„FUNDUSZE INWESTYCYJNE
JAKO ALTERNATYWNA FORMA
LOKATY KAPITAŁU”
Kraków 2003
Dorota Wańczycka
Praca Semestralna
GENEZA
•Wielka Brytania, 1860 r. - powstało pierwsze nowoczesne
towarzystwo inwestycyjne.
•Stany Zjednoczone, 1904 r. - pierwszy fundusz zamknięty The
Boston Personal Property Trust.
•Stany Zjednoczone, 1924 r. - pierwszy fundusz otwarty (mutual
fund).
•Wielka Brytania, Stany Zjednoczone, Japonia, lata 50-te XX
wieku – przyspieszenie rozwoju funduszy inwestycyjnych.
•Lata 90-te XX wieku – bezprecedensowy szczyt rozwoju
funduszy inwestycyjnych
FUNDUSZE INWESTYCYJNE –
DEFINICJA
Fundusz inwestycyjny
, w rozumieniu
ustawy o funduszach inwestycyjnych,
jest osobą prawną, której wyłącznym
przedmiotem działalności jest lokowanie
środków pieniężnych zebranych
publicznie w określone w ustawie
papiery wartościowe i inne prawa
majątkowe.
ATRYBUTY FUNDUSZU
INWESTYCYJNEGO
przedmiot i cel działania – inwestowanie w papiery wartościowe i
inne prawa majątkowe zebranych publicznie środków finansowych,
sformalizowana organizacja, uregulowana przez ustawę i oparty na
niej statut,
majątek odrębny od majątku uczestników i majątku towarzystwa
zarządzającego funduszem,
organ, przez który fundusz działa – towarzystwo funduszy
inwestycyjnych,
określone ustawą i statutem prawa i obowiązki uczestników.
PODSTAWOWE CZYNNOŚCI
WYKONYWANE W RAMACH
FUNDUSZU
podejmowanie decyzji inwestycyjnych
obliczanie wartości aktywów netto funduszu oraz obliczanie
wartości netto aktywów przypadających na tytuł uczestnictwa
przechowywanie aktywów funduszu
rozliczanie transakcji dotyczących aktywów funduszu
prowadzenie księgowości
dystrybucja tytułów uczestnictwa
prowadzenie rejestrów uczestników i rozliczanie transakcji nabyć i
umorzeń tytułów uczestnictwa
sprawozdawczość funduszu
PODMIOTY WYSPECJALIZOWANE
PROWADZĄCY DYSTRYBUCJĘ
organizuje, przez swoje placówki lub korzystając z
pośredników, sprzedaż
jednostek uczestnictwa funduszu oraz ich umarzanie.
Wykorzystywane są tutaj różne
formy dystrybucji, od tradycyjnej sprzedaży
przez biura maklerskie czy banki do
zaawansowanych form sprzedaży
przy użyciu sieci telefonicznej czy łączności
internetowej.
TOWARZYSTWO
funduszy inwestycyjnych jest podmiotem odpowiedzialnym za utworzenie funduszu,
reprezentowanie go
wobec osób trzecich oraz zarządzanie nim czyli wykonywanie wszelkich działań
koniecznych dla funkcjonowania
funduszu, takich jak podejmowanie decyzji inwestycyjnych i ich
realizacja, prowadzenie księgowości funduszu oraz prowadzenie rejestru uczestników. Musi być
obligatoryjnie zorganizowane w formie spółki akcyjnej oraz
spełnić szereg wymogów, które
szczegółowo opisuje ustawa o funduszach inwestycyjnych.
BANK DEPOZYTARIUSZ
. Głównym zadaniem depozytariusza jest przechowywanie powierzonych
mu przez fundusz
środków oraz kontrola decyzji inwestycyjnych towarzystwa. Kontrola ta
przeprowadzana jest na bieżąco pod
względem zgodności przekazywanych przez
towarzystwo zleceń z prawem i regulaminem (statutem funduszu).
Funkcja kontrolna uwidacznia
się również, gdy depozytariusz weryfikuje sprawozdania roczne i półroczne
funduszu
przekazywane przez audytora, jak też w sytuacji gdy reprezentuje on inwestora w sporze z
towarzystwem funduszy.
AGENT OBSŁUGUJĄCY
. Działalność agenta obsługującego nie jest uregulowana żadną ustawą, a zakres
czynności wykonywanych przez
ten podmiot wynika bezpośrednio z zapotrzebowania jakie zgłasza rynek.
Podstawowym zadaniem agenta obsługującego
jest prowadzenie rejestrów uczestników funduszu i
rejestrowanie zmian posiadania na tych rejestrach. Jego działalność
porównywana jest z funkcjonowaniem
banku z tym, że zamiast przechowywania środków pieniężnych przechowuje on
określoną liczbę jednostek.
Do agenta obsługującego należy też utrzymywanie kontaktu z uczestnikami funduszu. W
zakresie
współpracy z depozytariuszem agent dokonuje obsługi rachunku nabyć i umorzeń jednostek oraz przekazuje
informacje o aktualnej liczbie tych jednostek. Na zlecenie towarzystwa agent może wykonać
czynności informacyjne
(udzielanie informacji o zasadach dystrybucji, regulaminach funduszy,
wyjaśnianie innych wątpliwości uczestników), związane z prowadzeniem dystrybucji przez sieć dystrybucyjną
(opracowanie procedur operacyjnych, przygotowywanie
oprogramowania, nadzór nad działalnością
systemów motywacyjnych dla pracowników instytucji dystrybuujących), a także
uczestniczyć w szkoleniach
pracowników towarzystwa lub dystrybutorów.
RODZAJE FUNDUSZY
INWESTYCYJNYCH
Fundusze inwestycyjne otwarte
charakteryzują się zmienną liczbę uczestników
oraz zmienną liczbę
jednostek uczestnictwa reprezentujących jednakowe prawa
majątkowe. Mogą zbywać i
odkupywać jednostki udziałowe bez ograniczeń.
Liczba jednostek uczestnictwa jest nieograniczona Łatwość wejścia i wyjścia z
funduszu otwartego i relatywnie niewielkie wymagania gotówkowe powodują, że ten
typ konstrukcji funduszu jest dominujący w Polsce.
Specjalistyczne fundusze otwarte
wzorowane są na funduszach otwartych z tym,
że wpłaty do
specjalistycznego funduszu inwestycyjnego mogą być dokonywane w
papierach wartościowych dopuszczonych do publicznego obrotu, które uczestnicy
nabyli na zasadach preferencyjnych lub
nieodpłatnie, np. w wyniku procesu
prywatyzacji przedsiębiorstwa. Wyróżnikiem jest także
powołanie organu
kontrolnego Rady Inwestorów.
Fundusze zamknięte
emitują certyfikaty depozytowe, które są przedmiotem
obrotu giełdowego oraz nie
podlegają odkupieniu przez fundusz. Brak
obowiązku odkupywania certyfikatów inwestycyjnych
sprawia, że polityka
inwestycyjna prowadzona przez te fundusze może być bardziej ryzykowana i
swobodniejsza niż w przypadku funduszy otwartych.
Fundusze inwestycyjne mieszane
są odmianą funduszy zamkniętych. Emitują
certyfikaty inwestycyjne i dokonują ich wykupienia na żądanie uczestnika
INNE PODZIAŁY FUNDUSZY
INWESTYCYJNYCH
•Fundusze wzrostu
•Fundusze wzrostu i dochodu z kapitału
•Fundusze zrównoważone
•Fundusze dochodu z kapitału
•Fundusze obligacyjne
•Fundusze rynku pieniężnego
PORTFEL I CEL INWESTYCYJNY
•
Fundusze zarządzane aktywnie
•
Fundusze zarządzane pasywnie
SPOSÓB ZARZĄDZANIA
INNE PODZIAŁY FUNDUSZY
INWESTYCYJNYCH CD.
•Fundusze typu load.
•Fundusze typu no-load
WYSOKOŚĆ I SPOSÓB POBIERANIA OPŁATY
MANIPULACYJNEJ
SPECJALIZACJA
•Fundusze branżowe.
•Fundusze typu venture capital
•Multifundusze
FUNDUSZE INWESTYCYJNE NA
POLSKIM RYNKU
KAPITAŁOWYM
Stworzenie podstawy do powstania pierwszych funduszy inwestycyjnych w Polsce – ustawa z dnia
22 marca 1991 r.
Pierwszy zrównoważony fundusz powierniczy rozpoczyna działalność w lipcu 1992 r.
Powstanie kolejnego funduszu zrównoważonego oraz pierwszych funduszy akcji i obligacji w
1995r.
1997-1999 gwałtowny przyrost liczby funduszy inwestycyjnych spowodowany wzrostem
zainteresowania funduszami inwestycyjnymi i wprowadzeniem w życie ustawy o funduszach
inwestycyjnych.
Koniec 2002 r. największy roczny przyrost aktywów netto (o 10,7 mld PLN).
• Łączna wartość aktywów funduszy inwestycyjnych na koniec czerwca 2003 r.
wynosiła 31 500,29 mln PLN (do funduszy wpłynęło nieco poniżej 2 miliardów
PLN).
• Od początku 2003 r. fundusze inwestycyjne zanotowały wzrost wielkości
aktywów netto o 38,36%.
2003 r.
Krótka historia:
OFERTA FUNDUSZY
INWESTYCYJNYCH
• Plany systematycznego oszczędzania umożliwiające dopasowanie planu do
indywidualnych potrzeb finansowych klienta
• Programy rentierskie
• Możliwość konwersji - przenoszenia zainwestowanych środków między funduszami
• Oferty oszczędzania w dowolnie wybranym funduszu inwestycyjnym
• Możliwość znacznej redukcji kosztów wynika z wysokich przeciętnych wpłat, jakie
wnoszą klienci specjalistycznych otwartych funduszy rynku pieniężnego
• Fundusze dywidendowe
• Pracownicze programy emerytalne
PODSTAWOWE ZASADY INWESTORA
3.
3.
Nie traćmy głowy w czasie bessy
Nie traćmy głowy w czasie bessy
1.
1.
Decydujmy się na długoterminową
Decydujmy się na długoterminową
inwestycję
inwestycję
2.
2.
Inwestujmy systematycznie
Inwestujmy systematycznie
PODSUMOWANIE
• Fundusze inwestycyjne są bardzo efektywną formą lokaty oszczędności,
stanowiącą nowoczesną alternatywę wobec lokat bankowych,
bezpośredniego inwestowania w papiery wartościowe i kapitałowych
ubezpieczeń na życie.
• Ich działalność umożliwia transfer oszczędności osób fizycznych
i okresowych nadwyżek podmiotów gospodarczych do podmiotów
gospodarczych zgłaszających zapotrzebowanie na kapitał.
• Fundusze inwestycyjne mogą być doskonałą alternatywą w ramach
trzeciego filaru nowego systemu emerytalnego.