RYNEK LOKAT
MIĘDZYBANKOWYCH I
BONY SKARBOWE
Magdalena Uler, Elżbieta Szafran
Rynek finansowy:
Rynek pieniężny
Rynek depozytowo-kredytowy
Rynek kapitałowy
Rynek walutowy
Rynek instrumentów pochodnych
Rynek pieniężny:
Rynek depozytów międzybankowych
Rynek krótkoterminowych papierów
wartościowych (bony skarbowe, bony
pieniężne NBP, certyfikaty
depozytowe, bankowe papiery
wartościowe, krótkoterminowe
papiery komercyjne)
RYNEK LOKAT
MIĘDZYBANKOWYCH
Rynek lokat
międzybankowych
Na tym rynku banki pożyczają sobie
wzajemnie płynne rezerwy, tj. środki
zdeponowane na rachunkach w banku
centralnym.
Płynne rezerwy = środek płatniczy
Rozliczenia międzybankowe
dokonywane są za pośrednictwem
rachunków banków w banku
centralnym.
Rynek lokat
międzybankowych
Jest jednym z najważniejszych
segmentów rynku finansowego.
Wykorzystywany do zarządzania
płynnością przez banki komercyjne.
Zawierane są na nim transakcje na
okres od jednego dnia do jednego
roku.
Najważniejsze czynniki
determinujące płynność banku
komercyjnego
Wpływy środków
(wpłaty)
Wypływy środków
(wypłaty)
Depozyty otrzymane od
klientów
Spłata kredytów przez
klientów
Spłata udzielonych lokat
innym bankom
Sprzedaż posiadanych
papierów wartościowych
Sprzedaż walut
Emisja własnych papierów
wartościowych
Wycofanie depozytów
przez klientów
Udzielenie kredytów
klientom
Lokata nadwyżek w innych
bankach
Kupno papierów
wartościowych
Kupno walut
Wykup własnych papierów
wartościowych
WIBOR/WIBID
Akronimy nazw Warsaw Interbank
Offered Rate/Warsaw Interbank Bid
Rate.
Oznaczają średnie stawki wyrażone
na bazie 365-dniowego roku według
których banki gotowe są udzielać
pożyczki oraz przyjąć depozyt
Stawki WIBOR
Oznaczenie
Nazwa
WIBOR O/N
WIBOR T/N
WIBOR S/N
WIBOR SW
WIBOR 2W
WIBOR 1M
WIBOR 3M
WIBOR 6M
WIBOR 9M
WIBOR 1Y
Overnight
Tomorrow-next
Spot-next
One-week
Two-weeks
One-month
Three-months
Six-months
Nine-months
One-year
MIĘDZYNARODOWE STOPY
LOKAT MIĘDZYBANKOWYCH
LIBOR - Definicja
LIBOR (London InretBank Offer Rate)- średnia
stopa procentowa, po której największe banki
rynku londyńskiego oferują depozyty innym
bankom. Stawka LIBOR jest podawana dla
określonej waluty (np. LIBOR dolarowy) i w
odniesieniu do standardowych okresów (np.
1 miesiąc, 3 miesiące, 1 rok). Obok stawki
LIBOR banki podają stawkę LIBID (ang.
London Interbank Bid Rate), będącą stopą
procentową, według której banki są skłonne
płacić za przyjmowane lokaty.
LIBOR
LIBOR jest punktem odniesienia dla banków, domów
maklerskich, oraz inwestorów przy ustalaniu kosztów
pozyskania kapitału
Stawka LIBOR jest ustalana dla następujących walut: GBP,
CAD, EUR, USD, AUD, YEN, CHF, NZD, SEK and DKK.
LIBOR rozwiną się na początku lat 80-tych wraz z
rozwojem rynku instrumentów pochodnych
O jego znaczeniu świadczy fakt, że ponad 20%
operacji międzybankowych, oraz ponad 30%
operacji na rynku walutowym FOREX ma miejsce w
Londynie
Publikowany codziennie po 11.00 A.M (GTM)
Ustalanie wysokości LIBOR
Wysokość stopy LIBOR jest ustalana na podstawie
wartości przekazywanych przez tzw. Banki
Panelowe do BBA.
Z otrzymanych wartości stóp procentowych
oblicza się wartość średnią, która stanowi stopę
LIBOR na dany dzień, okres zapadalności oraz dla
określonej waluty
Wysokość stopy dla pozostałych walut jest
przeliczana przez BBA na podstawie stopy bazowej
W procesie ustalania wysokości stopy LIBOR
uczestniczy 8 lub 16 banków panelowych
Obecne wartości
29.09.2008
LIBID
‘Międzybankowy procent od depozytu,
obowiązujący w Londynie, procent, na jaki dany
bank londyński gotów jest przejąć depozyt innego
banku’
BBA nie ustala stawki LIBID
Przyjmowano, że stawka LIBID powinna stanowić
1/8 z 1 % wcześniejszej stawki LIBOR, jednak
obecnie konwencja ta nie jest stosowana.
Stopa LIBID jest zdeterminowana popytem i
podażą nadwyżek lub niedoborów gotówki przez
banki komercyjne.
Zawiera się na nim transakcje w dużych okrągłych
kwotach na okres od jednego dnia do jednego roku
Euribor®
Euribor (Euro Interbank Offered Rate ) - stopa
procentowa kredytów w strefie euro oferowanych
przez jeden bank innemu bankowi. Jest to średnie
notowanie z 57 największych banków strefy euro
- ustalane przez FBE - Federation Bancaire de
L'Union Europeenne w Brukseli.
Wprowadzona w związku z powstaniem
jednolitego obszaru walutowego EURO w 1999r.
Zastąpiła inne europejskie stopy lokat
międzybankowych jak np. PIBOR, FIBOR
Publikowana codziennie (dni funkcjonowania
systemu TARGET) o 11:00 (CET)
Euribor® cd.
Sponsorowana przez EBF (European Banking
Federation) oraz ACI (Financial Markets
Association)
Wysokość stopy EURIBOR jest ustalana na
podstawie danych przedstawionych przez banki
‘panelowe’, czyli przez banki największe banki
rynku pieniężnego strefy EURO.
Stopa EURIBOR odgrywa znaczącą role na rynku
instrumentów pochodnych, a także jest
zasadniczą stopą dla rynku pozagiełdowego i
transakcji walutowych
INSTRUMENTY
POLITYKI PIENIĘŻNEJ
Instrumenty polityki
pieniężnej
1)
Stopy procentowe
2)
Operacje otwartego rynku
3)
Rezerwa obowiązkowa
4)
Operacje kredytowo-depozytowe
1) Stopy procentowe
Lombardowa – 7,50 %
stopa stosowana przy udzielaniu kredytu
lombardowego bankowi komercyjnemu na uzupełnienie
niedoboru środków pieniężnych na rachunku bieżącym
Redyskontowa – 6,25 %
stopa według której bank centralny skupuje
weksle handlowe od banków komercyjnych
Referencyjna – 6,00 %
relacja, która określa stopę dochodowości bonów
pieniężnych sprzedawanych przez bank centralny
bankom komercyjnym
Depozytowa – 4,50 %
jest wyznacznikiem oprocentowania
jednodniowych lokat banków komercyjnych w banku
centralnym
2) Operacje otwartego
rynku
Operacje otwartego rynku to transakcje dokonywane z
inicjatywy banku centralnego z bankami komercyjnymi.
Obejmują one warunkową i bezwarunkową sprzedaż lub
kupno papierów wartościowych lub dewiz, a także
emisje własnych papierów dłużnych banku centralnego.
Operacje otwartego rynku równoważą popyt i podaż
środków utrzymywanych przez banki komercyjne w banku
centralnym. Dzięki temu bank centralny wpływa na
poziom krótkoterminowych stóp procentowych na rynku
międzybankowym.
Obecnie operacje otwartego rynku przeprowadzane przez
Narodowy Bank Polski polegają na emisji własnych papierów
dłużnych (7-dniowych bonów pieniężnych), których minimalna
rentowność jest równa stopie referencyjnej wyznaczonej przez
Radę Polityki Pieniężnej.
3) Rezerwa obowiązkowa
Bank centralny nakłada na banki obowiązek utrzymywania
rezerwy obowiązkowej. Rezerwa ma na celu łagodzenie wpływu
bieżących zmian płynności sektora bankowego na stopy
procentowe na rynku międzybankowym. Służy również
ograniczaniu nadpłynności banków.
Rezerwą obowiązkową jest wyrażona w złotych część środków
pieniężnych zgromadzonych na rachunkach bankowych i
uzyskanych ze sprzedaży papierów wartościowych oraz innych
środków przyjętych przez banki, podlegających zwrotowi, z
wyjątkiem środków przyjętych od innego banku krajowego, a
także pozyskanych z zagranicy na co najmniej 2 lata. Rezerwa
obowiązkowa utrzymywana jest na rachunkach w NBP.
Wysokość stopy rezerwy obowiązkowej ustala Rada Polityki
Pieniężnej. Od 31 października 2003 r. stopa rezerwy
obowiązkowej wynosi 3,5 % dla wszystkich rodzajów depozytów
4)
Operacje kredytowo-
depozytowe
Operacje depozytowo- kredytowe służą
łagodzeniu najkrótszych wahań stóp na rynku
międzybankowym
prowadzone są z bankami komercyjnymi z ich
inicjatywy: kredyt lombardowy oraz lokaty
terminowe banków w NBP (depozyt na koniec
dnia). Operacje kredytowo-depozytowe NBP
wpływają na wysokość stóp procentowych na
rynku pieniężnym, których górną granicę stanowi
oprocentowanie kredytu lombardowego, a dolną -
oprocentowanie depozytu w NBP.
RYNEK BONÓW
SKARBOWYCH
Rynek bonów skarbowych:
Bony skarbowe to
krótkoterminowe, dyskontowe
papiery wartościowe na
okaziciela emitowane przez skarb
państwa.
Praktycznie od momentu rozpoczęcia
ich emisji mogą być nabywane przez
banki, krajowe podmioty niebankowe i
nierezydentów.
Rynek bonów skarbowych:
Wartość nominalna jednego bonu: 10
000 zł
Terminy na jakie bony mogą być
emitowane: 1 dzień – 1 rok
Są sprzedawane z dyskontem, a ich
rentowność liczona jest na bazie 360 dni.
Mimo bardzo wysokich obrotów płynność
rynku bonów skarbowych nie jest bardzo
wysoka.
Podmioty pełniące funkcję DSPW w
2007 r. :
1. ABN Amro Bank (Polska) SA
2. Bank BPH SA
3. Bank Handlowy w Warszawie SA
4. Bank Millenium SA
5. Bank Pekao SA
6. BRE Bank SA
7. Calyon Corporate and Investment Bank
8. Deutsche Bank Polska SA
9. Dresdner Bank AG
10. HSBC Bank plc
11. ING Bank Śląski SA
12. Kredyt Bank SA
13. PKO Bank Polski SA
14. Raiffeisen Bank Polska SA
15. Societe Generale SA oddział w Polsce.
Perspektywy rozwoju
międzybankowego rynku pieniężnego
w Polsce
Nadal nie istnieje rozwinięty rynek
pożyczek papierów wartościowych, a
płynność rynku repo jest bardzo niska.
Skokowej zmiany należy spodziewać się
w momencie wejścia Polski do strefy
euro i włączenia NBP do euro systemu,
kiedy nadwyżkowa płynność zostanie
wchłonięta przez banki strefy euro.
Literatura:
„System finansowy w Poslce” red.
B.Pietrzak, PWN, Warszawa 2008.
„Rynek finansowy i jego
mechanizmy” Wiesław Dębksi, PWN,
Warszawa 2007.
http://www.nbp.pl
http://www.bba.org.uk
DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ
Magdalena Uler, Elżbieta Szafran