BRUZDOGŁOWIEC SZEROKI

(DIPHYLLOBOTHRIUM LATUM)

Opracowała: Agnieszka Andrzejewicz

BUDOWA



Dorosła postać bruzdogłowca szerokiego osiąga do 20 m długości i jest to
najdłuższy tasiemiec, jaki pasożytuje u człowieka. Ciało jest spłaszczone
grzbieto-brzusznie, barwy szarej, szarobiałej, lub żółtej;



Ciało nazywane strobilą: przednią część ciała tasiemca tworzy nieduża główka
zwana skoleksem, za którą znajduje się nieczłonowana szyjka i łańcuch członów;



Skoleks jest zaokrąglony z przodu, natomiast z boków spłaszczony. Na brzusznej
i grzbietowej stronie skoleksu znajdują się narządy czepne- szczelinowate
bruzdy przyssawkowe zwane bothriami umożliwiające przytwierdzenie się
pasożyta do ściany jelita żywiciela;



Szyjka jest strefą twórczą, gdzie komórki dzielą się intensywnie i tworzą coraz to
nowe człony;



Za szyjką znajdują się człony (proglotydy). Liczba członów występująca
u bruzdogłowca wynosi ok. 4000;



Najmniejsze człony znajdują się kilka centymetrów od szyjki, są jasne. Wraz
z oddaleniem się od główki człony są coraz starsze i większe oraz posiadają
zaciemnienia w osi. Zaciemnienia to przeświecające zawiązki układu
rozrodczego, obojnaczego.



W odległości ponad 60 cm od początku strobili w dalszych członach widoczne są
jaja w macicy. Koniec strobili budują człony maciczne wypełnione zapłodnionymi
jajami. Im człon jest starszy, tym macica bardziej rozwinięta i większa w niej
ilość jaj.

CYKL ŻYCIOWY



Bruzdogłowiec szeroki jest pasożytem ryb, stawonogów, człowieka.



Żywicielem ostatecznym tego pasożyta może być człowiek, niedźwiedź, kot, pies, świnia lub inny
ssak zjadający ryby.



Żywicielami pośrednimi są skorupiaki (oczlik) i ryby.



a) Bruzdogłowiec szeroki dla swojego rozwoju musi przeniknąć z ludzkiego kału do wody. Z
zapłodnionego jaja wraz z kałem żywiciela ostatecznego wylęga się pływająca swobodnie,
orzęsiona larwa, która ma sześć haków. Ta larwa to koracidium- pierwsza forma larwalna. Rzęski
służą jej do poruszania się po w wodzie.



  b) Koracidium gdy zostaje zjedzone przez I-go żywiciela pośredniego, którym jest skorupiak
(oczlik), w jego organizmie pozbywa się nabłonka rzęskowego, przebija ściankę jelita i wpada do
jamy ciała skorupiaka, gdzie przekształca się w II formę ( stadium larwalną- procerkoid).



Procerkoid jest mały ( 0,5mm), wydłużony, kształtu robakowatego, a na jego tylnym końcu
znajdują się haki onkosfery, wytwarza się przydatek ogonowy w formie krążka (cerkomer).
Procerkoid rozwija się w ciągu 3 tygodni.



 



c) Gdy oczlik (skorupiak) zostanie zjedzony przez rybę ( szczupak, okoń, łosoś, jazgarz)- II
żywiciel pośredni, procerkoid przebija się przez ścianę jej żołądka i dostaje się do jamy ciała,
wątroby, mięśni i innych narządów. Tam procerkoid odrzuca cerkomer, rośnie i przekształca się w
plerocerkoid długości 1-1,5 cm, o ciele zgrubiałym, na którym w przednim końcu wpuklonym do
wewnątrz występują 2 bruzdy przyssawkowe.



  d) Gdy rybę zje drapieżny ssak (kot, foka, niedźwiedź, pies, człowiek) w jego jelitach
plerocerkoid przeobraża się w dorosłego tasiemca.

DROGI ZAKAŻENIA



Zakażenie bruzdogłowcem szerokim wywołuje u ludzi
chorobę difylobotriozę;



Oprócz objawów charakterystycznych dla zakażeń
wszystkimi tasiemcami bardzo niebezpieczna jest
niedokrwistość złośliwa wywołana niedoborem
witaminy B12. Niedokrwistość złośliwa przy
difylobotriozie powstaje na skutek silnej awitaminozy,
spowodowanej przez tasiemca, który wybiórczo
gromadzi w swoim organizmie witaminę B12.



Drogi zakażenia:



- człowiek zaraża się larwami bruzdogłowca przez
spożycie zarażonej nimi niedogotowanej lub niezbyt
dobrze usmażonej, niedowędzonej ryby ( szczupaki,
łososie, okonie);



- spożycie zakażonej larwami ikry.

ZAPOBIEGANIE



Zwalczanie i zapobieganie dyfilobotriozie jest
bardzo trudne, ponieważ człowiek nie ma
większego wpływu na krążenie pasożyta w wodzie,
gdzie jest mnóstwo dzikich zwierząt oraz ryb;



Zabezpieczanie kału i ścieków zmniejszyłoby
rozprzestrzenianie się tego tasiemca;



Unikanie spożywania półsurowych ryb oraz
produktów spożywczych ich pochodzenia
( wątróbki, ikra);



Zakażenia można uniknąć również gotując mięso
ryb i soląc je, ponieważ postacie larwalne są mało
odporne na sól i wysoką temperaturę;



Zachowanie higieny (mycie rąk).