WOLNE PIONY  promocja piona na figurę
WOLNE PIONY
PROMOCJA PIONA NA FIGUR

(Materiały  pozbierane ze stron internetowych. Podziękowanie dla autorów.)
W grze końcowej, zwanej także końcówką rośnie rola pionów. Częstym moty-
wem strategicznym jest promocja piona na figurę - bardzo często na hetmana.
38...Kg7
Król dąży do piona d5, z nadzieją na wymianę pionów.
39.Kf2 Kf6 40.Ke3 Ke5 41.c4 b5!
W ten sposób dokonuje się rozdzielenie białych pionów, obniżające ich siłę.
42.cxb5 Kxd5 43.Kf4 Kc5
Nie zmienia wyniku
( 43...e5+ 44.Ke3 e4 45.a4 Kc5 46.Kxe4 a6 Piony ulegają wymianie, zaś pozostały pion a4 nie jest
groz
ny. )
1/2-1/2
1
WOLNE PIONY  promocja piona na figurę
55.h5!
Polami kluczowymi, dającymi dostęp do piona f6, są pola c6, d6, e6. Po odejściu czarnego króla
55...Ke7 56.Kc6 Kf7 57.Kd6 Kf8 58.Ke6 Kg7 59.Ke7 Kg8 60.Kxf6 czarne piony giną.
1-0
46.Kd6
Czarne mają piona mniej i w dodatku nie potrafią obronić własnych pionów.
46...Kf7 47.g5!
W ten sposób los piona g6 został przypieczętowany, biały król zajmuje już jedno z jego pól klu-
czowych.
47...h5 48.h4
Czarne nie potrafią obronić się przed marszem białego króla Kd6-e6-f6xg6
1-0
2
WOLNE PIONY  promocja piona na figurę
37.b3
Pozycja jest interesująca, gdyż mimo że czarne formalnie mają przewagę piona, to w rzeczywi-
stości ... taką przewagę mają białe! Strojone czarne piony na kolumnie "f" nie przedstawiają żad-
nej siły. Decydującą rolę odgrywa przewaga białych pionów na skrzydle hetmańskim.
37...f4 38.Ke2 f5 39.Kd3 Kc5 40.Ke2 Kd6 41.Kd3 Kd5 42.c4+ Kc5 43.cxb5 Kxb5 44.a3
Białe chcą uniknąć wtargnięcia czarnego króla na pole b4.
44...Kc5 45.h4 h5 46.Kc3 Kd5 47.b4 axb4+ 48.axb4 Kc6 49.Kd4 Kd6
( 49...f6 50.Kc4 Kb6 51.Kd5 )
50.b5 f6 51.Kc4 Kc7 52.Kc5 Kb7 53.b6 Kb8 54.Kd6!
Przyszła pora na zdobycie słabych pionów.
54...Kb7 55.Ke6 1-0
34.c3 c5 35.b3 h6 36.h4 b5 37.a4 c4
3
WOLNE PIONY  promocja piona na figurę
Mała dywersja, która nie wpływa na wynik, ale może zdezorientować mniej doświadczonego
szachistę.
38.axb5
(38.bxc4 bxc4 39.a5!! Kd5 40.a6 Kc6 41.Ke3 Kb6 42.Kd4 Kxa6 43.Kxc4 Z wygraną białych.)
38...cxb3 39.Kd2
Król wszedł w kwadrat piona b3, zaś piony b5 i c3 bronią się wzajemnie.
1-0
64...Kc8!!
Król zajął tzw. opozycję i na na każdy ruch przeciwnika ma przygotowaną odpowiedz
. Po 65.Kb5
Kb7 66.Kc5 Kc7 Biały król nie ma dostępu do piona e6.
1/2-1/2
43.Kd3 Kg7 44.Kc4 Kg6 45.g4
4
WOLNE PIONY  promocja piona na figurę
A
atwiej remisowało
( 45.Kxb4 e6 46.Kc4 f5 ( 46...Kh5 47.f5 exf5 48.exf5 Kg4 49.Kd5 Kxf5 50.Kxd6 Kg4 51.g3 Kg5
52.Ke6 f5 53.Ke5 Kg4 54.Kf6 Kxg3 55.Kxf5 nierozegrana. ) 47.Kd4 Kf7 48.Ke3 Kf6 49.Kd4 Kg6
50.exf5+ Kxf5 51.Ke3 Kg4 52.Ke4 d5+ 53.Ke5 d4 54.Kxd4 Kxf4 55.g4 z równą grą. )
Podpisano remis. Za kulisami pozostały ciekawe warianty. 45...e5 46.f5+ Kg5 47.Kxb4 Kxg4 (
47...Kf4 48.g5!! Kxg5 49.Kc4 Kf4 50.Kd5 Ke3 51.Kxd6 Kxe4 52.Ke6 i obie strony promują piony
na hetmany z równą grą. ) 48.Kc4.
1/2-1/2
Białe nie są w stanie wykorzystać atutu - wolnego piona e4, gdyż król nie zdoła przedostać się
przez linię "h"/
60.f3 Kg5 61.Kh3 Kg6 62.Kh4 1/2-1/2
5
WOLNE PIONY  promocja piona na figurę
22...Kf7 23.Kd2 Ke6 24.Kd3 Kd5 25.f3 b5 26.h3 c5 27.c4+ bxc4+ 28.Kc3 g5 29.g4 fxg4
30.hxg4 Ke5 31.Kxc4 Kd6 32.a3 a6 33.a4 1-0
50.Kc4 Kd7 51.Kxc5 1-0
Zawodnicy zgodzili się na remis, gdyż po
( 59.Kxc5 f5 60.Kd4 Kxb6 61.Ke5 Kc7 62.Kxf5 Kd7 63.Kg6 Ke6 64.Kxh6 Kf6 Biały król wpada w
pułapkę, przyciśnięty do kolumny "h". Dalsze przesuwanie piona doprowadza do pozycji pata. )
1/2-1/2
6
WOLNE PIONY  promocja piona na figurę
Przewaga piona na skrzydle hetmańskim wystarcza do wygranej.
29...Ke6
( 29...Ke6 30.Kd3 Kd5 31.h4 c4+ 32.Ke3 b5 33.a3 a5 34.g4 b4 35.axb4 axb4 36.Ke2 Ke4 Białe
tracą piony na jednym bądz
drugim skrzydle. )
0-1
Powyższa pzycja demonstruje siłę wolnego, oddalonego piona.
34.a4 Ke4 35.Kf2 Kd5 36.Ke3 g5 37.a5 Kc5
W dalszej grze czarne muszą stracić czas na likwidację wolnego, oddalonego piona "a", zaś białe
biją po kolei piony.
38.Ke4
( 38.Ke4 g4 39.Ke5 Kb5 40.Kxe6 Kxa5 41.Kf5 Kb5 42.Kxg4 Kc5 43.Kg5 Kd6 44.Kh6 Ke7 45.Kxh7
Itd. )
1-0
7
WOLNE PIONY  promocja piona na figurę
28.Kg3 Kd6 29.Kf4 b5 30.Ke4 Kc5 31.Kf5 1/2-1/2
27.b6
Białe ofiarowują piony aby zamknąć drogę na hetmańskim skrzydle. Jednak przegrywają walkę
na skrzydle królewskim.
27...axb6 28.b5 Kd7 29.f3 f5 30.Kf2 Ke7 31.Ke3 Kf6 32. g3 g6 33.g4 Kg5 34.h3 fxg4 35.hxg4
h5 36.gxh5 gxh5 37.Kf2 h4
Wolny oddalony pion przesądza o losach pojedynku.
0-1
8
WOLNE PIONY  promocja piona na figurę
37.Kd2 Kg4 38.Kc3 a3 39.bxa3 f5 40.Kxc4 f4 41.Kd4 Kf3 42. h5 Kg2 43.h6 f3 44.h7 f2
45.h8=Q (hetman) f1=Q (hetman) 46.Qh4 Qa1+ 47.Ke4 Qb2 48.Qg3+ Kh1 49.c4 Qb7+
50.Kd4 Qd7+ 51.Kc3 Qe7 52.Qf3+ Kxh2 53.Qh5+ Kg2 54.Qg6+ Kf3 55. Qxa6 Qe3+ 56.Kb4
Qd2+ 57.Kb5 Qb2+ 58.Kc6 Qf6+ 59.Kb7 Qe7+ 60.Kb6 Qf6+ 61. Ka7 Qd4+ 62.Qb6 Qxc4
63.Qb4 Qe6 64.a4 Ke2 65.a5 Qd7+ 66.Qb7 Qd4+ 67.Qb6 Qd7+ 68.Ka6 Ke1 69.Qb4+ Kf2
70.Qb7 Qf5 71.Kb6 Qe6+ 72.Qc6 Qb3+ 73.Ka7 Qf7+ 74.Qb7 Qc4 75.a6 Kf1 76.Qd7 Kg1
77.Kb6 Qb4+ 78.Qb5 Qd6+ 79.Qc6 Qb4+ 80.Kc7 1/2-1/2
Gilmore, Christian Andrew -- Crossley, Peter
42.Ke4 Kd6 43.h4 b4 44.f6 Ke6 45.f7 Kxf7 46.Kxe5 Kg6
( 29:-3.48 46...Ke7 47.Kf5 Kd6 48.Kg5 Ke5 49.Kxh5 Kf5 50. Kh6 Kf6 51.h5 a5 52.Kh7 Kf7 53.h6
Kf8 54.Kg6 Kg8 55.Kf6 Kh7 56.Ke6 Kxh6 57.Kd6 i czarne piony giną. )
47.Ke6 1-0
9
WOLNE PIONY  promocja piona na figurę
Czarne wygrywają, gdyż mają piona więcej na skrzydle hetmańskim.
33.h4 Kf7 34.a4 Kf6 35.Ke3 Ke5 36.h5 a5 37.b3 c6 38.Kf3 b5 39.Ke3 bxa4 40.bxa4 c5
41.Kd3 Kd5 42.Kc3 c4 0-1
Siły są zrównoważone, obie strony mają atuty na przeciwstawnych skrzydłach.
40.Kg3 g5 41.fxg5+ Kxg5 42. b4 Kf6 43.Kf4 Ke6 44.a4 Kf6 45.b5 cxb5 46.cxb5 Ke6 47.a5
Kd6 48.Kxf5 Kc5 49.b6 axb6 1/2-1/2
10
WOLNE PIONY  promocja piona na figurę
Przewaga piona na skrzydle hetmańskim wystarcza do zwycięstwa.
30...Kc4 31.Kc2 b6 32.b3+ Kd5 33.Kd3 b5 34.c4+ bxc4+ 35.bxc4+ Kc5 36.Kc3 a5 37.a4 h5
38.g4 hxg4 39.hxg4 g5 40.f5 Kd6 41.Kd4 Kc6 42.c5 Kc7 43.Kd5 Kd7 44.c6+ Kc7 45.Kc5
Kd8 46.Kb6 Kc8 47. Kxa5 Kc7 48.Kb5 1-0
32...d4 33.a5 Kd7 34.Kd1 Kc6 35.Ke2 Kb5 36.Kd3 Kxa5 37.c3 e2 38.Kxe2 dxc3 39.Kd3 Kb4
40.Kc2 h6 41.h4 0-1
11
WOLNE PIONY  promocja piona na figurę
Przewaga piona na skrzydle hetmańskim pozwala czarnym lepiej dysponować siłami.
39...Kd6 40.Kd3 Kc5 41.Kc3 b6 42.f5
( 42.a4 a5 43.e5 b5 44.axb5 Kxb5 45.Kb3 Kc5 46.f5 Kd5 47. e6 fxe6 48.f6 Kd6 49.Ka4 e5 z wy-
graną. )
42...a5 43.Kd3 b5 44.e5 Kd5 45.e6 fxe6 46.fxe6 Kxe6 47.Kd4 Kd6 48.Ke4 Kc5 49.Kd3 Kd5
Czarny król może na przykład zdobyć piona h5.
0-1
52.Kc4 Kf5 53.Kxb4 Kg4
( 53...Kg4 54.Kc5 Kh3 55.g4 Kxh2 56.Kd6 Kg3 57. Ke7 Kxg4 58.Kxf6 h5 Czarne bez trudu promu-
ją piona na hetmana i następnie matują białego króla. )
0-1
12
WOLNE PIONY  promocja piona na figurę
43.Ke2
Wielkim atutem białych jest wolny, podparty pion d5. Plan osiągnięcia wygranej opiera się na
wytworzeniu drugiego wolnego piona. Biały król musi oczywiście bacznie śledzić piona c4, gdyż
czarne też mogą dokonać przełomu pionowego.
43...Kg5 44.h4+ Kf6 45.g4!
Przełom na skrzydle królewskim rozstrzyga o losie partii.
45...a5 46.gxh5 a4 47.h6 b4 48.cxb4! !
Oczywiście nie 48.axb4?? ze względu na 48...a4 z wygraną czarnych.
48...c3 49.h7 Kg7 50.d6 c2 51.Kd2 Kxh7 52.d7 Kh6 53.d8=Q
Biały hetman wkracza do akcji.
53...Kh5
Czarne zniechęcone przebiegiem gry pozwalają się zamatować bez zbędnej zwłoki.
54.Qg5# 1-0
13
WOLNE PIONY  promocja piona na figurę
Przewaga piona w centrum daje białym przewagę wystarczającą do zwycięstwa, ale wymagana
jest precyzja działań.
32.Ke2 Ke6 33.Ke3 c6 34.d4 Kf5 35.b3 c5 36.d5
Wolny, podparty pion staje się dodatkowym atutem białych.
36...Ke5 37.f3 f5 38.b4 a6 39.Kd3 Kd6 40.g4 fxg4 41.hxg4
Białe wygrywały także po:
( 41.bxc5+ bxc5 42.fxg4 hxg4 43.hxg4 Ke7 44.Ke4 Kf6 45.d6 Ke6 46.d7 Kxd7 47.Kf5 a5 48.Kxg5
Ke6 49.Kh6 Ke5 50.g5 a4 51. g6 Ke6 52.g7 Kf7 53.Kh7 Pion promowany jest na hetmana. )
41...h4 42.bxc5+ bxc5 43.Ke3 Ke5 44.a4 a5 45.Kf2 Kd6 46.f4!
Rozdzielenie czarnych pionów stanowiło podstawę subtelnego planu białych.
46...gxf4 47.Kf3 Ke5 48.d6?
( 48.g5 Kf5 49.d6 Ke6 50.g6 Kxd6 51.g7 Ke5 52. g8=Q Kd4 53.Qd5+ Kc3 54.Qxc5 h3 55.Qxa5+
Kxc4 56.Qc7+ Kb4 57.Qxf4+ Kc5 58.Qe5+ Kb6 59.Qb5+ Kc7 60.a5 Kd6 61.Kf4 )
48...Kxd6 49.Kxf4 Ke6 50.g5 Kf7?
Remisowało
( 50...h3! 51.Kg3 Kf5 52.Kxh3 Kxg5 53.Kg3 Kf5 i czarne nie dopuszczą króla przeciwnika do swo-
ich pionów. )
51.Kg4 Kg6 52.Kxh4
teraz białe mają łatwe zadanie.
52...Kg7 53.Kg4 Kh7 54.Kf5 Kg7 55.g6 Kg8 56.Ke5 Kg7 57.Kd5 Kxg6 58.Kxc5 1-0
Białe mają wolnego, oddalonego piona, ale mogą także łatwo zdobyć słabego piona h6.
46.Kg4 Ke6 47.Kh5 f5 48.Kxh6 g4
Nie pomagała obrona piona, gdyż ruszał wtedy pion a2.
( 48...Kf6 49.a4 g4 50.hxg4 fxg4 51.a5 Biały pion "a" promowany jest na hetmana. )
49.hxg4 fxg4 50.Kg5 g3 51.Kg4 1-0
14
WOLNE PIONY  promocja piona na figurę
Obie strony mają wolne piony, jednak białe mają dodatkowo możliwość przełomu pionowego na
skrzydle królewskim.
38.g4 Kc6 39.g5 Kc5
( 39...d4 40.h4 Kc5 41.Kc2 Kd5 42.a5 Kxe5 43.a6 Kf4 44.a7 Biały pion promowany jest na het-
mana. )
40.h4 Kb4 41.h5 Kxa4 42.g6 hxg6 43.hxg6
Jeden z białych pionów szybko zamienia się w hetmana.
1-0
37.e4
( 37.g4 b4 38.e4 c4 39.Ke3 c3 ( 39...b3 40.axb3 cxb3 41.Kd3 Ke5 42.h4 Kf4 43.g5 hxg5 44.h5 b2
45.Kc2 b1=R 46.Kxb1 g4 47.h6 g3 48.h7 g2 49.h8=Q g1=Q+ 50.Kb2 ) 40.h3 Kf6 41.h4 )
37...Ke5 38.Ke3 c4 39.g4
15
WOLNE PIONY  promocja piona na figurę
( 39.a3 Ke6 ( 39...h5 40.g3 Ke6 41.h3 Ke5 42.g4 hxg4 43.hxg4 Kf6 ( 43...Ke6 44.g5 Ke5 45.Kf3
Ke6 46.Kf4 Kf7 47.e5 Kf8 48.Kf3 Kf7 49.Ke2 Kf8 50.Kd2 Kf7 51.Kc3 Kf8 52.Kd4 Kf7 53.Kc3 )
44.Kd2 Kf7 45.Kd1 Kf6 46.Ke2 Ke7 47.g5 c3 48.g6 ) 40.g4 Ke5 41.h4 Kf6 42.Kd2 Kf7 43.Kc3 Kf6
44.Kd4 Kf7 45.e5 Ke7 46.g5 hxg5 47.hxg5 Ke6 )
39...b4 40.Kd2
( 40.h4 Kf6 ( 40...c3 41.g5 hxg5 42.hxg5 Ke6 43.Ke2 ) 41.Ke2 b5 42.Kd1 Kf7 43.Kd2 Ke6 44.g5
hxg5 45.hxg5 Ke5 46.Kc2 Ke6 47. Kd2 )
40...Kxe4 41.h4 Kf4 42.g5 hxg5 43.hxg5 Kxg5 44.Kc2 Kf4 0-1
Wygrana białych wynika z solidnej przewagi pionowej na skrzydle hetmańskim oraz kontroli
sytuacji na skrzydle królewskim.
35...h5
( 35...c5 36.Ke3 Ke6 37.f4 h5 38.Kf3 g6 39.a3 Kd7 40.b4 cxb4 41.axb4 Kc7 Wygrana białych osią-
gana jest na przykład poprzez marsz króla na pole h4 z następnym f4-f5 z likwidacją obu czar-
nych pionów. Połączone białe piony skrzydła hetmańskiego zwyciężają. )
36.Ke2 1-0
16
WOLNE PIONY  promocja piona na figurę
44.Kh5 f4!
Czarne w dobrym momencie wymieniają piony, w ten sposób uzyskają dostęp do piona "h".
45.gxf4 Kf5 46.Kxh6 Kxf4 47.h5 Kg4 48.a6 Kh4 49.Kg7 Kxh5 50.Kxf7 Kg4
Nierozegrana, gdyż po stracie piona a7 czarne zajmują pole c7 i nie wypuszczą białego króla z
pułapki.
1/2-1/2
36...Kxd4 37.Kf2 e5 38.Kf3
( 38.fxe5 Kxe5 )
38...e4+ 39.Ke2 e3 40.h5
Czy białe wygrywały po:
( 40.b4! Kc4 41.Kxe3 Kxb4 42.Kd4 h5 43.f5 Kb3 Chyba jednak remis... )
40...g6?
17
WOLNE PIONY  promocja piona na figurę
( 40...Ke4 41.f5 Kxf5 42.Kxe3 Ke5 = Pozycja wyrównuje się, gdyż czarny król zastępuje drogę
wolnemu pionowi "a". )
41.hxg6
Niespodziewanie padł remis, podczas gdy białe miały wszelkie szanse zwyciężyć
( 41.b4! gxh5 42.f5 Kd5 ( 42...h4 43.f6 h3 44.f7 h2 45.f8=Q h1=Q 46.Qc5+ Ke4 47.Qc6+ Czarny
hetman ginie. ) 43.b5 Kd6 44.b6 h4 45.b7 Kc7 46.f6 HT ) 1/2-1/2
Białe pierwsze promują piona na hetmana, ale muszą uwzględnić fakt, że czarny pion także ma
ambicje promować na hetmana.
61.f5
( 61.f5 Kc4 62.f6 Kb3 63.f7 Kxa3 64.f8=Q+ Kb2 65.Kd5 a3 66.Kc4! Oczywiście można także grać
66.Hb4+ a2 67. Hf2+ Kb1 68.Kb3 z matem. ) 1-0
Wolny pion ma możliwość promocji na hetmana. 46.Kf6 Ke8 47.Kg7 1-0
18