Środki stosowane do płukania kanałów w endodoncji
Wpisany przez Administrator
piÄ…tek, 23 kwietnia 2010 13:15
Używanie środków płuczących do opracowywania kanałów korzeniowych nosi nazwę ich
opracowania chemicznego i obok opracowania mechanicznego jest nieodłączną częścią
leczenia endodontycznego. Wprowadzono je ze względu na fakt, iż przy pomocy narzędzi
mechanicznych i przez wzgląd na dużą różnorodność anatomiczną jam zębowych nie
jesteśmy w stanie dokładnie usunąć miazgi tkwiącej w zachyłkach kanałowych, w
kanałach dodatkowych itp.
Idealnie byłoby gdyby stosowany środek płuczący posiadał wszystkie (jeszcze taki nie powstał)
lub chociaż kilka spośród wymienionych niżej cech:
" rozpuszczanie szczątków rozpadłych tkanek i skrawków zębiny pozostałej po opracowaniu
kanału,
" jak najmniejszą toksyczność, szczególnie dla tkanek okołowierzchołkowych,
" wykazywanie jak najniższego napięcia powierzchniowego (tak aby mógł się dostać do
trudno dostępnych okolic),
" zapewnienie odpowiedniego poślizgu narzędziu,
" sterylizowanie w sposób właściwy kanałów zębowych (a przynajmniej ich dezynfekcja),
" powinien być w stanie usunąć warstwę mazistą,
" zmniejszenie ryzyka uszkodzenia lub złamania narzędzi w kanale,
a poza tym powinien być dostępny, tani, wygodny w użyciu, o odpowiednio długim okresie
ważności oraz łatwy w przechowywaniu.
Podchloryn sodu
NaOCl to skuteczny środek bakteriobójczy, rozpuszczający zarówno żywe, jak i nekrotyczne
tkanki, ale posiadający ogromną wadę, a mianowicie nie będący w stanie usunąć warstwy
mazistej. Stężenie, w jakim należy go stosować, jest przedmiotem wielu badań naukowych.
Obecnie panuje przekonanie, że jako środek zwalczający drobnoustroje jest on skuteczny w
niskim stężeniu (0.5% - 1%), szczególnie jeśli stosowany jest w dużych ilościach i do częstego
przepłukiwania. Jednak w przypadku stosowania podchlorynu sodu do rozpuszczania martwych
tkanek wyższe stężenie, np. 5%, może dawać lepsze rezultaty.
NaOCl został przetestowany w połączeniu z innymi środkami płuczącymi i badania te przyniosły
korzystne wyniki. Stosowanie 5% NaOCl wraz z EDTA daje znacznie lepsze wyniki w
zwalczaniu bakterii, najprawdopodobniej dzięki usunięciu warstwy mazistej. Zwiększenie
efektywności działania podchlorynu sodowego można uzyskać poprzez:
" wydłużenie czasu jego działania na tkanki,
" podgrzanie NaOCl do temperatury 60-70 °C powoduje istotny wzrost zdolnoÅ›ci
rozpuszczania substancji organicznej,
" wykorzystanie igieł irygacyjnych, z bocznym otworem i o małej średnicy; pomagają one w
dystrybucji środka płuczącego do okolicy wierzchołka.
1 / 3
Środki stosowane do płukania kanałów w endodoncji
Wpisany przez Administrator
piÄ…tek, 23 kwietnia 2010 13:15
Nadtlenek wodoru
Związek powszechnie używany , nie tylko w endodoncji, o właściwościach bakteriobójczych,
wybielających, a także rozpuszczającym w stosunku do tkanek. Jego działanie oparte jest na
uwalnianiu cząsteczek tlenu pod wpływem swoistych enzymów katalazy i peroksydazy
glutationowej. W kontakcie z żywą tkanką silnie się pieni, co ułatwia usuwanie miazgi i wiórków
zębiny ze światła kanału. Jego niewątpliwą zaletą jest mała toksyczność w stosunku do tkanek
około wierzchołkowych. Bywa polecany do stosowania w połączeniu z podchlorynem sodu.
ZwiÄ…zki chelatujÄ…ce (EDTA)
Działają na zasadzie powinowactwa do jonów wapniowych, które wypłukują, a tym samym
rozmiękczają zębinę. Najbardziej znanym środkiem z tej grupy jest wersenian sodu, zwany
EDTA. EDTA stosowany łącznie z NaOCl skutecznie usuwa warstwę mazistą. Jak wykazały
badana, istnieje duże prawdopodobieństwo, że sól sodowa kwasu
etylenodwuaminoczterooctowego jest w stanie usunąć zarówno organiczne i nieorganiczne
substancje znajdujące się w zębinie, jak i niektóre organiczne składniki miazgi. Zarówno EDTA,
jak i inne związki z grupy związków chelatujących są przede wszystkim stosowane do usunięcia
warstwy mazistej, gdyż ich działanie bakteriobójcze jest znikome.
Działanie tego kwasu na zębinę zależy od jego stężenia oraz długości kontaktu z zębiną.
Wykazuje on większą skuteczność przy neutralnym pH, niż jeśli stosuje się go przy pH 9.0.
Jego właściwość uwalniania fosforu szybko wzrasta osiągając odpowiedni poziom w ciągu
minuty, natomiast dalszy kontakt z EDTA i jego ekspozycja przez kolejne 15 minut zaledwie
podwaja ten efekt.
Chloroheksydyna
Jest środkiem przeciwbakteryjnym o szerokim spectrum działania. Jej właściwości, które
zwalczają drobnoustroje związane są z jej złożoną strukturą molekularną. W niewielkim
stężeniu chloroheksydyna wykazuje właściwości bakteriostatyczne. W wyższych stężeniach
natomiast powoduje koagulacjÄ™ oraz strÄ…canie cytoplazmy i w wyniku tego staje siÄ™
bakteriobójcza. Zarówno 2% jak i 0.12% stężenie chloroheksydyny wykazuje działanie
antybakteryjne przez 72 godziny  jeśli jest ona stosowana jako endodontyczny środek
płuczący, a w innych przypadkach  nawet przez 168 godzin.
Jak pokazały badania ilość żywych szczepów bakteryjnych Enterococcus faecalis (jako głównie
odpowiedzialne za niepowodzenie w leczeniu endodontycznym) obecnych w każdej warstwie
zębiny została po zastosowaniu 0.2% roztworu chlorheksydyny, jako środka płuczącego
znacznie zredukowana, ale dopiero po użyciu ćwieków gutaperkowych nasączonych
chloroheksydyną zostały one całkowicie wyeliminowane.
Ogromna wadą tego środka, jest fakt, że szczególnie w połączeniu z NaOCl, powoduje
przebarwienia. Oznacza to, że musi być stosowana rozważnie, zwłaszcza w przypadku
przednich zębów, gdzie zachowanie estetyki jest szczególnie ważne. Płukanie kanałów solą
fizjologiczną pomiędzy zastosowaniem podchlorynu sodu i chloroheksydyny eliminuje brązowe
przebarwienia, które powstają kiedy obie te substancje mieszają się ze sobą w kanale.
2 / 3
Środki stosowane do płukania kanałów w endodoncji
Wpisany przez Administrator
piÄ…tek, 23 kwietnia 2010 13:15
Przykładem nowoczesnego zintegrowanego z unitem automatycznego systemu do płukania
kanałów jest Rins Endo firmy Dentalvision.
Bibliografia:
M. Barańska - Gachowska,  Endodoncja wieku rozwojowego i dojrzałego
B. Arabska - Przedpełska,  Endodoncja  morfologia, diagnostyka, leczenie
3 / 3