Pobieranie krwi do badań
Cel:
Rozpoznanie choroby
Wykrycie stanów podklinicznych u
osobników klinicznie zdrowych
Ustalenie układu objętego procesem
patologicznym i stopnia jego uszkodzenia
Ocena przebiegu choroby i skuteczności
leczenia
Postawienie rokowania
Monitorowanie poziomu leków podczas
terapii
Badań naukowych, dydaktycznych
Pobieranie krwi do badań
Krew do badań należy pobierać zawsze o tej
samej porze, najlepiej na czczo, gdyż
nakarmienie może powodować zmiany w
składzie krwi. Zwierzęta powinny być
wypoczęte, nie przestraszone: gwałtowne
poskramianie, fizyczny wysiłek, psychiczne
pobudzenie powodują wypływanie krwinek
czerwonych z ich zbiorników, a więc
zwiększenie ich liczby, a ponadto mogą
powstać zmiany w rozmieszczeniu
leukocytów w naczyniach krwionośnych.
Krew pobieramy poprzez nakłucie
odpowiedniej żyły po uprzednim wygoleniu
miejsca wkłucia, dezynfekcji tego miejsca.
Krew pobieramy albo na szkiełko
zegarkowe, do probówki lub do strzykawki
lub strzykawki próżniowej- jednorazowego
użytku!!!
Pobieramy krew w rękawiczkach
jednorazowych.
Od bydła i koni ( i dużych psów) krew jest
pobierana z żyły jarzmowej ( żyły szyjnej
zewnętrznej)
Od krów poza tym z żyły mlecznej
zewnętrznej, od świń z żyły czczej przedniej,
żyły jarzmowej. Od mniejszych świń, psów
lisów, kotów, królików, norek szynszyli z
nakłucia lub nacięcia żyły brzeżnej ucha.
Psy przede wszystkim pobieramy z żyły
odpromieniowej ( ramieniowej),
odstrzałkowej(dopiszczelowej), jarzmowej,
podjęzykowej
Żyła odpromieniowa
Nakłucie wykonuje się u psa siedzącego,
stojącego lub znajdującego się w położeniu
bocznym lub piersiowym. Światło żyły może
być zamknięte przez pomocnika
trzymającego kończynę, albo za pomocą
założonej powyżej stawu łokciowego
gumowej opaski uciskowej. Łapiemy
kończynę od tyłu tak by żyła znajdowała się
pomiędzy kciukiem a palcem wskazującym.
Żyła odstrzałkowa
Do nakłucia układamy psa w położeniu
bocznym. Światło żyły zamykamy za
pomocą gumowej opaski założonej powyżej
stawu kolanowego lub przez pomocnika.
Pomocnik chwyta kończynę obiema rękami
na wysokości stawu kolanowego,
maksymalnie prostuje stawi uciska części
miękkie w dole podkolanowym. Osoba
pobierająca krew chwyta kończynę od
strony przyśrodkowej w ten sposób, że żyła
w miejscu punkcji w okolicy dalszej
1/3podudzia układa się między kciukiem a
palcem wskazującym. Skóra lekko napieta.
Żyła jarzmowa
Nakłucie może być wykonane zarówno u
psa siedzącego, jak i znajdującego się w
położeniu bocznym i grzbietowym.
Pomocnik wygina głowę i szyję zwierzęcia w
kierunku dogrzbietowym. Światło żyły
zamyka się poprzez ucisk kciukiem pod
miejscem wkłucia lub poprzez założenie
przewiązki. Igłę należy wbić tuż przy
przewiązce lub blisko kciuka, kierując ją
prostopadle do skóry a po przebiciu skóry
wprowadzić ją dogłowowo do światła żyły.
Koty- pobieramy głównie z żyły
odpromieniowej ( ramieniowej),
odpiszczelowej, jarzmowej
Żyła odpiszczelowa: zwierzę leży na boku,
pomocnik ustala kończynę i jednocześnie
uciska żyłę w środku długości uda, drugą
ręką odciąga kończynę znajdującą się u
góry ku przodowi. Osoba pobierająca krew
jedną ręką ustala konczynę poniżej stawu
skokowego a drugą pobiera krew,
Żyła jarzmowa
Położenie piersiowe, boczne lub grzbietowe.
Pomocnik odciąga głowę i szyję w kierunku
dogrzbietowym. Światło żyły zostaje
zamknięte poprzez ucisk kciukiem. jw
Ciekawostka- u małych psów, szczeniąt,
kotów- z nacięcia opuszki palców lub skóry
między palcami.
Od kotów, norek, szczurów- z krótko
uciętego pazura
Od nutrii, myszy, szczurów- z końca
uciętego ogona
Kurom nacina się grzebień czy dzwonki.
Skierowanie do labolatorium
Nazwisko, imię, adres właściciela
zwierzęcia
Gatunek, rasa, płeć i wiek zwierzęcia
Zlecane analizy
Rodzaj materiału biologicznego, data i czas
pobrania oraz stosowane antykoagulanty-
jeżeli nie wynika to z informacji zawartych
na probówce z materiałem
Rozpoznanie i podawane środki
farmakologiczne
Podpis lekarza, adres, telefon
Informacje dodatkowe ( na cito...)
Profile badań labolatoryjnych
Badania zlecane do labolatorium mogą dotyczyć
pojedyńczej analizy ( np. poziom glukozy czy
mocznika), profilu badań kontrolnych ( np. badanie
hematologiczne czy badanie moczu), bądz też profil
narządowy np:
Profil nerkowy- mocznik, kreatynina, sód, potas,
białko całkowite, albuminy;
Profil wątrobowy- aminotransferaza alaninowa i
asparaginianowa, fosfataza zasadowa, bilirubina,
cholesterol
Profil kostny- wapń, fosfor, fosfataza zasadowa,
białko całkowite, albuminy
Profil sercowy, lipidowy, tarczycowy
Rodzaje materiału
biologicznego
Krew pełna żylna- pobierana do probówki z
wersenianem potasowym (EDTA-K2 lub K3) służy do
badania morfologicznego. Krew po pobraniu musi być
natychmiast wymieszana. Probówka taka może być
przechowywana w temp. Pokojowej przez 6h, w
lodówce- 24h. Innym srodkiem uniekrzepliwiającym
jest cytrynian sodowy.
Krew pełna tętnicza- pobiera się z dużych naczyń
tętniczych, przy zachowaniu znacznej ostrożnosci, do
probówki z heparyną. We krwi tętniczej najczęściej
wykonuje się badania gazometryczne.
Krew pełna włosniczkowa- pobiera się do
heparynizowanych kapilar w celu wykonania badań
gazometrycznych, morfologicznych oraz glukozy i
elektrolitów (najczęściej u bardzo małych i młodych
zwierząt)
Osocze- plazma – zasadniczy, płynny składnik krwi,
w którym są zawieszone składniki morfotyczne.
Składa się głównie z wody i rozpuszczonych w niej
białek osocza (albumin, globulin, fibrynogenu i innych
czynników krzepnięcia, ciał tłuszczowych, glukozy,
elektrolitów i wielu innych składników organicznych i
nieorganicznych).Uzyskuje się po odwirowaniu krwi
pełnej i oddzieleniu elementów komórkowych. Istotne
jest zachowanie stałych warunków wirowania, np.
3000obr./min, 10 min.W zależności od rodzaju
użytego czynnika przeciwkrzepliwego stosuje się
nastepujące określenia: osocze heparynowe,
wersenianowe, cytrynianowe.
Surowica- uzyskuje się po odwirowaniu krwi
pobranej do suchej probówki, ewentualnie
zawierającej czynniki aktywujące proces
wykrzepiania i oddzielenia surowicy od
skrzepu. W surowicy wykonuje się
większość oznaczeń wskażników
biochemicznych.
Mocz
Treść żwacza
Płyn mózgowo-rdzeniowy
Płyny z jam ciała
Kał