10 RACHUNKOWOŚĆ DLA KAŻDEGO
www.gazetapodatkowa.pl
4. Ujemna wartość firmy: 127.000,00 zł
 Wn konto 24  Pozostałe rozrachunki
(w analityce: Konto imienne wspólnika  rozrachunki z tytułu wkładów),
Ujemna wartość firmy
 Ma konto 84  Rozliczenie międzyokresowe przychodów
Jeżeli cena nabycia jednostki lub zorganizowanej jej części jest niższa od wartości godzi- (w analityce: Ujemna wartość firmy).
wej przejętych aktywów netto, to różnica stanowi ujemną wartość firmy. Wynika to z art. 33 5. PK  odpis miesięczny ujemnej wartości firmy: 709,50 zł
ust. 4 zdanie drugie ustawy o rachunkowości (Dz. U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 ze zm.).  Wn konto 84  Rozliczenie międzyokresowe przychodów
W sytuacji, gdy wspólnik spółki z o.o. wnosi do niej wkład niepieniężny (aport) w postaci (w analityce: Ujemna wartość firmy),
przedsiębiorstwa w celu objęcia udziałów w jej kapitale zakładowym, ujemna wartość firmy  Ma konto 76-0  Pozostałe przychody operacyjne
wystąpi, gdy wartość nominalna udziałów objętych przez tego wspólnika będzie niższa od (w analityce: Ujemna wartość firmy).
wartości godziwej wniesionych składników majątkowych.
Wyjaśnić należy, że za wartość godziwą przyjmuje się kwotę, za jaką dany składnik Księgowania
aktywów mógłby zostać wymieniony, a zobowiązanie uregulowane na warunkach trans-
Konto 20  Rozrachunki
akcji rynkowej, pomiędzy zainteresowanymi i dobrze poinformowanymi, niepowiązanymi
z odbiorcami
stronami (art. 28 ust. 6 ustawy o rachunkowości).
Konto 13-0  Rachunek (w analityce: Konta
Zasady rozliczania i odpisywania ujemnej wartości firmy określa art. 44b ust. 10-12
Konto 01  Środki trwałe bieżący imienne kontrahentów)
ustawy.
1a) 800.000 1c) 45.000 1b) 50.000
Jak wynika z art. 44b ust. 12 ustawy, ujemną wartość odpisuje się w pozostałe przychody
operacyjne do wysokości, w jakiej dotyczy oszacowanych w sposób wiarygodny przyszłych
strat i kosztów, ustalonych przez spółkę przejmującą na dzień połączenia (nabycia). Odpis
Konto 21  Rozrachunki Konto 24  Pozostałe
ten następuje w tym okresie sprawozdawczym, w którym straty i koszty wpływają na wynik
z dostawcami rozrachunki (w analityce:
finansowy. Jeżeli straty i koszty te nie zostały poniesione w uprzednio przewidywanych
(w analityce: Konta imienne Konto imienne wspólnika  Konto 80  Kapitał
okresach sprawozdawczych, to dotyczącą ich ujemną wartość firmy odpisuje się w sposób
kontrahentów) rozrachunki z tytułu wkładów) zakładowy
określony w ust. 11. Przepis ten określa, że ujemną wartość firmy, do wysokości nieprze-
68.000 (2 2) 68.000 895.000 (1d 700.000 (3
kraczającej wartości godziwej wniesionych aportem aktywów trwałych, z wyłączeniem
3) 700.000
długoterminowych aktywów finansowych notowanych na regulowanych rynkach, zalicza
4) 127.000
się do rozliczeń międzyokresowych przychodów. Tę część ujemnej wartości firmy ujmuje
895.000 895.000
się na koncie 84  Rozliczenia międzyokresowe przychodów i rozlicza przez okres będący
średnią ważoną okresu ekonomicznej użyteczności nabytych i podlegających amortyzacji
aktywów.
Konto 84  Rozliczenia Konto 76-0  Pozostałe przychody
Natomiast ujemna wartość firmy w wysokości przekraczającej wartość godziwą akty-
międzyokresowe przychodów operacyjne (w analityce: Ujemna
wów trwałych, z wyłączeniem długoterminowych aktywów finansowych notowanych na
(w analityce: Ujemna wartość firmy) wartość firmy)
regulowanych rynkach, zaliczana jest do przychodów na dzień nabycia.
5) 709,50 127.000 (4 709,50 (5
Przykład
Założenia
Ewa Gruchot
1. Jedyny wspólnik objął w nowo powstałej spółce z o.o. udziały o wartości nominalnej
700.000 zł.
2. Na pokrycie obejmowanych udziałów wspólnik wniósł aport w postaci zorganizowa-
Porady eksperta
nej części przedsiębiorstwa (swój oddział), w skład którego wchodziły następujące
aktywa i pasywa:
w złotych Przeznaczenie zysku na zakup środka trwałego
Wartość
w SP ZOZ
Lp. Przedmiot wkładu
księgowa godziwa (rynkowa)
Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej zakupił w ubiegłym
1. Aktywa trwałe 650.000 800.000
roku środek trwały o wartości 9.000 zł i rozpoczął jego amortyzację we-
2. Należności 50.000 50.000
dług stawki amortyzacyjnej 20%. Rada Społeczna zaproponowała podzie-
3. Środki pieniężne 45.000 45.000
lić zysk za 2007 r. na pokrycie w całości zakupu tego środka trwałego.
4. Razem aktywa 745.000 895.000
Jak ująć te zdarzenia w księgach rachunkowych?
5. Zobowiązania 68.000 68.000
Rozpatrując zagadnienia związane z kapitałami w samodzielnym publicznym
6. Aktywa netto (4-5) 677.000 827.000
zakładzie opieki zdrowotnej (dalej zwanym SP ZOZ) należy mieć na uwadze art. 36
3. Ujemna wartość firmy wynosi 127.000 zł (827.000 zł  700.000 zł). ust. 1 ustawy o rachunkowości, który stanowi, że kapitały (fundusze) własne ujmuje
4. Aktywa trwałe według wartości godziwej obejmują: się w księgach rachunkowych z podziałem na ich rodzaje i według zasad określonych
 grunty 120.000 zł, przepisami prawa, postanowieniami statutu lub umowy o utworzeniu jednostki.
 budynek produkcyjny 450.000 zł, W przypadku SP ZOZ takim przepisem prawa jest wielokrotnie nowelizowana ustawa
 maszynę produkcyjną 230.000 zł. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. z 2007 r. nr 14, poz. 89 ze zm.), zwana dalej ustawą
5. Obliczenie średniej ważonej okresu ekonomicznej użyteczności aktywów trwałych o ZOZ. Ustawa ta w dziale II rozdział 4  Zasady gospodarki publicznych zakładów opieki
podlegających amortyzacji: zdrowotnej reguluje m.in. zagadnienia związane z funduszami tych zakładów.
w złotych Wskazać należy, iż zgodnie z art. 56 ust. 1 powołanej ustawy, wartość majątku sa-
modzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej określają następujące fundusze:
Aktywa trwałe Okres Wartość ważona
Wartość godziwa
1) założycielski, stanowiący wartość wydzielonej zakładowi części mienia pań-
podlegające amortyzacji amortyzacji (2 � 3)
stwowego lub komunalnego,
1 2 3 4
2) zakładu, stanowiący wartość majątku po odliczeniu funduszu założyciel-
Budynek 450.000 20 9.000.000
skiego.
Maszyna produkcyjna 230.000 5 1.150.000
Z kolei art. 58 ust. 1 pkt 1 ustawy o ZOZ stanowi, że fundusz zakładu zwiększa się
Razem 680.000 � 10.150.000
o zysk netto. Natomiast, zgodnie z art. 59 tej ustawy, samodzielny publiczny zakład
opieki zdrowotnej sam decyduje o podziale zysku.
Średnia ważona okresu ekonomicznej użyteczności środków trwałych podlegających Organem zatwierdzającym roczne sprawozdanie finansowe jest dyrektor SP
amortyzacji wynosi: (10.150.000 zł : 680.000 zł) = 14,9 lat, tj. 179 miesięcy. ZOZ, który w kwestii podziału zysku zobowiązany jest do zasięgnięcia opinii Rady
Ujemna wartość firmy (127.000 zł) nie przekroczyła wartości godziwej aktywów trwa- Społecznej powoływanej przy publicznym zakładzie opieki zdrowotnej (art. 46 pkt 2
łych (800.000 zł), zatem rozliczeniu w czasie podlegać będzie cała ujemna wartość lit. d ustawy).
firmy. Po zatwierdzeniu rocznego sprawozdania finansowego i podjęciu decyzji (uchwały)
6. Odpis miesięczny ujemnej wartości firmy wynosi 709,50 zł (127.000 zł : 179 mie- w sprawie podziału zysku netto za 2007 r. należy w ewidencji księgowej dokonać
sięcy). następujących zapisów:
1. PK  przeniesienie wyniku finansowego za 2007 r.  pod datą zatwierdzenia
Dekretacja sprawozdania finansowego:
1. Wartość godziwa składników majątku:  Wn konto 86  Wynik finansowy ,
a) środki trwałe 800.000 zł  Ma konto 82  Rozliczenie wyniku finansowego .
 Wn konto 01  Środki trwałe , 2. PK  podział zysku, tj. przeznaczenie zysku na zakup środków trwałych, księguje
b) należności 50.000 zł się na zwiększenie funduszu zakładu:
 Wn konto 20  Rozrachunki z odbiorcami  Wn konto 82  Rozliczenie wyniku finansowego ,
(w analityce: Konta imienne kontrahentów),  Ma konto 81-1  Fundusz zakładu .
c) środki pieniężne 45.000 zł Księgowania powyższe wyczerpują całość problematyki sfinansowania zakupu
 Wn konto 13-0  Rachunek bieżący , środka trwałego, bowiem, jak wynika z przedstawionych w pytaniu informacji,
d) aktywa razem 895.000 zł środek ten został wprowadzony do ewidencji środków trwałych i jest umarzany
 Ma konto 24  Pozostałe rozrachunki (amortyzowany) według ustalonej dla tego środka trwałego stawki umorzeniowej
(w analityce: Konto imienne wspólnika  rozrachunki z tytułu wkładów). (amortyzacyjnej).
2. PK  zobowiązania: 68.000 zł Należy zaznaczyć, iż w rozważanym przypadku sama operacja zakupu środków
 Wn konto 24  Pozostałe rozrachunki trwałych nie wywiera żadnego wpływu na wysokość funduszu zakładu. Zakup środka
(w analityce: Konto imienne wspólnika  rozrachunki z tytułu wkładów), trwałego został sfinansowany z własnych środków SP ZOZ i w związku z tym nie
 Ma konto 21  Rozrachunki z dostawcami wystąpią żadne księgowania na koncie 81-1  Fundusz zakładu . Nastąpiło bowiem
(w analityce: Konta imienne kontrahentów). jedynie przemieszczenie między aktywami jednostki: zmniejszyła się wartość krót-
3. Kapitał zakładowy spółki z o.o.  w dacie rejestracji umowy koterminowych aktywów finansowych (tj. środków pieniężnych na rachunku banko-
spółki z o.o.: 700.000 zł wym), natomiast zwiększyła się wartość rzeczowych aktywów trwałych (tj. środków
 Wn konto 24  Pozostałe rozrachunki trwałych).
(w analityce: Konto imienne wspólnika  rozrachunki z tytułu wkładów),
Stanisław Capała
 Ma konto 80  Kapitał zakładowy .
Gazeta Podatkowa nr 31 " 17.04.2008 r.