Instrumenty pochodne

Instrumenty pochodne

w zarządzaniu

w zarządzaniu

ryzykiem

ryzykiem

Anna

Anna

Gąsienica

Gąsienica

Instrumenty

Instrumenty

pochodne

pochodne

Są jednym z elementów rynku

Są jednym z elementów rynku

finansowego. Pod tą nazwą

finansowego. Pod tą nazwą

kryje się wiele instrumentów

kryje się wiele instrumentów

łączących w sobie jedną cechę.

łączących w sobie jedną cechę.

Cena tych instrumentów, w

Cena tych instrumentów, w

sposób bezpośredni lub

sposób bezpośredni lub

pośredni, zależy od wartości

pośredni, zależy od wartości

tzw. instrumentu bazowego,

tzw. instrumentu bazowego,

podstawowego.

podstawowego.

Instrumentem

Instrumentem

podstawowym

podstawowym

mogą być towary, akcje,

mogą być towary, akcje,

waluty, instrumenty rynku

waluty, instrumenty rynku

pieniężnego,

pieniężnego,

indeksy giełdowe bądź inne

indeksy giełdowe bądź inne

specjalistyczne indeksy.

specjalistyczne indeksy.

Rodzaje pochodnych

Rodzaje pochodnych

Ogólnie wyró

Ogólnie wyró

ż

ż

niamy

niamy

następujące instrumenty:

następujące instrumenty:

-

-

opcje i warranty,

opcje i warranty,

- kontrakty forward i futures,

- kontrakty forward i futures,

- kontrakty SWAP,

- kontrakty SWAP,

- 

- 

kontrakty

kontrakty

FRA (Forward Rate

FRA (Forward Rate

Agreement),

Agreement),

Opcje i warranty

Opcje i warranty

Opcje można podzielić na dwa

Opcje można podzielić na dwa

podstawowe rodzaje:

podstawowe rodzaje:

-

-

 

 

opcja

opcja

kupna

kupna

(call option),

(call option),

-

-

 

 

opcja

sprzedaży

opcja

sprzedaży

(put

(put

option).

option).

Opcje i warranty

Opcje i warranty

Kupując

Kupując

opcję kupna

opcję kupna

nabywamy prawo zakupu

nabywamy prawo zakupu

ustalonej ilości i po

ustalonej ilości i po

uzgodnionej cenie

uzgodnionej cenie

określonego

określonego

instrumentu bazowego,

instrumentu bazowego,

wystawca tej opcji musi nam

wystawca tej opcji musi nam

sprzedać dany

sprzedać dany

instrument, na

instrument, na

który opiewa opcja.

który opiewa opcja.

Opcje i warranty

Opcje i warranty

Kupując

Kupując

opcję

opcję

sprzedaży

sprzedaży

nabywamy prawo

nabywamy prawo

sprzedaży

sprzedaży

ustalonej ilości i po

ustalonej ilości i po

uzgodnionej

uzgodnionej

cenie

cenie

określonego instrumentu

określonego instrumentu

bazowego,

bazowego,

wystawca tej

wystawca tej

opcji musi

opcji musi

od nas kupić

od nas kupić

dany

dany

instrument, na który opiewa

instrument, na który opiewa

opcja.

opcja.

Opcje i warranty

Opcje i warranty

Instrumentem podstawowym

Instrumentem podstawowym

, na

, na

który wystawiane są opcje, mogą być:

który wystawiane są opcje, mogą być:



 

 

akcje

akcje

(stock options),

(stock options),



obligacje

obligacje

(bond options),

(bond options),



stopy procentowe

stopy procentowe

(interest rate

(interest rate

options),

options),



waluty

waluty

(currency, FX options),

(currency, FX options),



 

 

i

i

ndeksy giełdowe

ndeksy giełdowe

(index options),

(index options),



 

 

towary

towary

(commodity options),

(commodity options),



inne

instrumenty

pochodne

inne

instrumenty

pochodne

(futures, swap options)

(futures, swap options)

Opcje i warranty

Opcje i warranty

W zależności od momentu

W zależności od momentu

wykonania opcje dzielimy na:

wykonania opcje dzielimy na:



opcja amerykańska

opcja amerykańska

(American

(American

option). Inwestor ma prawo do

option). Inwestor ma prawo do

wykonania opcji w dowolnym

wykonania opcji w dowolnym

terminie do terminu wygaśnięcia

terminie do terminu wygaśnięcia

włącznie.

włącznie.



opcja europejska

opcja europejska

(European

(European

option). Inwestor m

option). Inwestor m

a

a

prawo do

prawo do

wykonania opcji, jedynie w dniu

wykonania opcji, jedynie w dniu

wygaśnięcia opcji.

wygaśnięcia opcji.

Opcje i warranty

Opcje i warranty

PRZYKŁAD:

PRZYKŁAD:

Europejska opcja o parametrach:

Europejska opcja o parametrach:

-

cena opcji , premia – 5zł.

cena opcji , premia – 5zł.

-

cena wykonania 50zł.

cena wykonania 50zł.

-

czas wygaśnięcia za trzy

czas wygaśnięcia za trzy

miesiące,

miesiące,

-

wystawiona na akcje spółki

wystawiona na akcje spółki

FUTUREK.

FUTUREK.

Opcje i warranty

Opcje i warranty

Profil ryzyka kupującego opcję

kupna.

Opcje i warranty

Opcje i warranty

Profil ryzyka sprzedającego opcję

kupna.

Opcje i warranty

Opcje i warranty

-10

-5

0

5

10

15

20

30

35

40

45

50

55

60

Cena akcji

D

o

ch

ó

d

Profil ryzyka kupującego opcję

sprzedaży.

Opcje i warranty

Opcje i warranty

-20

-15

-10

-5

0

5

10

30

35

40

45

50

55

60

Cena akcji

D

o

ch

ó

d

Profil ryzyka sprzedającego opcję sprzedaży.

Kontrakty

Kontrakty

futures i forward

futures i forward

Są kontraktami terminowymi,

Są kontraktami terminowymi,

zawartymi przez dwie

zawartymi przez dwie

strony, które zobowiązują się

strony, które zobowiązują się

do realizacji w określonym

do realizacji w określonym

terminie w przyszłości,

terminie w przyszłości,

transakcji kupna-sprzedaży

transakcji kupna-sprzedaży

określonego instrumentu

określonego instrumentu

podstawowego, po ustalonej

podstawowego, po ustalonej

cenie i w umówionej ilości.

cenie i w umówionej ilości.

[Krzysztof Jajug

[Krzysztof Jajug

a

a

]

]

Kontrakty

Kontrakty

futures i forward

futures i forward

Cena kontraktu futures

Cena kontraktu futures

(futures price) określa, za

(futures price) określa, za

jaką sumę pieniędzy kupimy

jaką sumę pieniędzy kupimy

lub sprzedamy instrument

lub sprzedamy instrument

bazowy w przyszłości.

bazowy w przyszłości.

Inną ważną wartością, jest

Inną ważną wartością, jest

cena gotówkowa, spot

cena gotówkowa, spot

(spot price). Określa ona

(spot price). Określa ona

aktualną wartość

aktualną wartość

instrumentu bazowego na

instrumentu bazowego na

rynku natychmiastowym.

rynku natychmiastowym.

Kontrakty

Kontrakty

futures i forward

futures i forward

Cena kontraktu futures:

Cena kontraktu futures:

F-cena futures,

F-cena futures,

r- stopa

r- stopa

wolna od ryzyka

wolna od ryzyka

S-cena spot,

S-cena spot,

g- np. stopa

g- np. stopa

dywidendy

dywidendy

T-termin wygaśnięcia

T-termin wygaśnięcia

kontraktu

kontraktu

Kontrakty

Kontrakty

futures i forward

futures i forward

Cecha

Cecha

Kontrakt

Kontrakt

futures

futures

Kontrakt

Kontrakt

forward

forward

Rynek

Rynek

giełda terminowa

giełda terminowa

pozagiełdowy,

pozagiełdowy,

OTC

OTC

Standaryzacja

Standaryzacja

kontraktu

kontraktu

standaryzowany

standaryzowany

niestandaryzowa

niestandaryzowa

ny

ny

Depozyt

Depozyt

zabezpieczając

zabezpieczając

y

y

wymagany

wymagany

raczej nie

raczej nie

wymagany

wymagany

Rozliczanie

Rozliczanie

transakcji

transakcji

codzienne,

codzienne,

marketing to

marketing to

market

market

w momencie

w momencie

dostawy

dostawy

Swap

Swap

Kontrakt swap

Kontrakt swap

jest umową

jest umową

pomiędzy dwiema stronami,

pomiędzy dwiema stronami,

które zobowiązują się do

które zobowiązują się do

dokonania przyszłych

dokonania przyszłych

płatności według ściśle

płatności według ściśle

określonych zasad.

określonych zasad.

Swap

Swap

Rodzaje swapów:

Rodzaje swapów:

-

procentowy (IRS – Interest Rate

procentowy (IRS – Interest Rate

Swap),

Swap),

-

Walutowy (Curency Swap),

Walutowy (Curency Swap),

-

Mieszany procentowo-

Mieszany procentowo-

walutowy (CIRS),

walutowy (CIRS),

-

Towarowy,

Towarowy,

-

Indeksowy.

Indeksowy.

Swap

Swap



Swap procentowy

Swap procentowy

,

,

u

u

możliwia wymianę w

możliwia wymianę w

przyszłości płatności

przyszłości płatności

odsetkowych, od

odsetkowych, od

zaciągniętych kredytów

zaciągniętych kredytów

.

.

Następuje wymiana odsetek

Następuje wymiana odsetek

o stałej stopie procentowej,

o stałej stopie procentowej,

na odsetki o zmiennej

na odsetki o zmiennej

stopie.

stopie.

Swap

Swap

Firma A płaci WIBOR + 0.35% Firma B płaci
13.65%

Trzy miesięczny swap procentowy zawarty

Trzy miesięczny swap procentowy zawarty

pomiędzy firmami A i B. Warunki

pomiędzy firmami A i B. Warunki

kredytowe dla obu firm:

kredytowe dla obu firm:

stała st. proc.

stała st. proc.

zmienna st. proc.

zmienna st. proc.

13%

13%

WIBOR + 0.7%

WIBOR + 0.7%

14%

14%

WIBOR + 1%

WIBOR + 1%

Swap

Swap



Swap walutowy

Swap walutowy

, p

, p

olega na

olega na

wymianie okresowych płatności w

wymianie okresowych płatności w

jednej walucie na okresowe

jednej walucie na okresowe

płatności w drugiej walucie, aż do

płatności w drugiej walucie, aż do

momentu wygaśnięcia kontraktu

momentu wygaśnięcia kontraktu

w celu ograniczenie skutków

w celu ograniczenie skutków

zmian kursu walut

zmian kursu walut

.

.



Swapy mieszane

Swapy mieszane

(CIRS)

(CIRS)

pozwalają na zamianę stałego

pozwalają na zamianę stałego

oprocentowania w jednej walucie

oprocentowania w jednej walucie

na zmienne oprocentowanie w

na zmienne oprocentowanie w

drugiej walucie.

drugiej walucie.

Swap

Swap



Dzięki

Dzięki

swapom towarowym

swapom towarowym

wytwórcy i nabywcy towarów

wytwórcy i nabywcy towarów

(głównie ropy naftowej i surowców

(głównie ropy naftowej i surowców

mineralnych) mogą zamienić

mineralnych) mogą zamienić

zmienne ceny towarów na stałe

zmienne ceny towarów na stałe

ceny.

ceny.



Swapy indeksowe

Swapy indeksowe

są

są

wykorzystywane na rynku

wykorzystywane na rynku

kapitałowym, pozwalają one na

kapitałowym, pozwalają one na

wymianę płatności opartych o

wymianę płatności opartych o

różne indeksy giełdowe lub indeks

różne indeksy giełdowe lub indeks

giełdowy

giełdowy

i

i

stopy procentowe.

stopy procentowe.

Kontrakt FRA

Kontrakt FRA

Kontrakty na przyszłą

Kontrakty na przyszłą

wartość stopy procentowej

wartość stopy procentowej

(FRA - Froward Rate Agreement),

(FRA - Froward Rate Agreement),

zobowiązują obie strony umowy,

zobowiązują obie strony umowy,

do wypłaty lub otrzymania w

do wypłaty lub otrzymania w

przyszłości określonej płatności

przyszłości określonej płatności

odsetkowej, wynikającej z

odsetkowej, wynikającej z

różnicy pomiędzy uzgodnioną

różnicy pomiędzy uzgodnioną

stopą FRA, a stopą referencyjną

stopą FRA, a stopą referencyjną

(rynkową).

(rynkową).

Kontrakt FRA

Kontrakt FRA

Etapy kontraktu FRA:

Etapy kontraktu FRA:

1)

1)

Zawarcie kontraktu,

Zawarcie kontraktu,

2)

2)

Rozpoczęcie kontraktu FRA,

Rozpoczęcie kontraktu FRA,

3)

3)

Wygaśnięcie kontraktu FRA.

Wygaśnięcie kontraktu FRA.

Dziękuje za uwagę!

Dziękuje za uwagę!



