Fizyka dla elektroników 1
Dr Grzegorz Harań
Wykład 02
Mechanika
Kinematyka
r
Ruch dwuwymiarowy położenie cząstki jest opisywane wektorem ąśąt źą=śą xśąt źą , y śątźąźą ,
t jest czasem.
t tƒÄ…Ä…t
Rozważmy przesunięcie cząstki w czasie od do . Jest ono określone
Ä…r=ąśątƒÄ…Ä…t źą-r
r
wektorem
ą ąśątźą
t
Prędkość cząstki w chwili jest zdefiniowana następująco:
Ä…Ä…= 1 1
r
Ä…
V śąt źą= lim lim śąąśątƒÄ…Ä…t źą-ąśątźąźą= lim śą x śątƒÄ…Ä…tźą-xśąt źą, y śątƒÄ…Ä…tźą- y śątźąźą=Żą
r r
Ä…t Ä…t Ä…t
ąt Śą 0 ą t Śą0 ąt Śą0
xśątƒÄ…Ä…tźą-xśąt źą yśątƒÄ…Ä…tźą- yśąt źą dx dy d r
Ä…
lim , lim = , =
[ ] [ ]
Ä…t Ä…t dt dt dt
ąt Śą0 ą t Śą0
dx dy d r
Ä…
Ä…
V =śąV ,V źą= , =
x y
śą źą
dt dt dt
Prędkość jest wektorem!
lim Ä…r
ąśąątźą wektor styczny do toru, a z tego wynika, że prędkość też jest
d r Jest to
Ä…
ąt Śą 0
wektorem stycznym do toru.
2 2
Ä…
Wartość bezwzglÄ™dna prÄ™dkoÅ›ci nazywamy szybkoÅ›ciÄ… V =#"V#"= V ƒÄ…V
ćą
x y
2 2
Ä… x Ä… y
Ä…S = śąą xźą2ƒÄ…śąą y źą2 Ä…S = ƒÄ…
ćą
Ä…t Ä…t Ä…t
ćąśą źą śą źą
1 1
2 2 2 2
2 2
Ä… S Ä… x Ä… y dx dy
2 2
lim = lim ƒÄ… = ƒÄ… = V ƒÄ…V
ćą
x y
śą źą śą źą śą źą śą źą
śą źą śą źą
Ä…t Ä…t Ä…t dt dt
ąt Śą 0 ą t Śą0
S śąt źą - długość toru droga przebyta w czasie .
t
lim Ä…S =dS
Ä…S
W granicy ąt=0 odległość staje się infinitesymalną1 zmienną długości
ąt Śą 0
dS
dS , a jest pochodną odległości przebytej przez cząstkę po czasie. Pokazaliśmy, że:
dt
dS
2 2
Ä…
= ƒÄ…V =#"V#"=V - szybkość czÄ…stki.
ćąV
x y
dt
a
Przyspieszenie czÄ…stki :
Ä…
2 2 2
dV dV
Ä…
d V d d dx d dy d x d y d r
x y Ä…
a= = V ,V = , = , = , =
ą śą źą
x y
śą źą śą źą śą źą śą źą śą źą
śą źą śą źą
dt dt dt dt dt dt dt dt dt dt dt
a= a , a =const a=const Ô! ax=const , a =const
Ä…
Ruch jednostajnie przyspieszony tzn. ą śą źą ą
x y y
1 Nieskończenie małą
dV dV
x y
a = a =
x y
dt dt
Jednowymiarowy ruch jednostajnie przyspieszony
Wzdłuż osi X Wzdłuż osi Y
V =V xƒÄ…a śąt-t0źą V =V yƒÄ…a śąt-t0źą
x 0 x y 0 y
Ä… Ä…0ƒÄ…a
V =śąV x , V yźąƒÄ…śą ax , a źąśąt-t0źą=V śąt-t0źą
Ä…
0 0 y
1 1
x= x0ƒÄ…V śąt-t0źąƒÄ… axśąt-t0źą2 , y= y0ƒÄ…V śąt-t0źąƒÄ… a śąt-t0źą2
0x 0y y
2 2
Ä…0śąt-t0źąƒÄ… 1 a śąt-t0źą2 gdzie V 0x , V 0yźą , r0=śąx0, y0źą
ą0=śąV
r
Ä…=r0ƒÄ…V Ä…
Ä…
2
Rozważmy dwuwymiarowy ruch, w którym nie zmienia się szybkość cząstki, tzn. V =const
dV dV dV dV
d
2 2 2 2 2 y x y
V =const V ƒÄ…V =const śąV ƒÄ…V źą=0 2Vx x ƒÄ…2V =0 V ƒÄ…V =0
x y x y y x y
dt dt dt dt dt
dV dV
x y
Ä…"a=0
śąV ,V źą" , =0 V
Ä…
x y
śą źą
dt dt
Ä… Ä…
V
Czyli równanie jest spełnione gdy a("V =0 lub gdy a`"0 i ortogonalne2 do .
Ä… Ä…
Przykładem takiego ruchu jest ruch jednostajny po okręgu (szybkość jest stała). Tak jest ponieważ:
dx dy dx dy
Ä…
x2ƒÄ… y2=r2 2x ƒÄ…2y =0 śą x , y źą" , =0 r"V =0
Ä…
śą źą
dt dt dt dt
S jest długością łuku okręgu opartego na kącie mierzonym w
ÔÄ…
radianach.
Rys. peÅ‚ny kÄ…t ÔÄ…=2Ä…Ä… S=2 Ä…Ä… r .
i
Jeśli cząstka porusza się po okręgu ze stałą szybkością to
S d ÔÄ… dS d ÔÄ…
=r , =V - szybkość V =r
dt dt dt dt
d ÔÄ…=ÎÄ… 1
- szybkość kÄ…towa czyli pochodna kata po czasie ( V =r ÎÄ… )
[ ]
dt s
W ruchu po okrÄ™gu x=r cosÔÄ… , y=rsin ÔÄ…
dx d ÔÄ…=-r ÎÄ…sin ÔÄ…
V = =-r sin
x
dt dt
Ä…
V =r Îąśą-sin ÔÄ… , cosÔąźą
dy d ÔÄ…=r ÎÄ… cosÔÄ…
V = =-r cos
y
dt dt
dV
d ÔÄ…=-r ÎÄ…2 cosÔÄ…
x
ax= =-r ÎÄ…cosÔÄ…
dt dt
a=-r ÎÄ…2śącos ÔÄ… ,sin Ôąźą
Ä…
dV
d ÔÄ…
y
ay= =-r ÎÄ…sin ÔÄ… =-r ÎÄ…2sin ÔÄ…
dt dt
Ä…
Zauważmy, że V "a=0 ponieważ
Ä…
Ä…
śą-sin ÔÄ… , cosÔąźą"śącos ÔÄ… ,sin Ôąźą=-sin ÔÄ…cosÔÄ…ƒÄ…cos ÔÄ…sin ÔÄ…=0 V Ä„"a a%"r
Ä… Ä… Ä…
a=-rÎÄ…2śącosÔÄ…,sinÔąźą nazywamy przyÅ›pieszeniem doÅ›rodkowym, jest ono skierowane do Å›rodka okrÄ™gu
Ä…
2
V
jego wartość to a=#"a#"=rÎÄ…2 V =ÎÄ… r
=
Ä…
r
d ÔÄ…
ÎÄ…=
ÎÄ…
Mając szybkość kątową zdefiniujmy prędkość kątową .
Ä…
dt
d ÎÄ…
Ä…
·Ä…=
ÎÄ…
Wprowadzmy przyspieszenie kątowe ą . Jeśli kierunek nie zmienia się w czasie to
Ä…
dt
d ÎÄ…= d d ÎÄ… d ÎÄ…
ęą
Ä…
ęą ęą ęą ęą ęą
ÎÄ…=ÎÄ…ÐÄ… , #"ÐÄ…#" ·Ä…= śąÎÄ… Ðąźą= ÐÄ…=·Ä…ÐÄ… gdzie ·Ä…=
Ä… Ä…
śą źą
dt dt dt dt
2 Prostopadłe
d ÎÄ… d ÔÄ…
Szczególnym przypadkiem jest ruch ze
·Ä…= , ÎÄ…=
dt dt
stałym przyspieszeniem kątowym dl którego:
1
ÎÄ…=ÎÄ…0ƒÄ…·Ä…t , ÔÄ…=ÔÄ…0ƒÄ…ÎÄ…0tƒÄ… ·Ä…t2
2
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
W05 Fizyka HaranW03 Fizyka HaranW01 Fizyka HaranW08 Fizyka HaranW07 Fizyka HaranW06 Fizyka HaranW04 Fizyka HaranW09 Fizyka Haranpawlikowski, fizyka, szczególna teoria względnościHeller Czy fizyka jest nauką humanistycznąProgram wykładu Fizyka II 14 15CKE 07 Oryginalny arkusz maturalny PR Fizykafizyka P5fizyka 2więcej podobnych podstron