Dwudziesto116aangelsa

Temat: Wizerunek Józefa K. - człowiek w "Procesie" Franza Kafki.

Urodzony w 1883 roku w Pradze, w rodzinie żydowskiego kupca, Franz Kafka był
pisarzem za życia nieznanym. Wydał tylko kilka nowel; umierając, kazał zniszczyć
resztę utworów. Tak więc wszystkie jego najważniejsze powieści ("Ameryka",
"Proces", "Zamek") dotarły do czytelników wbrew wyraźnemu zakazowi pisarza.
Ogólnie uznaje się, że na życie i twórczość Kafki decydujący wpływ miały cztery
kompleksy: żydowskie pochodzenie, autorytarny ojciec, nielubiany zawód i choroba
(gruźlica). W mniej lub bardziej wyeksponowany sposób pojawiają się ich ślady w
twórczości Franza Kafki, również i w wydanym w 1925 roku "Procesie".
Głównym bohaterem powieści jest Józef K. Bardzo ważne dla zrozumienia wymowy
utworu jest to, co o nim wiemy, ale co najmniej równie istotne i wymowne jest
to, co autor przed czytelnikiem zataja. Wiemy, że Józef K. ma 30 lat, że jest
wysokim urzędnikiem bankowym, zdolnym, pracowitym i cieszącym się zaufaniem
zwierzchników. Wiemy też, że jest inteligentny, ambitny i że podoba się
kobietom. Nie jest żonaty, ma natomiast kochankę, z którą się regularnie
spotyka. I to wszystko, co Kafka pozwala nam dowiedzieć się o bohaterze. Okazuje
się jednak, że analiza tego, czego autor nie chce nam ujawnić, może doprowadzić
do bardzo interesujących wniosków.
Nie wiemy przede wszystkim, jakie bohater nosi nazwisko. Ta anonimowość Józefa
K. jest wieloznaczna. Na pewno świadczy o anonimowości człowieka w otaczającym
go świecie. Jest również wyraźnym wskazaniem, że Józef K. może być każdym z nas.
Taką postać można określić mianem "everymana", czyli właśnie człowieka-każdego,
niczym nie wyróżniającego się spośród innych. Redukcja nazwiska w świetle tytułu
utworu może również kojarzyć się z tekstami prasowych relacji z procesów
sądowych - zawsze podawane jest tylko imię i pierwsza litera nazwiska
oskarżonego.
Nie wiemy również, jak Józef K. wygląda, co tylko potwierdza teorię, że na jego
miejscu może znaleźć się każdy.
Franz Kafka nie odsłania przed czytelnikiem przeszłości głównego bohatera
"Procesu". Jest on dla nas postacią pełną niespodzianek, poznajemy go stopniowo,
w trakcie rozgrywania się akcji utworu.
Zdecydowanie jednak należy odrzucić hipotezę, że autor utożsamia się z własnym,
stworzonym przez siebie bohaterem. Utwory Kafki nie mają charakteru
autobiograficznego, mimo wielu podobieństw i nawiązań do życia osobistego
pisarza.
Bohater Kafki zostaje postawiony w stan oskarżenia, czym jest kompletnie
zaskoczony. Do samego końca nie dowie się, jakie wykroczenie popełnił i jakie
prawo złamał. Próbuje bronić się, walczyć o sprawiedliwość i o własną godność,
ale z góry skazany jest na klęskę. Ta walka nie może skończyć się sukcesem
osamotnionej jednostki. Nawet zabity zostaje Józef K. w sposób beznamiętny i
bezwzględny.
Jego losy są groźną przestrogą dla każdego. Kafka ostrzega, że świat, w jakim
żyjemy, jest nieprzyjaznym człowiekowi koszmarem, w którym jednostka jest
całkowicie podległa urzędnikom i prawnikom, reprezentującym wszechpotężną
machinę totalitarnej władzy. Człowiek w takim świecie jest zagubiony, anonimowy,
osamotniony. Jest niczym. Tragicznym potwierdzeniem katastroficznych wizji
Franza Kafki stała się rzeczywistość totalitarnych ustrojów i formacji
polityczno-społecznych: faszyzmu, stalinizmu i komunizmu.