Stres
Stres
i
i
JEGO ZWIĄZKI ZE
JEGO ZWIĄZKI ZE
ZDROWIEM
ZDROWIEM
ŹRÓDŁA STRESU
Codzienne
uciążliwoś
ci
(daily hassless)
Zmiany
życiowe
Codzienne
uciążliwoś
ci
Domowe (zakupy, sprzątanie, posiłki…)
Środowiskowe (hałas, uciążliwe sąsiedztwo…)
Czasowe (zbyt mało czasu na realizacje wszystkich powinności)
Zdrowotne (choroby, problemy z leczeniem,…)
Finansowe (kłopotly, potrzeba spłaty długów, nadmiarowe wydatki…)
Związane
z własnymi przeżyciami (samotność, niska samoocena…)
z pracą (niesatysfakcjonująca, relacje z ludźmi…)
ze spostrzeganiem przyszłości (martwienie się o przyszłość)
torują drogę SILNYM
napięciom „z byle powodu”
Zmiany
życiowe
Na przykład:
Zmian stanu cywilnego
Przeprowadzka
Zmiana pracy (podjecie pierwszej pracy)
kumulując się
MOGĄ
prowadzić do
zaburzeń w funkcjonowaniu
Lista Wydarzeń Życiowych Holmesa i
Lista Wydarzeń Życiowych Holmesa i
Rahe'ego (1967)
Rahe'ego (1967)
Wydarzenie
Jednostki zmian
życiowych
-
"
siła
"
stresu
Śmierć współmałżonka
100
Rozw
ód
73
Małżeństwo
50
Choroba w rodzinie
44
Nowa praca zawodowa
39
Powiększenie się rodziny
39
Konflikty małżeńskie
35
Kłopoty z teściami
29
Wybitne własne osiągnięcia
28
Na podstawie: Aronson, E. I in.
(1997): Psychologia społeczna,
Zysk i S
-
ka, Poznań (fragment)
-
Śmierć
współmałżonka
100
Rozw
ód
73
Małżeństwo
50
Choroba w rodzinie
44
Nowa praca zawodowa
39
Powiększenie się rodziny
39
Konflikty małżeńskie
35
Kłopoty z teściami
29
Wybitne
własne…
28
Stres, ale..
Pozytywna konotacja
Mniejszy stres
Zmiany na lepsze mniej zaburzają
Doświadczanie stresu związane jest z osobowością
Codzienne
uciążliwoś
ci
Zmiany
życiowe
sytuacje wytrącające z równowagi,
wymagające ponownego przystosowania się,
zastosowania nowych form zachowania się,
powodujące dyskomfort, niepokój,
napięcie
S
S
P
P
R
R
A
A
W
W
N
N
O
O
Ś
Ś
Ć
Ć
EUSTRES
EUSTRES
DYSTRES
DYSTRES
SIŁA P O B U DZ E N I A
SIŁA P O B U DZ E N I A
!!!
!!!
WYCZERPANIE
WYCZERPANIE
!!!
!!!
Podwzgórze wydziela CRH (kortykolibertynę)
CRH pobudza przysadkę do uwolnienia
hormonu kortykotropowego (ACTH)
Podwzgórze
Przysadka
mózgowa
Kora
nadnerczy
Rdzeń
nadnerczy
ACTH powoduje wydzielanie
hormonów kory i rdzenia nadnerczy
(kortyzolu, adrenaliny i noradrenaliny)
STRES I UKŁAD WYDZIELANIA
STRES I UKŁAD WYDZIELANIA
WEWNĘTRZNEGO
WEWNĘTRZNEGO
„
„
hormony stresu”
hormony stresu”
!!!
!!!
STRESOR !!!
STRESOR !!!
FIZJOLOGICZNE NASTĘPSTWA STRESU
FIZJOLOGICZNE NASTĘPSTWA STRESU
•
wzrost liczby czerwonych ciałek we
krwi (lepsze
dotlenienie mięśni i mózgu),
•
wzrost napięcia mięśniowego, (zaciśnięte zęby, pięści),
•
przyspieszenie oddechu,
•
przyspieszenie tętna ("bicie serca"),
•
wzrost odporności na ból,
silne pocenie się
silne pocenie się
•
wzrost krzepliwość krwi (zapobiega
wykrwawieniu w razie
zranienia),
STRES
STRES
DECYZJA:
walczyć
walczyć
,
czy
uciekać???
STRES
Może doprowadzić do poważnych zaburzeń w
funkcjonowaniu
narządów, a nawet całego organizmu, np.:
•
choroby serca (nadciśnienie tętnicze, zaburzenie rytmu serca, chorobę niedokrwienną, zawał),
•
choroba wrzodową żołądka i dwunastnicy,
•
wysoki poziom cholesterolu we krwi,
•
nerwice,
•
bezsenność,
•
zaburzenia odporności (podwyższona skłonność do infekcji, alergie, choroby nowotworowe),
•
zaburzenia hormonalne (zaburzenia cyklu miesiączkowego, problemy z zajściem i
utrzymaniem ciąży),
•
zaburzenia erekcji…
UNIKAJ STRESU
SKUTKI STRESU
SKUTKI STRESU