Praca i jej rodzaje.

Praca to świadome i celowe działanie człowieka, zmierzające do wytworzenia określonych wartości materialnych bądź kulturalnych.

Zwyczajowy podział pracy na umysłową i fizyczną nie ma uzasadnienia, gdyż zawsze jednocześnie występują elementy pracy fizycznej i umysłowej. Nawet intensywna umysłowa praca wymaga notowania lub kartkowania tekstów, a proste czynności fizyczne zawsze są poprzedzone procesem myślowym (np.

krojenie i rozdrabnianie warzyw na sałatki wymaga myślenia przy doborze składników).

Z punktu widzenia ochrony pracy większe znaczenie ma podział na pracę lekką, średnio ciężką i ciężką.

praca lekka – efektywny wydatek energetyczny w ciągu jednej zmiany roboczej wynosi 300÷800 kcal u mężczyzn oraz 200÷700 kcal u kobiet.

praca średnio ciężka – efektywny wydatek energetyczny w czasie zmiany roboczej wynosi 800÷1500

kcal u mężczyzn oraz 700÷1000 kcal u kobiet. Szybsze przemieszczanie ciężarów o masie około 5 kg.

praca ciężka – efektywny wydatek energetyczny wynosi 1500÷2000 kcal u mężczyzn oraz 1000÷1200

kcal u kobiet. Czynności wykonywane w szybkim tempie, masa przemieszczanych przedmiotów przekracza 10 kg.

Wydatek energetyczny mierzy się w kilokaloriach (kcal) na 1 kg masy ciała w ciągu godziny (h).

Po pomnożeniu wielkości wydatków energetycznych przez czas ich wykonywania oraz zsumowaniu iloczynów uzyskuje się informacje o ciężkości pracy w kilokaloriach w ciągu dnia roboczego.

Tabela 1. Wydatki energetyczne podczas wykonywania niektórych czynności zawodowych Wydatek energetyczny

Rodzaj czynności

w kcal/1 kg/h

Praca siedząca

2,75

Pisanie na komputerze

2,00

Praca przy kuchennym stole produkcyjnym 2,05

Zmywanie naczyń

2,06

Zamiatanie podłóg

2,40

Prace ciesielskie na budowie

3,43

Ręczne piłowanie drzewa

6,88

Tabela 2. Wydatki energetyczne na niektóre czynności życiowe niezwiązane z pracą Rodzaj czynności

Wydatek energetyczny

w kcal/1 kg/h

Sen

0,94

Odpoczynek w pozycji leżącej

1,04

Swobodne stanie

1,50

Powolny spacer

2,85

Szybki marsz

4,28

Bardzo szybki marsz

9,30

Bieg

8,14

Wchodzenie po schodach

15,80