FIZJOTERAPIA PACJENTÓW

LECZONYCH Z POWODU

NOWOTWORÓW TKANEK MIĘKKICH I

KOŚCI

Radzikowska Edyta

Olędzka Joanna

NOWOTWORY TKANEK MIĘKKICH



Pojęcie „tkanki miękkie” obejmuje tkanki

pochodzenia mezynchelmalnego –
włóknistą tkankę łączną , tkankę
tłuszczową , naczyniową , maziówkę ,
tkankę mięśniową gładką oraz
poprzecznie prążkowaną – oraz komórki
towarzyszące nerwom

LECZENIE



Podstawowe znaczenie ma radykalne leczenie
chirurgiczne –usunięcie guza wraz z pseudotorebką



Amputacja kończyny stosowana jest w przypadku
naciekania kości , dużych pni nerwowych i
głównych naczyń



W przypadku niektórych mięsaków o wysokim
stopniu złośliwości histopatologicznej lub po
wycięciu dużych guzów stosuje się radioterapię
pooperacyjną



Chemioterapia jest stosowana wwybranych
nowotworach

PIERWOTNE NOWOTWORY KOŚCI

OBJAWY



Ból kończyny



Obrzęk



Ograniczenie ruchomości



Deformacje kości



Patologiczne złamanie

NIEKTÓRE PIERWOTNE
NOWOTWORY KOŚCI



Kostniakomięsak



Chrzęstniakomięsak



Mięsak Ewinga

REHABILITACJA – WPROWADZENIE



Rehabilitacja chorych na nowotwory powinna uwzględniać zasady polskiego modelu
rehabilitacji



ogłoszone pod koniec lat 60. ubiegłego stulecia — zakładające jej powszechność,



wczesność, ciągłość oraz kompleksowość. Powszechność rehabilitacji w onkologii oznacza



objęcie nią wszystkich chorych leczonych z powodu nowotworów złośliwych (niezależnie od



rodzaju, stopnia zaawansowania, metody i etapu terapii). Zasada wczesności polega na
zapoczątkowaniu



rehabilitacji jeszcze przed rozpoczęciem aktywnego leczenia onkologicznego,



a nie po jego zakończeniu, co znacznie zmniejsza ryzyko powikłań i zaburzeń oraz zwiększa



szanse szybszego powrotu chorych do pełnej aktywności. Zasada ciągłości zakłada
kontynuację



rehabilitacji nawet przez całe życie chorych i objęcie nią okresu szpitalnego oraz



poszpitalnego wczesnego (sanatoryjnego) i późnego (ambulatoryjnego), co zmniejsza ryzyko



nawrotu zaburzeń czynnościowych, które są groźne nawet wiele lat po zakończeniu leczenia.



Natomiast kompleksowość rehabilitacji polega na uwzględnieniu wszystkich obszarów życia



człowieka (medycznego oraz psychospołecznego i zawodowego).

REHABILITACJA PACJENTÓW
ONKOLOGICZNYCH



Rehabilitacja onkologiczna jest działaniem

bardzo złożonym , ze względu na znaczącą
rolę czynnika psychologicznego tkwiącego w
społecznej świadomości lęku przed rakiem i
braku wiary w możliwości wyleczenia.
Początkowo rehabilitacja onkologiczna
ograniczała się do usprawniania ruchowego i
protezowania po tych zabiegach , które
naruszały sprawność fizyczną

RODZAJE REHABILITACJI

Wyróżnia się obecnie następujące

główne rodzaje rehabilitacji



Rehabilitacja społeczna



Rehabilitacja psychologiczna



Rehabilitacja zawodowa

TERAPIA KREATYWNA

Na szczególną uwagę w leczeniu pacjentów

onkologicznych zasługuje terapia kreatywna , której
celem jest między innymi :



Zaspokojenie potrzeb socjalnych i organicznych
podopiecznych



Zaspokojenie potrzeby bezpieczeństwa ( potrzeba
ufności,uniknięcia niebezpieczeństwa , eliminacja
poczucia obawy i strachu z faktu posiadania msc pracy)



Zaspokojenie potrzeb społecznych



Zaspokojenie potrzeby dokonania czegoś



Zaspokojenie potrzeby samorealizacji

REHABILITACJA PSYCHOLOGICZNA



W czasie leczenia cytostatystykami dużym
przeżyciem dla chorych utrata włosów,
mimo świadomości że jest to stan
przejściowy. Psychoterapia uczy pacjentów
aktywnego zaangażowania w proces
leczenia – z głęboką wiarą w powodzenie i
pomyślne rezultaty podejmowanych
działań

REHABILITACJA SPOŁECZNA



Celem rehabilitacji społecznej jest przywrócenie , w
możliwie maksymalnym stopniu osobie z naruszoną
sprawnością fizyczną lub psychiczną zdolności do
samodzielnego życia i pracy oraz włączenia jej w
czynne życie społeczne. Warunkiem akceptacji choroby
i kalectwa zawiązanego z jej leczeniem jest akceptacja
przez chorego , jego rodzinę , oraz środowisko w jakim
przebywa. Osiągnięcie nakreślonego celu rehabilitacji
zależy od spełnienia wielu warunków , wśród nich
oprócz czynników ekonomicznych i organizacyjnych ,
duże znaczenie mają czynniki psychologiczne i
społeczne

REHABILITACJA ZAWODOWA W
ONKOLOGI



Problemem rehabilitacji zawodowej w onkologii jest niezmienne istotny ze
względu na stałe obniżanie się wieku występowania chorób nowotworowych
. Wiele osób leczonych z powodu nowotworów złośliwych jest w wieku ,
który umożliwia jeszcze przez wiele lat wykonywanie pracy zawodowej. Nie
ma do niej szczególnych przeciwwskazań. Każda osoba leczona z powodu
choroby nowotworowej może powrócić do pracy , oczywiście jeśli nie ma
przeciwwskazań natury zdrowotnej. Amputacja kończyny , obcięcie piersi ,
wytworzenie ‘’sztucznego odbytu’’ nie są kalectwem , i nie muszą ani nie
powinny być jakimkolwiek kalectwem i nie muszą być inwalidztwem



Praca zawodowa , jest bowiem dla tych osób nie tylko sposobem
zdobywania środków utrzymania , ale także możliwością integracji
społecznej i powrotem do normalnego życia. Z badań wynika ,że tylko ok
50% chorych leczonych z powodu nowotworów złośliwych podejmie pracę w
pierwszym roku po zakończeniu leczenia . Po tym czasie jeszcze ok 30%
wraca do pracy



Rozpoznania nowotworu złośliwego , jego leczenie i następstwa
tego leczenia są poważnym stresem i mogą prowadzić do zmian
w psychice chorych. Choroba nowotworowa jest często
utożsamiana z chorobą nieuleczalną , a jej rozpoznawanie bywa
traktowane jednoznacznie jako wyrok śmierci .Są to oczywiście
pewne obiegowe opinie , albowiem wczesne jej rozpoznanie i
leczenie prowadzą w przypadku wielu nowotworów złośliwych
do wyleczenia dużego odsetka , a nawet 100% chorych . Jest to
jednak na pewno choroba ciężka , w której rokowanie jest
poważne



Na stres związany z chorobą i jej leczeniem nakładają się
również następstwa tego leczenia , mogące prowadzić do
znacznego obniżenia jakości życia . Niedowłady lub porażenia ,
znaczne przykurcze czy blizny

METODY PRZYGOTOWAWCZE
CHORYCH DO LECZENIA



W treningu fizycznym mogą być stosowane

– zależnie od potrzeb – ćwiczenia tlenowe
lub z oporem , ale obecnie zaleca się
łączenie obu rodzajów tych ćwiczeń



Całkowity czas trwania treningu powinien

trwać co najmniej 6tyg , chociaż w
przypadku dużych deficytów pierwsze
efekty mogą być uzyskane po 2 tygodniach

REHABILITACJA W NOWOTWORACH
TKANEK MIĘKKICH



Rehabilitację należy rozpoczynać przed
leczeniem chirurgicznym i wdrażać możliwie
wcześnie po operacji oraz prowadzić w czasie
leczenia uzupełniającego, w niektórych
przypadkach — nawet przez kilka lat (ze względu
na późne powikłania po RTH uzupełniającej, np.
przykurcze w stawach). W ramach rehabilitacji
konieczna jest współpraca specjalistów
w zakresie fizykoterapii, protezowania, adaptacji
socjalnej i zawodowej oraz psychologów
i psychiatrów.

NOWOTWORY UKŁ MIĘSNO-
SZKIELETOWEGO



Obrzęki

. Doradza się pacjentom, unoszenie kończyn (terapia ułożeniowa) kiedy tylko

jest to możliwe oraz ćwiczenia naczyniowe, jeśli obrzęk jest duży. Wskazane jest
również noszenie elastycznych rajstop.



Ból

. Zarówno leczenie farmakologiczne jak i rozsądne stosowanie ćwiczeń fizycznych

może pomóc w terapii bólu. Uważa się, że systematyczna aktywność fizyczna łagodzi
ból wynikający z dysfunkcji narządu ruchu oraz korzystnie działa na psychikę i
zmniejsza odczuwanie bólu (wydzielanie endorfin).



Gojenie ran

. Problemy z otwartymi ranami mogą się zdarzać nawet do dwóch lat po

zasadniczej terapii. Zaleca się z uwagi na olbrzymie ryzyko infekcji utrzymanie rany
w jak największej czystości i stosowanie lekkiej odzieży, która ma okrywać ranę.
Mogą się zdarzać przetoki, które są źródłem infekcji do struktur położonych głębiej.
W prewencji zalecane jest stosowanie kremów nawilżających z witaminą E, aloesem
oraz kremów dziecięcych. Te preparaty mogą być używane w czasie napromieniania
tylko w porozumieniu z onkologiem.



Deformacje

mogą zostać skorygowane przy użyciu odpowiednich ćwiczeń i ortez.



Zwłóknienie mięśni

. Czasami zwłóknienie mięśnia jest nieuniknione i kończy się

przykurczami. Przykurcze mogą zdarzać się nawet długo po zakończeniu radioterapii.
Przewlekłe zmiany mogą być nieodwracalne. Mogą one występować pod postacią
zwłóknienia, martwicy kości, endarteritis, zmniejszonej elastyczności i zamknię- cia
kanałów limfatycznych, co może doprowadzić do obrzęków, bólu i upośledzenia
funkcji

BIBLIOGRAFIA



Jeziorski „Onkologia – podręcznik dla

pielęgniarek”



Komitet Rehabilitacji , Kultury Fizycznej i

Integracji Społecznej PAN „Fizjoterapia w
opiece paliatywnej’’