FILOZOFIA

ROMANTYZMU

•uprawiana poprzez sztukę

(brak wyraźnych granic
pomiędzy filozofia a literatura i
sztuką; najwyższe poznanie
dokonuje się w twórczości
artystycznej

),

•zanegowała oświeceniowy
model racjonalnego myślenia
oraz materializm przyrodniczy,

•subiektywizm

(odzwierciedlenie świata
indywidualnych doznań,
przeżyć, objawień;
postrzeganie rzeczywistości z
punktu widzenia jednostki)

•metafizyczny charakter świata

(tajemniczy, niepoznawalny,
niedostępny ludzkim zmysłom),

•spirytualny

(głoszący

wyższość sfery duchowej nad
materialną)

charakter

rzeczywistości

•przedstawiciel

idealizmu niemieckiego

(świat realny wywodzi się z ideału, z
dążenia do niego jako nieskończonego
wzorca)

•świadomość jednostki (jaźń ludzka –
początek bytu)

(„czysta nieskończoność”

tworząca świat czynnością rozumu),

•prekursor filozofii czynu

-

wolność

objawiająca się w działaniu to istota
człowieczeństwa (każdy czyn jest dobry,
zło wynika z bierności)

1762-1814

Johann Gotlieb
Fichte

•przedstawiciel romantycznej

filozofii

przyrody

(która posiada swoją

duchowość, choć nie jest tego
świadoma, siły żywej i twórczej),

•przyroda wywodząca się z Absolutu

(„absolutnej tożsamości bytów realnych
i idealnych”), zmienność przyrody
wynikająca z działania sił przeciwnych,
tworzących byty biegunowo różne,

•wartość poznania irracjonalnego,
spekulacji.

1775-1854

Friedrich Wilhelm
Joseph Schelling

•przedstawiciel

idealizmu niemieckiego

(materia

(przyroda) to wytwór Ducha)

•Duch dziejów – absolutny, jedyny byt (rzeczy
jednostkowe to tylko jego przejawy), boski,
rozumny, zmienny w czasie (rozwijający się w
sposób logiczny),

•

myśl historiozoficzna – Duch ujawniający się w

dziejach świata przez postęp społeczno-
polityczny, związany z rozwojem samowiedzy i
poszerzaniem zakresu ludzkiej wolności

•rzeczywistość rozwijająca się w procesie
dialektycznym: teza

(stan faktyczny)

antyteza

(opozycja, zaprzeczenie)

synteza

(nowy element pozytywny, wynikający z
przeciwstawnych stanów)

(triada heglowska)

•Duch przejawiający się w trzech dziedzinach:
sztuce, religii, filozofii.

1770-1830

Georg Wilhelm
Friedrich Hegel