Życie intymne osób
niepełnosprawnych

Piętra popędu płciowego
Reakcje seksualne, bodźce i doznania seksualne mają

hierarchiczna strukturę o złożonym charakterze.

Nakładają się na nią:
• Struktura osobowości( świadoma lub podświadoma);
• Układ neurohormonalny;
• Neuroprzekaźniki
• Układ nerwowy;
• Układ naczyniowy;
• Mikroelementy;
• Czynność całego organizmu.

Na działanie I piętra duży wpływ wywierają

czynniki:

• Hormony płciowe, szczególnie testosteron,

który warunkuje odpowiedni poziom
pobudliwości seksualnej;

• Neuroprzekaźniki, czyli substancje

przenoszące sygnały w układzie
neurohormonalnym miednicy;

• Układ naczyniowy miednicy, który odpowiada

za możliwość optymalnego przekrwienia,
wypełnienia ciał jamistych członka;

• Receptory czuciowe w obszarze genitalnym,

które warunkują, odpowiedni poziom
pobudzenia, umożliwiający rozwój erekcji,
wytrysku, orgazmu;

• Rdzeń kręgowy, w którym ośrodki lędźwiowo-

krzyżowe sterują mechanizmami wzwodu,
wytrysku i orgazmu;

• Budowa genitalna, która odpowiada za

specyficzne umiejscowienie sfer erogennych,
wrażliwości na bodźce seksualne i reakcje
seksualne.

Mikroelementy np. cynk jest ważny dla

wytwarzania nasienia i przebiegu
reakcji seksualnych.

Jedną z najczęściej spotykanych

przyczyn tych zaburzeń są zmiany w
układzie naczyniowym miednicy( np. w
przebiegu miażdżycy, w alkoholizmie).
Proces rozwoju erekcji członka może
także zakłócić choroby rdzenia
kręgowego, nikotyna czy przyjmowane
leki.

Piętro II popędu płciowego

Ośrodki tego piętra mieszczą się w układzie

limbicznym. Piętro to steruje wrodzonymi

reakcjami seksualnymi i określa specyficzne cechy

danej płci. Ma współzależne powiązania z innymi

strukturami podkorowymi, z neuroprzekaźnikami,

hormonami płciowymi, z AUN.

Związek z uczuciami określanymi jako

prymitywne( agresja, złość, przyjemność, sytość)

ujawnia się szczególnie w zachowaniach

prymitywnych osobowości, w hamującym działaniu

na czynność kory kory mózgu, np. alkohol.

Uszkodzenie ośrodków

mieszczących się w piętrze II może
prowadzić do zachowań
hiperseksualnych i dewiacyjnych.

Piętro III popędu płciowego

Wiąże się z humanizacją seksualizmu człowieka,

integracją seksu i płciowością z osobowością,

systemem wartości, kulturą i uczuciowością wyższą.

W korze mózgowej znajdują się ośrodki o działaniu

hamującym zachowania seksualne (płaty skroniowe).

Płaty czołowe mają szczególne znaczenie w

integracji seksu z uczuciami wyższymi.

Katecholaminy zwiększają aktywność seksualną a

indoloaminy zmniejszają. Mechanizm działania tych

substancji jest złożony i zróżnicowany w zależności

od obszaru w korze mózgowej i czasu trwania

pobudzenia.

Zadaniem procesu psychoseksualnego jest

przesunięcie dominanty z pięter niższych (I)

na wyższe (III), w którym następuje integracja

seksualizmu,

seksu,

erotyzmu

z

całą

osobowością,

a

szczególnie

uczuciami

wyższymi, normami, systemem wartości,

świadomością i samokontrolą.

I piętro popędu płciowego
steruje obwodowymi reakcjami seksualnymi,

prowadzącymi do współżycia seksualnego i do

osiągnięcia orgazmu. Może ono pracować

automatycznie, samoistnie np. w czasie snu,

przeważa jednak działalność świadoma, w

wyniku bodźców płynących z ośrodków

nadrzędnych.

PROBLEMY I ZABURZENIA

SEKSUALNE U OSÓB

NIEPEŁNOSPRAWNYCH

Przyczyną zaburzeń seksualnych u osób

niepełnosprawnych mogą być czynniki
organiczne, psychogenne i społeczno-
kulturowe.

1.

TYP CHOROBY- np. cukrzyca u mężczyzn
prowadzi do impotencji o zróżnicowanej etiologii
(naczyniowej, psychogennej, hormonalnej,
neurogennej); upośledzenia czucia członka,
zmięknięcie trzonu członka, spadku libido,
zaburzeń wytrysku nasienia(wynikających z
neuropatii), spermatogenezy. U kobiet
zmniejszone jest nawilżenie pochwy.

2. TYP OSOBOWOŚCI- u osób ze

skłonnościami lękowymi i depresyjnymi
czynniki psychogenne mają ogromne
znaczenie niezależnie od czynników
organicznych.

3. BIOGRAFIA SEKSUALNA – jeżeli dana

osoba miała udane życie seksualne, to w
przypadku pojawienia się zaburzeń
seksualnych może być motywowana do
ich usunięcia i ma możliwość
porównania stanu aktualnego z
przeszłością.

4. POSTAWA WOBEC ZABURZEŃ SEKSUALNYCH

– zaburzenia seksualne prowadzą do frustracji

w następstwie zmian w funkcjonowaniu,

pojawiają się różnego typu mechanizmy

obronne, kompleksy, lęki, poczucie niższej

wartości. Jedne osoby koncentrują się na

przywróceniu sprawności seksualnej, inne

ujawniają postawy rezygnacji, histeryczne,

lękowe, zmiany obrazu ciała.

5. ZWIĄZKI UCZUCIOWE- wielu pacjentów

odczuwa niepokój, zazdrość, bowiem nie wie

jak zachowa się zdrowy partner w przypadku

braku satysfakcjonującego życia seksualnego.

Postawa partnera może mobilizować do

rehabilitacji seksualnej lub prowokować

uczucie zagrożenia.

6. PROBLEMY Z UZYSKANIEM

INFORMACJI I POMOCY – większość
osób niepełnosprawnych nie ma
dostępu do informacji do na temat
seksualności niepełnosprawnych.

7. ROLA SŁUŻBY ZDROWIA- w wielu

placówkach służby zdrowia nie
rozmawia się z pacjentami na temat
roli ośrodków mózgowych w
sterowaniu seksualnością.

8.WPŁYW INNYCH PACJENTÓW-

niewiedza, mity i stereotypy mogą być
powielane w tego typu reakcjach i
sprzyjają irracjonalnym postawom
wobec własnych problemów i zaburzeń
seksualnych.

Z kolei pacjenci, którzy są przykładem

pozytywnego rozwiązania własnych
trudności seksualnych, mogą
mobilizować do leczenia i wiary w
przyszłość życia seksualnego.

9. OPORY WOBEC METOD I LECZENIA

SEKSUALNEGO – pacjentki ujawniają
bardziej racjonalne postawy wobec
proponowanych im metod badań i leczenia,
u mężczyzn często pojawiają się problemy,
np. lękają się badania w formie iniekcji w
ciała jamiste członka. Mężczyźni oczekują
szybko działających i wygodnych w
stosowaniu leków.

Metody treningowe mogą budzić u nich

zażenowanie, bowiem ambicjonalnie
traktują konieczność udzielania im pomocy
przez partnerkę.

Metody rehabilitacji

seksualnej

 

Wieloprzyczynowe i wieloobjawowe zaburzenia seksualne,

które dominują u pacjentów niepełnosprawnych, wymagają

stosowania zróżnicowanych form rehabilitacji seksualnej.

Jej celem jest:
        Usuwanie zaburzeń seksualnych

        Doskonalenie jakości reaktywności
• seksualnej, relacji partnerskich
        Zwiększanie i rozwijanie tzw. mapy ciała
      neutralizowanie lęków, niepokoju oraz
eliminowanie mitów i stereotypów

 

Do tych celów służą następujące

metody rehabilitacji seksualnej:

 

FARMAKOTERAPIA
 
Wielu pacjentów pokłada największe nadzieje w tej

właśnie metodzie leczenia.

Stosowane leki:
1.   Leki pobudzające seksualnie (Viagra)
2.   Leki hamujące seksualnie (leki

antyandrogenne)

 
 

FIZYKOTERAPIA

 

1.   1. Elektroterapia - stosuje się ją głównie

w leczeniu impotencji

    Transcerebralna elektrostymulacja

(elektrody zakłada się na skroni)

      Elektrostymulacja i elektroforeza

(elektrody na żołądź członka i na odcinek
L-S)

      Terapia polem magnetycznym
• Pompa próżniowa 
2.   Zewnętrzne aparaty próżniowe - celem

jego stosowania jest wywołanie erekcji
członka

3. Akupresura (nakłuwa się na 2-3 palce poniżej pępka)
4.   Akupresura ucha (znajduje się tam punkt czynności

hormonalnej)

5.   Hydroterapia (bicze wodne zalecane w zaburzeniach

erekcji)

6.   Akupunktura
7.   Masaż
 
LECZENIE CHIRURGICZNE
 Leczenie chirurgiczne jest stosowane tylko wtedy, gdy z

różnych przyczyn współżycie seksualne jest utrudnione lub

niemożliwe.

Polega na:
       Usunięciu stulejki
       Usunięciu skrzywień członka
       Zmianie wielkości
       Chirurgii naczyniowej
       Oprotezowaniu członka
 
 

METODY TRENINGOWE

 

1.   Metoda ułożenia ginekologicznego (kobieta

kładzie się na stole lub biurku. Pozycja ta powoduje,
ze narządy obojga partnerów znajdują się na tej
samej wysokości co daje partnerowi większe pole
manewru, ponieważ ma wolne dwie ręce.)

2.   Trening seksualny pary wg Kratochvila (obejmuje

7 ćwiczeń, w których partnerzy poznają odczucia
towarzyszące wzajemnemu dotykaniu ciała,
narządów płciowych, ich pobudzaniu i zjednoczeniu
seksualnym).

3.   Metoda treningowa po zawale mięśnia sercowego

(pomoc w przywróceniu partnerom wiary w siebie i
stopniowe powracanie do aktywności seksualnej)