dr Bartosz Dziewiałtowski-

Gintowt

Mediacja jako

alternatywna forma

rozwiązywania konfliktów

Nieznajomość prawa

szkodzi

„

Powiedz mi, a może posłucham. Naucz mnie, a

może zapamiętam. Włącz mnie a zrobię.

”

Postępowanie mediacyjne oznacza naprawę

tego wszystkiego , co tylko da się

naprawić. Oznacza sprawiedliwość

naprawczą, w której liczą się

zadośćuczynienie, przeproszenie ,

przebaczenie tzn. także uczucia ludzi i ich

emocje. W sprawiedliwości naprawczej

najważniejszy jest proces, jaki zachodzi

między sprawcą a ofiarą.

Mediacja

DEFINICJA
Postępowanie mediacyjne to

dobrowolne i poufne
porozumiewanie się stron
znajdujących się w konflikcie w
obecności bezstronnej i neutralnej
trzeciej osoby - mediatora.

„

Kodeks etyki mediatora

”

Mediacja

Rozwiązywanie konfliktów międzyludzkich

,problemów i sporów powinno odbywać się

drogą negocjacji kompromisu,

porozumienia, konsensusu .

Instytucja mediacji w prawie karnym istnieje

niecałe 30 lat. W naszym kraju,

faktycznie , jako eksperymentalny program

w sprawach o czyny karalne od 1996 roku,

a formalnie została włączona do ustawy z

26 października 1982 roku ,przy czym

zaczęła obowiązywać od wydania

rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z

dnia 18 maja 2001 roku.

Przyczyny konfliktów

Strażnik - Obywatel

• Poczucie niesprawiedliwości z powodu słabo

umotywowanej kary, kar z tzw. błahych powodów

• Brak jasno określonych zasad

• WSO – wewnętrzna potrzeba nagradzania

• „Zmuszanie” do egzekwowania prawa

• Słaba komunikacja

Przyczyny konfliktów (c.d.)

• Przeświadczenie o dyskryminacji, dyskryminacja

rzeczywista (religijna, płci)

• Poczucie ośmieszenia w wyniku obecności świadków

konfliktu, „spisanie na straty”, brak ostatniej szansy

• Osobowe cechy strażnika (brak życzliwości, empatii,

nieufność)

• Sugerowanie się wyglądem obywatela

• Przyzwyczajenie Strażnika do słabej znajomości

przepisów

Obywatel - Strażnik

• Brak kultury (forma wypowiedzi,

słownictwo, przeszkadzanie w
prowadzeniu akcji, pasywność,
okazywanie złości).

• Rażące naruszenie przepisów,

względnie bezpieczeństwa,
nieposłuszeństwo wobec
funkcjonariusza.

Kodeks etyki mediatora

Mediator w swojej pracy powinien

kierować się zasadami dobra
stron tzn.:

1. FACHOWOŚCI – obowiązuje go

nabywanie wiedzy i umiejętność
posługiwania się posiadaną
wiedzą zgodnie z dobrem i
interesami obu stron,

Kodeks mediatora

2. DOBROWOLNOŚCI – dobrowolna zgoda

stron na mediację musi zostać

wyrażona na początku pierwszego

spotkania. Strony powinny zostać

poinformowane, że mogą wycofać się

na każdym etapie postępowania. Nie

wolno wywierać na nie żadnej presji,

aby zgodziły się na mediację. Warunek

pełnej dobrowolności jest

bezwzględny; odróżnia to mediacje od

sądu i arbitrażu.

Kodeks etyki mediatora

3. BEZSTRONNOŚCI – strony w

mediacji mają równe prawa i
powinny być traktowane jednakowo
z zachowaniem godności i
szacunku. Niedopuszczalne jest aby
mediator pozostawał ze stronami
w stanie pokrewieństwa lub
jakichkolwiek innych związkach.

Kodeks etyki mediatora

4.NEUTRALNOŚCI – wobec

przedmiotu sporu. Mediator
nie narzuca stronom
własnych rozwiązań, nawet
gdy – jak sądzi – byłyby
najlepsze.

Kodeks etyki mediatora

5.POUFNOŚCI – wszystko co się dzieje w

czasie prowadzenia mediacji jest poufne

i nie może być przekazywane żadnej

instytucji lub osobie prywatnej.

Dokumentacja przechowywana w związku

z prowadzonymi mediacjami musi być

zabezpieczona przed osobami

niepowołanymi. W przypadku poważnych

przestępstw mediator powinien

poinformować odpowiednie organy.

Kodeks etyczny mediatora

6. BEZINTERESOWNOŚCI – mediator

nie może czerpać żadnych korzyści
materialnych z tego co jest
przedmiotem negocjacji między
stronami. Nie może mieć także
żadnego osobistego interesu z
faktu zawarcia ugody czy sposobu
i form w jakich zostanie zawarta.

Kodeks etyczny mediatora

7. AKCEPTOWALNOŚCI –

mediator powinien być
zaakceptowany przez strony,
w tym celu reguły i procedury
muszą być podane przez
mediatora już na samym
początku negocjacji.

Kodeks etyki mediatora

8. SZACUNKU – mediator musi

zadbać o zapewnienie

bezpiecznych warunków

rozmów. Mediacja powinna

być prowadzona w

odpowiednim tempie w

czasie wyznaczonym przez

możliwości i życzenia stron.

Kodeks etyki mediatora

Mediator musi zapewnić przede

wszystkim:

a) SATYSFAKCJĘ PROCEDURALNĄ

(właściwy sposób prowadzenia mediacji),

b) MERYTORYCZNĄ (zadośćuczynienie),
c) PSYCHOLOGICZNĄ (poczucie autorstwa

stron wobec osiągniętego rozwiązania i
lepsze samopoczucie po
przeprowadzonej mediacji).

Kto może zostać mediatorem

Instytucję tę reguluje

rozporządzenie Ministerstwa

Sprawiedliwości z dnia 13

czerwca 2003 r. - mediatorem

może zostać osoba posiadająca:

•Kwalifikacje moralno-etyczne,
•Uczciwość i wzbudzająca

zaufanie,

•Umiejętność koncentracji,

Kto może zostać

mediatorem

• Łatwość w nawiązywaniu kontaktu z

innymi, otwartość,

• Umiejętność aktywnego słuchania,
• Umiejętność okazywania szacunku

innym,

• Cierpliwość,
• Tolerancję,
• Życzliwość,
• Pozbawiona skłonności do przemocy,

Kto może zostać

mediatorem

• Posiadająca obywatelstwo polskie i

korzystająca w pełni z praw cywilnych i

obywatelskich,

• Ukończone 26 lat,
• Nie karana za przestępstwo umyślne,
• Posiadająca umiejętności rozładowania

konfliktów oraz wystarczającą wiedzę w

temacie mediacji,

• daje rękojmię należytego wykonywania

obowiązków,

• Została wpisana do wykazu sądów

okręgowych.