Oni się tam gniotą, tłoczą i ni stąd, ni zowąd zawsze na poczatku w dzień ślubu jest tak
WESELE - STANISA
AW
naraz trzask, prask, biją się po pysku; to nie dla słodko, a z czasem pojawiają się problemu.
WYSPIAC
SKI
was. Radczyni ostatecznie ugina się prośbą Znając przykłady wielu innych ludzi kaznodziej
STRESZCZENIE SZCZEGÓA
OWE Hanki i pozwala młódką potańczyć z chłopami. ostrzega młodych by uważali aby się sobą nie
znudzili.
Scena IV (Radczyni, Klimina)
DEKORACJA
Klimina rozpoczyna rozmowę z Radczynią. Scena XII (Pan Młody, Panna Młoda)
Jest noc listopadowa, akcja utworu rozgrywa
Klimina jest wieśniaczką, wdową, pochodzi z Pan Młody poraz kolejny wypytuje żonę czy ta
się w świetlicy. Przez boczne drzwi słychać
Bronowic. Radczyni szczyci się swoim go kocha. Małożonka jednak jest już znudzona
odgłosy hucznego weseliska (klarnety, skrzypce,
pochodzeniem z Krakowa. Radczyni wypowiada tą gadaniną. Panna Młoda wykazuje się poraz
basy). Biesiadnicy tańczą w rytm polskej
się o stosunkach jakie występują między kolejny rozsądnym myśleniem. Pan Młody
muzyki. Na Sali jest kolorowo, barwnie. ( taniec
chłpami, a inteligencją, mówi:  Wyście sobie, a zachwyca się strojem swojej wybranki
kolorów, krasych wstążek, pawich piór, kierezyj,
my sobie. Każdy sobie rzepkę skrobie. Klimina (chłopomania). Gdy dziewczyna narzeka na
barwnych kaftanów i kabatówę ). W głębnej
zagaduje o syni Radczynej, ta odpowiada na to obgryzające ją buty, Pan Młody radzi jej by je
ścianie świetlicy znajdują się drzwi do alkierzyka
szorstko:  już by mi synów swatała -? . ściągnęła i tańczyła boso. Ta jednak stwierdza,
 pomieszczenia pełniącego rolę sypialni dla
że tak nie wypada, mówi  Trza być w butach na
gospodarzy i ich dzieci. W alkierzyku znajdują
Scena V (Zosia, Kasper) weselu .
się dzieci śpiące w łóżeczkach i kołyskach. Na
Zosia podchodzi do drużby Kaspra, namawia by
ścianach obrazy świętych. Na drugiej bocznej
zatańczył z nią  raz dokoła... Ten opowiada o Scena XIII (Ksiądz, Pan Młody)
ścianie znajduje się okienko. Nad oknem wisi
pierwszej druhnej imieniem Kaśka, którą Ksiądz wypowiada się sceptycznie na temat
wieniec dożynkowy. Za oknem jest ciemność i
swatają mu na żonę. małożeństwa mieszczanina z chłopką. Pan
deszczowa pogoda, znajduje się tam sad
Młody jednak odpiera te zarzuty i stwiedza, że
przygotowany do zbliżającej sie zimy. Na środku
Scena VI (Haneczka, Jasiek) jak się kocha to trzeba podążać za serca
izby stoi suto zastawiony stół. W izbie znajduje
Haneczka prosi do tańca pierwszego drużbę głosem, a nie tym co uznawane za stosowne.
się również biurko zarzucone papierami z
Jaśka. Z chęcią przyjmuje propozycję
zawieszonymi nad nim fotografiami Jana
dziewczyny. Scena XIV (Radczyni, Maryna)
Matejki   Wernyhory i  Bitwy pod
Maryna kończy taniec z Czepcem. Jest cała
Racławicami .  Przy ścianie w głębi sofa
Scena VII (Radczyni, Klimina) spocona. Dziewczyna jest zachycona tancem z
wyszarzana; ponad nią złożone w krzyż szable,
Radczyni pyta Kliminę o życie na wsi, czy już chłopem. Radczyni radzi jej by siadła i
flinty, pasy podróżne, torba skórzana. . W
zasiali w polu  wykazuje się brakiem odpoczęła, bo się jeszcze przeziębi.
koncie stoi bielony piec, obok stolik w stylu
znajomości życia chłopów, gdyż jest już listopad
empire. Na stoliku znajduje się zegar, a nad nim
i w tym czasie nie sieje się w polu. Klimina Scena XV (Maryna, Poeta)
wisi portret jakiejś damy w stroju z 1840 roku.
tłumaczy, że mieli dobre żniwa. Kobieta jest Poeta ponownie prawi komplementy panience
W pomieszczeniu stoi również skrzynia, fotel
wdową po Marcinie. Radczyni stwierdza, że Marynie. Ta traktuje go jednak z obojętnością,
oraz wiszą obrazy Matki Boskiej Ostrobramskiej
mogłaby ona jeszcze z powodzeniem wydać się wie że jego zapewnienia to tylko  bałamuctwa
i Matki Boskiej Częstochowskiej.  Rzecz dzieje
za mąż  niez
le wygląda i jest dość młoda. w wielkim stylu . Uznaje go za człowieka
się w roku dziewięćsetnym . Akcja ma miejsce
wyniosłego i próżnego.
we wsi Bronowice pod Krakowem.
Scena VIII (Ksiądz, Panna Młoda, Pan Młody)
Pan Młody chwali księdza. Ten jest mu za to Scena XVI (Zosia, Haneczka)
AKT I
wdzięczny, sam pochodzi ze wsi i dobrze czuje Zosia mówi, że  chiałabym kochać, ale bardzo,
się na weselu wśród chłopów. Mówi ponadto, ale tak bardzo, bardzo mocno. Haneczka
Scena I (Czepiec, Dziennikarz) że  Są i tacy, co mną gardzą  zewzględu na tłumaczy, że jeszcze dużo czasu upłynie zanim
W tej scenie ma miejsce rozmowa chłopa jego pochodzenie. Pan Młody jest przekonany, ta znajdzie prawdziwą miłość. Stwierdza, że
Czepca z dziennikarzem. Czepiec wypytuje się o że księdzu zostanie przyznana godność wcześniej trzeba się sporo napłakać i wiele
bieżącą politykę krajową i światową. Porusza kanonika o którą się stara. To nie jest jednak wycierpieć. Rozmawiają o nieszczęśliwej
problem tzw. powstania bokserów w Chinach. takie pewne gdyż decyzję podejmują szlachcice, miłości jaka dotyka każdego człowieka 
Dziennikarz traktuje go z wyższością. Chłop a ksiądz jest z pochodzenie chłopem. Panna pojawiają się elementy z mitologii greckiej:
zapewnia go, że i na wsi ludzie czytają gazety i młoda nie zorientowana w temacie wtrąca złote runo, Parki.
interesują się wydarzeniami ze świata.  ciarachy (szlachcice) tworde, trza by stać i
Dziennikarz z pogardą pyta po co to robią oraz walić w morde. Scena XVII (Pan Młody, Żyd)
powątpiewa w to czy Czepiec wogóle wie gdzie Rozmowa Pana Młodego z Żydem. Żyd wyraża
leżą Chiny. Stwierdza, że:  Ja myślę, że na Scena IX (Pan Młody, Panna Młoda) się z dystansem do przyjaz
ni z Polakami, mówi:
waszej parafii świat dla was aż dosyć szeroki. Pan Młody ciągle zapewnia Pannę Młodą o  No, tylko że my jesteśmy tacy przyjaciele, co
Czepiec wspomina o dwóch chłopach ze wsi co swojej miłości. Ta zirytowan jego gadaniną się nie lubią. Żyd stwierdza również, że
byli na wojnie w Japonii. Ponadto wymienia odpowiada  Ciągiem ino rad byś godać, jakie to postawa Pana Młodego jest sztuczna i że
zasługi chłopów i wychwala ich waleczność. kochanie będzie. Pan Młody jest szczęśliwy i wkrótce zrzuci z siebie  narodowy chłopski
Wspomina historyczną postać Bartosza wesoły, cieszy się ze ślubu ze swoją piękną strój . Komentuje zachowanie Pana Młodego w
Głowackiego, który wspławił się w bitwie pod żoną. Prosi by ta zapewniła go również o swojej następujący sposób  No pan się narodowo
Racławicami. Na końcu oskarża inteligencję o miłości. Panna Młoda wydaje się być rozsądną, bałamuci, panu wolno  a to ładny krój  to już
brak współpracy z niższymi warstwami. wiejską kobietą. Ostatecznie oboje idą tańczyć. było. Następnie, Żyd opowiada o swojej córce
W scenie tej ukazana jest Racheli.  Mówi, że ją muzyka bierze, za mąż jej
Scena II (Dziennikarz, Zosia) chłopomania(fascynacja kulturą chłopską) Pana nie biorą jeszcze; może ją na poczcie umieszcze;
Dziennikarz rozmawia z Zosią, oboje pochodzą z Młodego. moja córka, to kobieta, a jest panna modern,
miasta, łatwo się dogadują. Dziennikarz prawi całkiem jak gwiazda.(...) Jakie tylko książki są,
dziewczynie komplementy. Dziewczyna wie Scena X (Poeta, Maryna) to czyta, a i ciasto gniecie wałkiem, była w
jednak, że jest dla niego jedynie  salonową Flirtująca rozmowa Poety z Maryną. Podczas Wiedniu na operze, w domu sama sobie pierze.
zabawką . Z lekkim rozgniewaniem odrzuca rozmowy przedstawiony jest język typowo Żyd przedstawia Rachelę jako kobietę
zaloty dziennikarza. młodopolski. Tak naprawdę z rozmowy nic nie wyemancypowaną. Gdy pyta Pana Młodego
wynika, jest ona prowadząca jedynie dla dlaczego żeni się z chłopką skoro jest tyle
Scena III (Radczyni, Haneczka, Zosia) przyjemności. Maryna komentuje słowa Poety kobiet inteligentych ten tłumaczy, że szuka
Haneczka i Zosia chcą trochę zatańczyć proszą o w następujący sposób:  Przez pół drwiąco, inności - wyraża fascynację chłopską kulturą.
pozwolenie Radczynią. Ta sugeruje im, że może przez pół serio bawi się pan galanterią.
któryś z panów zechce z nimi się zabawić. Scena XVIII (Pan Młody, Żyd, Rachel)
Dziewczyny jednak wolałyby zatańczyć wraz z Scena XI (Ksiądz, Pan Młody, Panna Młoda) Przychodzi Rachela wita się z gośćmi po
drużbami, w ciżbie na środku izby. Radczyni Ksiądz wyraża swoją troskę o przyszłość francusku (bon soir  dobry wieczór). Żyd
wyraża tutaj swój stosunek do chłopów mówiąc małożeństwa państwa młodych. Stwierdza, że przedstawia Panu Młodemu swoją córkę.
1
Rachela tłumaczy, że przyciągnęła ją na wysele jednak tłumione przez pospulstwo. Gdy Poeta rozmówcami wywiązuje się kłutnia. Ksiądz
 arcyprzyjemna muzyka , prównuje również stwierdza, że  w oczach naszych chłop urasta również żąda by Czepiec zapłacił dług. Chłop na
bronowicką rozświetloną chatę do arki w do potęgi króla Piasta! gospodarz uznający się to:  To któż moich groszy złodzij, czy Żyd jucha,
powodzi  do okoła we wsi jest deszczowa za znawce ludu chłopskiego, gdyż jak mówi  Już cy dobrodzij!? Ksiądz tłumaczy, że winne temu
nieprzyjemna pogoda. Pan Młody wita się z lat dziesięć pośród siedzę, sąsiadujemy o jest pijaństwo chłopa.
Rachelą i zaprasza ją do tańców. międzę. oznajmia, że  chłop potęga jest i
basta . Scena XXX (Pan Młody, Gospodarz)
Scena XIX (Pan Młody, Rachel) Gospodarz komentuje kłótliwe i zawadjackie
Rachela:  Ensemle jak z feerii, z bajki, ach, ta Scena XXV (Poeta, Gospodarz, Czepiec, Ojciec) zachowanie chłopów:  Temperament gra,
chata rozśpiewana, jakby w niej słowiki Wchodzi Czepiec wita się z Ojcem i zwycięża; tylko im przystawić oręża, zapalni jak
dz
więczą, i te stroje ukąpane tęczą. Gospodarzem. Na aluzję Gospodarza, że na sucha słoma Wspomina przy tym rabację
Dziewczyna rozmawia z Panem Młodym wesele przybyło wielu gości z Krakowa galicyjską z 1846 roku w której to chłopi
reprezentuje młodopolski styl wypowiedzi. (inteligenci z miasta), Ojciec tłumaczy, że:  bo lo dokonywali rzez
i na polskiej szlachcie. Pan
Rachela zachwyca się chłopskim weselem, nich to rzecz nowa, co jest lo nos rzeczą starą, Młody woli nie myśleć tak o chłopach, gdyż
stwierdza iż nadaje się ono do poezji. Pan inszom się ta rzondzom wiarą, przypatrujom się burzy to jego obraz polskiej wsi. Mówi:  Myśmy
Młody jej wtóruje, tłumaczy że to właśnie jak czarom. Do rozmowy włancza się Poeta, wszystko zapomnieli; mego dziadka piłą
chłopskie, ludowe zwyczaje oraz cisza i spokój pytany odpowiada, że na wsi czuje się  Jak u rżnęli... Nastepnie Gospodarz wyraża wiarę w
jaki panuje na wsi tak bardzo go pochłonęły. siebie za pazuchą. Czepiec następnie szczyci odzyskanie niepodległości, którą uznaje za
Tak naprawdę wyraża jedynie powierzchowną się siłą i bohaterstwem chłopów. Mówi, że są czynnik jednoczący chłopów i mieszczan.
fascynację ludem wiejskim. przygotowani do walki o niepodległość polaków
 kosy wissom nad bosikiem.  aluzja do Scena XXXI (Gospodarz, Ksiądz)
Scena XX (Pan Młody, Rachel, Poeta) postania kosynierów. Czepiec opisuje bójkę Ksiądz zbiera się do wyjazdu. Gospodarz zleca
Poeta informuje Pana Młodego, że szuka go Żydem  przedstawiona jest tutaj jego zaśpiewać Kurdesz  staropolską pieśń i wypić
żona. Rachel podejżewa, że kobieta jest porywczość. Poeta mówi, że wiele po świecie strzemiennego.
zazdrosna o ich rozmowy. Pan Młody wychodzi podróżuje, prównuje się do ptaka  żurawia 
pozostawia Rachel z Poetą. aluzja do autentycznej postaci Kazimierza Scena XXXII (Haneczka, Jasiek)
Tetmajera, który dużo podróżował po Europie. Haneczka kończy taniec z Jaśkiem, zapewnia go
Scena XXI (Rachel, Poeta) Czepiec radzi Poecie: że jeszcze znim zatańczy.
Poeta wyraża swoje zainteresowanie osobą  Wez
pan sobie żonę z prosta: duzo scęścia,
Racheli. Oboje rozmawiają o miłości i poezji. małe kosta. Scena XXXIII (Kasper Jasiek)
Rachela stwierdza, że  pan to pisze, ja to Kasper i Jasiek rozmawiają o pannach miejskich.
czuję... . Rachel życzy sobie od miłości  miodu, Scena XXVI (Ojciec, Dziad) Kasper stwierdza,  że te panny to nos chcom .
rozkoszy, słodyczy, miłości, roznamiętnienia i Dziad podpytuje Ojca o jego stosunek do Jaśkowi wydaje się jednak, że panny jedynie
szczęścia . Na pytanie poety o miłość wolną wspólnego wesela dwóch różnych stanów sobie z nich kpiom. Następnie obaj rozważają
kobieta odpowiada, że  marzyła o tym (chłopów i inteligencji). Ojciec odpowiada:  Co własne poczucie wartości  jesteśmy nie lada
zawsze! . tam po kim szukać stanu. Ot, spodobała się jacy/Albośmy to jacy, tacy .
panu. Jednakowo wszyscy ludzie. Ot, pany się
Scena XXII (Radczyni, Pan Młody) nudzą sami, to się pieknie bawiom z nami. Scena XXXIV (Jasiek)
Pan Młody rozmawia z Radczynią. Wykrzykuje Dziad wspomina dawne zatargi pomiędzy tymi Jasiek śpiewa do siebie:  postawie sobie dwór!
ważne zdanie  Jak się żenić, to się żenić! . dwoma stanami  rabacja galicyjska z 1846 a następnie dodaje  złoty wór wysypie
Radczyni wypowiada się niepochlebnie o tym, roku. Ojciec nie pamięta tych czasów uznaje, że ludziskom przed ślipie .
że Pan Młody bierze za żoną chłopkę. Ten to wszystko sprawka  Czarta (Diabła). Dziad
zaczyna ponownie zachwycać się muzyką był naocznym świadkiem rabacji galicyjskiej. Scena XXXV (Pan Młody, Radczyni)
weselną, zwyczajami chłopskimi. Radczyni Mówi, że widział  jak topniał śnieg i krew Radczynie mimo zapewnień Pana Młodego
komentuje gadulstwo mężczyzny  Ach, pan spłukiwał . Po tych wydarzeniach przyszła stwierdza, że nie zmieni zdania co do jego ślubu
gada, gada, gada.  była to cecha autentycznej jeszcze epidemia cholery i tyfusu  uznaje ją za z chłopką.
postaci Lucjana Rydla do którego odnosi się karę Bożą. Na końcu Dziad wypowiada ważne
często osbę Pana Młodego z  Wesela zdanie:  Hej, hej, stary przyjacielu, będzie pan Scena XXXVI (Poeta, Rachel)
Stanisława Wyspiańskiego. tówj wnuk. Poeta i Rachel rozmawiają ponownie. Poeta
stwierdza, że  Wszystko się w poezji topi u pani,
Scena XXIII (Pan Młody, Poeta) Scena XXVII (Dziad, Żyd) ojciec i chłopi . Rachela tłumaczy, że sama
Pan Młody i Poeta rozmawiają o weselu. Poeta Żyd rozkazuje Dziadowi wracać do roboty:  W nigdy nie pisała bo brzydzi się lichą formą, ale
mówi, że czuje się jakby był Panem Młodym, karczmie trza podmiatać izbę . Sam natomiast potrafi dostrzec  poezję żywą zaklętą, tę
zaś ten wciąż nie może uwierzyć w szczęście stwierdza, że przyszedł tutaj ze względu na świętą . Rachel odnajduje poezję w otaczajacej
jakie go spotyka. Następnie rozmawiają o swoje interesy. Określa weselę pana z chłopką ją przyrodzie. Poeta podrwiewa z jej
poezji, dla obydwu jest ona pasją. Pan Młody w następujący sposób: wypowiedzi. Wzburzona Rachel a mówi, że
stwierdza jednak, że do tworzenia poezji  Taka szopka, bo to nie kosztuje nic, zamówi chochoła, do izby, na wesele  inicjuje
 Trzeba by lutni Homera! . potańcować sobie raz: jeden Sas, a drugi w las. przez to wydarzenia fantastyczne. Motyw ten
podłapuje Poeta. Gdy Rachela mówi:  zaproście
Scena XXIV (Poeta, Gospodarz) Scena XXVIII (Żyd, Ksiądz) tu na Wesele wszystkie dziwy, kwiaty, krzewy,
Poeta snuje rozważania o dramacie jaki mu się Żyd i Ksiądz rozmawiają o wspólnych pioruny, brzęczenia, śpiewy... Poeta dodaje  I
marzy napisać. Dramat ten miałby być  groz
ny, interesach. Nazajutrz Żyd obiecuje oddać chochoła! . Następnie kobieta żegna się z Poetą
szumny, posuwisty jak polonez , miałaby być w Księdzu pieniądze. Nastepnie przyglądają się i wychodzi. Mówi, że przyszła tutaj tylko dla
nim wiela miłość, bohater w zbroji,  rycerz z bójce między Czepcem i Maćkiem. Mosiek, bo zbicia czasu (pour passer le temps  jest to
czoła , chłop  qui amat  aluzja do twórczości tak wołają na Żyda wspomina, że Czepiec jest również tytuł poematu Tetmajera).
Kazimierza Przerwy-Tetmajera. Historia miałaby mu dłużny pieniądze.
być jednocześnie wesoła i smutna. Nawiązuje Scena XXXVII (Poeta, Panna Młoda)
do dramatu  Zawisza Czarny . Następnie poeta Scena XXIX (Żyd, Ksiądz, Czepiec) Poeta komplementuje Pannie Młodej. Prosi
w swoim opisie wymarzonego dramatu Do rozmowy Żyda i Księdza włancza się Czepiec. kobietę by ta zaprosiła na wesele duchy
odwołuje się również do obrazu Jacka Komentuje swoją bójkę:  Zawzięty jestem  których bieda, Piekło dręczy . Widać dużą
Malczewskiego Rycerz u studni  symbolizuje okrutnie, po co mi sie pies sprzeciwio. Żyd różnicę w sposobie wypowiadanie się pomiędzy
on zatrucie narodu polskiego w niewoli. przypomina o długu Czepeca, na co ten się inteligentem, a chłopską dziewuchą. Panna
Gospodarz wyraża się drwiąco o sztucznym oburza. Chłop narzeka, że Mosiek za dużo Młoda wykazuje się zdrowo rozsądkowym
patosie młodopolskiej literatury. Poeta marzy o zdziera pieniędzy z ludzi. Ten jednak tłumaczy, myśleniem, brak w niej polotu wyobraz
ni, którą
czymś wielkim  tak by gdzieś het gnało, gnało, że to wina wysokiego czynszu jaki musi płacić np. posiadała Rachel a. Odpowiada poecie:  I
tak by się nam serce śmiało , jego popędy są Księdzu za wynajem karczmy. Między po cóż te z Piekła duchy? / A to mi pon zabił
2
ćwika; kaz się tylo luda zmieści? . się dzieją . Stańczyk oskarża go o marazm,
mówi  A wolicie spać . Dziennikarz przyznaje Scena X (Poeta, Pan Młody)
Scena XXXVIII (Poeta, Panna Młoda, Pan się do usypiania narodu:  Usypiam duszę mą Poeta mówi do Pana Młodego, jest przerażony
Młody) biedną i usypiam brata mego . Wyraża spotkaniem z Rycerzem, zdaje sobie sprawę z
Do rozmowy włancza się rozradowany Pan ubolewanie, że wszystko co było wielkie w kraju swojej niedoskonałości:  Niedołęga byłem  a
Młody. Ten podłapuje propozyję poety by przepadło. Porównuje utratę niepodległości dzieła to mitręga . Mówi, że jego piersi się pala.
zaprosić chochoła, który skrył się w sadzie. Jest polski do Matki, którą się do trumny kładło.  ta Pan Młody nie rozumie wogóle tego co mówi
tak szczęśliwy, że z chęcią zaprosi każdego na bajka o trzecim Maju! Matkę do trumny się Poeta, zastanawia się:  Będziesz sonet pisać czy
swoje wesele. Mówi:  Sprowadz
jeszcze, kogo kładło, siostry i rodzinę cała; ksiądz pokropił i oktawę? Poeta wydaje się wiedzieć co
chcesz, ciesz sie nami, ciesz Godami! poświęcił, grabarze gruz przwalili . Tłumaczy, powinien zrobić w walce o niepodległość polski
że ci którzy pozostali w zniewolonej ojczyz
nie mówi:
 w pijaństwie duszę zabili, a nie mogli zabić  Polska to jest wielka rzecz:
AKT II
serca . Stańczyk ironizuje, że Dziennikarz podłość odrzucić precz,
rozczula się z powodu cudzych grzechów, a nie wypisać świętą sprawę
Świeczniki pogaszone; na stole mała lampka
dostrzega swoich wad. Dziennikarz tłumacz: na tarczy, jako ideę, godło,
kuchenna.
 Wina ojca idzie w syna; niegodnych synowie i orle skrzydła przyprawić,
Scena I (Gospodyni, Isia)
niegodni - reprezentuej tutaj ogólnonarodową husarskie skrzydlate szelki założyć,
Gospodyni rozmawia z Isią w pokoju gdzie
odpowiedzialność za winy przodków. Stańczyk a już wstanie któryś wielki,
kładzie się spać dzieci. Dziewczyna twierdzi, że
zarzuca mu, że zajmuje się błędami innych i już wstanie jakiś polski święty.
nie chce się jej jeszcze spać i prosi matkę by ta
jako dziennikarz zamiast pobudzać w narodzie
pozwoliła jej jeszcze potańczyć na oczepinach.
siłę pogrąża go w rozpaczy i zwątpieniu. Scena XI (Pan Młody, Hetman, Chór)
Kobieta ostatecznie wyraża zgodę, nakazuje jej
Następnie stańczyk opowiada o dzownie Pojawia się zjawa Hetmana Braneckiego
jednak wcześniej uśpić dziecko w kołysce.
królewskim Zygmunta  widział na własne oczy (symbol zdrady polski). Chór  szatańskie duchy
jak go zawieszano. Dziennikarz wspomina, że  proszą go o złoto, pieniądze i pocałunki. W
Scena II (Gospodyni, Isia, Klimina)
dzwoń ten dzowni do dziś wskazując godzinę końcu słyszymy zarzut skierowany do Hetmana
Klimina wzywa Gospodynię na oczepiny. Obie
kościelnego nabożeństwa. Następnie iż brał pieniądze moskiewskie. Hetman
zaświecają małe łojówki i z płonącymi
porównuje obecną sytuację Polski do życia w nakazuje by ci wzięli od niego to złoto gdyż
świeczkami idą ku Weselu. W izbie zostaje sama
piekle. Stańczyk oskarżajac dziennikarza teraz bardzo go ono pali. Nagle zjawe dostrzega
Isia. Na zegarze w izbie wybija północ.
uświadami mu jego małość. Dziennikaż Pan Młody i przerażony krzyczy  Wojewoda!
utorzasamia się z aktorem tragicznym Wojewoda! Na jego zawołanie  Jezu!!
Scena III (Isia, Chochoł)
 Tragediente... . Stańczyk zaleca by pluć na to diabelskie duchy znikają.
Pojawia się Chochoł  pierwsza zjawa 
co było złe, ale też by pamiętać na to co było
zapowiada przybycie na wesele wielu innych
dobre w przeszłości narodu. Radzi  plwać na Scena XII (Pan Młody, Hetman)
gości. Isia wygania słomianego chochoła,
zbrodnie, lżyć złej woli, ale Świętości nie Hetman opowiada o swoim losie. Mówi, że
krzyczy  Wynocha, paralusie! . Ten życzy sobie
szargać, bo trza żeby święte były . Na końcu diabli piją jego krew, a on sam próbuje uciekać
rozmawiać z jej rodzicami, mówi iż ci go
wręcza Dziennikarzowi błazeńską laskę  przed nimi. Ma jednak dużo pieniędzy
wezwali na Wesele.
kaduceus (symbol przewodnictwa polityznego) moskiewskich zyskanych za zdradę narodu,
i radzi mu  mąć nim wodę, mąć (...) Mąć tą które pozwalają mu od czasu do czasu wykupić
Scena IV (Marysia, Wojtek)
narodową kadz
, sercę truj, głowę trać! Na się od tych krwiożerczych szatanów. Mówi:
Marysia i Wojtek tańczą ze sobą. Są starym
Wesele! Na Wesele! Staj na czele !!!  Każe muzyce dla mnie grać, mnie na Piekło
chłopskim małożeństwem. Wojtkowi zawróciło
stać . Na słowo  Jezus wypowiedziane przez
się w głowie ze zmęczenia. Marysia karze mu
Scena VIII (Dziennikarz, Poeta) Pana Młodego duch Hetmana został na chwilę
odpocząć. Oboje dostrzegają zjawy, czarne
Poeta spotyka rozżalonego po rozmowie ze wyzwolony z szatańskiego objęcia. Chce on
figury na ścianie jednak nie zwracają na nie
Stańczykiem  Dziennikarza. Ten tłumaczy, że wynagrodzić Panu Młodemu to poprzez
uwagi i wychodzą.
znajduje się w okropnej sytuacji ponieważ jego ofiarowanie reszty pieniędzy, które mu
dusza przeżywa tortury, dręczą go wyrzuty pozostały. Ten jednak nie chce od niego
Scena V (Marysia, Widmo)
sumienia. Powodem tego stanu rzeczy są jak splamionych zdradą pieniędzy. Pan Młody
W tej scenie pojawia się wątek romantyczny.
sam mówi kajdany konwenansu, które wiążą oskarża Branieckiego o utratę przez Polskę
Marysia dostrzega widmo dawnego kochanka.
Dziennikarza. Zatracił on prawdziwe cnoty takie niepodległości. Następnie Hetman oskarża Pana
Kobieta zwraca się do zjawy:  Miałam ci być
jak: Przyjaz
ń, Litość, Miłość, Szczerość. Młodego o to, że czepił się  chamskiej dziewki
poślubiona i mój ślubny ty. Marysia pyta się co
Dziennikarz zadaje sobie pytanie: krytykuje jego chłopomanię. Opowiada jak
się stało z jej ukochany, wie jedynie że wyjechał
 Czy my mamy prawo do czego?!! ożenił się z bękartem Carycy  Aleksandrą
do obcych miast, a potem nie wrócił. Widmo
Czy my mamy jakie prawo żyć...? Engelhardtówną. Stwierdza, że  Polska to tylko
tłumaczy, że już nie żyje. Mówi, że jego grób
Następnie oskarża poezje o to, że chce go hołota, trzeba im złota . Pan Młody przyzywa
jest gdzieś daleko. Przybył na wesele bo chciał
 uśpić, znieczulić, zniewolić . Dziennkarz na powrót diabłów by wzieli ze sobą tego
się przypomnieć swojej ukochanej. Widmo
wychodzi na dwór zaczerpnąć powiewu zdrajcę.
prosi Marysię by ta z nim zatańczyła, bo już
świeżego powietrza.
wkrótce będzie musiał odejść. Gdy kobieta
Scena XIII (Pan Młody, Hetman, Chór)
przytula się do niego czuje  Takie zimno wieje z
Scena IX (Poeta, Rycerz) Hetmana Branickiego ponownie otacza chór
ust...(...) taki wieje trupi ciąg . Marysia odgania
Poetę łapie za dłoń zjawa Rycerza.  Żelazem diabłow. Wyrzucają mu, że zaprzedał kraj.
Widmo.
owita ręka, żelazem zakryta skroń . Widmo Mówią mu, że jest przeklęty, piją jego krew,
nakazuje Poecie  siąść na koń , ściska kurczowo wyjmująjego serce z trzew, lejom mu do pyska
Scena VI (Marysia, Wojtek)
jego rękę. Mówi do Poety:  ty żak, ty lecieć żar. Hetman ukazuje swoje przewrotne oblicze
Wojtek zastaje bladą Marysie. Kobieta
masz jak ptak! . Zjawa zadaje mu pytanie czy mówiąc:  Złoto pali, złoto war; sursum cord [w
opowiada mu o zjawie, którą widziała. Prosi go
zdaje sobie sprawę kim mógłby być. Wspomina, górę seca], wiwat Car! Chór wypycha Hetmana
by ją objął i przytulił do siebie.
zwycięstwo polski z Krzyżakami,  Grunwald, by ten poszedł w tan.  Pójdz
że w tan, dalej w
miecz, król Jagiełło! Przywołuje bohaterów tan! Złoty pan! Weselny Pan!
Scena VII (Stańczyk, Dziennikarz)
tamtej bitwy:  Witołd, Zawisza, Jagiełło .
*Stańczyk  nadworny błazen na dworze
Następnie Rycerz zapowiada nadchodzący zryw Scena XIV (Pan Młody, Dziad)
Jagiellonów.
narodowowyzwoleńczy: Dziad spotyka przerażonego widokiem
Dziennikarz poznaje błazna  Stańczyka.
 a ciała wstaną, a zbroje wzejdą i pochwycą Hetmana i diabłów Pana Młodego, jest
Stańczyk wita go na wzór staroszlachecki
kopije, i przejdą!!! zdziwiony jego nerwowym zachowaniem.
słowami  Salve, bracie! , wypowiada się o
Rycerz w końcu nakazuje Poecie by ten
inteligencji:  błaznów coraz więcej macie,
popatrzył w jego twarz, zapewnia go:  ty mnie Scena XV (Dziad, Upiór)
nieomal błazeńskie wiece . Dziennikarz narzeka
znasz . Duch przed odejściem prosi wieszcza by Dziad spostrzega Upiora, który chce się bawić
na obecną sytuację w jakiej znajduje się Polska,
ten złożył śluby:  ślubuj duszę, duszę dosz . na Weselu. Upiór nakazuje by podano mu kubeł
mówi  gasną świece narodowe, okropne rzeczy
3
wody  chce myć ręce i gębę gdyż jest cały we dziady z Kalwaryje, co nosą lire u pasa . Kuba niech tu staną przed kaplicą
krwi. Na czole ma krwawą, którą nie można stwierdza, że jak żyje nie widział takiego męża i chłop z ostrzem rozmaitem
zmyć  jest ona symbolem zarazy jaka prosi Gospodarza by wyszedł z nim na Następnie wręcza Jaśkowi  złoty róg , który
nawiedziła chłopów po wydarzeniach z 1846 zewnątrz. Zapala latarkę. dostał od Wernyhora. Nakazuje mu wrócić
roku. Dziad próbuje przepędzić zjawe. Upiór zanim zapieje trzeci kur, mówi  wtedy zadmij
zaczyna nucić  A stało się to w Zapusty . Upiór Scena XXIII (Gospodarz, Gospodyni, Kuba) tęgo w róg . Na końcu instruuje go jeszcze by
przedstawia się jako Jakub Szela. Był on Mężczyz
ni spotykają Gospodynię. Gospodarz nie zgubił wręczonego mu  złotego rogu .
przywódcą rabacji galicyjskiej. Mówi: opowiada jej o przybyciu jakiegoś nowego, Jasiek wybiega, po chwili wraca, schyla się po
 Przyszedłem tu do Wesela. bo byłem ich ojcom  wielkiego gościa . Ta wskazuje mu izbę w czapkę porzuconą na podłodze.
kat, a dzisiaj jestem swat!! Mówi do dziada, że której będą mogli sobie spokojnie
są jak bracia. porozmawiać. Scena XXVII (Gospodarz, Staszek)
Staszko woła Gospodarza. Następnie pyta go
Scena XVI (Kasper, Kasia, Jasiek) Scena XXIV (Gospodarz, Wernyhora czy widział starego pana. Chłopak jest pod
Kasper i Jasiek zabiegają o względy Kasi. Wernychora wita Gospodarza po imieniu: wrażeniem przybysza, mówi:  złote iskry miał
Zarówno Kasper jak i Jasiek próbując zostać  Sława panie Włodzimierzu, zajechałem tu na wąsach, a ta delijo pąsowa [strój szlachecki],
sam na sam z dziewczyną wyganiają jeden gość . Gospodarz tłumaczy, że jego żona stroi to jak ogień, jak płomieniec, a koń diabeł, czart,
drugiego. W końcu dziewczyna prosi Jaśka by się w alkierzu bo była położyć dziecko spać. Na odmieniec. Opowiada o trudnościach jakie
ten poszedł przynieść wódki. to Wernyhora karze mu przysiaść, chce mieli wraz z Kubą przy okiełznaniu konia. W
porozmawiać o Przymierzu. Wernyhora mówi, końcu wręcza zgubę jaką odjeżdżający
Scena XVII (Kasper, Kasia) że przybywa z daleka od kresu i wstąpił na Wernyhora zostawił na progu   złotą
Kasper sugeruje dziewczynie  byśwa poszli Wesele bo jest miejscem zgromadzenia wielu podkowę .
spolnie ka . Dziewczyna się z nim przekamarza. ludzi. Wernyhora wypytuje Gospodarza o
Następnie Kasper nuci  Ino mi się nie broń dziś, zbiory, a następn mówi do niego, że jest jeszcze Scena XXVIII (Gospodarz, Gospodyni, Staszek)
jutro mozes sobie iść . młody i nie zna wielkich krzywd. Gdy ponownie Przychodzi Gospodyni. Mąż pokazuje jej
Włodzimierz wspomina o swojej żonie, znalazioną przez Staszka  złotą podkowę 
Scena XVIII (Kasper, Kasia, Nos) Wernyhora tłumaczy iż chce rozmawiać na znak obecności Wernyhora. Mówi, że trzeba
Przychodzi Nos, przynosząc flaszkę z osobności. Następnie pyta Gospodarza czy ten zwołać ludzi i pokazać ją zgromadzeniu jako
kieliszkami. W pewnym momencie Nos próbuje go poznaje. Wernyhor mówi o sobie: znak z nieba.
pocałować Kaśkę. Ta się wzbrania mówiąc:  Jeszcze w uszach mam te dzwony
 Pódzies pon, patrzcie go, ledwo przysed, juz by (...)jęk posępny, jęk męczony, Scena XXIX (Gospodarz, Gospodyni)
kcioł. Kasper stwierdza, że Nos  Całą flaszkę tyle krwi rzezanych ciał; Hanusia odradza pokazywanie podkowy
bestia schloł. ja tam był, przy trupach stał zgromadzeniu. Mówi:
Gdy Włodzimierz nie może sobie go  Ni ma cego  Scęście w ręku;
Scena XIX (Panna Młoda, Pan Młody) przypomnieć kim jest przybysz ten przedstawia tego z ręki się nie zbywa,
Państwo młodzi wciąż tańczą, są już zmęczeni. mu się jako Wernyhora. Gospodarz w końcu w tajemnicy się ukrywa,
Panna Młoda stwierdz:  Och, mójeśty, juz nie rozpoznaje gościa, stwierdza że spodziewał się światom się nie pokazuje:
mogę tańcować . Jednocześnie nie chce jego przybycia. Wernyhora mówi, że przynosi Szczęście swoje się szanuje!
przestać by nie żałować, że nie wykorzystała w trzy rozkazy: Gospodarz słuchając zdania żony wrzuca
pełni takiej sposobności jaką jest Wesele. Pan -  roześlesz wici przed świtem //za pomocą wici podkowę do skrzyni. Następnie opowiada jej o
Młody porównuje taniec do paciorków różańca. zwoływano pospolite ruszenie Wernyhorze i zleconych mu zadaniach.
Następnie mężczyzna snuje rozważania o powołasz gromadzkie stany . Gospodyni słuchając swojego męża podejrzew
przyszłości:  postawimy se dwór modrzewiowy, -  zgromadz
lud przed kościołem go, że się upił i karze mu się położyć spać.
brzózek przed oknami posadzę. - niech wszyscy natężą słuch;
czy tętentu nie posłyszą Scena XXX (Gospodarz, Gospodyni, Goście z
Scena XX (Dziennikarz, Zosia) od Krakowskiego gościńca  ? miasta)
Zosia i Dziennikarz przypadkiem napotykają na Wernyhora rozkazuje Gospodarzowi być Goście pytają Gospodyni co się dzieje. Ta
siebie w ciemnej izbie. Zosia jest zmęczona gotowym nim wstanie Słońce oraz przysiąc zdawkowo stwierdza:  Ot, szaleje! Gospodarz
tańcem. Oboje przeprowadzają, krótką dopełnienia zleconych przez niego rozkazów. wykrzykuje:
rozmowe. Zosia wydaje się być zadowolona z Zjawa ofiaruje gospodarzowi  złoty róg i mówi:  Wy a wy  co jesteście w mieście:
zabawy. Na pytanie Dziennikarza  I coż? chłopy  Na jego rycerny głos wy się wynudzicie w mieście
pani nie brzydną? Odpowiada obojetnie: spotężni się Duch, to się wam do wsi zachciało,
 patrzę na ludzi jak na przeróżnych ludzi. podejmie Los . a ot, co z nas pozostało:
Dodaje ponadto, że  nie byłabym ja chłopu Pod koniec swojej wizyty Wernyhora lalki, szopka, podłe maski,
żona . Następnie dziennikarz nieśmiale przypomina swoje rozkazy, a następnie farbowany fałsz, obrazki;(...)
przyznaje dziewczynie, że ta mu się podoba. stwierdza:  Jutro: wielką tajemnicą . Nakazuje (Pluje)
też by nie radzić za wiele, a stanąć w ciszy i
Scena XXI (Poeta, Rachel) jedności.
AKT III
Na wesele wraca Rachel a, której  się
wymarzyło, że się tu zaczyna coś dziać -? Poeta Scena XXV (Gospodarz, Gospodyni)
Scena I (Gospodarz)
dostrzego, że w ogrodzie  ktoś wyrwał krzew Gospodarz przychodzi z wieściami od
Gospodarz chodzi tam i spowrotem w ciemnej
różany/ten co był w słomę odziany  zniknięcie Wernyhora do swojej żony Hanusi. Mówi, że:
izbie, zamyka pootwierane drzwi. W końcu
chochoła. Poeta odnosząc się do wcześniejszej  Trza się zbierać, pasy, torby,
znużony kładzie się na zestawionych krzesłach.
rozmowy, w której przywoływali duchy i moja flinta, pistolety
Rozmowy odtą mówione są półgłosem.
postacie fantastyczne wypowiada ważne i te szable wezmę obie - -!
zdanie:  Myśmy lecieli na lep poezji  i teraz Gospodyni obwia się planów i zapowiadanej
Scena II (Gospodarz, Poeta, Nos, Pan Młody,
dwór się od poezji trzęsie . Rachela uznaje, że walki. Gdy Godpodarz mówi, że musi zaraz
Gospodyni, Panna Młoda)
obecnie  chata stała się rozkochana w konno jechać bo złożył przysięgę Wernyhorze,
Nos spił się, zgromadzeni: Gospodarz, Poeta i
polskości  staje się ona symbolem całej Polski. ta odpowiada:  Jeszcze spadniesz ka do
Pan Młody próbują go uspokoić i położyć spać.
Oboje wchodzą do wnętrza chaty. rowu... Hanusia myśli, że jej mąż jest chory,
Wyspański przedstawia Nos a jako typowego
albo zadużo wypił.
młodopolskiego dekadenta  człowieka
Scena XXII (Gospodarz, Kuba)
pesymistycznie nastawionego do świata, który
Kuba przybiega do gospodarza, informuje go iż Scena XXVI (Gospodarz, Jasiek)
swoje żale topi w alkoholu  świadzczą o tym
jakiś pan przyjechał na koniu. Ten nakazuje mu Gospodarz wzywa Jaśka, nakazuje mu siodłać
słowa Nosa:  Wszystko nudzi, wszystko mi się
zająć się koniem przybysza. Na to Kuba opisuje konie i natychmiast jechać zwoływać chłopy.
przykrzy już . Nos domaga się wina. następnie
gościa (jest nim Wernyhora):  ubiory na nim Rozkazuje mu:  pukaj w okna, zakrzycz  musi;
mówi do poety o szutce:  Znam, znam: eviva
czerwone, siwa broda a lira u siodała, jak te niech tu staną przed świtem,
l arte, życie nasze nic nie warte . Nos tłumaczy,
4
że chciał się zatopić w tłumie gości, ale nie w całej polskiej naturze. Następnie Poeta cieszy się z Wesela swojej córki Jagi. Ojciec
udało mu się zdusić jego indywidualności. Gdy stwierdza, że męczy go już ta cała poetyczność. odnosi się do nowożeńców  jak sie pobierą, to
mówi o swoim bólu serca, Poeta straszy go  Oszaleć  bo wszędy czuję ten nastrój już mnie do nich nic, niech se ta na swoich
chorobą z powodu nadużywania alkoholu. Nos poetyczności i wszystko we mnie tańcuje . żarnach mielą . Następnie Maryna pyta ojca czy
jednak tłumaczy: Mężczyzna tłumaczy, że uczucia takie wywołuje pomoże jej w spłacie posagu. Ten jednak
 Piję, piję, bo ja muszę, w nim nawet sad w którym  drzewa ogromnieją stwierdza, że  jo niebogaty (..)posłaś, to posła;
bo jak pije to mnie, kłuje; i ponurość się rodzi straszliwa . Poeta kończy (..) telo, co byś sie wyniosła na tamten świat .
wtedy w piersi serce czuję, rozmowę wzniosłą wypowiedzia: Dziewczyna następnie wspoina, że i ją swatali
tak po polsku coś miarkuję .  jest ktoś, co mnie wiąże do roli, za pana, jednak ostatecznie wyszła za swata
Stwierdza ponadto, że gdyby Chopin żył to też i ktoś, co mnie od roli odrywa; Wojtka. Ojciec mówi jej by nie rozpamiętywała
by pił. Gdy zgromadzeni próbują go położyć jest ktoś, co mi skrzydła rozwija, przeszłości tylko poszła tańczyć i cieszyć się
spać Nos wspomina o jego tańcu z Morawianką, i ktoś, co mi skrzydła pęta (...) Weselem siostry.
której nikt nie chciał w taniec brać. Gospodarz
przynaje, że również jest zmęczony. Jego żona Scena IX (Czepiec, Kuba) Scena XVI (Poeta, Panna Młoda)
Haniusia nakazuje również i jemu położyć się Czepiec przepędze Kubę:  Nie kręć się tu pod Panna Młoda ze zmęczenia przysnęła sobie na
spać. Nos i Gospodarz zasypiają pierwszy na nogami, tu starszeństwo ino sami . Kuba na to chwilę. Gdy wstała opowiada Poecie co się jej
swofie drugi na fotelu. Pozostali wychodzą. mówi, że ma dla Czepca informacje. Opowiada przyśniło. W tym fragmencie przedstawiony jest
o spotkaniu Gospodarza z Wernyhorą i o tym, tzw. sen o Polsce.
Scena III (Czepiec, Muzykant) że ten ma wraz z nim iść na Moskali. Czepiec  We złotej ogromnej karocy
Czepiec jest już mocno podpity, podchodzi do podrwiewa sobie  Co, ja z nim, z tym, co śpi -- napotkałam na śnie diabła (..)
Muzykanta i zarzuca mu, że wziął pieniądze i ?! Kuba wyjaśnia mu jednak szczegółowo to co Śniło mi się, że siedze w karecie
nie gra dla niego. Muzykant bezskutecznie widział, mówi o gościu z Ukrainy, okropnie i pytam sie, bo mnie wiezą przez lasy,
próbuje mu wytłumaczyć, że już dla niego bogatym, jego siwym koniu. Ostatecznie jako przez jakieś murowane miasta --
zagrał i teraz gra pozostałym weselnikom. dowód jego wizyty podaje  złotą podkową ,  a gdzie mnie, biesy, wieziecie?
Wkońcu radzi mu położyć się spać. którą zgubił koń. Ostatecznie Czepiec daje a oni mówią:  do Polski 
wiery słowom parobka i zaczyna się Poeta tłumaczy dziewce, że Polski na całym
Scena IV (Czepiec, Czepcowa) przygotowywać. świecie nie znajdzie. Po chwili karze jej
Czepcowa próbuje uspokoić rozzłoszczonego i przycisnąć rękę do piersi i posłuchać bicia serca.
pijanego Czepca, który awanturuje się z Scena X (Czepiec, Dziad) Dodaje  A to Polska właśnie .
muzykantem. Prosi go by poszedł do domu. Ten Czepiec napotyka stojącego we drzwiach
jednak nie słucha jej mówi:  Następ, ja im Dziada. Starzec informuje go, że chłopy ze wsi Scena XVII (Poeta, Pan Młody)
sprawie lonie. | zbierają się do walki, mówi  chcom sie do Pan Młody w rozmowie z Poetą odnosi się do
żelastwa brać . Następnie opowiada o Jaśku, poezji jako do  widziadła do którego obaj
Scena V (Czepcowa, Gospodynia) który jez
dził po wsi konno i zwoływał do  próżno wyciągają ręce . Następnie stwierdza,
Gospodyni mówi Czepcowej, że jej mąż już śpi. pospolitego ruszenia. Czepiec jest zaskoczony że on woli  gaik spokojny, sad cichy, woniami
Rozmawiają o weselu. Czepcowa stwierdza, że tym, że dopiero teraz się o tym wszystkim upojony oraz by jak mówi  kręciła się przy
młodzi powinni się teraz wybawić bo potem to dowiaduje  Dziad tłumaczy mu:  wyście panie [nim] żona, żeby miał kąt z bożej łaski .
w życiu tylko same narzekania. Następnie wójcie, pił .
komentuje przyjezdnych z miasta w Scena XVIII (Poprzedni, Czepiec)
następujący sposób: Scena XI (Czepiec, Gospodyni) Przychodzi Czepiec ubrany w kożuch, z wielką
 patrzy sie, patrzy, a poziwo; Czepiec wypytuje Gospodynię o jej męża. Ta kosą w ręku. Pan Młody dziwi się po co mu
widać to niewyspane cy jakie tłumaczy, że Włodzimierz śpi, gdyż był już tak  Kosa! . Chłop próbuje dostać się do
pijany, że prawił banialuki. Kobieta mów mu o Gospodarza. Czepiec zauwża, że Pan Młody i
Scena VI (Rachel, Poeta) tym jak chciał się z kimś bić, gdzieś jechac Poeta nic nie wiedzą o zwołanym
Poetycka rozmowa Rachela i Poety. Oboje konno. zgromadzeniu. Gdy Ci dopytują się o co chodzi,
żegnają się ze sobą. Rachela daje do chłop stwierdza, że  my sie nie zrozumiemy .
zrozumienia, że będzie tęskinić za Poetą i Scena XII (Radczyni, Dziennikarz) Poeta wtóruje mu:  No pewnie, my do Sasa, wy
żałuje, że już nigdy się prawdopodobnie nie Radczyni podziwia pracę Dziennikarza, mówi do lasa .
spotkają. Poeta jako lekarstwo na smutek i żal  Pańska praca: rzecz serio , dziwi się iż ten
doradza pisanie poezji. znalazł czas by przyjść na wiejskie wesele. Ten Scena XIX (Poprzedni, Gospodarz)
jednak zaprzecza by jego praca była czymś Czepiec budzi Gospodarza. Ten jest zdziwiony
Scena VII (Haneczka, Pan Młody) wyjątkowym, mówi: jego przyjściem. Woła swoją żonę. Czepiec
Haneczka tańczyła właśnie z drużbą. Zwierza się  wszystko jest prowizoryczne: przekonania, jednak przymyka drzwi i radzi by nie mieszać w
Panu Młodemu, że tak dobrze się bawi iż nawet opinie, twierdzenia . W końcu dodaje, że w tym to Hanusi. Informuje zaspanego Włodzimierza,
chciała pocałować swojego tancerza. Pan co robi nie ma nawet  Prawdy cienia! . że chłopy we wsi już się zbierają. Do rozmowy
Młody krytykuje te zapędy dziewczyny: włancza się Poeta i Pan Młody. Czepiec
 Wszystko dobrze prócz całusów. (...) Scena XIII (Radczyni, Panna Młoda) nakazuje również i im zbierać się do walki, grozi
Drużbowie zagłupi na to Radczyni przyznaje dziewczynie, że co prawda  jez
li nie pójdziecie z nami, to my na was  i z
jest piękną kobietą jednak jednocześnie kosami! . Gdy Gospodarz wciąż nie może sobie
Scena VIII (Poeta, Maryna) powątpiewa w szczęście zawartego nic przypomnieć, Czepiec wspomina mu jak ten
Poeta komplementuje Marynie, że coraz małożeństwa. Mówi:  jakże wy będziecie żyli? , nieraz rozpalał w chłopach wiarę w ich wielką
piękniej wygląda. Maryna zauważa zaś, że a następnie z pogardą dodaje:  o czym wy moc. Gdy Poeta zarzuca Czepcowi, że ten by się
Poeta  już upoetyzował chwilę, i dom cały, będziecie mówili (..) on wykształcony, ty bez tylko bił i przelewał krew, Chłop krytykuje
wesele i gości . Ten przyznaje, że do prawdy szkół . inteligenta, że myśli tylko o poezji i wierszach, a
 cały raj fantastyczności zimaginował żywy . gdy trzeba się wykazać w obronie ojczyzny to
Maryna zastanawia się jak weselnicy, którzy nie Scena XIV (Panna Młoda, Marysia) chowa głowę w piasek. Gospodarz zaczyna
mają tyle talentu co Poeta mogą zachować Marysia mówi siostrze (Pannie Młodej), że sobie coś przypominać dobiero gdy Czepiec
rozanielony stan dzisiejszego Wesela. Ten cieszy się z jej Wesela, ale jednocześnie obawia wspomina przybysza z Ukrainy, który nakazał
jednak stwierdza, że jest to niemożliwe. się iż ta będzie tęskić za wiejskim życiem i za rozesłać po wsi  wiciny . Okazuje się, że Poeta
Maryna relacjonuje rozmowy chłopów, które rodziną, którą pozostawi na wsi. Mimo i Pan Młody również słyszeli pobrzękiwanie liry.
słyszała w tłumie weselników: zapewnień Panny Młodej, że nie będzie jej żal
 Mówili o Polsce chłopi tego wszystkiego Marysia pozostaje Scena XX (Pan Młody, Czepiec, Gospodarz)
i mówili wcale rozsądnie i szczerze: nieprzekonana. Pan Młody próbuje uspokoić
że tego, tam tego trzeba bić, rozgorączkowanego Czepca. Ten mówi mu o
że dłużej tak nie można trwać. Scena XV (Marysia, Ojciec) zbierających się przed chatą chłopach.
Dziewczyna zauważa przemianę jaka następuje Marysia rozmawia ze swoim Ojcem, pyta go czy
5
Scena XXI (Gospodarz, Czepiec) słowa. W tym czasie Pan Młody rozmawia z Nikt jednak nie reaguje wszyscy tańczą jakby
Po tym jak Poeta i Pan Młody wybiegli zobaczyć Jagną, mówi że będzie ładny poranek  wczoraj we śnie.
zbierajacych się chłopów Czepiec i Gospodarz było burzowo. Poeta wspomina Gospodarzowi
zostają sami w izbie. Gospodarz wciąż nie o duchu z którym rozmawiał w nocy.
Czas akcji: 1900 20/21 listopada
rozumie całego tego zamieszania. Na to Czepiec
Miejsce akcji: bronowicka chata Włodzimierza
odpowiada: Scena XXXIII (Poprzedni, Haneczka, Zosia)
Tetmajera  położona pod Krakowem
 Psiakrew - - jo mam stać, a tu ludzie chcom się Haneczka z Zosią przychodzą do
Opis miejsca akcji znajduje się w didaskaliach.
rwać. Następnie uchyla drzwi i nakazuje dwóm zgromadzonych. Haneczka opisuje Panu
Najpierw przedstawiona jest świetlica. Przez
parobkom by staneli na warcie. Młodemu tajemnicze znaki które widzi na
boczne drzwi słychać odgłosy hucznego
niebie. Następnie dziewczyna zwraca się do
weseliska (klarnety, skrzypce, basy). Biesiadnicy
Scena XXII (Gospodarz, Czepiec, Parobcy) Czepca, jest pod wrażeniem jego kosy, prosi go
tańczą w rytm polskej muzyki. Na Sali jest
Gospodarz nakazuje Kasprowi by zamknął by dał jej ją potrzymać. Ten jednak się wzbrania
kolorowo, barwnie. ( taniec kolorów, krasych
drzwi,  niech nie lazom baby . Następnie mówi:  A to juz nie lo panienki; Sprawa inso.
wstążek, pawich piór, kierezyj, barwnych
Czepiec dopytuje się go kim był ów nieznajomy Gospodarz przypomina sobie, że widział w nocy
kaftanów i kabatówę ). W głębnej ścianie
przybysz, którego widział. Ten jednak wciąż nie ducha. Poeta wspomina, że i on widział rycerza
świetlicy znajdują się drzwi do alkierzyka 
może sobie przypomnieć tego wydarzenia, w zbroji. Parobkowie Staszek i Kuba, którzy
pomieszczenia pełniącego rolę sypialni dla
mówi  coś mi świta (..) taki w głowie słyszę pilnowali siwego konia przybysza pomagają
gospodarzy i ich dzieci. W alkierzyku znajdują
szum . Czepiec jest wzburzony zachowaniem Włodzimierzowi przypomnieć sobie zjawe. W
się dzieci śpiące w łóżeczkach i kołyskach. Na
Gospodarza. końcu Gospodarz wykrzykuje  był u mnie duch:
ścianach obrazy świętych. Na drugiej bocznej
Wernyhora! . Następnie tłumaczy, że duch
ścianie znajduje się okienko. Nad oknem wisi
Scena XXIII (Poprzedni, Pan Młody) przekazał mu rozkazy roznieść wici po wsi i
wieniec dożynkowy. Za oknem jest ciemność i
Pan Młody woła Jagę. Kasper upomina go: obiecał o wschodzie słońca wrócić do
deszczowa pogoda, znajduje się tam sad
 Tu sie ważne grajom sprawy (..) nie trza zebranych. Pod chatą gromadzi się coraz więcej
przygotowany do zbliżającej sie zimy. Na środku
żadnych bab. chłopów.  Cała pod Krakowem błoń pełna ludu,
izby stoi suto zastawiony stół. W izbie znajduje
pełna kos! . Gospodarz tłumaczy, że mają
się również biurko zarzucone papierami z
Scena XXIV (Poprzedni, Panna Młoda) wysłuchiwać piania kura i tętentu konia, którym
zawieszonymi nad nim fotografiami Jana
Panna Młoda szarpie się z parobkiem Kasprem, na gościniec ma zajechać Wernyhora.
Matejki   Wernyhory i  Bitwy pod
wkońcu odpycha go i wchodzi do izby. Na Zgromadzenie nasłuchują różnych odgłosów, na
Racławicami .  Przy ścianie w głębi sofa
widok zgromadzonych mówi:  Wyście wszyscy rozkaz Gospodarza klękają na ziemi. Wedle
wyszarzana; ponad nią złożone w krzyż szable,
niewyspani, w izbach swąd, a we łbie dym". relacji Gospodarza Wernychora ma przyjechać
flinty, pasy podróżne, torba skórzana. . W
od Krakowa w towarzystwie Archanioła. Wtem
koncie stoi bielony piec, obok stolik w stylu
Scena XXV (Poprzedni, Poeta) słyszą tentent konia, wszyscy klęczą w ogromej
empire. Na stoliku znajduje się zegar, a nad nim
Wbiega Poeta mówi o dziwnych znakach na ciszy i przejęciu.
wisi portret jakiejś damy w stroju z 1840 roku.
ziemi (czarne wrony) i niebie. Pan Młody zrywa
W pomieszczeniu stoi również skrzynia, fotel
się ku oknu. Scena XXXIV
oraz wiszą obrazy Matki Boskiej Ostrobramskiej
Przyjeżdża Jasiek na koniu. Wszyscy są
i Matki Boskiej Częstochowskiej.  Rzecz dzieje
Scena XXVI (Poprzedni, Gospodyni) unieruchomieni i przejęci. Parobek przypomina
się w roku dziewięćsetnym .
Wbiega przerażona Gospodyni mówi o sobie, że kazanu mu zadmieć w  złoty róg .
GENEZA
nadciągającym od wschodu wojsku.  Całe pole Uświadamia sobie nagle, że go zgubił:  kajsim
Utwór podstawie autentycznego wydarzenia
pod Krakowem od tych kosików się roi . zabył złoty róg, ostał mi się ino sznur .
jakie miało miejsce 20 list. 1900 r. i w którym
uczestniczył autor dramatu. Wyspiański owego
Scena XXVII (Poprzedni, prócz Gospodyni i Scena XXXV
dnia był gościem na weselu Lucjana Rydla 
Poety) Za Jaśkiem wchodzi kołyszący się słomiany
krakowianina i Jadwigi Mikołajczykówny 
Pan Młody i Panna Młoda wybiegają przed Chochoł. Jasiek przypomina sobie jakby w
chłopki z podkrakowskiej wsi Bronowice. Wedle
chatę zobaczyć co się tam dzieje. rozmowe z Chochołem, że gdy przy figurze
relacji żony pisarza Wyspiański jeszcze przed
spadała mu czapka z pawich piór schylał się po
Weselem bacznie kazał obserwować jej
Scena XXVIII (Poprzedni, prócz Państwa nią. Przypuszcza, że to właśnie tam zgubił  złoty
wydarzenia jakie będą miały tam miejsce, gdyż
Młodych, Poeta) róg .
miał zamiar napisać na ich podstawie sztukę.
Poeta wraca do izby i opisuje to co widział Scena XXXVI
Premiera Wesela miała miejsce 16 mar. 1901 r.
przed chatą:  Słyszałem w powietrzu Jasiek przypomina sobie o swoich obowiązakch:
Plan wydarzeń:
wrzawę,...  trza bydłu paszę nieść . Widząc jednak
1. Rozmowa Czepca z Dziennikarzem.
unieruchomiony tłum ludzi nie wie co ma
2. Prośba Zosi i Haneczki by Radczyni pozwoliła im
Scena XXIX (Poprzedni, Pan Młody) zrobić. Żałuje, że zgubił złoty róg  mógłby go
bawić się w ciżbie.
Pan Młody wraca pędem, relacjonuje:  Ze zorzy wykorzystać do zbudzenia zgromadzonych.
3. Pojawienie się Żyda i zapowiedz
przyjścia jego córki
się zrobiła krew: taki sznur (...) jakby wieża Scena XXXVII Racheli.
4. Rachela przedstawiana jako wyemancypowana i
Zygmuntowska miała we dwie strony wąs. Ostatnia scena jest rozmową Jaśka z
oczytana dziewczyna.
Chochołem. Chochoł stwierdza, że to  Lęk i
5. Gospodarz o potędze chłopów.
Scena XXX (Poprzedni, Panna Młoda) Strach spowodował takie unieruchomienie
6. Wspomnienie przez dziada rabacji galicyjskiej z 1846
Panna Młoda wraca pędem, relacjonuje: wśród zebranych. Nastepnie Chochoł nakazuje
r.
 Ogromy przyleciał ptak, hań se na ganecku Jaśkowi by powyciągał chłopom kosy z rąk.
7. Rozmowy Księdza i Żyda o interesach, dług Czepca.
siad (..) strącił rosy gęsty deszcz i posed -! Wydaje dalsze polecenia  poodpasuj szable z
8. Poeta i Rachela inicjatorami wydarzeń
pęt ,  ze skałek postrzepuj proch ,  zakreśl fantastycznych, chochoł w ogrodzie.
9. Czepiny
Scena XXXI (Poprzedni, Gospodyni) butem wielki krąg ,  skrzypki mi do ręki daj .
10. Przyjście Chochoła do Isi.
Wpada Gospodyni mówi o zbierających się Chochoł gra na skrzypkach. Wszyscy zaczynają
11. Nawiedzenie Marysi przez widmo byłego
chłopach z kosami. Następnie radzi się chocholi taniec. Chochoł jest tutaj
kochanka.
Czepcowi położyć spać, tłumaczy:  boście przedstawiany jako symbol marazmu i
12. Rozmowa Stańczyka z Dziennikarzem.
całom noc nie spali . Kasper stwierdza:  coraz usypiania narodu polskiego.
13. Rozmowa Rycerza z Poetą.
wiency nas sie wali . Chochoł śpiewa:
14. Rozmowa Hetmana i Pana Młodego.
 Miałeś, chamie, złoty róg, 15. Upiór Jakuba Szeli i Dziad.
16. Rozkazy Wernyhora dla Gospodarza.
Scena XXXII (Poprzedni, wielu chłopów z miałeś, chamie, czapkę z piór:
17. Wysłanie Jaśka do zwołania chłopów.
kosami i różną bronią, poubieranych jak do czapkę wicher niesie,
18. Gospodarz idzie spać.
drogi) róg huka po lesie,
19. Zabawa weselna, zbliża się ranek.
Gospodyni jest przerażona na widok chłopów z ostał ci sie ino sznur,
20. Gromadzenie się chłopów z kosami na gościńcu.
kosami. Czepiec karze się jej uspokoić. ostał ci sie ino sznur.
21. Zaangażowanie Czepca w przygotowanie
Gospodarz próbuje sobie przypomnieć nocne Jasiek słysząc piejącego kura, krzyczy
powstania.
spotkanie, pamięta jednak tylko pojedyńcze kilkakrotnie:  Chyćcie broni, chyćcie koni!!!! 22. Powrót Jaśka bez złotego rogu.
23. Chocholi Taniec   miałeś chamie złoty róg .
6