Sprawne zarządzanie

organizacją

Agnieszka Maciejewska

Joanna Piotrowska

Podstawowe pojęcia:

Organizacja- trzy

znaczenia pojęcia
organizacji:

 Rzeczowe
 Czynnościowe
 Atrybutowe

• System: jest to

wyodrębniona część
otaczającej nas
rzeczywistości,
mającej pewną
wewnętrzną strukturę,
a więc składającą się z
części
uporządkowanych
według ustalonych
reguł, określających
ich wzajemne relacje.

Organizację w sensie rzeczowo-atrybutowym
można zdefiniować jako celowy system, którego
sposób uporządkowania polega na tym, że
poszczególne części współprzyczyniają się do
powodzenia całości, a więc osiągnięcia celu
całości.

Cała rzeczywistość

System

Organizacja

Organizacja, jako szczególny przypadek

systemu, znajduje się w określonym otoczeniu.

Otoczenie to oddziaływuje bodźcowo na

organizacje drogą, którą nazywamy wejściem

zewnętrznym (input).

Wyjście zewnętrzne (output)rozumiemy jako

drogę oddziaływania organizacji na otoczenie.

Wejście i wyjście wewnętrzne są bodźcami i

oddziaływaniami wewnątrz organizacji.

System , organizacja mogą mieć dowolną liczbę

wejść. Jeśli nie mają ani jednego wejścia i

wyjścia prowadzącego poza układ, są układami

bezwzględnie odosobnionymi. Każdy inny układ

nazwiemy układem względnie odosobnionym.

Organizacja jest systemem celowym i należy do

klasy systemów względnie odosobnionych.

Każde wejście do systemu czy organizacji, zarówno
wewnętrznej, jak i zewnętrznej, składa się zawsze z
zasilenia energomaterią i z informacją.

Energomateria jest czynnikiem materialnym będącym:
1.

Nośnikiem informacji np. telefon, komputer.

2.

Tworzywem przekształcanym przez system czy

organizację np.surowce, materiały.

3.

Środkiem do transformacji zasileń np.zespół

pracowników, maszyny.

Zasilenie energomaterią i informacja w organizacji
ulegają przetworzeniu (transformacji), w wyniku
czego powstaje produkt zwany transformatą.

Mamy więc kolejno:

Zasilenie energomaterią

Informację wejściową (przepisy, zarządzenia)

Proces transformacji (przekształcenie wejść w

wyjścia)

Transformatę – produkt

Na wejściu do systemu, organizacji działają pewne

bodźce, na wyjściu występują reakcje. Wejścia na

których występują tylko bodźce będące zasileniami,

nazywamy wejściami zasileniowymi, wyjścia na

których wszystkie reakcje są przetworzoną energo-

materią, są wyjściami zasileniowymi.

Systemy mogą być połączone. Przybierają

wówczas postać układów sprzężonych.
Wyróżnia się cztery formy szeregowego
sprzężenia układów:

a) Szeregowe łańcuchowe
b) Szeregowe z rozgałęzieniami wyjść

(rozbieżne)

c) Szeregowe z rozgałęzieniami wejść (zbieżne)
d) Szeregowe z rozgałęzieniami wejść i wyjść

Organizacja jest systemem koherentnym to
znaczy takim, w którym zmiana istotnego
elementu pociąga za sobą zmiany w pozostałych
elementach. Pojęcie koherentności (spójności)
daje się stopniować. Brak koherentności, a więc
powiązań pomiędzy elementami, określa się
mianem niezależności. System nie może być w
pełni wew. niezależny, bo wówczas przestałby
być systemem.

KLASYFIKACJA SYSTEMÓW

A. Według kryterium genezy:

-

Naturalny

-

-sztuczny

B. Według kryterium złożoności:

-

System prosty

-

System złożony

-

System szczególnie złożony

C. Według kryterium sposobu funkcjonowania:
- Deterministyczne - elementy działają na siebie, w

sposób który można doskonale przewidzieć.

-

Probabilistyczne – to stan wiedzy przy którym nie można

jeszcze dokładnie i szczegółowo przewidzieć

D. Według kryterium wejść

-

Bezwzględnie odosobniony

-

Względnie odosobniony

Podstawowymi walorami sprawnego działania,
zapobiegającego zjawisku chaotyczności i
nieuporządkowania, którego miarą jest entropia,
są : skuteczność, korzystność i ekonomiczność.
Inne postacie sprawności: czystość, dokładność,
niezawodność mają znaczenie dodatkowe.

Skutecznym nazwiemy takie działanie, które
prowadzi do skutku zamierzonego jako cel.
Skuteczność stopniujemy:
- działanie nieskuteczne
- działanie częściowo skuteczne
- działanie przeciwskuteczne
- działanie obojętne

Korzystność możemy stwierdzić, że jest to
różnica między wynikiem użytecznym a
kosztami działania.
Rozróżniamy działania:
- korzystne
- obojętne
- niekorzystne

Ekonomiczność jest to stosunek wyniku
użytecznego do kosztów działania:
- działanie ekonomiczne
- działanie obojętne
- działanie nieekonomiczne

Ekonomizacja działania może przyjąć formę:
a) wariantu wydajnościowego
b) wariantu oszczędnościowego
c) wariantu niealternatywnego

Ogólne wytyczne sprawnego działania

Działanie jest sprawne gdy jest

skuteczne, korzystne i
ekonomiczne.

Jednakaże musi być przede wszystkim

choć w minimalnym stopniu
skuteczne, bez tego inne walory nie
odgrywają już roli.

Wytyczne sprawnego działania obejmują pary

dyrektyw, w obrębie których należy znaleźć „złoty

środek”:

1. Specjalizacja-uniwersalizacja
2. Aktywizacja-ograniczenie
potencjalizacja
machinalizacja
instrumentalizacja
inwigilacja czysta
3. kunktacja-antycypacja
4. Utrzymanie określonego poziomu zasobów
– pełne wykorzystanie zasobów
5. Koncentracja sił – zabezpieczenie wszystkich

kierunków działania