Źródła pozyskiwania
kapitału własnego.
Funkcje kapitału własnego.
• Kapitał własny pełni ważną funkcję w
firmie. Będąc podstawowym źródłem
finansowania pozostającym bezterminowo
do dyspozycji przedsiębiorstwa, stanowi
jednocześnie zabezpieczenie dla
aktualnych i potencjalnych wierzycieli
firmy. Stąd też wielkość kapitałów
własnych powinna kształtować się na
poziomie, umożliwiającym rozszerzenie
działalności inwestycyjnej, podjęcie prac
rozwojowych bądź zaciągnięcie kredytu.
Przyjmując źródło pochodzenia jako kryterium można wyróżnić
finansowanie zewnętrzne i wewnętrzne.
• Finansowanie zewnętrzne charakteryzuje się tym, że
przedsiębiorstwo otrzymuje środki finansowe - kapitał, spoza
przedsiębiorstwa. W ramach tego finansowania wyróżniamy:
- finansowanie własne
- poprzez wkłady (które mogą pochodzić od przedsiębiorstw,
których właścicielem jest jedna osoba lub spółek osobowych,
bądź w formie papierów wartościowych) lub udziały,
- finansowanie obce - dopływ kapitału odbywa się poprzez:
- rynek kapitałowy i pieniężny - krótkookresowe kredyty
bankowe (kredyt w rachunku bieżącym, kredyt pod zastaw
ruchomości, kredyt wekslowy, kredyt na poręczenie osoby
trzeciej) i długookresowe pożyczki (obligacje, pożyczki,
pożyczki bez gwarancji),
- obrót kredytowy i towarowy - kredyt dostawcy i odbiorcy,
tzw. przedpłaty,
Przyjmując źródło pochodzenia jako kryterium można wyróżnić
finansowanie zewnętrzne i wewnętrzne.
• Finansowanie wewnętrzne polega na uzyskiwaniu bądź
zwiększaniu środków w drodze przekształcenia dóbr rzeczowych
w środki finansowe (kapitał wzrasta bez dopływu środków z
zewnątrz) jeśli środki wpływają w postaci zysku z tytułu obrotu
bądź wcześniej zaangażowanych środków, to jest to też
finansowanie wewnętrzne. Sposoby pozyskiwania środków:
- przekształcenia majątkowe - zmiana struktury majątku w
wyniku:
- finansowania dodatkowych i okresowych inwestycji z odpisów
amortyzacyjnych,
- przyspieszenia obrotu kapitału,
- w drodze zmniejszenia majątku przez racjonalizację i sprzedaż
zbędnych elementów zasobów majątkowych przedsiębiorstwa.
- kształtowanie kapitału - tworzenie długookresowych rezerw i
zatrzymanie zysku w przedsiębiorstwie, czyli nie wypłacenie
akcjonariuszom lub udziałowcom reszty zysku pozostającego po
opodatkowaniu.
Kapitał własny a forma organizacyjno-
prawna firmy.
Nazewnictwo kapitałów własnych w
podmiotach gospodarczych zależy od
formy prawnej jednostki.
W spółkach akcyjnych
kapitałami własnymi są:
· kapitał akcyjny (zakładowy), stanowi
równowartość wyemitowanych akcji
według ich wartości nominalnej.
Kodeks spółek handlowych określa
nominalną wysokość kapitału na 500 tys.
Zł. Ponadto spółka akcyjna ma obowiązek
tworzenia kapitału zapasowego,
· kapitał zapasowy jest tworzony z zysku
z przeznaczeniem na pokrycie
ewentualnych strat,
· kapitał rezerwowy, tworzony z zysku i
przeznaczony na rozwój spółki,
W spółce z o.o. wyróżnia się:
· kapitał udziałowy (zakładowy), dzieli
się na udziały, przy czym wartość
jednego udziału nie może być niższa
niż 500 zł., minimalny kapitał
udziałowy wynosi 50 tys. Zł.,
· kapitał zapasowy, są tworzone z
zysków
· kapitał rezerwowy
W przedsiębiorstwie
państwowym wyróżniamy:
· fundusz założycielski, stanowi
równowartość środków wniesionych
przez państwo,
· fundusz przedsiębiorstwa, tworzony
z zysków wygospodarowanych przez
firmę,
W spółdzielniach do
funduszów własnych zaliczamy:
· fundusz udziałowy, stanowi
równowartość udziałów wniesionych
przez członków spółdzielni,
· fundusz zasobowy
wygospodarowany z zysków
spółdzielni.
W spółkach jednoosobowych
(prywatnych) kapitałem
powierzonym jest kapitał właściciela,
a w spółkach osobowych, kapitał
zakładowy.
Autorzy:
• Tomasz Neumann
• Krzysztof Oberski