ZARZĄDZANIE RYZYKIEM

Temat I: Odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych
a system kontroli zarządczej.

Zarządzanie ryzykiem jest elementem (częścią) systemu kontroli zarządczej.!!! (egzamin)

ZASADA

Finanse publiczne podlegają ściśle określonym regułom, które muszą być przestrzegane w całym procesie:

• Gromadzenia

• Przechowywania

• Wydawania środków publicznych

• Przepływu między podmiotami sektora publicznego.

BUDŻET ZADANIOWY

• Zadaniowe planowanie wydatków, w oparciu o cele strategiczne rządu

• Skonsolidowany plan wydatków na rok budżetowy i dwa kolejne lata dla:

-państwowych jednostek budżetowych,

-państwowych funduszy celowych

-agencji wykonawczych (np. CBA, CBŚ)

-instytucji gospodarki budżetowej (około ministerialne)

-państwowych osób prawnych (przewaga państwa)

WPI- wieloletnie plany inwestycyjne-prognozy na następne budżety, uściślone do uwarunkowań finansowych, robione na rok.

NOWE ZARZĄDZANIE PUBLICZNE

Zastąpienie tradycyjnego modelu zarządzania administracją przez model menedżerski, czyli zastosowanie w sektorze publicznym zasad i modeli zarządzania znanych i stosowanych z powodzeniem w sektorze prywatnym.

ZAKŁADANE CELE

• Realna wycena poszczególnych zadań państwa

• Zwiększenie jawności i przejrzystości budżetu państwa

• Koncentracja na zadaniach priorytetowych

• Lepsza koordynacja działań administracji publicznej-wyeliminowanie dublujących się funkcji

ZASADY

ZASADY SKUTECZNOŚCI:

• Uzyskiwanie najlepszych efektów z danych nakładów

• W sposób umożliwiający terminową realizację zadań

• W wysokości i terminach wynikających z wcześniej zaciągniętych zobowiązań

ZASADA EFEKTYWNOŚCI:

• Optymalnego doboru metod i środków służących osiągnięciu założonych celów

(art. 44 ustawy o finansach publicznych)

DYSCYPLINA FINANSÓW PUBLICZNYCH

Odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych jest odpowiedzialnością o szczególnym charakterze. Dyscyplina finansów publicznych to zespół, określonych przez ustawodawcę norm prawnych, dotyczących szeroko rozumianej gospodarki finansowej, których naruszenie skutkować może pociągnięciem do odpowiedzialności.

FINANSE PUBLICZNE

Obejmują procesy:

• Gromadzenia dochodów i przychodów publicznych

• Wydatkowanie środków publicznych

• Finansowanie potrzeb pożyczkowych budżetu państwa

• Zaciąganie zobowiązań angażujących środki publiczne

• Zarządzanie środkami publicznymi

• Zarządzanie długiem publicznym

• Rozliczenia z budżetem Unii Europejskiej.

ŚRODKI POCHODZĄCE Z BUDŻETU INII EUROPEJSKIEJ

Środki pochodzące z:

• Funduszy strukturalnych

• Funduszu Spójności

• Europejskiego Funduszu Rybackiego, z zastrzeżeniami ustawowymi

DEFINICJA DYSCYPLINY FINANSÓB PUBLICZNYCH

Przestrzeganie katalogu zasad prawidłowego gospodarowania majątkiem i środkami publicznymi, wynikającego z obowiązujących przepisów i standardów gwarantuje prawidłowość gospodarki finansowej.

KIEROWNIK JEDNOSTKI

Może scedować uprawnienia na inne osoby w drodze indywidualnego aktu administracyjnego, ale np.: podpisując protokół i umowę przejmuje odpowiedzialność za przygotowanie i przeprowadzenie postępowania w zakresie zamówień publicznych.

PODMIOTOWY ZAKRES OSPOWIEDZIALNOŚCI

Odpowiada za naruszenie dyscypliny finansów publicznych osoba, która podpisuje umowę w sprawie zamówienia publicznego-orzeczenie GKO 17.06.02 DF/GKO/odw. 23/31/RN 9/2002 każdy to udziela zamówienia (podpisuje umowy) publicznego podnosi odpowiedzialność za wady proceduralne ujawnione w toku postępowania.

POWIERZENIE OBOWIĄZKÓW

Przyjęcie obowiązków powinno być odzwierciedlone na piśmie. Pracownik musi posiadać świadomość o nałożonych na niego obowiązkach.

UWAGA!

Pełnomocnictwo nie jest powierzeniem obowiązków-polega jedynie na umocowaniu do reprezentowania jednostki (organu), a nie na nałożeniu obowiązku wykonania powierzonych czynności.

OSOBA UPOWAŻNIONA

Upoważnienie powinno być udzielane wyłącznie przez kierownika jednostki:

• Osobom posiadającym szczególne kwalifikacje,

• Pracownikom jednostki

Nie może być cedowane na inną osobę.

WSTĘPNA KONTROLA

Sprawdzenie:

a) zgodności operacji gospodarczych i finansowych z planem finansowym,

b)kompletności i rzetelności dokumentów dotyczących operacji gospodarczych i finansowych

Złożenie podpisu przez głównego księgowego na dokumencie, obok podpisu pracownika właściwego rzeczowo, oznacza, że:

• Nie zgłasza zastrzeżeń do przedstawionej przez właściwych rzeczowo pracowników oceny prawidłowości tej operacji i jej zgodności z prawem

• Nie zgłasza zastrzeżeń do kompletności oraz formalno-rachunkowej rzetelności i prawidłowości dokumentów dotyczących tej operacji

• Zobowiązania wynikające z operacji mieszczą się w planie finansowym jednostki.

PODMIOTOWY ZAKRES ODPOWIEDZIALNOŚCI

Wszystkie osoby, które posiadają w swojej dyspozycji (decydują, nadzorują) określoną pulę środków finansowych są zobowiązane do zachowania zasad legalności, celowości, efektywności i oszczędności i ponoszą odpowiedzialność za prawidłowość gospodarki finansowej.

FINANSE PUBLICZNE

Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest:

• Nieustalenie należności

• Ustalenie należności w wysokości niższej, niż wynikająca z prawidłowego obliczenia

• Niepobrane należności

• Niedochodzenie należności

• Pobranie lub dochodzenie tej należności w wysokości niższej niż wynikająca z
  prawidłowego obliczenia

• Niezgodne z przepisami umorzenie należności

• Dopuszczenie do przedawnienia należności

OBSZAR ZARZĄDCZY

Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest dopuszczenie do:

• Dokonania wydatku powodującego przekroczenie kwoty wydatków ustalonej w rocznym planie finansowym jednostki (art. 11 ust. 2)

• Szczuplenia wpływów (art. 5 ust. 2)

POJĘCIE KONTROLI ZARZĄDCZEJ

Ogół działań podejmowanych dla zapewnienia realizacji celów i zadań w sposób zgodny z prawem, efektywny, oszczędny i terminowy.

• Kontrola wewnętrzna

• Kontrola finansowa

• Kontrola zewnętrzna

• Nadzór

• Kontrola instytucjonalna