Krzysztof Suszyński

Zdolności- predyspozycje do opanowania i

wykorzystania pewnych czynności



zdolności motoryczne kondycyjne

( struktura somatyczna organizmu)



zdolności motoryczne koordynacyjne

(układ nerwowy)



zdolności motoryczne hybrydowe

(struktura somatyczna organizmu i

układ nerwowy)



Dodatkowo:



Gibkość- cecha morfologiczna, możliwość

wykonywania obszernych ruchów w

stawach, albo grupach stawów.



Poziom gibkości zależy od:



-płeć



-wiek



-wytrenowanie poprzez ćwiczenie



-pora dnia



- temperatura



Ad.1 Zdolności motoryczne kondycyjne:



siłowe- siłę mierzymy w warunkach statycznych ( testy np. dynamometr)



Pojęcie :



siły absolutnej- są to maksymalne możliwości siłowe, którymi możemy

przeciwstawić się i pokonać opór zewnętrzny



siły względnej-iloraz siły absolutnej i masy ciała



wytrzymałościowe



a) wydolność- miara sprawności układu krążeniowego i oddechowego,

długotrwałe wysiłki o umiarkowanej intensywności, podstawowy czynnik

ze zdrowiem, sprawność układu krążenia i oddychania pułap tlenowy

VO2max im więcej tlenu przyswoić w jednej jednostce czasu tym większy

pułap wydolności



metody bezpośrednie: wymagają aparatury, wydech = wdech



metody pośrednie: poziom ilości tlenu przyswojonego przez organizm,

większa pojemność wyrzutowa stan równowagi czynnościowej (Astrand)



b) odporność mięśni na zmęczenie zależy od grup włókien mięśniowych:

białe – mniej mitochondriów mniej tlenu przyswajają są to mięśnie

ruchowe fazowe (odpowiadają za ruch), czerwone więcej mitochondriów

więcej tlenu przyswajają są to mięśnie posturalne toniczne

(utrzymywanie postawy)



TEST ASTRANDA-RYHMINGA pomiar VO2max metodą pośrednią

na podstawie częstości skurczów serca podczas pracy

submaksymalnej

     W niektórych przypadkach jest pożądane, aby już na

podstawie reakcji zachodzących podczas obciążeń

submaksymalnych móc wypowiedzieć się na temat maksymalnej

wydolności fizycznej badanego tj. jego maksymalnego zużycia

tlenu, czyli pułapu tlenowego. Astrand i Ryhming skonstruowali

w roku 1953 nomogram, który pozwala na określenie pułapu

tlenowego bez konieczności wykonywania przez badanego

maksymalnego wysiłku fizycznego. Metoda ta jest szeroko

stosowana dla określenia efektywności treningu sportowego,

szczególnie w dyscyplinach wytrzymałościowych. Jest to jedna z

metod pozwalająca na określenie maksymalnego zużycia tlenu

sposobem pośrednim poprzez poddanie zawodnika wysiłkowi

submaksymalnemu. Stwierdzając częstość tętna przy jakiej

organizm osoby badanej, w zależności od stosowanego rodzaju

oraz wielkości obciążenia, osiąga stan równowagi funkcjonalnej,

odczytujemy zużycie O2/min z normogramu Astrand-Ryhming.



ad.2. Zdolności
koordynacyjne- aby mówić o
koordynacji musza zostać
spełnione 3 elementy:



-dokładność-ruch dokładny



- dokładność+ szybkość-
określona dynamika



-zmienność warunków



Koordynacyjne zdolności motoryczne są to

względnie utrwalone i uogólnione formy

przebiegu psychofizycznych procesów

regulacji ruchowej:



- przebiegają u ludzi wedle zasad



- osobnicza zmienność dokładności tempa,

ruchliwości



Aktywność ruchowa utrwala indywidualnie

formy procesów regulacyjnych- zmiany

funkcjonalne prowadzą do uogólnienia i

transferu form przebiegu czyli rozwoju

koordynacyjnych dolności motorycznych.



Wyróżniamy:



1. Różnicowanie kinestetyczne mówi nam o dokładności

ruch albo o dokładności faz ruchów parametry

przestrzenne, siłowe i czasowe ruch



2. Zdolność do orientacji czasowo przestrzennej dotyczy

oceny dokładnej położenia ciała jego zmian w odniesieniu

do określonego punktu odniesienia (szybka ocena i

kontrola przestrzennych warunków działania).



3. Zdolność do zachowania równowagi umożliwia

utrzymywanie zrównoważonej pozycji ciała (równowaga

statyczna) oraz zachowanie lub odzyskanie tego staniu w

czasie czynności ruchowej albo bezpośredni po niej

(równowaga dynamiczna)

◦

równowaga statyczna – analizator kinestetyczny, analizatory

dotykowe, analizatory optyczne, analizator przedsionkowy i

analizator gestykularny .

◦

równowaga dynamiczna – błędnik (balansowanie)



4. Zdolność do rytmizacji ruchu jest to uchwycenie,

zapamiętanie, odtwarzanie rytmu ruchów cyklicznych i

acyklicznych utrzymanie rytmu wewnętrznego, przyjęcie

rytmu zewnętrznego.



5. Zdolność do szybkiej reakcji motorycznej pozwala na szybki

zainicjowanie i wykonanie celowego krótkotrwałego działania

na określony sygnał, w którym może być zaangażowane całe

ciało lub jego część. O jej poziomie świadczy czas upływający

od momentu zadziałania sygnału do momentu zakończenia

ruchu czyli nie może być jako synonim czasu reakcji.



Reakcja prosta na pojedynczy sygnał dokładny przebieg

ruchu, reakcja z wyboru – rozpoznanie sygnału wybór jednego

z wielu rozwiązań, reakcja różnicowa – kompleksowa, reakcja

motoryczna – reagowanie właściwe na większą liczbę

sygnałów, reakcja z wyboru dłuższa niż reakcja prosta,

kompleksowa, motoryczna im więcej bodźców i reakcji tym

dłuższa ta reakcja. Antycypacyjne możliwości – zdolność do

przewidywania zdarzeń, które niebawem nastąpią.



6. Zdolność do łączenia sprzężania ruchu jest to celowa

organizacja ruchów części ciała prowadząca do integracji

czasowych, przestrzennych i dynamicznych ruchów, prowadzi do

realizowania zadania ruchowego dla całego ciała.



7. Zdolność do stosowania motorycznego

◦

program ruchu powstały w oparciu o osobnicze

doświadczenia ruchowe wyprzedza czynność ruchową

◦

pod wpływem zewnętrznych okoliczności i błędów następuje

korekta tego programu



Kompleks właściwości osobniczych pozwalających na

wdrążenie optymalnego programu ruchowego i jego korektę w

trakcie czynności ruchowych.



8. Zdolność do wysokiej częstotliwości ruchu wyznacza

możliwości wykonania maksymalnej liczby ruchów całym ciałem

lub jego wybraną częścią bez ograniczenia czasowego.



(pałeczki Ditricha, test Fleminga, test palce podloga).



ad.3. Zdolności hybrydowe- kompleksowe,
zdolność jest wrodzona

a) zwinność

b) szybkość