Wśród zakładów opieki zdrowotnej
rozróżnić można niepubliczne oraz
publiczne ZOZ
Niepubliczne ZOZ to jednostki
utworzone przez kościoły lub
związki wyznaniowe,
pracodawców, fundacje, związki
zawodowe, samorządy
zawodowe, stowarzyszenia,
osoby prawne, osoby fizyczne -
krajowe bądź zagraniczne oraz
przez spółki nie mające
osobowości prawnej
Publiczny ZOZ (SPZOZ) jest to jednostka
organizacyjna utworzona przez jeden z
następujących podmiotów:
• ministra lub centralny organ
administracji rządowej
• wojewodę
• jednostkę samorządu terytorialnego
(gmina, powiat, województwo)
• państwową uczelnię medyczną lub
państwową uczelnię prowadzącą
działalność dydaktyczną i badawczą w
dziedzinie nauk medycznych
• Centrum Medyczne Kształcenia
Podyplomowego
Od niepublicznych ZOZ - SPZOZ
odróżnia się tym, że stanowi w
100% własność publiczną, bez
możliwości prawnej udziału
podmiotów prywatnych oraz
specyficznym systemem
zarządzania i wewnętrznego ustroju
niespotykanym w innych sektorach
gospodarki. Charakteryzuje go m.in.
brak możliwości upadłości i brak
odpowiedzialności finansowej
dyrektora za długi przekraczające
wartość majątku SPZOZ
SPZOZ są, zgodnie z Ustawą o finansach
publicznych, jednostkami sektora finansów
publicznych. Są one zobowiązane do
stosowania przepisów:
• Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. nr
76, poz. 694 z późn. zm),
• Ustawa o z dnia 26 listopada 1998 1994 r. (t. jedn. Z 2005 r.
Dz.. U. nr 31, poz. 267 z późn. zm), o finansach publicznych,
• Ustawa z dnia 10 czerwca 1994 r. o zamówieniach publicznych,
• Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. prawo zamówień
publicznych,
• Rozporządzenie w sprawie szczególnych zasad rachunku
kosztów w publicznych zakładach opieki zdrowotnej
• Ustawa z dnia 30 sierpnia 1991 r. (Dz. U. 91, poz. 408) o
zakładach opieki zdrowotnej. ,ustawa o ZOZ zawiera, oprócz
zagadnień związanych z merytoryczną stroną funkcjonowania
zakładów opieki zdrowotnej, także zasady gospodarki
publicznych ZOZ,
• Ustawa z 14 sierpnia 2006 r. o zmianie ustawy o zakładach
opieki zdrowotnej oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. nr 143,
poz. 1032), przy czym nowelizacją objęto m.in. większość
artykułów zawartych w rozdziale, dotyczącym zasad
gospodarki publicznych ZOZ
» Zakładem Opieki Zdrowotnej jest:
» - szpital, zakład opiekuńczo-leczniczy,
zakład pielęgnacyjno-opiekuńczy,
sanatorium, prewentorium, inny nie
wymieniony z nazwy zakład przeznaczony
dla osób, których stan zdrowia wymaga
udzielenia całodobowych lub całodziennych
świadczeń zdrowotnych w odpowiednim
stałym pomieszczeniu;
» przychodnia, ośrodek zdrowia, poradnia;
» pogotowie ratunkowe;
» laboratorium diagnostyczne;
» pracownia protetyki stomatologicznej i
ortodoncji;
» zakład rehabilitacji leczniczej;
» żłobek;
» inny zakład spełniający warunki określone
w ustawie z dn. 30 sierpnia 1991 r. o ZOZ.
Organami założycielskimi dla przeważającej
większości SPZOZ są JST. Mają one uprawnienia
właścicielskie, m.in.:
• mogą tworzyć, przekształcać i
likwidować SPZOZ w drodze
uchwały;
• nadają statut SPZOZ;
• udzielają dotacji na zadania
określone w art. 55 ustawy o zoz
• pełnią nadzór nad SPZOZ
Podstawą gospodarki SPZOZ jest plan
finansowy, ustalany przez kierownika zakładu.
SPZOZ może uzyskiwać środki finansowe:
• z odpłatnych świadczeń zdrowotnych udzielanych w
szczególności na zlecenie:
• - organu, który utworzył zakład lub innych organów
uprawnionych na podstawie odrę cnych przepisów,
• - osób objętych ubezpieczeniem innym niż społeczne,
• - instytucji ubezpieczeniowych,
• - zakładów pracy, organizacji społecznych i innych
instytucji,
• - innych ZOZ,
• - osób fizycznych nie objętych puz lub za świadczenie nie
przysługujące w ramach puz,
• na realizację zadań i programów zdrowotnych,
• z wydzielonej działalności gospodarczej innej niż
wymieniona w pkt 1, jeśli statut SPZOZ przewiduje
prowadzenie takiej działalności,
• z darowizn, zapisów, spadków oraz ofiarności publicznej,
także pochodzenia zagranicznego.
SPZOZ może utrzymywać
dotacje budżetowe na:
• realizację zadań w zakresie
zapobiegania chorobom i urazom lub
innych programów zdrowotnych oraz
promocję zdrowia,
• pokrycie kosztów kształcenia i
podnoszenia kwalifikacji osób
wykonujących zawody medyczne,
• inwestycje, w tym zakup wysoko
specjalistycznej aparatury i sprzętu
medycznego,
• cele określone,
• cele szczególne.
Na innych zasadach funkcjonują niepubliczne ZOZ.
NZOZ jest ZOZ utworzony przez instytucje i osoby:
• państwową uczelnię medyczną lub
państwową uczelnię prowadzącą działalność
dydaktyczną i badawczą w dziedzinie nauk
medycznych,
• kościół lub związek wyznaniowy,
• pracodawcę,
• fundację, związek zawodowy, samorząd
zawodowy lub stowarzyszenie,
• inną krajową lub zagraniczną osobę prawną
lub osobę fizyczną,
• spółkę nie mającą osobowości prawnej.
Nadzór nad ZOZ sprawuje
podmiot, który utworzył zakład.
Podmiot ten dokonuje kontroli i
oceny działalności ZOZ oraz pracy
kierownika zakładu. Kontrola i
ocena obejmują w szczególności:
realizację zadań statutowych,
dostępność i poziom udzielanych
świadczeń, prawidłowość
gospodarowania mieniem –
gospodarkę finansową.
Koszty – wyrażone w pieniądzu zużycia
zasobów czynników produkcji (środki pracy,
przedmioty pracy i siła robocza) oraz nakłady
czysto pieniężne nie odzwierciedlające
zużycia, związane z normalną działalnością
jednostki w określonym czasie, przynoszące
zamierzony efekt.
Przychody – kwoty otrzymane lub należne
z różnych tytułów dotyczące działalności
gospodarczej jednostki , np. sprzedaży
produktów, materiałów czy towarów.
Przychody – kwoty otrzymane lub należne
z różnych tytułów dotyczące działalności
gospodarczej jednostki , np. sprzedaży
produktów, materiałów czy towarów.
Rachunek kosztów może funkcjonować w
różnych wariantach (rozwinięty, uproszczony).
W ZOZ koszty grupowane są w trzech
przekrojach:
•
rodzajowym (koszty wg
rodzajów)
• podmiotowym (koszty wg
ośrodków kosztów)
• przedmiotowym (koszty wg
nośników kosztów)
Do typowych pozycji układu rodzajowego kosztów
należą: Do typowych pozycji układu rodzajowego
kosztów należą:
•
zużycie materiałów i energii
•
usługi obce
•
podatki i opłaty
•
wynagrodzenie
•
ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia
•
amortyzacja
•
pozostałe koszty rodzajowezużycie materiałów i
energii
•
usługi obce
•
podatki i opłaty
•
wynagrodzenie
•
ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia
•
amortyzacja
•
pozostałe koszty rodzajowe
Za ośrodki kosztów w ZOZ uznaje się wydzielone
terytorialnie, funkcjonalnie lub organizacyjnie
komórki organizacyjne. Wyodrębnia się trzy rodzje
ośrodków kosztów:
• ośrodki kosztów działalności
podstawowej
• ośrodki kosztów działalności
pomocniczej
• ośrodki kosztów zarządu
Na potrzeby kalkulacji świadczeń zdrowotnych grupuje się
koszty w przekroju przedmiotowym – wg nośników
kosztów. Przekrój ten daje odpowiedź na pytanie: z jakiego
powodu powstały koszty? Nośnikiem kosztów może być:
• Pojedyncze świadczenie zdrowotne
(badanie, wizyta)
• Porada (prosta, złożona)
• Grupa asortymentowa usług (porady
kardiologiczne)
• Osobodzień opieki
• Leczony pacjent z przepisanymi lekami
• Grupa pacjentów
• Procedura medyczna
• Jednostka chorobowa (przypadek)
Do sprawozdań finansowych zalicza
się:
• bilans
• rachunek zysków i strat (rachunek
wyników)
• przepływy pieniężne (Cash Flows)
Bilans jest dokumentem zawierającym
wartościowe zestawienie, na określony
dzień, majątku przedsiębiorstwa (zoz) –
aktywów oraz źródeł finansowania tego
majątku – pasywów
Rachunek zysków i strat (rachunek wyników)
jest dwustronnym zestawieniem: kosztów
uzyskania przychodów, strat nadzwyczajnych
i podatków z jednej strony oraz przychodów
ze sprzedaży i z operacji finansowych, a
także zysków nadzwyczajnych – z drugiej.
Przedstawia okresowy, finansowy wynik firmy
obliczony zgodnie ze standardami i zasadami
rachunkowości.
Bilans ukazuje zasoby firmy (zoz), a rachunek
wyników prezentuje strumienie finansowe.
• Rachunek przepływów
pieniężnych (Cash Flows) jest
wykorzystywany do
przeprowadzenia oceny
finansowej całej firmy (zoz) lub
określonego przedsięwzięcia
inwestycyjnego.
• Źródła finansowania jednostki gospodarczej (zoz):
• Wewnętrzne:
• -
akumulowany zysk (samofinansowanie)
• -
odpisy amortyzacyjne
• -
rezerwy
• -
inne
• Zewnętrzne:
• 1/
własne:
• -
podwyższenie wkładów kapitałowych dotychczasowych
wspólników;
• -
przyjęcie nowych wspólników;
• -
udział funduszy kapitału wysokiego ryzyka;
• -
emisja akcji, subwencje, dotacje
•
2/
obce:
•
-
kredyty bankowe
•
-
pożyczki
•
-
kredyty dostawców
•
-
obligacje
•
-
papiery dłużne
•
-
inne