Legalne substancje
psychoaktywne
Jakub P. Gałecki, Karolina Zając
Pośrednio Martyna Dąbrowska
Alkohol etylowy
Silny depresant, który mimo pobudzenia jednostki w
rzeczywistości ją otumania. Całkowicie legalny i dostępny
niemal w każdym sklepie. Jest narkotykiem twardym,
ponieważ można go przedawkować i uzależnić się od niego
zarówno psychicznie jak i fizycznie. Szybko wchłania się z
przewodu pokarmowego. Ma bardzo zróżnicowany wpływ na
organizm... W małych dawkach co jakiś czas może wpływać
korzystnie, jednak picie go częściej niż raz na tydzień
powoduje, że skutki pozytywne są przyćmiewane przez
negatywne. Alkohol ma specyficzną możliwość działania na
receptor serotoniny i powoduje wytwarzanie się endorfin oraz
dopaminy.
C
2
H
5
OH zwiększa możliwość zachorowania na nowotwory
przewodu pokarmowego, a jego częste stosowanie powoduje:
marskość wątroby czy Zespół Korsakowa.
Ciekawostką jest fakt, że narkotyczne działanie alkoholu
blokuje związek z grupy benzodiazepin nazywany Ro15-4513.
Tytoń i nikotyna
Nikotyna
Niezwykle silna neurotoksyna substancja stosowana jako
środek owadobójczy. Toksycznością przebija wiele nielegalnych
substancji. Nie jest rakotwórcza, a według najnowszych badań
nie uzależnia fizycznie, tylko trochę psychicznie. W małych
dawkach wykazuje działanie stymulujące (1-3 mg), czyli
zwiększa w mózgu ilość wydzielanej dopaminy jak inne
substancje narkotyczne. W większych dawkach blokuje układ
nerwowy, co objawia się tzw. „pilotem”, czyli oderwaniem od
rzeczywistości, brakiem energii, uczuciem lekkości i euforii.
Ciekawostką jest także to, że nikotyna powoduje zwiększone
wydzielanie adrenaliny co na dłuższą metę jest bardzo
wyczerpujące dla organizmu. Metabolizuje się w wątrobie
zmieniając się w kotyninę.
Papierosy
Pierwsze papierosy wypuściła w 1940 roku firma Pall Mall. Już
około lat 1950-1960 odnotowano gargantuiczny wzrost
zachorowań na raka płuc, chociaż początkowo nie wiązano go z
paleniem. Substancją uzależniającą według najnowszych badań
nie jest nikotyna jak dawniej sądzono, ale są nimi inhibitory
monoaminooksydazy, czyli leki na depresję starej generacji.
Chociaż nikotyna ma również swój wpływ. Według badań
nikotyna sama w sobie również nie uszkadza płuc - pokonuje je
bez większych przeszkód, dopiero po dłuższym czasie rzędu
dekad może je uszkodzić. Prawdziwymi nożami dla płuc są
substancje smoliste, które odpowiadają za raka i uszkodzenia
błon.
Tabaka
Sproszkowany tytoń, który się wciąga nosem, a nie pali. Jest
o wiele zdrowszy od zwykłych papierosów ponieważ nie
dostają się do płuc i krwi żadne substancje smoliste. Jedynie
nikotyna i kilka innych mało groźnych substancji może
dostać się do krwiobiegu. Nie jest rakotwórcza. Zawarta w
niej ilość nikotyny z reguły jest na tyle mała aby działać
tylko stymulująco. Oczywiście jak zażywa się ją w
racjonalnych dawkach. Takie dawki nikotyny mogą działaś
kojąco na bóle głowy. Fizycznie nie uzależnia - tylko
psychicznie.
Kofeina i inne
substancje
pobudzające
Kofeina - najpopularniejsza na świecie substancja
psychoaktywna. Względnie nie groźna. Występuje w kawie,
herbacie (teina), napojach energetycznych, czekoladzie, kakale,
a nawet jest dodawana do szamponów do włosów. Ciekawostką
jest to, że jest to jedna z niewielu substancji która uzależnia
niemal wyłącznie fizycznie. Jej brak objawia się silnymi bólami
głowy i mdłościami. Można ją przedawkować, ale nie jest to
raczej śmiertelne. Dopiero dawka 150 mg może nas zabić. Przy
takiej dawce dochodzi do migotania komór serca i zawału.
C
8
H
10
N
4
O
2
powoduje wydzielanie się w mózgu substancji takich
jak przy innych używkach.
Inne substancje
podobne do kofeiny
Teobromina - występuje powszechnie w herbatach,
czekoladach i naturalnych napojach energetycznych jak
yerba mate. Wykazuje słabe działanie stymulujące.
Teofilina - substancja bardzo podobna do teobrominy w
działaniu. Oprócz tego wykazuje działanie polegające na
przedłużeniu działania hormonów.
Teanina - substancja inna w działaniu niż powyższe.
Pokonuje barierę krew mózg o wiele lepiej niż kofeina. Ma
działanie neuroleptyczne: stabilizuje nastrój i psychikę,
zmniejsza stres i niepokój. Działa relaksująco, a jednak
pozwala zachować pełną sprawność intelektualną.
Antydepresanty
Długotrwałe zażywanie powyższych leków powoduje w
większości uzależnienie fizyczne i psychiczne. Wykazują
typowe zachowanie neuroleptyczne. W celu poprawienia
nastroju zwiększają w mózgu ilość neuroprzekaźników
szczęścia, czyli: serotoniny i dopaminy. Najczęściej stosowane
są inhibitory wychwytu zwrotnego monoamin (serotonina,
dopamina, noradrenalina), zaś kiedyś najczęściej stosowane
były inhibitory monoaminooksydazy. Najczęściej zażywanym
lekiem pierwszego wymienionego typu jest fluoksetyna, czyli
PROZAC.
Dziękuje za uwagę