Ochrona interesów konsumenta
Wykład 3
Prof. nadzw dr hab. Sławomir Smyczek
Program
Ochrona prawna interesów konsumenta
• Ustawa o szczególnych warunkach sprzedaży
konsumenckiej
• Ustawa o przeciwdziałaniu nieuczciwym
praktykom rynkowym
• Upadłość konsumencka
Pytania?
•
Czy znasz swoje prawa jako konsument?
•
Czy wiesz gdzie się udać, gdy zostaniesz
naruszony Twój interes jako konsumenta?
•
Czy znasz przepisy prawne, które chronią
Ciebie jako konsumenta?
•
Czy wiesz …
Ustawa (1)
• z dnia 27 lipca 2002 r.
o szczególnych warunkach sprzedaży
konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu
Cywilnego
• Dz.U. Nr 141, Poz. 1176, z dnia 2002-09-05
Ustawa
• Ustawę stosuje się do sprzedaży rzeczy ruchomej osobie fizycznej, która nabywa tę rzecz w celu niezwiązanym z działalnością zawodową lub
gospodarczą (towar konsumpcyjny)
• Ustawy nie stosuje się do sprzedaży energi
elektrycznej, jak również do gazu i wody, chyba że są sprzedawane w ograniczonej ilości lub w określonej objętości
• Ustawy nie stosuje się do sprzedaży
egzekucyjnej oraz sprzedaży dokonywanej w
postępowaniu upadłościowym albo innym
postępowaniu sądowym
O czym należy pamiętać przy
zawieraniu umowy
• zwrot towaru zgodnego z umową zależy tylko od dobrej woli sprzedawcy
• należy zawsze mieć świadomość, kto jest
sprzedawcą, czy dostajemy potwierdzenie
zawarcia umowy, czy druga strona to
przedsiębiorca, do którego będziemy mogli
wrócić (w ciągu dwóch lat) z reklamacją itp.
• w sklepie, na bazarze, w punktach usługowych można negocjować ceny zgodnie z zasadą
swobody umów
Zgodność towaru z umową
• odpowiada podanemu przez sprzedawcę opisowi
• ma cechy okazanej kupującemu próbki albo wzoru
• gdy nadaje się do celu określonego przez
kupującego przy zawarciu umowy - chyba że
sprzedawca zgłosił zastrzeżenia co do takiego przeznaczenia towaru
• nadaje się do celu, do jakiego tego rodzaju towar jest zwykle używany
• gdy właściwości towaru odpowiadają
właściwościom cechującym towar tego rodzaju
Zgodność towaru z umową
• gdy towar odpowiada oczekiwaniom dotyczącym towaru tego rodzaju, opartym na składanych
publicznie zapewnieniach sprzedawcy, producenta lub jego przedstawiciela
• w szczególności uwzględnia się zapewnienia, wyrażone w oznakowaniu towaru lub reklamie,
odnoszące się do właściwości towaru, w tym także terminu, w jakim towar ma je zachować
Zgodność towaru z umową
• na równi z zapewnieniem producenta traktuje się zapewnienie:
• osoby, która wprowadza towar do obrotu
krajowego w zakresie działalności swojego
przedsiębiorstwa oraz
• osoby, która podaje się za producenta przez umieszczenie na towarze swojej nazwy, znaku
towarowego lub innego oznaczenia
odróżniającego
Niezgodność towaru z umową
• nie odpowiada oczekiwaniom opartym na
składanych publicznie zapewnieniach sprzedawcy, producenta lub jego przedstawiciela, np.: gdy w reklamie obiecywano, że bateria telefonu
komórkowego „trzyma” 10 dni, a faktycznie około 5 dni
• nieprawidłowość w zamontowaniu i uruchomieniu towaru, jeżeli czynności te zostały wykonane w ramach umowy sprzedaży przez sprzedawcę lub
przez osobę, za którą ponosi on odpowiedzialność, albo przez kupującego według instrukcji
otrzymanej przy sprzedaży
Stwierdzenie niezgodności
towaru z umową
• domniemywa się, że niezgodność, która została wykryta przed upływem 6 miesięcy od wydania
rzeczy istniała już w chwili zakupu
• sprzedawca, który twierdzi, że było inaczej musi, ma obowiązek to wykazać, np.: poprzez wynajęcie rzeczoznawcy
• w przypadku składania reklamacji po 6 miesiącach, również sprzedawca nie może żądać dowodu
• jednakże w praktyce dochodzenie takiej reklamacji będzie utrudnione
Żądanie usunięcia niezgodności
towaru z umową
• Sprzedawca odpowiada za niezgodność towaru
konsumpcyjnego z umową jedynie w przypadku jej stwierdzenia przed upływem dwóch lat od wydania tego towaru kupującemu
• Termin ten biegnie na nowo w razie wymiany
towaru
• Jeżeli przedmiotem sprzedaży jest rzecz używana, strony mogą ten termin skrócić, jednakże nie
poniżej jednego roku
Żądanie usunięcia niezgodności
towaru z umową
• Jeżeli sprzedawca, który otrzymał od kupującego takie żądanie, nie ustosunkował się do tego
żądania w terminie 14 dni, uważa się, że uznał je za uzasadnione
• Konsument może żądać:
• doprowadzenia towaru do stanu zgodnego z
umową przez nieodpłatną naprawę albo
• wymianę na nowy, w przypadku gdy naprawa
jest niemożliwa lub wymaga nadmiernych
kosztów
Żądanie usunięcia niezgodności
towaru z umową
• Przy ocenie nadmierności kosztów uwzględnia się:
• wartość towaru zgodnego z umową oraz
• rodzaj i stopień stwierdzonej niezgodności
• niedogodności, na jakie naraziłby kupującego inny sposób zaspokojenia
Żądanie usunięcia niezgodności
towaru z umową
• Nieodpłatność naprawy i wymiany oznacza, że sprzedawca ma obowiązek zwrotu kosztów
poniesionych przez kupującego, w szczególności:
• kosztów demontażu
• dostarczenia
• robocizny
• materiałów
• ponownego zamontowania i uruchomienia
Żądanie usunięcia niezgodności
towaru z umową
Jeżeli:
• kupujący nie może żądać naprawy ani wymiany
• sprzedawca nie zdoła uczynić zadość takiemu żądaniu w odpowiednim czasie
• naprawa albo wymiana narażałaby kupującego na znaczne niedogodności
kupujący ma prawo domagać się:
• stosownego obniżenia ceny albo
• odstąpienia od umowy - od umowy nie może
odstąpić, gdy niezgodność towaru z umową jest nieistotna
Żądanie usunięcia niezgodności
towaru z umową
• W przypadku zaspokojenia roszczeń wynikających z niezgodności towaru z umową sprzedawca może dochodzić odszkodowania od któregokolwiek z
poprzednich sprzedawców, jeżeli wskutek jego
działania lub zaniechania towar był niezgodny z umową sprzedaży konsumenckiej
Komu i w jaki sposób składać
reklamację?
• zawsze należy składać reklamację sprzedawcy
• reklamację należy składać w formie pisemnej
• jeśli składa się reklamację osobiście – należy domagać się pokwitowania
• jeśli wysyła się reklamację pocztą – list polecony za zwrotnym potwierdzeniem odbioru
• jeśli telefonicznie – potwierdzenie listem
poleconym z zaznaczeniem, że dotyczy rozmowy
telefonicznej z dnia X z osobą Y
• wzór dokumentu – nie jest sprecyzowany
Terminy i tryb dochodzenia
roszczeń
• odpowiedzialność sprzedawcy trwa 2 lata od dnia wydania towaru
• w przypadku sprzedaży rzeczy używanych termin ten może zostać skrócony przy zawarciu umowy, za zgodą obydwu stron, jednak nie poniżej 1
roku
• zawiadomienie o stwierdzeniu niezgodności
(reklamacja) należy dokonać przed upływem
dwóch miesięcy od stwierdzenia niezgodności
towaru
Terminy i tryb dochodzenia
roszczeń
• roszczenie kupującego powinno być zaspokojone niezwłocznie po złożeniu reklamacji
• jeśli reklamacja budzi wątpliwości i nie zostanie załatwiona niezwłocznie, to termin jej
załatwienia ustala zgodna wola stron
• jeśli sprzedawca nie załatwia reklamacji „od ręki”, to ma obowiązek poinformować
kupującego w ciągu 14 dni, czy uznał
reklamację; brak takiego stanowiska = uznanie reklamacji
Obowiązki sprzedawcy
• potwierdzenie na piśmie postanowienia umowy
• zawsze: przy sprzedaży na raty, na przedpłaty, na zamówienie, według wzoru oraz za cenę powyżej 2 tys.
zł
• w pozostałych sytuacjach – na żądanie konsumenta (nawet na bazarze)
• potwierdzenie powinno zawierać oznaczenie
sprzedawcy, jego adres, datę sprzedaży nazwę i cenę towaru – warunek reklamacji
• poinformowanie o cenie towaru (cena za
opakowanie i cena za jednostkę miary)
Oznaczenie ceny
• towar w sprzedaży musi być zaopatrzony w cenę
• oprócz ogólnej ceny na informacji musi być
umieszczona również cena jednostkowa towaru,
czyli np.: za metr, litr itp.
• przy sprzedaży towaru luzem jest wymagane
podanie jedynie ceny jednostkowej
• ceny towarów i ich nazwy handlowe podaje się w sklepach na wywieszkach (etykietach, tabliczkach lub plakatach) przy towarach lub w ich pobliżu
Oznaczenie ceny
• napisy muszą być wyraźne i czytelne
• takie same zasady obowiązują towary
wystawiane w oknie wystawowym, w gablotach,
na zewnątrz lub wewnątrz sklepu
• cena podana w reklamie towaru musi być
uzupełniona o czas, w jaki obowiązuje
• w przypadku obniżki ceny obok nowej ceny musi być przekreślona cena wyjściowa wraz z
informacją o przyczynie jej zmiany i okresie, w jakim obowiązuje
Oznaczenie ceny
• w dużych samoobsługowych sklepach
dopuszczalne jest podawanie cen w postaci
kodów kresowych na towarach
• takie towary muszą być jednak opatrzone
dodatkowymi wywieszkami z kompletem
wymaganych informacji
• w sklepach do dyspozycji klientów powinny być czytniki, które umożliwiają sprawdzenie ceny
Obowiązki sprzedawcy
• udzielenie kupującemu jasnych, zrozumiałych i nie wprowadzających w błąd informacji,
wystarczających do pełnego korzystania ze
sprzedanego towaru
• umożliwienie w miejscu sprzedaży sprawdzenia towaru, jego jakości, kompletności,
funkcjonowania głównych mechanizmów i
podstawowych podzespołów
• wyjaśnienie postanowień umowy, np.: co oznacza zapis „sprzedaż w promocji Wiosna 2009”
Obowiązki sprzedawcy
• wydać kompletny towar wraz z dokumentacja,
wszystkim elementami i instrukcją obsługi (o ile towar tego rodzaju wymaga instrukcji); ustawa wprowadza obowiązkowa instrukcję w języku
polskim
• Sprzedawca odpowiada wobec kupującego
• jeśli towar jest niezgodny z umową
• a niezgodność ta istniała w chwili wydania rzeczy
Obowiązki sprzedawcy
• Sprzedawca nie odpowiada za niezgodność towaru z umową, gdy:
• kupujący o tej niezgodności wiedział lub
• oceniając rozsądnie, powinien był wiedzieć
• to samo odnosi się do niezgodności, która
wynikła z przyczyny tkwiącej w materiale
dostarczonym przez kupującego
Zapewnienia zawarte w
reklamie
• Kiedy sprzedawca odpowiada za zapewnienia zawarte w reklamie?
• jeśli właściwości towaru nie są zgodne z zapewnieniami zawartymi w reklamie, towar jest niezgodny z umową
• warunkiem zaistnienia odpowiedzialności sprzedawcy jest w takim przypadku fakt, że do zawarcia i wykonania umowy doszło pod wpływem reklamy
• nie jest istotne, czy reklama pochodzi od samego sprzedawcy, czy producenta, czy dystrybutora
• sprzedawca jest profesjonalistą – bierze na siebie odpowiedzialność za zapewnienia poprzedników w łańcuchu dystrybucji towaru, a zapewnienia te powinny być mu znane
Zapewnienia zawarte w
reklamie
• Kiedy sprzedawca nie odpowiada za
zapewnienia zawarte w reklamie?
• nie znał i nie mógł znać treści zapewnień reklamowych
• konsument nie kierował się reklamą w chwili zakupu i nie miała ona wpływu na jego decyzję, ponieważ zapewnienia, które zostały złożone w reklamie dotyczyły nieistotnych cech, nie wpływających na walory użytkowe
• treść zapewnień została sprostowana przed zawarciem umowy
• ciężar dowodu spoczywa na sprzedawcy
• jeśli nie udowodni, że którakolwiek z okoliczności wyłączających miały miejsce, to jest odpowiedzialny
Szczególne warunki sprzedaży
• na raty
• na przedpłaty
• na zamówienie
• według wzoru
• na próbę
• oraz sprzedaż za cenę powyżej dwóch tysięcy złotych
Szczególne warunki sprzedaży
• sprzedawca jest obowiązany potwierdzić na piśmie wszystkie istotne postanowienia zawartej umowy
• w pozostałych przypadkach, na żądanie
kupującego, sprzedawca wydaje pisemne
potwierdzenie zawarcia umowy, zawierające
oznaczenie sprzedawcy z jego adresem, datę
sprzedaży oraz określenie towaru
konsumpcyjnego, jego ilość i cenę
Zakupy w Internecie
• Klient musi sprawdzić nazwę i adres sprzedawcy (fizyczny a nie wirtualny)
• Sklep nie może żądać zapłaty przed otrzymanie towaru czy wykonaniem usługi
• Konieczność przeczytania regulaminu sklepu, warunków zakupu i dostawy
„Wchodząc na stronę ......., akceptujesz warunki jej użytkowania”
Zakupy w Internecie
• Prawa e-konsumenta nie dotyczą:
• inwestycji kapitałowych
• ubezpieczeń
• czynności bankowych
• sprzedaży z licytacji
• sprzedaży nieruchomości (z wyjątkiem najmu)
• Możliwość zrezygnowania z zakupu w ciągu 10 dni, bez podania przyczyny i bez ponoszenia
dodatkowych kosztów, ale nie można korzystać z tego produktu (tylko wypróbować)
Zakupy w Internecie
• Prawo obliguje właściciela sklepu do
powiadomienia konsumenta o takiej możliwości
• Termin 10-dniowy liczy się od dnia dostarczenia produktu, a w przypadku usługi od dnia zawarcia umowy
• Jeśli ta informacje nie została podana na stronie internetowej klient może zrezygnować z zakupu do 3 miesięcy
• Nikt nie może żądać zapłaty za wycofanie się z umowy
Zakupy w Internecie
Nie przysługuje 10-dniowe prawo odstąpienia:
• Umowa o okresowe dostarczanie artykułów
spożywczych
• Umowa w ściśle oznaczonym okresie usługi
dotyczącej zakwaterowania, transportu, rozrywek i gastronomii
• Usługa rozpoczęta za zgoda klienta przed upływem 10 dni
• Zakup kaset video, płyt CD, programów
komputerowych, jeśli klient otworzył opakowanie
Zakupy w Internecie
Nie przysługuje 10-dniowe prawo odstąpienia:
• Gdy towar lub usługa zastała wykonana na
zamówienie klienta
• Przy produktach ulegających szybkiemu zepsuciu
• Zrezygnować z prenumeraty prasy
• Zrezygnować z usług w zakresie gier losowych i zakładów wzajemnych
Gwarancja
• udzielenie kupującemu gwarancji następuje bez odrębnej opłaty przez oświadczenie gwaranta,
zamieszczone w dokumencie gwarancyjnym lub
reklamie, odnoszących się do towaru
• określa ono obowiązki gwaranta i uprawnienia kupującego w przypadku, gdy właściwość
sprzedanego towaru nie odpowiada właściwości
wskazanej w tym oświadczeniu
• nie uważa się za gwarancję oświadczenia, które nie kształtuje obowiązków gwaranta
Gwarancja
• sprzedawca udzielający gwarancji wydaje
kupującemu wraz z towarem dokument
gwarancyjny
• sprzedawca powinien także sprawdzić zgodność znajdujących się na towarze oznaczeń z danymi zawartymi w dokumencie gwarancyjnym oraz stan plomb i innych umieszczonych na towarze
zabezpieczeń
Gwarancja
Dokument gwarancyjny powinien zawierać:
• podstawowe dane potrzebne do dochodzenia
roszczeń z gwarancji
• nazwę i adres gwaranta lub jego przedstawiciela w Polsce
• czas trwania i terytorialny zasięg ochrony
gwarancyjnej
• stwierdzenie, że gwarancja na sprzedany towar nie wyłącza, nie ogranicza ani nie zawiesza uprawnień kupującego wynikających z niezgodności towaru z umową
Karta gwarancyjna
• karta gwarancyjna jest ważna tylko z fakturą VAT
lub innym dokumentem zakupu
• często w karcie gwarancyjnej jest zapis o ważności wraz z pieczątką sklepu
• karta musi być podbita do 7 dni od dnia zakupy produktu
• nie należy wychodzić ze sklepu bez podbitej karty gwarancyjnej – konsument ma do tego prawo
Karta gwarancyjna
• gwarancja na sprzedany towar konsumpcyjny nie wyłącza i nie ogranicza uprawnień kupującego
wynikających z niezgodności towaru z umową
• skorzystanie z gwarancji komercyjne czy z
odpowiedzialności sprzedawcy z powodu
niezgodności z umową należą do kupującego
Kiedy zapewnienie jest
gwarancją?
• gwarancja powinna zawierać konkretne obowiązki gwaranta i odpowiadające im uprawnienia
kupującego
• jeśli gwarantem jest sprzedawca powinien wydać pisemną gwarancję
• ustawa nie nakłada takiego obowiązku na
producenta lub hurtownika
• forma - w języku polskim, jasnym, zrozumiałym, nie wprowadzającym w błąd, nazwa i adres
gwaranta, czas trwania
• nie ma minimalnego i maksymalnego czasu
trwania gwarancji
Obowiązki konsumenta
• konsument musi być aktywny i świadomy swych praw
• wybierając towar składający się z większej ilości części (np. RTV) klient ma obowiązek domagać się wydania przez sprzedawcę wszystkich części i
instrukcji w języku polskim
• w miejscu sprzedaży mamy obowiązek
sprawdzenia – czy towar spełnia oczekiwane przez klienta warunki techniczno-organizacyjne co do jego jakości, kompletności oraz funkcjonowania głównych mechanizmów i podzespołów
Uprawnienia w ustawie
• nie można wyłączyć
• nie można ograniczyć w drodze umowy zawartej przed zawiadomieniem sprzedawcy o niezgodności towaru z umową
• nie można tego dokonać przez oświadczenie
kupującego, że wie o wszelkich niezgodnościach towaru z umową lub przez wybór prawa obcego
Ustawa (2)
• Ustawa z dnia 23 sierpnia 2007 r. o
przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom
rynkowym
• Dz. U Nr 171, poz. 1206
Nieuczciwe praktyki rynkowe
• Nieuczciwą praktyką rynkową jest stosowana
przez przedsiębiorców w stosunkach z
konsumentami praktyka sprzeczna z dobrymi
obyczajami, która w istotny sposób
zniekształca lub może zniekształcić zachowanie rynkowe przeciętnego konsumenta
przed zawarciem umowy dotyczącej produktu, w
trakcie jej zawierania lub po jej zawarciu
Rodzaje nieuczciwych praktyk
• praktyka rynkowa wprowadzająca w błąd
(działanie i zaniechanie)
• agresywna praktyka rynkową
• stosowanie sprzecznego z prawem kodeksu
dobrych praktyk
• prowadzenie działalności w formie systemu konsorcyjnego lub organizowanie grupy w systemie konsorcyjnym
Rodzaje nieuczciwych praktyk
W każdych okolicznościach są:
• podawanie przez przedsiębiorcę informacji, że zobowiązał się on do przestrzegania kodeksu dobrych praktyk, jeżeli jest to niezgodne z prawdą
• posługiwanie się certyfikatem, znakiem
jakości lub równorzędnym oznaczeniem, nie mając do tego uprawnienia
• twierdzenie, że kodeks dobrych praktyk został
zatwierdzony przez organ publiczny lub inny organ, jeżeli jest to niezgodne z prawdą
Rodzaje nieuczciwych praktyk
• twierdzenie, że przedsiębiorca uzyskał
stosowne uprawnienie od organu publicznego lub podmiotu prywatnego albo że praktyki
rynkowe lub produkt zostały zatwierdzone lub
zaaprobowane przez ten organ lub podmiot
• reklama przynęta, która polega na propozycji nabycia produktu po określonej cenie, jeżeli przedsiębiorca nie będzie w stanie dostarczyć lub zamówić u innego przedsiębiorcy dostawy tych
lub równorzędnych produktów po takiej cenie,
przez taki okres i w takich ilościach;
Rodzaje nieuczciwych praktyk
• reklama przynęta, która polega na propozycji nabycia produktu po określonej cenie, a
następnie odmowie pokazania konsumentom reklamowanego produktu lub odmowie
przyjęcia zamówień lub dostarczenia go w racjonalnym terminie lub demonstrowaniu
wadliwej próbki produktu, z zamiarem
promowania innego produktu
• twierdzenie, że produkt będzie dostępny jedynie przez bardzo ograniczony czas lub że będzie dostępny na określonych warunkach przez bardzo ograniczony czas, w celu nakłonienia
konsumenta do podjęcia natychmiastowej
decyzji
Rodzaje nieuczciwych praktyk
• zobowiązanie się do zapewnienia usług
serwisowych konsumentom, z którymi
przedsiębiorca przed zawarciem umowy
komunikował się w języku niebędącym językiem
urzędowym państwa członkowskiego, na którego
terytorium przedsiębiorca ma swoją siedzibę, a następnie udostępnienie takich usług jedynie w innym języku
• twierdzenie lub wywoływanie wrażenia, że sprzedaż produktu jest zgodna z prawem
• prezentowanie uprawnień przysługujących
konsumentom z mocy prawa, jako cechy wyróżniającej ofertę przedsiębiorcy
Rodzaje nieuczciwych praktyk
• kryptoreklama, która polega na
wykorzystywaniu treści publicystycznych w
środkach masowego przekazu w celu promocji
produktu w sytuacji, gdy przedsiębiorca zapłacił
za tę promocję, a nie wynika to wyraźnie z jej treści
• przedstawianie nierzetelnych informacji
dotyczących rodzaju i stopnia ryzyka, na jakie będzie narażone bezpieczeństwo osobiste
konsumenta lub jego rodziny, w przypadku gdy
nie nabędzie produktu;
• twierdzenie, że przedsiębiorca wkrótce zakończy działalność lub zmieni miejsce jej wykonywania
Rodzaje nieuczciwych praktyk
• reklamowanie produktu podobnego do
produktu innego przedsiębiorcy w sposób celowo sugerujący konsumentowi, że produkt ten został wykonany przez tego samego
przedsiębiorcę
• zakładanie, prowadzenie lub propagowanie
systemów promocyjnych typu piramida, w ramach których konsument wykonuje
świadczenie w zamian za możliwość otrzymania
korzyści materialnych, które są uzależnione
przede wszystkim od wprowadzenia innych
konsumentów do systemu
Rodzaje nieuczciwych praktyk
• twierdzenie, że nabycie produktu jest w stanie zwiększyć szansę na wygraną w grach
losowych
• twierdzenie, że produkt jest w stanie leczyć choroby
• przekazywanie nierzetelnych informacji
dotyczących warunków rynkowych lub
dostępności produktu, z zamiarem nakłonienia konsumenta do zakupu produktu na warunkach
mniej korzystnych niż warunki rynkowe
• twierdzenie, że organizowany jest konkurs lub promocja z nagrodami, a następnie
nieprzyznanie opisanych nagród
Rodzaje nieuczciwych praktyk
• prezentowanie produktu jako "gratis",
"darmowy", "bezpłatny" lub w podobny sposób, jeżeli konsument musi uiścić jakąkolwiek należność, z wyjątkiem bezpośrednich kosztów
związanych z odbiorem lub dostarczeniem
produktu
• umieszczanie w materiałach marketingowych
faktury lub podobnego dokumentu,
sugerującego obowiązek zapłaty, który
wywołuje u konsumenta wrażenie, że już
zamówił reklamowany produkt, mimo że tego nie zrobił;
Rodzaje nieuczciwych praktyk
• twierdzenie lub stwarzanie wrażenia, że
sprzedawca nie działa w celu związanym z
jego działalnością gospodarczą lub
zawodową, lub podawanie się za konsumenta
jeżeli jest to niezgodne z prawdą
• wywoływanie u konsumenta wrażenia, że usługi serwisowe dotyczące danego produktu są dostępne w państwie członkowskim innym niż
państwo członkowskie, w którym produkt ten
został sprzedany, jeżeli jest to niezgodne z
prawdą
Ustawa (3)
• Ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. wprowadziła zmiany w przepisach Prawa upadłościowego i
naprawczego wprowadzając tzw. upadłość
konsumencką
• Dz. U. Nr 234 poz. 1572
Upadłość konsumencka
• Możliwe jest ogłoszenie upadłości w stosunku do osoby fizycznej nie prowadzącej działalności
gospodarczej, której niewypłacalność powstała wskutek wyjątkowych i niezależnych od nich okoliczności
• Wniosek o ogłoszenie upadłości może zgłosić tylko dłużnik
• Wniosek składa się w sądzie, a sąd powołuje
sędziego-komisarza
Sąd oddala wniosek
• niewypłacalność dłużnika nie powstała wskutek wyjątkowych i niezależnych od niego
okoliczności, w szczególności:
• gdy dłużnik zaciągnął zobowiązanie będąc
niewypłacalnym
• do rozwiązania stosunku pracy dłużnika doszło z przyczyn leżących po stronie pracownika lub za jego zgodą
• w stosunku do dłużnika w okresie 10 lat przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości:
• prowadzono postępowanie upadłościowe lub inne postępowanie, w którym umorzono całość lub część jego zobowiązań albo w którym zawarto układ
Sąd oddala wniosek
• prowadzono postępowanie upadłościowe, w którym nie zaspokojono wszystkich wierzycieli, a dłużnik po zakończeniu lub umorzeniu postępowania zobowiązań swych nie wykonał
• prowadzono postępowanie upadłościowe według przepisów tytułu niniejszego, jeżeli postępowanie to zostało umorzone z innych przyczyn niż na wniosek wszystkich wierzycieli
• czynność prawna dłużnika została prawomocnie uznana za dokonaną z pokrzywdzeniem wierzycieli
Postępowanie
• Sędzia-komisarz ustala masę upadłościową, z której będą realizowane spłaty wierzycieli
• Jeżeli w skład masy upadłości wchodzi lokal mieszkalny albo dom jednorodzinny, w którym
zamieszkuje upadły, z sumy uzyskanej z jego
sprzedaży wydziela się upadłemu kwotę
odpowiadającą przeciętnemu czynszowi najmu
lokalu mieszkalnego za okres 12 miesięcy
• Kwotę na wniosek syndyka, określa sędzia-
komisarz, biorąc pod uwagę potrzeby
mieszkaniowe upadłego, w tym liczbę osób
pozostających z upadłym we wspólnym
gospodarstwie domowym
Postępowanie
• Po sporządzeniu ostatecznego planu podziału, nie wcześniej jednak niż po opuszczeniu przez
upadłego domu jednorodzinnego lub lokalu
mieszkalnego, sąd wydaje postanowienie o
ustaleniu planu spłaty wierzycieli upadłego,
określającego:
• w jakim zakresie i w jakim czasie, nie dłuższym niż 5
lat, upadły jest obowiązany spłacać należności niezaspokojone na podstawie planu podziału
• jaka część zobowiązań upadłego, po wykonaniu planu spłaty wierzycieli, zostanie umorzona
• W planie spłaty wierzycieli uwzględnia się
wszystkie zobowiązania upadłego powstałe do
dnia jego ustalenia
Spłaty wierzycieli
• W okresie wykonywania planu spłaty wierzycieli upadły nie może dokonywać czynności prawnych
przekraczających granice zwykłego zarządu
• W okresie wykonywania planu spłaty wierzycieli upadły może zaciągać zobowiązania niezbędne
dla utrzymania swojego i osób, w stosunku do
których ciąży na nim ustawowy obowiązek
dostarczania środków utrzymania, z wyjątkiem:
• zakupów na raty
• zakupów z odroczoną płatnością
Sprawozdanie
• Upadły jest obowiązany składać sądowi
corocznie, do końca kwietnia, sprawozdanie z
wykonania planu spłaty wierzycieli za poprzedni rok kalendarzowy, w którym wykazuje:
• osiągnięte przychody
• spłacone kwoty
• nabyte składniki majątkowe o wartości przekraczającej dwukrotność minimalnego wynagrodzenia za pracę określonego w odrębnych przepisach
• kopię rocznego zeznania podatkowego
Przedłużenie
• Jeżeli upadły z powodu przemijającej przeszkody nie może wywiązać się z obowiązków określonych w planie spłaty wierzycieli, sąd na jego wniosek, po wysłuchaniu wierzycieli, może zmienić plan spłaty wierzycieli w ten sposób, że przedłuży termin spłaty lub zmieni wysokość
poszczególnych płatności
• Łączny okres, o który można przedłużyć termin spłaty wierzytelności, nie może przekroczyć 2 lat
Zmiany
• W razie istotnej poprawy sytuacji majątkowej upadłego w okresie wykonywania planu spłaty,
wynikającej z innych przyczyn niż zwiększenie się wynagrodzenia za pracę lub dochodów
uzyskiwanych z osobiście wykonywanej przez
upadłego działalności zarobkowej, każdy z
wierzycieli może wystąpić z wnioskiem o zmianę planu spłaty przez podwyższenie kwot
przypadających wierzycielom
• O zmianie planu spłaty wierzycieli orzeka sąd po przeprowadzeniu rozprawy, o której zawiadamia się upadłego i wierzycieli objętych planem spłaty
Niewykonanie
• W razie niewykonywania przez upadłego
obowiązków ustalonych w planie spłaty sąd na
wniosek wierzyciela, po przeprowadzeniu
rozprawy, o której zawiadamia się upadłego i
wierzycieli objętych planem spłaty, uchyla plan spłaty wierzycieli oraz umarza postępowanie
upadłościowe
• Na postanowienie sądu przysługuje zażalenie
Zakończenie
• Po wykonaniu przez upadłego obowiązków
określonych w planie spłaty sąd wydaje
postanowienie o umorzeniu niezaspokojonych
zobowiązań upadłego objętych planem spłaty
oraz o zakończeniu postępowania
upadłościowego
• Umorzenie zobowiązań nie dotyczy zobowiązań upadłego:
• obejmujących świadczenia okresowe, których tytuł
prawny nie wygasł
• powstałych po ogłoszeniu upadłości