.
Cykl rozwojowy
Bruzdogłowiec szeroki dla swego dalszego rozwoju
musi przeniknąć z ludzkiego kału do wody, aby
dostać się kolejno do dwóch żywicieli pośrednich –
zanim dokona inwazji żywiciela ostatecznego, czyli
ponownie dostanie się do jelit człowieka.
Z jaja tasiemca w wodzie wylęga się koracidium (I
forma larwalna), która zostaje połknięta przez I
żywiciela pośredniego, z gatunku widłonogów -
oczlika (raczek słodkowodny).
W oczliku przekształca się w II formę larwalną –
tzw. procerkoid. Po zjedzeniu widłonoga przez
ryby, które są II żywicielem procerkoid
przekształca się w III formę larwalną
(plerocerkoid).
Jak się zakażamy?
Tą III formą larwy zaraża się ponownie
żywiciel ostateczny– człowiek (jak też liczne
ssaki gł. mięsożerne: pies, wilk, ryś, lis, kot,
foka).
Przyczyną zakażenia jest spożywanie przez
ludzi niedogotowanego lub niedosmażonego
mięsa rybiego. Przykładowo żywicielem
pośrednim pasożyta są smaczne i popularne
szczupaki, okonie a także łososie.
Zakażenia można uniknąć gotując mięso
ryb i soląc, gdyż postacie larwalne są mało
odporne na sól i temperaturę.
Chorobotwórczość
Zakażenie bruzdogłowcem szerokim
wywołuje u ludzi chorobę zwaną
difylobotriozą, jednym z jej
objawów jest niedokrwistość
złośliwa, wywołana niedoborem
witaminy B
12
.