Rynek lokat
międzybankowych
Katedra Bankowości
Wydział Ekonomiczny UMCS
www.umcs.lublin.pl
Rola rynku międzybankowego
Banki mają obowiązek utrzymywania płynności, polegającej na
zapewnieniu terminowego regulowania zobowiązań, w tym zleceń
płatniczych klientów. Wymaga to utrzymania takiej struktury aktywów i
pasywów banku, aby mógł on w każdej chwili dysponować odpowiednimi
środkami. W tym celu banki utrzymują pewne rezerwy środków płynnych
w postaci lokat w bankach współpracujących oraz w banku centralnym.
www.umcs.lublin.pl
Rola rynku międzybankowego
www.umcs.lublin.pl
Banki udzielają pożyczek na rynku międzybankowym najczęściej z dwóch
powodów:
•posiadają nadwyżki pieniężne z depozytów, których nie są w stanie
natychmiast zagospodarować,
•usiłują dostosować strukturę aktywów do struktury pasywów,
Banki zaciągają pożyczki na rynku międzybankowym ponieważ:
•potrzebują płynności z uwagi na konieczność utrzymania rezerwy
obowiązkowej,
•potrzebują płynności na obsługę transakcji bieżących,
•usiłują dostosować strukturę pasywów do struktury aktywów,
•finansują kredyty i lokaty w papierach wartościowych krótkim pieniądzem
międzybankowym,
Rachunek NOSTRO
www.umcs.lublin.pl
Rachunek NOSTRO – jest to rachunek jaki dany bank otworzył w określonej
walucie w innym banku zarówno w kraju jak i zagranicą. Bank który prowadzi
taki rachunek nosi nazwę korespondenta. Wszelkie wpływy na rachunek
NOSTRO będą księgowane przez bank korespondujący po stronie kredytowej,
natomiast wszelkie wypłaty po stronie debetowej.
DEBET
KREDYT
Wypłaty
z
rachunku
NOSTRO
Wpływy na rachunek
NOSTRO
Wypłaty < Wpłaty
SALDO KREDYTOWE
Wypłaty > Wpłaty
SALDO DEBETOWE
Rachunek LORO
www.umcs.lublin.pl
Rachunek LORO – jest to rachunek jaki dany bank tworzył w swoich księgach
dla innego banku. Bank prowadzący rachunek LORO będzie zapisywać
wszelkie wpływy na jego dobro (po stronie kredytowej), natomiast wszelkie
wypłaty w jego ciężar (po stronie debetowej).
DEBET
KREDYT
Wypłaty
z
rachunku
LORO
Wpływy na rachunek
LORO
Wypłaty < Wpłaty
SALDO KREDYTOWE
Wypłaty > Wpłaty
SALDO DEBETOWE
Rozlicznie niedoborów lub nadwyżek
pieniądza
www.umcs.lublin.pl
W sytuacji kiedy BANK A posiada niedobór pieniądza w konkretnym dniu
można:
•dokonać przelewu ze swojego rachunku NOSTRO w innym Banku na
rachunek NOSTRO w banku w którym występuje niedobór (saldo debetowe).
•Dokonać zakupu waluty deficytowej za walutę posiadaną w nadmiarze,
•Przyjąć depozyt od banku, posiadającego w danej chwili (na konkretny dzień
waluty) wolne środki.
Odwrotna sytuacja występuje w przypadku nadwyżki środków na rachunku
BANKU A
Data waluty
www.umcs.lublin.pl
Data waluty wyznacza dzień w którym wyznaczona operacja bankowa
dochodzi do skutku. Należy więc zauważyć, że w sytuacji kiedy mówimy o
całym systemie rozliczeń międzybankowych i to zarówno w aspekcie
krajowym jak i międzynarodowym wprowadzone zostały jednolite oznaczenia
dla poszczególnych dat waluty.
•„value today” – operacja dokonywana jest w dniu złożenia polecenia,
(waluta dnia dzisiejszego)
•„value tomorrow” – waluta następnego dnia roboczego, występującego po
dacie operacji dziś, (waluta jutro)
•„value spot” – waluta drugiego dnia roboczego, następująca po dacie
operacji dziś, (waluta spot),
•„value forward” – waluta występująca w dowolnym dniu roboczym,
następującym po dacie operacji spot, (waluta termin).
Depozyty z ustalonym terminem spłaty
www.umcs.lublin.pl
Depozyty z ustalonym terminem spłaty - tzn. takie, których dokładny
termin spłaty jest znany w momencie ich ustanowienia.
Nie mogą być one łamane przed terminem zapadłości, tak jak to czasem
ma miejsce przy lokatach terminowych klientów. W tym przypadku nie
istnieje żadna możliwość negocjacji odnośnie przerwania przyjętego lub
udzielonego depozytu. Wśród nich wyróżnia się:
www.umcs.lublin.pl
OVERNIGHT (O/N) - depozyt od daty waluty dziś do daty waluty jutro
TOMNEXT (T/N) - depozyt od daty waluty jutro do następnego dnia
roboczego, czyli do daty waluty spot
SPOTNEXT (S/N) - depozyt od daty waluty spot do następnego dnia
roboczego po tej dacie
WEEK FIXED (W/F lub 1W) - depozyt od daty waluty spot do daty
przypadającej 7 dni później (jeśli jest to dzień wolny to do najbliższego dnia
roboczego)
2 WEEKS (2W) depozyt od daty waluty spot do daty przypadającej 2
tygodnie później
1 MONTH (1M) - depozyt od daty waluty spot do daty przypadającej miesiąc
później (jeśli jest to dzień wolny to najbliższy dzień roboczy, chyba że
posuwając się do przodu przeniesiemy się do następnego miesiąca - w tym
przypadku zamiast posuwania się do przodu stosuje się regułę cofania się do
tyłu)
2,3,6,9,12 MONTHS (2,3,6,9,12M) - depozyty od daty waluty spot do daty
przypadającej odpowiednio 2, 3, 6, 9, 12 miesięcy później.
Depozyty z ustalonym terminem spłaty
www.umcs.lublin.pl
Zadanie
Jest 1 października. Wyznacz daty rozpoczęcie i zakończenia następujących
depozytów. (zacieniowane zostały dni wolne od pracy).
Poniedziałe
k
Wtore
k
Środa
Czwarte
k
Piątek
Sobota Niedziel
a
31
1
2
3
4
5
6
OVERNIGHT
7
8
9
10
11
12
13
TOMNEXT
14
15
16
17
18
19
20
SPOTNEXT
21
22
23
24
25
26
27
WEEK FIXED
28
29
30
Depozyty z nieustalonym terminem spłaty
www.umcs.lublin.pl
Depozyty z nieustalonym terminem spłaty, tzw. depozyty call - tzn. takie,
których termin spłaty nie jest znany w momencie ustanowienia.
Mogą one zostać spłacone na żądanie właściciela, przy czym warunkiem
spłaty jest wypowiedzenie depozytu, tj. powiadomienie banku o zamiarze
wycofania depozytu z odpowiednim wyprzedzeniem.
Jednocześnie istnieje możliwość powiększania depozytu, o czym również
należy powiadomić bank z wyprzedzeniem. Np. depozyt call 24 (48) godz. -
wypowiedzenie musi nastąpić co najmniej z wyprzedzeniem 1 dnia roboczego
(2 dni roboczych) przed datą wycofania
Działalność na rynku międzybankowym
www.umcs.lublin.pl
BID (Interbank Bid Rate)- roczna stopa procentowa po jakiej bank
kwotujący skłonny jest przyjąć pieniądze w depozyt
OFFER (Interbank Offered Rate)- roczna stopa procentowa po jakiej bank
kwotujący skłonny jest ulokować depozyt w innym banku
WIBID - roczna stopa procentowa wg której banki przyjmują środki w depozyt
(średnia z kilkunastu polskich banków)
WIBOR - roczna stopa procentowa wg której banki lokują środki lub inaczej
udzielają pożyczek (średnia z kilkunastu polskich banków)
Działalność na rynku międzybankowym
www.umcs.lublin.pl
Termin
Wibor Zmiana
[%]
Zmiana 3m Zmiana 12m
Data
wyceny
[%]
[%]
2,12 -0,47%
-18,46%
-15,20%
2014-10-24
2,12 -0,47%
-18,77%
-15,54%
2014-10-24
2,08 -0,48%
-20,00%
-18,43%
2014-10-24
2,07 -0,48%
-20,38%
-19,46%
2014-10-24
2,03 -0,49%
-21,92%
-21,92%
2014-10-24
WIBOR 3M
1,98 -0,50%
-25,84%
-25,56%
2014-10-24
WIBOR 6M
1,97 -0,51%
-26,77%
-27,04%
2014-10-24
WIBOR 9M
1,97
0,00%
-27,31%
-27,84%
2014-10-24
WIBOR 1Y
1,96 -0,51%
-28,21%
-28,73%
2014-10-24
Działalność na rynku międzybankowym
www.umcs.lublin.pl
www.umcs.lublin.pl
Bank, który posiada pozycję długą w danej walucie
(tzn. ma nadmiar
środków)
jest skłonny do składania lokat, natomiast nie chce ich przyjmować. Obniżając
stawkę BID zniechęca inne banki do lokowania, gdyż przyjmuje środki taniej
niż inne banki; a obniżając stawkę OFFER zachęca inne banki do pożyczania
środków, gdyż jest skłonny ulokować je po niższej stopie procentowej niż inne
banki.
Bank, który posiada pozycję krótką
(tzn. ma niedobór środków)
skłonny jest przyjąć depozyt, a nie chce udzielać pożyczek. Podnosząc stawkę
BID zachęca inne banki do lokowania u siebie (oferuje wyższą stopę niż stopa
rynkowa), a podnoszą stawkę OFFER zniechęca inne banki do zaciągania
pożyczek (żąda wyższej stopy niż stopa rynkowa).