Krazenie duze
Jacek Czujkowski
• Natlenowana juz krew z lewej komory
wpompowywana jest do aorty
wypelniajac zbiornik tetniczy duzy. Za
posrednictwem naczyn wlosowatych
krew odplywa do zbiornika zylnego
duzego.
• Podczas tego procesu dochodzi do
wymiany zwiazkow miedzy krazaca
krwia a zaopatrywanymi przez nia
tkankami
• Glowna rola krazenia duzego jest
transport krwi ( uprzednio
natlenowanej) produktow
energetycznych I budulcowych
witamin I chormonow do tkanek oraz
“odprowadzenie “ szkodliwych
substancji przemiany materii z
tkanek.
Zbiornik tetniczy duzy
Jest to pojecie czynosciowe ktore
okresla wszystkie wypelnione przez
krew naczynia tetnicze. Charakteryzuje
sie nastepujacymi parametrami:
Pojemnosc
Cisnienie
Fala tetna
Predkosc przeplywu krwi
Gromadzi sie w nim ok. 11% calkowitej
objetosci czyli 0,55l.
Zbiornik tetniczy duzy cdn
• Cisnienie tetnicze krwi zalezy od krwi
naplywajacej I wyplywajacej z tetnic.
Zmienia sie wraz ze zmiana cyklu
pracy serca. Cisnienie skurczowe:
• jest najwyzsze I okresla okres
maksymalnego wyrzutu lewej komory
• Cisnienie rozkurczonwe: jest to
rozkurcz komor przed otworzeniem sie
zastawek aorty czyli cisnienie
najnizsze.
Charakterystyka cd.
• Przeplyw krwi :
• Srednio podczas 1 min. w pozycji lezacej do
zbiornika tetniczego duzego doplywa ok. 5,4 l.
krwi co rowne jest pojemnosci minutowej
lewej komory serca. Krew przeplywa do
naczyn wlosowatych zgodnie z gradientem
cisnienia. Przeplyw ten ma charakter
pulsujacy co oznacza, ze zwieksza sie wraz ze
skurczem a zmniejsza z rozkurczem. Przeplyw
krwi zalezy glownie od swiatla naczyn
oporowych (malych tetniczek) oraz lepkosci
krwi.
Charakterystyka cd
• Fala tetna
• Skurcz lewej komory powoduje wzrost
cisnienia I powstanie fali cisnieniowej oraz
odksztalcanie sie scian tetnic. Rozchodzi
sie ona wzdluz wszystkich scian tetnic az
do przedwlosowatych naczyc lub
wlosowatych. Jej predkosc zalezy od
elastycznosci scian oraz ich przebiegu. Do
zapisywania jej uzywany jest sfigmogram.
• Naczynia oporowe
• Osrodek naczyniozwezajacy kontroluje
poprzez impulsacje nerwowa blone
miesniowa malych tetniczek. Jezeli jest
duze zapotrzebowanie na tlen przeplyw
krwi zwieksza sie poprzez rozszerzenie
malych tetniczek. Ogolnie rzecz biorac
glowna rola naczyn oporowych jest
regulacja doplywu krwi w zaleznosci od jej
zapotrzebowania.
Opor naczyniowy
• Jest to opor jaki pokonuje krew podczas
swojej drogi I jest on wprost
proporcjonalny do roznicy cisnien
pomiedzy zbiornikiem tetniczym I zylnym
I odwrotnie proporcjionalny do
pojemnosci minutowej serca. Jako
jednostke przyjmuje sie obwodowy opor
naczyniowy, ktory jest stosunkiem
roznicy cisnienia krwi do ilosci
przeplywajacej krwi.
Zbiornik zylny duzy
• Jest to takze pojecie czynnosciowe
okreslajace wszystkie wypelnione
przez krew zyly krazenia duzego.
Charakteryzuje sie on:
• Pojemnscia
• Cisnieniem
• Predkoscia przeplywu krwi
• Gromadzi sie w nim ok 2,7 l krwi czyli
54% calkowitej objetosci krwi
Cisnienie w zbiorniku zylnym
duzym
• Cisnienie zylne centralne jest to
cisnienie badane w pozycji lezacej. Wynosi
ok. 0,5 kPa, jest to wartosci okreslajaca
cisnienie panujace w zyle glownej gornej I
dolnej przy ujsciu do prawego przedsionka.
• Podlega ono niewielkim wahaniom ktore
zaleza od pracy serca I ruchow
oddechowych klatki piersiowej(Podczas
wydechu podwyzsza sie.).
Cisnienie w zbiorniku zylnym
duzym cd
• Cisnienie zylne obwodowe zalezy od wielu
czynnikow. Cisnienie obniza sie wraz z
oddalaniem sie od naczyn wlosowatych. W
duzych zylach wynosi srednio ok. 0,6 kPa
w maych zas 2 kPa.
W pozycji stojacej cisnienie zylne centralne
nie zmienia sie natomiast dochodzi do
zmiany cisnienia powyzej ( cisnienie jest
nizsze od cisnienia atmosferycznego)I
ponizej(cisnienie wzrasta dzieki sile
ciazenia) prawego przedsionka.
Przeplyw krwi w zbiorniku
zylnym
• Istnieje on dzieki tzw. Sile od przodu
( ssacemu dzialaniu serca oraz ssacemu
dzialaniu ruchow kp.)
• Sila od tylu spowodowana skurczom lewej
komory serca, ktore wytwarzaja resztkowy
gradient cisnienia od malych zyl do
prawego przedsionka.
• Pompie miesniowej czyi tzw. Sila zboku
ktora polega na wyciskaniu krwi z zyl w
kierunku serca.
Krazenie krwi w naczyniach
wlosowatych
• Przeplyw krwi
- Bardzo wolny, rowny martosc 0,5 ml
na sek.ze wzgledu na bardzo ich male
rozmiary.
- Naczynia wlosowate zawieraja tylko
ok. 5% zawartosci krwi lecz to w nich
zachadza najwazniejsze wymiany
pomiedzy krwia a wszystkimi
tkankami (dyfuzja, filtracja, resorpcja)
Naczynia
wlosowate
Filtracja
• W naczyniach wlosowatych
przytetniczych dochodzi do filtracji
wody I skladnikow
drobnoczasteczkowych przez ich pory
do plynu tkankowego.
• Cisnienie filtracyjne w naczyniach
wlosowatych przytetniczych wynosi 1,1
kPa, wynika to z roznic cisnien
hydrostatycznego I onkotycznego
osocza oraz cisnienia plynu tkankowego.
Naczynia wlosowate
przyzylne
• Zachodzi tutaj proces resorpcji wody
I zwiazkow nierozpuszczalnych.woda
ze skladnikami nierozpuszczalnymi
zostaje resorbowana z plynu
tkankowego do krwi. Dzieje sie tak za
pomoca cisnienia onkotycznego
bialek osocza ktore jest wyzsze od
cisnienia hydrostatycznego
krwi.Cisnienie resorpcyjne wynosi 1,6
• Srednice porow pomiedzy komorkami
srodblonka naczyn wlosowatych
roznia sie w zaleznosci od ich
polozenia np. Naczynia wlosowate w
klebuszkach nerkowych maja wieksza
srednice niz naczynia wlosowate
miesni szkieletowych.
• W zaleznosci od stanu blony miesniowej
naczyn przedwlosowatych tetniczych I
malych tetniczych moze przewazac
filtracja lub resorpcja. Przekrwienie czyli
roszerzenie sie tych naczyc, powoduje
otwieranie sie naczyn wlosowatych,
naplyw krwi przez co ulatwiona filtracje.
Przeciwne niedokrwienie czyli
zamykanie sie tych naczyc
wypelnionych krwia przewaza resorpcja.
• U czlowieka w ciagu doby filtruje sie
ok. 0,25% objetosci krwi
przeplywajacej przez naczynia
wlosowate do przestrzeni
miedzykomorkowych. Wiekszosci
przefiltrowanego plynu dzieki
resorpcji powraca do krwi, a do
naczyn chlonnych dostaje sie od 2 do
4 l.
Dziekuje za uwage