Skóra pergaminowa
Skóra pergaminowa
• Choroba ta jest rzadkim, genetycznym schorzeniem,
które charakteryzuje się wyjątkową wrażliwością osoby
chorej na wywołane przez nadwrażliwość komórkowa
na promieniowanie ultrafioletowe, wynikającej z
zaburzeń regeneracji DNA. U zdrowych osób materiał
genetyczny, uszkadzany przez promieniowanie, jest
stale odbudowywany powodując zmiany skórne i oczne.
Niemal zawsze z takiej zmiany powstaje rak skóry. U
podstawy tego schorzenia leżą zaburzenia systemów
naprawy DNA w komórkach skóry.
Etiopatogeneza
• Istnieje 7 wariantów klinicznych tej choroby:
• Defekt genów kodujących enzymy odpowiedzialne za naprawę
uszkodzeń w DNA spowodowanych przez promieniowanie UV-C.
Dimery pirymidynowe powstałe wskutek uszkodzenia są wycinane
przez egzonukleazy, a powstały ubytek naprawiają polimeraza i ligaza.
• W innym wariancie przyczyna choroby jest odmienna: geny
odpowiedzialne za naprawę uszkodzeń DNA nie są zmutowane,
mutacja znajduje się w genie polimerazy-η, potrzebnej w komórce w
momencie osiągnięcia przez nią fazy S podczas replikacji. Ponieważ
system naprawy uszkodzeń DNA funkcjonuje nieprawidłowo, mutacje
kumulują się. Dochodzi do mutacji w genach supresorowych albo
protoonkogenach, dlatego też u tych pacjentów występuje znacznie
zwiększone ryzyko nowotworów skóry.
Objawy
• Nadwrażliwość na promieniowanie słoneczne.
• Częste oparzenia słoneczne,
• Przedwczesne starzenie się skóry,
• Odbarwienia skóry,
• Rozwój nowotworów skóry,
• Teleangiektazje,
• zaniki skóry, ścieńczenie skóry,
• przedwczesne starzenie się skóry, oczu, błon śluzowych,
• Fotofobia,
• zapalenie spojówek,
• W cięższych przypadkach opóźnienie umysłowe,
• Głuchota,
• Pląsawice,
• Spiętość mięsni
Teleangiektazja
Etapy choroby i
Rozpoznanie
Nie ma rutynowych badań laboratoryjnych diagnozujących skórę
pergaminową. W rodzinach, w których występuje skóra
pergaminowa, przeprowadza się diagnostykę prenatalną, tzw.
test kometowy, który pozwala określić naprawę DNA. Można
wyróżnić etapy choroby:
Etap I około 6 miesiąca życia
• rumień rozlany, łuszczenie się skóry, plamy na skórze,oparzenia
słoneczne, odbarwienia skóry, teleangiektazje.
Etap II
• naczyniaki – pojawiające się nawet na osłoniętych częściach
ciała, np. na błonie śluzowej,
Etap III w wieku 4-5 lat,chory zwykle nie dożywa 20 roku życia
• czerniaki skóry, komórki nowotworowe nabłonka
wielowarstwowego płaskiego, włókniak mięsakowy.
Leczenie
• częstość występowania szacowana
jest na 1/100 000 urodzeń
• Leczenie przyczynowe choroby nie
jest możliwe, dlatego aby złagodzić
objawy skóry pergaminowej unika się
wystawienia na światło słoneczne i
prowadzi się częste kontrole
dermatologiczne. Podaje się również
doustnie retinoidy.
Zespół Meckela
Zespół Meckela
• Choroba ta to właściwie wyrok śmierci.
Zespół Meckela charakteryzuje się
występowaniem mnogich wad
wrodzonych. Jest to choroba letalna, czyli
śmiertelna. Noworodki zwykle rodzą się
martwe lub umierają chwilę po porodzie.
• Występowanie 1-9 na 1000 000 żywych
urodzeń. Wada jest szczególnie częsta w
Filnlandii.
Przyczyny i dziedziczenie
• Dziedziczenie autosomalne recesywne - zatem: istnieje 25%
ryzyko odziedziczenia choroby, 25% szans na urodzenie dziecka
bez wadliwego genu i 50% ryzyko, że dziecko będzie nosicielem
wady, ale nie będzie miało objawów choroby. Niestety nosiciel
może przekazywać taki gen dalej. Ryzyko urodzenia dziecka z
MKS wynosi 25%. MKS może być spowodowany jedną z sześciu
mutacji w następujących miejscach:
• 17q21-24 ,
11q13,
8q21.3-q22.1,
12q21.31-q21.33,
16q12.2,
4p15.3 .
• Białka kodowane przez te geny zdają się odgrywać istotną rolę w
tworzeniu się rzęsek nieruchliwych (cilia). Rzęski to mikroskopijne
twory, podobne do maleńkich paluszków, wystające na powierzchni
komórek i są zaangażowane w przekazywanie informacji z jednej
komórki do drugiej. Rzęski pełnią bardzo ważne funkcje w komórkach
mózgu, nerek i wątroby, a co istotne: są bardzo ważne w okresie
embrionalnym.
Mutacje w genach odpowiedzialnych za powstawanie rzęsek, powodują
upośledzenie budowy i funkcji tych mikrostruktur. Defekty te, mogą
zakłócać chemiczne szlaki sygnałów w okresie rozwoju. Chociaż uznaje
się udział nieprawidłowości w rzęskach jako przyczyny wad w MKS, nie
jest do końca jasne w jaki sposób doprowadza to do upośledzenia
budowy i funkcji tak ważnych narządów i pozostałych partii ciała.
Poznane osiem mutacji stanowi 75% wszystkich rozpoznań. W innych
przypadkach stwierdza się "syndrom podobny do zespołu Meckela".
Objawy i rozpoznanie:
• Pod koniec trzeciego trymestru ciąży można zaobserwować u dziecka
anomalie twarzy i czaszki, a także patologie nerek (powiększone). Cechy
fenotypowe w USG prenatalnym. W amniopunkcji zwykle stwierdza się
wysoki poziom owodniowej alfa-fetoproteiny.
• Cechy zespołu Meckela obserwane po urodzeniu dziecka, obejmują triadę
objawów:
- przepuklina mózgowa w części potylicznej),
- wielotorbielowatość nerek,
- polidaktylia (palce dodatkowe) pozaosiowa.
Mogą jeszcze wystąpić różne malformacje, jak np. małogłowie, wrodzony
brak oczu, małoocze, rozszczepy, wrodzone wady serca, serce po prawej
stronie, układu moczowo-płciowego (zarośnięcie cewki moczowej,
anomalie genitaliów), zwłóknienia w wątrobie,a także niedorozwój płuc -
będący główną przyczyną zgonu dziecka.
• Pełne rozpoznanie można
przeprowadzić w badaniu sekcyjnym.
Wielotorbielatowatość
nerek
Zaburzenia układu moczowo-
płciowego
Leczenie
• paliatywne, Kwestia podtrzymywania
wentylacji mechanicznej i interwencji
specjalistycznej może być
kontrowersyjna. Wysuwają się na
pierwszy plan problemy etyczne i
aspekt godnego odejścia.