Skala postaw religijnych (SR)

W. Prężyny

SR – przeznaczona jest do pomiaru intensywności postawy religijnej 1. Określenie treści przedmiotu postawy:

• definicja postawy względnie trwałe ustosunkowanie się, które wyraża się w gotowości podmiotu do pozytywnych, bądź negatywnych reakcji (intelektualnych, emocjonalnych i behawioralnych) wobec określonego przedmiotu;

• postawa religijna postawa, której przedmiot ma charakter religijny;

• przedmiotem postawy religijnej (w SR) jest Bóg – cała rzeczywistość oznaczona pojęciem nadprzyrodzoności (w ujęciu religi chrześcijańskiej: Stwórca Świata, cel ostateczny człowieka itp.)

1

2. Dobór odpowiednich twierdzeń:

• badania sondażowe wśród 70 studentów (Co sądzą ludzie o religi ?)

• kontakt indywidualny

• analiza kwestionariuszy, ankiet, czasopism

• wstępna selekcja usuwano twierdzenia: nie związane treściowo z przyjętym przedmiotem postawy, dotyczące faktów, zawierające kilka myśli, dwuznaczne, zbyt długie

• określenie mocy dyskryminacyjnej twierdzeń (sędziowie):

eliminacja sędziów „nieporządnych” (którzy przyporządkowali ponad 30% twierdzeń do jednego punktu kontinuum)

obliczenie % sędziów przyporządkowujących twierdzenia do

konkretnego punktu

2

• wyodrębnienie twierdzeń o wysokiej mocy dyskryminacyjnej:

określenie twierdzeń, które przynajmniej 2/3 sędziów umieściło w skrajnych przedziałach skali (1-3 lub 9-11);

„ważenie twierdzeń” (uwzględnienie różnic mocy dyskryminacyjnej twierdzeń):

(11 lub 1) x 1

(10 lub 2) x 0,5

(9 lub 3) x 0,25

„klucz solidności” – twierdzenia zdublowane (5 par) (twierdzenia identyczne pod względem treści a o nieznacznie zmienionym stylu, bądź jedno z nich twierdzące a drugie przeczące)

3. Stworzenie kontinuum skali pozwalającego na pomiar intensywności postawy religijnej zgodnie z metodą Likerta:

zdecydowanie się zgadzam 7

zgadzam się 6

raczej się zgadzam 5

nie mogę się zdecydować 4

raczej się nie zgadzam 3

nie zgadzam się 2

zdecydowanie się nie zgadzam 1

* Liczba przyporządkowana odpowiedzi stanowi ilościowy wskaźnik intensywności, z jaką badany aprobuje lub odrzuca dane twierdzenie.

Ogólny wynik pomiaru = średnia wartość odpowiedzi dla wszystkich twierdzeń skali.

3

4. Rzetelność i trafność:

• rzetelność powtórne badanie tej samej grupy osób po upływie 7 dni

• trafność:

kryteria wewnętrzne – odpowiedni dobór twierdzeń

kryteria zewnętrzne:

− praktyki religijne (modlitwa, uczestnictwo we mszy św.

i sakramentach, częstotliwość i motywacja praktyk

religijnych oraz ich znaczenie dla badanej osoby),

Pozycje w skali postaw typu Likerta i Thurstone’a

Krzywa charakterystyki operacyjnej pozycji (bodźca) –

wiąże

prawdopodobieństwo udzielenia na nią odpowiedzi zgodnej z kluczem (akceptującej) przez osobę badaną z miejscem jakie ta osoba zajmuje na continuum postawy.

klasa pozycji monotonicznych –

klasa pozycji niemonotonicznych –

prawdopodobieństwo wystąpienia

do pewnego punktu

odpowiedzi zgodnej z kluczem

prawdopodobieństwo wystąpienia

wzrasta (lub jest stałe w

odpowiedzi zgodnej z kluczem

określonym przedziale) wraz ze

wzrasta wraz ze wzrostem

wzrostem natężenia postawy (Skala

natężenia postawy, ale począwszy

postaw Likerta)

od tego punktu następuje spadek

prawdopodobieństwa wystąpienia

odpowiedzi zgodnej z kluczem

mimo, że następuje dalszy wzrost

natężenia postawy (Skala postaw

Thurstone’a)

4