Rozdział 3

Wskaźniki tkanek okołozębowych

Wskaźnik radiologicznej oceny przewlekłych zapaleń tkanek okołowierzchołkowych

wg Orstavika ( Periapical Index – PAI)

–

1 stopień – brak zmian patologicznych w okolicy okołowierzchołkowej;

–

2 stopień – nieznaczne zmiany patologiczne bez uszkodzenia kości w okolicy okołowierzchołkowej;

–

3 stopień – niepewne oznaki uszkodzenia kości w okolicy okołowierzchołkowej;

–

4 stopień – nieznaczne uszkodzenie kości w okolicy okołowierzchołkowej;

–

5 stopień – duże uszkodzenie kości w okolicy okołowierzchołkowej.

Wskaźnik chorób przyzębia ( Periodontal Disease

Index – PDI) wg Ramfjorda

–

0 – brak stanu zapalnego dziąseł.

–

1 – lekkie zapalenie dziąsła w niektórych miejscach wokół zęba.

–

2 – lekkie zapalenie dziąsła naokoło całego badanego zęba.

–

3 – ciężkie zapalenie dziąsła, również z owrzodzeniami.

–

4 – retrakcja dziąsła, kieszonki do 3 mm.

–

5 – retrakcja dziąsła, kieszonki od 3 do 6 mm.

–

6 – retrakcja dziąsła, kieszonki powyżej 6 mm.

Wskaźnik zapalenia dziąseł ( Gingival Index – GI) wg Löe i Silnessa

Dziąsło bada się przy czterech powierzchniach zębów. Suma wartości podzielona przez 4 daje wartość wskaźnika dla danego zęba.

45

Zbiór wskaźników stomatologicznych i niektórych testów oraz klasyfikacji

–

0 – dziąsło prawidłowe.

–

1 – lekkie (łagodne) zapalenie: niewielka zmiana zabarwienia, nie-wielki obrzęk, brak krwawienia przy badaniu zgłębnikiem, cechują je wartości od 0,1 do 1,0.

–

2 – średnie (umiarkowane) zapalenie: wyraźne zaczerwienienie, ob-rzęk, błyszcząca powierzchnia, krwawienie przy badaniu zgłębnikiem, wartości od 1,0 do 2,0.

–

3 – zaawansowane (ciężkie) zapalenie: znaczne krwawienie i obrzęk, owrzodzenia, skłonność do spontanicznego krwawienia, określa się wartościami liczbowymi powyżej 2,0.

Kliniczny wskaźnik chorób przyzębia ( Periodontal

Index – PI) wg Russella

–

0 – przyzębie bez zmian, ząb pełnosprawny czynnościowo.

–

1 – łagodne, średnie zapalenie, stan zapalny stwierdza się w niektó-

rych miejscach naokoło badanego zęba.

–

2 – całkowite zapalenie dziąsła otaczającego ząb, obrzęk dziąsła, kieszonki rzekome, brak widocznych oznak uszkodzenia przyczepu nabłonkowego.

–

6 – zapalenie dziąseł z tworzeniem kieszonek, uszkodzenie przyczepu nabłonkowego, ząb tkwi dość mocno w zębodole, brak zakłócenia funkcji.

–

8 – ruchomość zębów, wydłużone korony kliniczne zębów, utrata funkcji żucia.

Cyfry dla poszczególnych zębów dodaje się, a ich sumę dzieli przez liczbę badanych zębów. Jeśli liczba jest mniejsza od 2,0 – charakteryzuje to powie-rzchowne zapalenie przyzębia, powyżej 2,0 – głębokie.

Radiologiczny wskaźnik chorób przyzębia wg Russella

–

0 – prawidłowy obraz radiologiczny.

–

4 – resorpcja kopuły wyrostka zębodołowego, poząbkowanie i częścio-we zniszczenie brzegu kości wyrostka.

–

6 – utrata pozioma kości wyrostka zębodołowego do połowy długości korzenia.

–

8 – zaawansowana utrata kości wyrostka zębodołowego obejmująca ponad połowę długości korzenia, śródkostne kieszonki z poszerze-niem szpary ozębnej, resorpcja korzenia lub rozrzedzenie tkanki ko-stnej w okolicy wierzchołkowej.

Sumę punktów dzieli się przez liczbę badanych zębów.

46

Rozdział 3 Wskaźniki tkanek okołozębowych Wskaźnik potrzeb periodontologicznych

( Community Periodontal Index for Treatment

Needs – CPITN) wg Ainamo Wskaźnik uważany jest za szczególnie przydatny, polecany jest do szero-kiego stosowania ze względu na obiektywizm i możliwość porównywalno-

ści. Opiera się na podstawowych objawach chorób przyzębia. Określa po-trzeby profilaktyczne i lecznicze. Wskaźnik może być zastosowany w oce-nie jednostkowej ( periodontal screening recording – PSR). Badanie przeprowa-dza się specjalnym skalowanym zgłębnikiem, zakończonym kulką o średni-cy 0,5 mm. Wskaźnik ocenia się w 6 następujących odcinkach jamy ustnej (sekstansach):

17-14

13-23

24-27

47-44

43-33

34-37

Ocena kliniczna jest następująca:

–

0 – zdrowe przyzębie;

–

1 – krwawienie przy zgłębnikowaniu szczeliny dziąsłowej, brak kieszonek patologicznych, kamienia nazębnego i nawisających wypełnień;

–

2 – głębokość kieszonki do 3 mm, obecność kamienia lub płytki nazę-

bnej nad- lub poddziąsłowej, nawisające wypełnienia;

–

3 – głębokość kieszonki 4-5 mm, krwawienie przy zgłębnikowaniu;

–

4 – głębokość kieszonki 6 mm i więcej;

–

x – sekstans wyłączony z badania.

Kategorie potrzeb leczniczych oparte na wskaźniku:

–

0 – nie wymaga leczenia;

–

I – stan przyzębia nasuwa potrzebę korekty higieny jamy ustnej;

–

II – wskazana poprawa skuteczności zabiegów higienicznych, usunię-

cie nawisających wypełnień, ewentualne wykonanie wyłyżeczkowania kieszonek dziąsłowych;

–

III – konieczne leczenie zespołowe, usunięcie zawartości kieszonek, wykonanie skalingu, kiretażu lub zabiegu chirurgicznego.

Wskaźnik dziąsłowo-kostny wg Dunninga

i Leacha

Ocena dziąseł:

– 0 – brak zapalenia;

– 1 – lekkie zapalenie obejmujące wolne dziąsło;

– 2 – średnie zapalenie obejmujące wolne i właściwe dziąsło;

– 3 – ciężkie zapalenie z rozrostem i łatwym krwawieniem.

47