ZakaĹĽenia Szpitalne[1]

background image

Zakażenia szpitalne

=

Zakażenie szpitalne to takie, które nie

występowało ani nie znajdowało się w

okresie wylęgania gdy chory był

przyjmowany do szpitala.

Może ujawnić się zarówno podczas

hospitalizacji, jak i po wypisaniu chorego

do domu.

background image

Zakażenia nie szpitalne

=

Infekcje przedszpitalne

Zakażenie przed przyjęciem do szpitala

symptomy manifestujące się podczas lub

po hospitalizacji

Infekcje poszpitalne

Okres inkubacji określa moment

zakażenia!!!

background image

Najczęstsze lokalizacje zakażeń
szpitalnych:

-drogi moczowe
-zapalenia płuc
-rany
-krew (posocznica)
-skóra

background image

Podział zakażeń szpitalnych

Zakażenia endogenne – zakażenia

własnymi mikroorganizmami

saprofitycznymi

Zakażenia egzogenne – zakażenia od

zewnętrznych źródeł

background image

Czynniki ryzyka

Niedostateczna higiena personelu
Niewłaściwa dezynfekcja/sterylizacja

sprzętu czy/lub pościeli , etc.

Zła organizacja pracy
Mikrobiologicznie zanieczyszczona

żywność lub woda

Niewłaściwe gospodarka antybiotykami

i/lub środkami dezynfekcyjnymi

Zły stan techniczny szpitala
Obniżenie odporności pacjentów
Nadmierne zagęszczenie łóżek

background image

Skóra rąk jest w normalnych warunkach
zanieczyszczona drobnoustrojami, które
znajdują się na jej powierzchni lub w
głębszych warstwach, w szczelinach,
mieszkach włosowych i zachyłkach
gruczołów potowych.

Drobnoustroje znajdujące się na
powierzchni skóry nazywamy florą
przejściową, natomiast bytujące w głębi
skóry – florą osiadłą.

W skład flory przejściowej mogą wchodzić
wszystkie drobnoustroje, z którymi styka
się ręka, oraz drobnoustroje wydzielane z
głębi skóry.

Są one łatwo usuwalne już przez zwykłe
mycie wodą z mydłem lub z dodatkiem
detergentu

background image

Mycie rąk

socjalne
hygieniczne
chirurgiczne

Powierzchnie najczęściej omijane podczas

mycia:

Powierzchnie między palcami
zagięcia
paznokcie

background image

Przed dotykaniem żywności,

jedzeniem i karmieniem pacjenta

Po opuszczeniu toalety

Przed i po zabiegach pielęgnacyjnych

na pacjencie

Zawsze po każdym kontakcie z ziemią

przed praca i po dłuższych przerwach

(np. na papierosa!!)

Po wykonaniu prac porządkowych

Socjalne mycie rąk

background image

Sposoby mycia rąk:

zwykłe mycie rąk - mydłem przez ok. 1min.

higieniczne mycie rąk ( dezynfekcja rąk) -

wcieranie w skórę przez 30 sek. środka 3
ml dezynfekującego

chirurgiczne mycie rąk - mycie przez ok. 1

min skóry aż po łokieć, następnie
wysuszenie i wcieranie 5 ml alkoholu przez
3- 5 min.

background image

Przestrzeganie zasad sterylizacji i
dezynfekcji jest podstawą profilaktyki
zakażeń

 Sanityzacja usuwanie zanieczyszczeń a wraz z nimi
drobnoustrojów

Dezynfekcja - odkażanie , nie wyjaławia jest
procesem prowadzącym do zniszczenia lub usunięcia
wegetatywnych form drobnoustrojów przeważnie nie
niszczący zarodników

Sterylizacja - wyjaławianie - oznacza proces
prowadzący do zniszczenia wszystkich
drobnoustrojów ( bakterii, grzybów i ich zarodników,
wirusów )

Aseptyka - technika , której celem jest utrzymywanie
wszystkich mikroorganizmów poza polem pracy lub
obserwacji

background image

Metody sanityzacji

czyszczenie ręczne,

mechaniczne z zastosowaniem
ultradźwięków np. do czyszczenia
narzędzi chirurgicznych w tzw.
zmywarkach ultradźwiękowych

background image

Metody dezynfekcji:
      chemiczna - ma działanie

bakteriobójcze lub bakteriostatyczne -

środki w postaci roztworów lub par

      termiczna - wykorzystuje ciepło

wilgotne - możliwa jest kontrola

skuteczności ( rurki Brown’a typu DCT)

      komorowo - parowa - wykorzystuje

parę wodna o temp. 110

0

C - zalecana do

odzieży bawełnianej lub bawełnopodobnej

      komorowa parowo-formalinowa - w

parach formaliny i amoniaku - stosowana

do odzieży, pościeli, ceraty itp.

pasteryzacja - ogrzewanie parą wodną lub

wodą w temp. 75-100

0

C przez ok. 20 min.,

a następnie schładzanie do temp 10

0

C

background image

Metody sterylizacji:
        parowa - pod ciśnieniem w temp. >

100

0

C

        metoda parowa stosowana jest również

do utylizacji odpadów zakaźnych

        w suchym gorącym powietrzu w temp.

od 160 do 180

0

C - stosowana głównie w

gabinetach stomatologicznych

        gazowa tlenkiem etylenu TE
        parami formaldehydu
        plazmowa
        radiacyjna zastosowanie

promieniowania gamma - stosowana jedynie

na skalę przemysłową

UV - stosowana w placówkach służby

zdrowia i w przemyśle farmaceutycznym do

wyjaławiania powietrza

background image

Skutki zakażeń szpitalnych

Dodatkowa chorobowość
Przedłużona hospitalizacja
Długotrwałe fizyczne, neurologiczne

rozwojowe następstwa

Wzrost kosztów hospitalizacji
zgony

background image

Inne metody niszczenia

drobnoustrojów:

•  

spalanie

wyżarzanie
tyndalizacja
filtracja z zastosowaniem specjalnych

filtrów najczęściej filtry membranowe,
rzadziej - np z ziemi okrzemkowej,
porcelany nieglazurowanej, szkła
spiekanego, azbestowe –

uwaga: filtry nie zatrzymują wirusów!

background image

Organizacja pracy

• strefa brudna - służy do składowania,

czyszczenia i dezynfekcji przedmiotów i

wielokrotnego użytku

•  
• strefa czysta - rozpakowywanie

wyczyszczonych i wydezynfekowanych

materiałów oraz przygotowanie do

sterylizacji

•  
• strefa sterylna

background image

Podział środowiska szpitalnego

Strefa I

Strefa

II

Strefa

III

Strefa

IV

Ciągłej czystości ( magazyn

materiałów sterylnych, boksy

jałowe)

Ogólnej czystości medycznej

(sale chorych , gabinety,

korytarze)

Strefa czystości zmiennej (sale

operacyjne, porodowe,

gabinety zabiegowe)

Strefa ciągłego skażenia

(brudowniki, magazyny

odpadów medycznych

background image

Łańcuch epidemiologiczny

Wrota wyjścia

Wrota wejścia

czynnik

Wrażliwy gospodarz

Sposób transmisji

rezerwuar

Osoba do
osoby

background image

Źródła zakażenia w
szpitalu:

-chorzy z infekcjami,
-nosiciele,

-asymptomatyczni
w okresie inkubacji
chronicy
ozdrowieńcy

-personel
-odwiedzający
-środowiska wodne
-zwierzęta

background image

Drogi transmisji

Bezpośrednia

Bezpośrednie kontakty

wydzieliny, krew, wydaliny

Droga kropelkowa

Pośrednia

Żyność/woda
Aerozol
zwierzęta
wymiociny
Sprzęt medyczny i zabiegi

background image

Drogi transmisji –

drogi wyjścia

Człowiek/zwierzę

układ oddechowy

układ moczowo-płciowy

odchody

ślina

skóra

wydzielina spojówek

łożysko

środowisko

nawilżacze, klimatyzatory

background image

Drogi transmisji –

drogi wejścia

Układ oddechowy

Usta (transmisja fekalno-oralna)

skóra

śluzówka

Krew

background image

Główne czynniki etiologiczne

Bakterie

Gram-dodatnie cocci

Staphylococcus aureus
Coagulase-negative staphylococci
Enterococci

Gram-dodatnie bacilli

Clostridium sp.

background image

BAKTERIE

Gram-ujemne

Escherichia coli
Salmonella sp.
Klebsiella sp.
Enterobacter sp.
Pseudomonas aeruginosa
Legionella pneumophila

Główne czynniki etiologiczne

background image

Główne czynniki etiologiczne

VIRUSY – (5-6% wszystkich zakażeń)

HBV and HCV
HIV
Influenza and parainfluenza
rotawirusy

GRZYBY

Candida albicans
Aspergillus

background image

Drogi szerzenia się
drobnoustrojów: personel
medyczny (nosiciele, skóra rąk),
niejałowe narzędzia, sprzęt
medyczny, aparatura, leki,
materiały zanieczyszczone,
powietrze, bielizna, cewniki

background image

Drobnoustroje najczęściej
wywołujące zakażenia szpitalne:

- Escherichia coli,
- Klebsiella-Enterobacter
- Pseudomonas sp.
- Proteus sp.
- Acinetobacter
- Serratia marcescens
- Staphylococcus aureus et
epidermalis
- Streptococcus foecalis

background image

Drobnoustroje najczęściej

powodujące zgony w związku z

posocznicą:

Staphylococc

us aureus

28%

Pseudomonas

aeruginosa

23,4%

Acinetobacter

sp.

13,1%

Escherichia

coli

9,35%

background image

Drobnoustroje najczęściej

powodujące

zakażenia szpitalne w Europie/USA

• Enterobacteriacae
• Staphylococcus

aureus

• Pseudomonas

aeruginosa

• Gronkowce

koagulazoujemne

• grzyby

• ca 35% ca 18%
• ca 30% ca 12%

• ca 29% ca 13,5%

• ca 19% ca 10,5%

• ca 17% ca 7%

background image

Na zakażenia szpitalne szczególnie
narażeni są pacjenci:

-z cukrzycą
-leczeni glikokortykoidami
-odwodnieni
-alkoholicy
-leczeni preparatami
immunosupresyjnymi,
cytotoksycznymi, energią
promienistą
-z chorobami upośledzającymi
odporność
-z oparzeniami, urazami
wielonarządowymi, marskością
wątroby, nowotworami
-niemowlęta i starcy

background image

Zakażenie związane z zabiegiem
chirurgicznym może polegać na zakażeniu
rany operacyjnej, a także dotyczyć zapalenia
płuc, dróg moczowych lub innych ognisk
zapalnych, które rozwijają się u osłabionego
operacją chorego.

background image

Podział ran w zależności od zagrożenia

zakażeniem:

1. Rany czyste

- 2%

2. Rany czyste skażone

- 3-4%

3. Rany skażone

- 10-15%

4. Rany brudne

- 25-40%

background image

ASEPTYKA

Jest to postępowanie mające na celu
zapobieganie zakażeniu, tj. niedopuszczenie
do zainfekowania rany, czyli otrzymanie
tzw. bakteriologicznej jałowości.

Aseptyka jest niezbędnym elementem
prawidłowego postępowania chirurgicznego.

Wszystko, co będzie stykać się z raną musi
być jałowe, tzn. pozbawione bakterii,
wirusów
i grzybów.

background image

Postępowanie aseptyczne
powinno uwzględniać
wszystkie możliwe drogi
szerzenia, źródła zakażenia,
rezerwuary
i umiejętnie je ograniczać.

background image

Związki i preparaty dezynfekcyjne:

- związki fenolowe,

- związki chloru,
- aldehydy,

- czwartorzędowe związki amoniowe.

background image

ANTYSEPTYKA

Jest to stosowanie środków
bakteriobójczych w miejscu ich
wysiewu, we wrotach możliwego
wtargnięcia zakażenia na
powierzchni ciała – skóra, błony
śluzowe, zranienia, lub też w polach
chirurgicznie odsłoniętych lub
otwartych.

Celem antyseptyki jest
zapobieganie kolonizacji lub
zakażenia przez przywrócenie
jałowości zakażonym przedmiotom
lub ranom, w wyniku stosowania
preparatów bakteriobójczych.

background image

W skład flory przejściowej mogą
wchodzić wszystkie
drobnoustroje, z którymi styka
się ręka, oraz drobnoustroje
wydzielane z głębi skóry.

Są one łatwo usuwalne już przez
zwykłe mycie wodą z mydłem
lub z dodatkiem detergentu.

background image

Niezwykle ważnym elementem dla
całości postępowania
antyseptycznego jest mycie i
antyseptyka rąk stosowana przez
personel szpitalny pomiędzy
pielęgnacją kolejnych chorych.

Pielęgnacja chorych zakażonych
lub nosicieli szczepów
wieloopornych na antybiotyki
wymaga zmiany fartuchów.

background image

-Zabezpieczanie i usuwanie
zużytych opatrunków i
zmienianej bielizny

-Materace i poduszki z materiału
niewrażliwego na wyjaławianie
termiczne

-Dokładna dezynfekcja, mycie i
wyjaławianie narzędzi
wielokrotnego użycia, sprzętu
diagnostycznego, elementów
układu oddechowego
respiratora, itp.

background image

Drobnoustroje stanowiące florę
osiadłą są trudne lub wręcz
niemożliwe do usunięcia nawet przez
intensywne mycie i szorowanie także
z użyciem środka antyseptycznego.

Podczas długotrwałych operacji,
wskutek pocenia się rąk,
drobnoustroje pozostałe w skórze
wydostają się na zewnątrz i
nagromadzają się w pocie w
rękawiczkach.

W razie uszkodzenia rękawiczki mogą
przedostać się do rany i spowodować
rozwój zakażenia.

background image

Antyseptyki stosowane do
odkażania rąk:

- alkohol etylowy,

- alkohol izopropylowy,

- mydła antyseptyczne usuwają
jedynie florę przejściową.

Antyseptyki tzw. dwufazowe
zawierające chloroheksydynę,
alkohol i bromek benzalkoniowy
(Manusan, Dishand) powodują
zniszczenie flory przejściowej i
częściowo flory osiadłej.

background image

STERYLIZACJA

Są to zabiegi umożliwiające
uzyskanie bakteriologicznej
jałowości. Pozwalają one uwolnić
przedmioty od drobnoustrojów
chorobotwórczych i/lub ich
przetrwalników, powodują
nieodwracalną inaktywację
wirusów.

background image

Sterylizacja nie ogranicza się tylko
do samego zniszczenia
drobnoustrojów, ale uwzględnia
poprzedzające i następowe
postępowanie:

1. Sposób przygotowania materiałów

(odpowiednia dezynfekcja i
opakowanie)

2. Prawidłowo prowadzony proces

sterylizacji (właściwe ułożenie w
komorze sterylizatora, kontrola
procesu sterylizacji)

3. Przechowywanie (warunki, które

wykluczają możliwość wtórnego
zanieczyszczenia)

background image

METODY STERYLIZACJI

1. Fizyczno-termiczne:

- parą wodną,
- suchym gorącym powietrzem.

2. Fizyczne, nietermiczne:

- za pomocą promieni jonizujących,
- filtracyjna (w stopniu
ograniczonym)

3. Chemiczno-fizyczne:

- gazowa tlenkiem etylenu
- formaldehydowa.

background image

Metody sterylizacji

autoklawowanie – z para nasyconą

121°C, 1.5 at
134°C, 2.5 at

Tlenek etyleny

Material sterylizowany wymaga

odgazowania przynajmniej przez 12

godzin

w parach formaldehydu
Plazma gazowa

background image

Kontrola sterylizacji

Wskaźniki fizyczne (manometry,

termometry, kontrolki świetlne, karty

kontrolne, etc.)

Wskaźniki chemiczne :

- wewnętrzne

- zewnętrzne

Testy mikrobiologiczne

background image

Wymagania dla środków

dezynfekcyjnych

Maksymalna skuteczność przeciw

mikroorganizmom

Maksymalne spektrum działania

Wiele aktywnych komponentów

Minimalna szkodliwość dla człowieka

Minimalna szkodliwość dla materiałów

odkażanych i powierzchni

Minimalna szkodliwość dla środowiska

background image

ODPADY MEDYCZNE

SKŁAD: odpady ogólnokomunalne, szczątki ludzkie,

opatrunki, materiały z oddziałów zakaźnych, ciała
zwierzą doświadczalnych, hodowle z kultur
bakteriologicznych, środki farmaceutyczne,
strzykawki, igły, odpady radioizotopowe

I GRUPA – odpady nie przedstawiające żadnego

zagrożenia infekcyjnego i nie wymagające
specjalnego traktowania

II GRUPA – odpady nieinfekcyjne, traktowane jako

niebezpieczne wewnątrz szpitala

III GRUPA – odpady niebezpieczne zarówno wewnątrz

jaki na zewnątrz szpitala (typowe tylko dla szpitali
jak materiały zainfekowane, części amputowane,
zwierzęta doświadczalne itp.

IV GRUPA inne odpady niebezpieczne jak baterie,

termometry i manometry rtęciowe, odpady
radioaktywne, przestarzałe leki i odczynniki

background image

Krwiopochodne zakażenia –

HBV

Czynniki etiologiczny HBV (Hepatitis B Virus)
DNA-wirus
przeżywa 100ºC
Wrażliwy na autoklawowanie
Epidemiologia w Polsce
4 000-6 000 przypadków rocznie
ca 60% w jednostkach medycznych
ca 500 000 HBV nosicieli
zakażenia
parenteralne – kontakt z krwią lub innymi

płynami

Minimalna dawka zakaźna=0.00004 ml of HBV-

zwieratości krwi!!!

background image

HBV

Diagnostyka

Specyficzne przeciwciała w osoczu

Genetyczny test DNA in osoczu

Próby wątrobowe (AspAT, AlAT,

bilirubin)

urobilinogen w moczu

background image

HBV

Symptomy
Okres inkubacji 14-180 dni (przeciętnie 3-6 miesięcy)
Różne formy: od umiarkowanej do fluminant one (2-3%)
Zakażenia asymptotyczne (50-60%)
Utrata apetytu nudności wymioty
Symptomy grypopodobne
zżółknięcie
Powiększenie wątroby
możliwość przejścia w postać chroniczna – marskość

wątroby

trwała odporność po zakażeniu

Zaraźliwość przed pojawnieniem się symptomów!!!

10% długoczasowych nosicieli po zakażeniu

background image

Krwiopochodne zakażenia –

HCV

Czynnik etiologiczny

• HCV (Hepatitis C Virus) odkryty w 1989

Epidemiologia (wg WHO)

• 170 millionów osób zakazonych

• wykrywalność – ca 15%

background image

HCV

Diagnostyka

Specyficzne przeciwciała w osoczu

Genetyczny test RNA in osoczu

6 genotypów o różnej wrażliwości na

leczenie

Próby wątrobowe (AspAT, AlAT, bilirubin)

urobilinogen w moczu

background image

HCV

Zarażenie – kontakt z krwią

Przez skórę, śluzówkę

Niewysterylizowany lub zanieczyszczony sprzęt

medyczny)

Symptomy

asymptomatyczny (ca 60%)

myalgia i arthralgia, osłabienie, nnudności,

zaburzenia koncentracji, depresja, niepokój

Utrata apetytu, spadek wagi, brązowy kolor moczy

Marskość wątroby
leczenie

Eliminacja wirusa – interferon, ribavirin

Ochrona funkcji wątroby

background image

HIV

Wirus z rodzaju lentiwirusów, z rodziny

retrowirusów. Atakuje głównie limfocyty T-

pomocnicze (limfocyty Th). Wiriony mają

budowę kulistą i otoczone są otoczką

lipidową, zawierającą liczne białka.

Dotychczas poznano 2 typy wirusa:
HIV-1
HIV-2
Epidemiologia
W Polsce zdiagnozowano ponad 10 tys.

zakażeń, a szacuje się, że liczba osób

żyjących z HIV przekracza 30 tys. czyli

0,07% populacji


Document Outline


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Profilaktyka zakażeń szpitalnych u noworodków
ZakaĹĽenia Szpitalne
Zakażenia szpitalne pomostowe Materiały
ZADANIA ZESPOĹ U KONTROLI ZAKAĹ»EĹ SZPITALNYCH I PIELÄ GNIARKI
szpital M M & A N
Szkol Wymagania sanit higieniczne w szpitalu
rzecznik praw pacjenta szpitala[1]
Postępowanie ze ściekami szpitalnymi
Definicja zakażenia szpitalnego
Zasady zasilania energią obiektu szpitalnego
Lokalizacja obiektu szpitalnego(6)
Postępowanie ze ściekami szpitalnymi (3)
Zakażenia szpitalne, Mikrobiologia
WYKŁAD 8- c.d.7 i Zakażenia szpitalne, GUMed, Medycyna, Mikrobiologia, Mikrobiologia, III KOLOKWIUM
pytania - szpital, ciąża i dziecko
9. Szpital jako Ârodowisko pacjenta, Opiekun medyczny
zapobieganie zakażeniom szpitalnym, opieka nad os starsza

więcej podobnych podstron