Praca zaliczeniowa

z przedmiotu:

Biomedyczne podstawy

rozwoju i wychowania.

Rok I,

Semestr I.

Temat:

"Czynniki zaburzające

prawidłowy rozwój człowieka

oraz ich konsekwencje".

POJĘCIE ROZWOJU

CZŁOWIEKA.

Rozwój człowieka, wedle

psychologii, to seria

etapów i zmian przez

które przechodzi

jednostka w ciągu całego

życia

.

ZASADNICZE OKRESY ROZWOJU:



Prenatalny- krótki(trwający od

chwili poczęcia do narodzin);



Postnatalny- długi( zaczynający

się od chwili narodzin aż do

śmierci.



faza rozwoju progresywnego

obejmuje okres od narodzin do 20/25 r. ż.;
zmiany rozwojowe to gł. zmiany biologiczne,
fizjologiczne- wzrastanie komórek i
doskonalenie procesów fizycznych i
psychicznych; organizm się rozrasta(jesteśmy
coraz wyżsi i ciężsi); psychicznie człowiek
zaczyna funkcjonować coraz lepiej, poprawiają
się funkcje psychiczne, rozwijają się
spostrzeżenia, myślenie, mowa; w pierwszych
latach tej fazy tempo rozwoju jest b. szybkie,
potem coraz wolniejsze;



faza optymalnego rozwoju

obejmuje okres od 20/25 lat do 55/60 r. ż.; w
tym okresie nie ma z reguły większych zmian;
osiągamy pewien określony dla każdego pułap
rozwoju; jeśli zmienia się zachowanie czy też
zdobywamy nowe sprawności, to dzieje się to
dzięki nauce i procesowi uzyskiwania
doświadczeń



faza regresu(starzenia się) obejmuje okres

60/65 lat do końca życia; w fazie tej kierunek
zmian jest odwrotnie proporcjonalny w stosunku
do I fazy(fazy rozwoju progresywnego); tempo
zmian jest początkowo wolne a potem coraz
szybsze.



okres niemowlęcy (0-1 r. ż)



okres po niemowlęcy (2-3 r.
ż.)



okres przedszkolny (4-6 r.
ż.)



młodszy wiek szkolny (7-
11/12 r. ż)



okres dorastania i
dojrzewania (12-17/18 r. ż.)



okres młodzieńczy (18-
20/25 r. ż.)

W okresie postnatalnym

wyróżniamy 3 najważniejsze

fazy(zmiany) rozwojowe:

W fazie rozwoju

progresywnego wyróżniamy 6

mniejszych okresów rozwoju:

DEFINICJA ZABURZEŃ
ROZWOJU.

ZABURZENIA ROZWOJU- związane są

bezpośrednio z tempem i rytmem

rozwoju; gdy tempo rozwoju jest

zbyt wolne lub zbyt szybkie to mamy

do czynienia z zaburzeniem rozwoju;

podobną sytuacje mamy z rytmem

rozwoju: w każdym z okresów muszą

zajść określone zmiany rozwojowe -

ich brak powoduje zaburzenia i

nieprawidłowości

rozwojowe(opóźnienia).

WYRÓŻNIAMY DWIE PODSTAWOWE

KATEGORIE ZABURZEŃ:



ZABURZENIA PARCJALNE( tylko jakaś sfera

jest zaburzona, reszta sfer prawidłowo

funkcjonuje np. mowa, myślenie, wyobraźnia

są prawidłowe lecz słaba jest np. pamięć).



ZABURZENIA GLOBALNE(zaburzone są
wszystkie sfery, zarówno fizyczna jak i

psychiczna(poznawcza, emocjonalno-

społeczna, umysłowa, inteligencja).

UWARUNKOWANIA

ZABURZEŃ:



uwarunkowania wewnętrzne

( tkwiące w organizmie

człowieka);



uwarunkowania środowiskowe

( zaburzenia są spowodowane

niewłaściwym wpływem szeroko

rozumianego środowiska) .

CZYNNIKI

ZABURZAJĄCE ROZWÓJ

PRENATALNY.

Rozwój prenatalny zależy

od czynników takich jak:

•

genetycznych,

•

paragenetycznych

•

pozagenetycznych

ZABURZENIA ROZWOJU O CHARAKTERZE

GENETYCZNYM:

przekazywane dziedzicznie lub spowodowane

działaniem na komórki rozrodcze, zygotę i embrion

szkodliwych czynników powodujących zmianę

materiały dziedzicznego.

Przykłady:

- zespół miauczącego kota,

- zespół Downa,
- zespół Turnera,

- hemofilia,

- fenyloketonuria,

- choroby psychiczne

ZABURZENIA ROZWOJU O

CHARAKTERZE

PARAGENETYCZNYM

Genetyczno-konstytucjonalne właściwości

matki stanowiące tzw. regulator matczyny

wpływający na modyfikację predyspozycji

genetycznych dziecka.

ZABURZENIA ROZWOJU O

CHARAKTERZE

POZAGENETYCZNYM

MOGĄ BYĆ SPOWODOWANE:

-wirusem (np. różyczki, świnki, żółtaczki zakaźnej, grypy),
- bakterią (np. kiły),
-pasożytem (np. toksoplazmozy),
- promieniowaniem (np. rentgenowskim, ultrafioletowym),
- toksynami ( są nimi najczęściej: alkohol, nikotyna, narkotyki,
leki, zwłaszcza hormonalne, psychotropowe i antybiotyki, oraz
związki ołowiu, rtęci i azbestu a także środki ochrony roślin),
- niedotlenieniem ( z powodu np. zaburzonego krążenia krwi w
organizmie matki, dziecka lub łożysku),
- stanami niedoborowymi ilościowymi (niedożywienie) lub
jakościowymi (np. niedobór witaminy A, B2),
-chorobami matki (np. cukrzyca, choroba nerek, serca)
komplikacjami ciążowymi (np. zagrażające  poronienie,
krwawienie w ciąży, zatrucia ciążowe, wysokie miano
przeciwciał w wyniku niezgodności głównych grup krwi lub
czynnika Rh),
-stresem matki.

KONSEKWENCJE NEGATYWNYCH CZYNNIKÓW

WPŁYWAJĄCYCH NA ROZWÓJ DZIECKA W OKRESIE

PRENATALNYM

LEKI TERAPEUTYCZNE

Leki

Skutki

DES(lek zapobiegający

poronieniu)

Anomalie narządów płciowych,

rak pochwy i szyjki macicy u

kobiet

Aspiryna

W dużych ilościach-

poronienie, krwotoki, kłopoty

noworodka z oddychaniem

Fenytoina (lek rozkurczowy)

Duże prawdopodobieństwo

wystąpienia wad serca i

zahamowania wzrostu

NARKOTYKI

Nazwy narkotyków

skutek

LSD i marihuana

Przedwczesny poród,

zahamowanie wzrostu

kokaina

Przedwczesny poród,

zahamowanie wzrostu, drażliwość

noworodka, syndrom głodu

narkotykowego

Heroina

Wszystko to samo co w

pozostałych, dodatkowo nawet

syndrom nagłej śmierci

RÓŻNEGO RODZAJU INFEKCJE

Nazwa infekcji Skutek

Syfilis opóźnienie umysłowe, głuchota,

ślepota, śmierć

Liszaje uszkodzenie oczu i

uszu, śmierć

Różyczka wady

wrodzone

AIDS wrodzone deformacje, brak ochrony na inne

infekcje

ZAGROŻENIA ŚRODOWISKOWE

Nazwa

Skutek

PCV zahamowanie

wzrostu

Ołów poranienie, anemia,

opóźnienie rozwoju

Rtęć opóźnienie

umysłowe

Promieniowanie białaczka, anomalie rozwoju ciała,

rak,

urodzenie martwego

dziecka

WARUNKI ZWIĄZANE Z MATKĄ

Czynniki

Skutki

Papierosy

wcześniactwo

Alkohol

Płodowy zespół alkoholowy,

uszkodzenia mózgu,

opóźnienie umysłowe

Niedożywienie

Kłopoty z koncentracją uwagi,

małe zdolności społeczne

Cukrzyca

Wady wrodzone, i wady

wrodzone serca

Wiek matki

Nastolatki oraz kobiety

powyżej 35 roku życia rodzą

dzieci z niższą wagą , rośnie

ryzyko urodzenie dziecka z

zespołem Dawna.

Fenyloketonurina

Opóźnienia rozwojowe, wadu

serca

CZYNNIKI

ZABURZAJĄCE

PRAWIDŁOWY ROZWÓJ

POSTNATALNY.

ZABURZENIA

PSYCHICZNE

NIEPRAWIDŁOWA STRUKTURA

RODZINY

Czynniki

Skutki

Rodziny rozbite (rozwody,

śmierć jednego z rodziców,)

Bierność i brak inicjatywy u

dziecka, brak zainteresowania

własną przyszłością, depresja ,

nerwica, ADHD

Konflikty rodzinne

Zaburzenie życia uczuciowego

dziecka, egocentryzm i

niezdolność odwrócenia uwagi

od własnej osoby, poczucie

mniejszej wartości, postawę

zależności i tendencję do

pozostawania dzieckiem,

depresja, nerwica

Agresywne zachowania

rodziców

Agresywne zachowania u

dziecka, przestępczość,

obojętność uczuciowa dziecka,

depresja, lęki,

nadpobudliwość, złe stosunki

z rówieśnikami,

WADLIWE ODDZIAŁYWANIA

RODZICÓW PODCZAS PROCESU

WYCHOWANIA

Czynniki

Skutki

Postawa lękowa rodziców,

wywołujące „katastroficzne”

zachowanie

Utrata wiary w samego siebie,

lękowe przeżywanie każdych

sytuacji, poczucie zagrożenia,

np. w szkole, fobie.

Bagatelizacja

Nieśmiałość – towarzyszy

osobom przejawiającym

bierność społeczną

.Nieśmiałość utrudnia

kontakty z ludźmi, hamuje

ekspresję, powoduje bierność,

wycofanie się, izolowanie,

wyzwala lęk przed negatywną

oceną, poczucie zagrożenia.

WADLIWE ODDZIAŁYWANIE

DYDAKTYCZNO-WYCHOWAWCZE SZKOŁY

Czynniki

Skutki

Nieprawidłowe warunki życia

szkolnego(przeludnienie klas,

złe warunki lokalowe)

Poczucie zagrożenia bycia

mniejszością i słabszym

Nie dostosowany do

możliwości dziecka system

wymagań

lęk, utrata wiary w siebie

Złe cechy nauczyciela

Nerwica, lęk

ZABURZENIA

FIZYCZNE

CZYNNIKI ZABURZAJĄCE

PRAWIDŁOWY ROZWÓJ FIZYCZNY

W PIERWSZYM ROKU ŻYCIA



NOSZENIE W POZYCJI PIONOWEJ

Przedwczesne noszenie w pozycji pionowej
może spowodować naruszenie harmonijnej

pracy mięśni osi głowa-tułów-miednica, wywołać

lub utrwalić istniejącą już asymetrię tułowia.



NOSIDEŁKO NIEMOWLĘCE

Nosidełka dla najmniejszych niemowląt są

przystosowane do noszenia dziecka przodem do

klatki piersiowej rodzica. Masa ciała dziecka

obarcza wówczas głównie kręgi lędźwiowe, co

przy jednoczesnym wadliwym ułożeniu może

zapoczątkować skrzywienie kręgosłupa.

ZBYT WCZESNE SADZANIE

DZIECKA



Błędem jest sadzanie dziecka, które

samodzielnie nie jest w stanie przyjąć tej

pozycji. Niemowlę nie może siadać prosto

dopóki jego mięśnie brzucha i grzbietu nie są

w pełni rozwinięte. Kręgosłup pozbawiony

odpowiedniej siły mięśniowej stanowi zbyt

słabą podporę dla ciała, co może być

powodem rozwoju wady postawy w

przyszłości

OTYŁOŚĆ - NADMIAR TKANKI

TŁUSZCZOWEJ W ORGANIZMIE

Następstwem otyłości mogą być :



    zaburzenia rozwoju motorycznego,



     przeciążenie układu ruchu,



    zaburzenia rozwoju psychospołecznego
( kompleksy, poczucie mniejszej
wartości),



     ryzyko utrzymywania się otyłości w wieku
dojrzałym (czterokrotnie większe niż u dzieci
bez nadwagi)



     ryzyko przedwczesnego rozwoju
miażdżycy.

CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA

ZABURZENIA MOWY:

• Nieprawidłowe wzorce wymowy, z jakimi
dziecko styka się na co dzień,
• Nieprawidłowe wzorce, metody
wychowawcze i związane z tym tzw. postawy
rodzicielskie, które w sposób niewłaściwy mogą
wpływać na rozwój mowy, np.: postawa
nadopiekuńcza,
• Zbyt rzadkie angażowanie dziecka w sytuacje
rozmowy,
• Nieprawidłowości w budowie narządów mowy
oraz nieprawidłowy sposób ich funkcjonowania,
• Nieprawidłowości w budowie oraz
funkcjonowaniu narządu słuchu,
• Zbyt wolne opanowanie czynności mówienia.

NIEORGANICZNY ZEPÓŁ

OPÓŹNIENIA ROZWOJU

Następstwa:



  Nieprawidłowe wzrastanie.



 Opóźnienie rozwoju motorycznego psychospołecznego,
dojrzewania szkieletowego i płciowego oraz
współistnienie charakterystycznych zachowań np. u
dzieci starszych zaburzenie łaknienia i zachowań
związanych z jedzeniem, zaburzenia snu, opóźniona lub
zaburzona kontrola zwieraczy, opóźnienie rozwoju
umysłowego, mowy, różnorodne postaci zaburzeń
zachowania.



Zwiększenie przyrostów masy ciała i tempa rozwoju po
hospitalizacji lub umieszczeniu dziecka w innym ośrodku.



 Istnienie różnorodnych nieprawidłowości w środowisku
dziecka.



Wykluczenie organicznych przyczyn.

GŁÓWNE CHOROBY WYSTĘPUJĄCE
PRZY ZABURZENIACH ROZWOJU

Nazwa

Objawy

Autyzm

Upośledzenie funkcji

odczuwania,

zakłócony rozwój tożsamości,

brak osobowości

Dziecięce porażenie mózgowe

Zaburzenia obejmują przede

wszystkim układ ruchowy,

występuje niedowład,

porażenie lub ruchy

mimowolne czasem też

problemy z mówieniem

Zespół Downa

Mniejsze zdolności poznawcze,

 od lekkiej do

umiarkowanej niepełnosprawn

ości intelektualnej

Choroba sieroca

Zespół zaburzeń lub

zahamowań rozwoju

psychicznego

BIBLIOGRAFIA



Cytowska B., Winczura B., Dziecko z
zaburzeniami w rozwoju, Impuls, Kraków
2006, ISBN 83-7308-725-7;



• L. Denisiuk, H. Milicerowa „Rozwój
sprawności motorycznej dzieci i młodzieży w
wieku szkolnym”, Warszawa, Państwowe
Zakłady Wydawnictw Szkolnych,1969;



Treść kursu.