1

RODZAJE STRUKTUR

ORGANIZACYJNYCH

ORGANIZACJA PRACY

-wykład 3

2

Podział ze względu na

więzi organizacyjne

Więzi organizacyjna to rodzaj

stosunku miedzy elementami
organizacji (miedzy ludźmi oraz
miedz ludźmi a zasobami
rzeczowymi).

Więzi organizacyjne wyrażają się w

przepływie informacji i kontrolach
pomiędzy elementami.

3

RODZAJE WIĘZI

• WIĘŹ SŁÓŻBOWA

(hierarchiczna)

Jest to zależność

podwładnego od przełożonego.
Ta więź uprawnia przełożonego
do decydowania o tym, co
podwładny ma robić.

4

• WIĘŻ FUNKCJONALNA polega

na tym, że przełożony może
wydawać polecenia
podwładnym, a podwładni
odpowiadają przed nim –
wszystko tylko w ramach
pełnionych funkcji.

5

• WIĘŹ INFORMACYJNA polega na

obowiązku przekazywania
jednostronnej lub obustronnej
informacji o pewnych stanach
rzeczy i ich zmianach o których
informujący wie, a informowany
powinien wiedzieć aby mógł
sprawnie realizować swoje
obowiązki.

6

• WIĘŹ TECHNICZNA – polega

na wzajemnym uzależnieniu
pracowników wynikającym z
procesów kooperacji.

7

ZE WZGLĘDU NA WIĘŹI MOŻNA

WYRÓŻNIĆ

KLASYCZNE TYPY

STRUKTUR ORGANIZACYJNYCH

1). Struktura liniowa
2). Struktura funkcjonalna
3). Struktura sztabowa

8

1). Struktura liniowa

Więzi służbowe pokrywają się z

funkcjonalnymi.

9

Schemat struktury liniowej

więzi służbowe

więzi

funkcjonalne

Kierownicy szczebli

Przełożeni

funkcjonalni

wykonawcy

Kierownik

naczelny

10

Zalety i wady struktury

liniowej

• Zalety
- jedność

kierownictwa

- ściśle określona

odpowiedzialność

- Szybkość

podejmowania

decyzji

• Wady
- brak kompetentnej

rady

- brak elastyczności

decyzji

- pozbawienie

inicjatywy

kierowników

niższych szczebli

11

2). Struktura

funkcjonalna

Podwładni oprócz przełożonych

służbowych mówiących co ma być
wykonane maja oddzielnych
przełożonych funkcjonalnych
mówiących jak obowiązki maja być
wykonywane. Więzi służbowe nie
pokrywają się z funkcjonalnymi.

12

Schemat struktury
funkcjonalnej

więzi służbowe

więzi

funkcjonalne

Kierownicy szczebli

Przełożeni

funkcjonalni

wykonawcy

Kierownik

naczelny

Przełożeni

funkcjonalni

13

Zalety i wady struktury

funkcjonalnej

• Zalety
- występowanie

bardzo

kompetentnych

doradców

(przełożeni

funkcjonalni)

•

Wady

-

zaciemnienie

jedności

kierownictwa

-

trudności w

określaniu zakresu

obowiązków

-

łatwość

usamodzielniania się

pionów

funkcjonalnych

14

3). Struktura sztabowa

Występują tzw. sztaby, czyli

organy funkcjonalne, które
doradzają bezpośrednio
zarówno tym organom którym
podlegają służbowo jak i
fachowo.

15

Schemat struktury sztabowej

więzi służbowe

więzi

funkcjonalne

Kierownicy szczebli

Przełożeni

funkcjonalni

wykonawcy

Kierownik

naczelny

wykonawcy

Przełożeni

funkcjonalni

16

Typy struktur

organizacyjnych ze

względu na rozpiętość

kierowania

1. Struktury smukłe –w których

występuje duża liczba szczebli
natomiast niska rozpiętość
kierowania

2. Struktury płaskie – mała liczba

szczebli natomiast duża
rozpiętość kierowania.

17

Nowoczesne typy

struktur

1. Macierzowa –schematem jest macierz gdzie

kolumny przedstawiają więzi funkcjonalno-

hierarchiczne, a wiersze więzi techniczno-

hierarchiczne.

2. Dywizjonalna – występują samodzielne jednostki

zajmujące się grupą podmiotu albo rejonem.

3. Zespołowa – cechuje się najniższą elastycznością i

polega na tworzeniu doraźnych zespołów

powołanych do wykonania określonego zadania.

18

Podstawowe źródła władzy w

organizacji

(najczęściej występują łącznie)

•

Charyzma polega na całkowitym osobistym poddaniu

podwładnych przywódcy, który jest w ich przekonaniu

obdarzony niezwykłymi cechami.

•

Tradycja – władza oparta na nienaruszalnych zwyczajach

rodzinnych lub środowiskowych.

•

Przymus – stosowania zagrożenia lub siły fizycznej w

stosunku do podwładnych.

•

Własność ludzi -w systemie niewolniczym czy feudalnym.

•

Własność rzeczy – czyli przewaga ekonomiczna.

•

Umowa – chodzi o umowę o pracę w systemie pracy

najemnej.

•

Autorytet czyli głębokie przekonanie podwładnych o

wysokiej fachowości, kompetencji przełożonego.

•

Uczucia sympatii, przyjaźni, miłości.

19

Formy kierowania ze względu

na źródło władzy

• Zarządzanie – gdzie władza wynika z własności

środków produkcji i jest sprawowana przez

właściciela tych środków lub delegowanego

przez niego menadżera.

• Rządzenie – gdzie władza opiera się na

możności stosowania legalnego przymusu.

• Wymuszenie – gdzie władza ma charakter

nielegalny oparty na przymusie.

• Przywództwo – sprawowanie władzy odnosi się

do organizacji nieformalnej.

20

PODSTAWOWE STYLE

KIEROWANIA

CZYLI SPOSÓB

ODDZIAŁYWANIA NA PODWŁADNYCH

1.

PODZIAŁ WG KLASYCZNEJ

KLASYFIKACJI

2. PODZIAŁ ZE WZGLĘDU NA

JAKI PROBLEM

ZORIENTOWANY JEST

PRZEŁOŻONY (ze względu na

orientacje kierownika)

21

1. PODZIAŁ WG KLASYCZNEJ

KLASYFIKACJI

• Styl autokratyczny to kierownik

autokrata, wydaje polecenia
podwładnym bez pytania o ich
zdanie; samodzielnie udziela kar,
nagan, pochwał, nie pozostawia
marginesu samodzielności dla
podwładnych, niechętnie przyjmuje
przejawy inicjatywy podwładnych i
utrzymuje dystans z pracownikami.

22

styl autokratyczny –cd.

Wyróżniono kilka rodzajów kierownika

autokraty:

- autokrata surowy, zdecydowanie

apodyktyczny ale sprawiedliwy w stosowaniu
swoich zasad

- autokrata życzliwy – odczuwa

odpowiedzialność moralną za swoich
pracowników, stara się stworzyć jak najlepsze
warunki i to on ustala system wartości

- autokrata nieudolny – despotyzm i

nieobliczalność, często brak kompetencji

23

• Styl demokratyczny – kierownik

demokrata, zasięga opinii
podwładnych przed podjęciem
decyzji, ceni inicjatywę
podwładnych, daje im dość dużą
swobodę działania, deleguje
uprawnienia, pobudza do dyskusji,
do samodzielności, interesuje się
sprawami podwładnych.

24

• Styl leseferystyczny – kierownik

nie interesuje się podwładnymi,
uchyla się od interwencji
wszelakich.

25

2.PODZIAŁ ZE WZGLĘDU NA JAKI

PROBLEM ZORIENTOWANY JEST

PRZEŁOŻONY (ze względu na

orientacje kierownika)

TRÓJKĄT ZARZĄDZANIA

REZULTAT

3

4 7 6

1 5 2

KIEROWNIK

PODWŁADNY

26

• 1.styl narcystyczny –kierownik jest

zorientowany na samego siebie, zwraca uwagę
na to co o nim się mówi, jaka jest jego pozycja
w firmie

• 2.styl parnalistyczny – kierownik zorientowany

jest na podwładnych, na ich postawy i
stosunki między nimi a kierownictwem

• 3.styl absolutystyczny – kierownik interesuje

się wyłącznie czy wywiąże się z zadań, czy
zrealizuje plan

27

• 4.styl technokratyczny – kierownik skupiony

jest na rezultatach i swoich kompetencjach,

śledzi każde działanie pracowników

• 5.styl koncentracyjny – kierownik zorientowany

jest na siebie i na podwładnych, zwraca uwagę

na swoje stosunki z podwładnymi a także na

stosunki miedzy podwładnymi, zbiega o to aby

podwładni go dobrze oceniali

• 6.styl partycypacyjny – kierownik zorientowany

na rezultat i podwładnych, interesuje się

wynikami pracy zespołu oraz sposobami

wykonania zadania, nie dostrzega swojej roli w

tych procesach

• 7.styl koordynacyjny – kierownik w równym

stopniu poświęca uwagę na siebie, rezultat i

podwładnych

28

PRACOWNIK

29

STYLE WYKONAWSTWA -

ze względu na orientacje

pracowników

30

TRÓJKĄT WYKONAWSTWA

REZULTAT

3

4 7 6

1 5 2

PODWŁADNY

KIEROWNIK

31

• 1.styl zbuntowany – pracownik

interesuje się tylko swoja osobą

• 2.styl posłuszny – pracownik wykonuje

dokładnie wszystkie polecenia
kierownika, pragnie się mu przypodobać

• 3.styl pracusia – pracownik wykonuje

dokładnie to czego wymaga od niego
stanowisko, poświęca wolny czas na
pracę

32

• 4.pracownik niezależny – jest zorientowany

na siebie i na rezultaty; to pracownik, który

wykonuje swoje obowiązki zgodnie ze

swoimi wartościami, przekonaniem i

zdrowym rozsądkiem. Nie podlega sztywno

regulaminowi, kiedy uważa, że działa

słusznie to postępuje zgodnie z własnym

systemem wartości.

• 5.pracownik współdziałający – dba o dobre

stosunki w zespole oraz o dobre stosunki

zespołu z przełożonym

• 6.pracownik uległy – wykonuje wszystkie

polecenia szefa co do sposobu wykonania

zadania

• 7.pracownik partner – zorientowany na

siebie, na kierownika i na rezultat

33

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ