Oleinowy, E
Kwasy tłuszczowe nasycone – działanie
silne działanie hipercholesterolemiczne -
ATEROGENNE? - duża ich ilość łącznie z innymi czynnikami miażdżycotwórczymi –
przyspieszanie rozwoju zmian miażdżycowych w naczyniach tętniczych.
PROAGREGACYJNE – powodują skupianie się – tworzenie agregatów
KANCEROGENNE (nowotwór okrężnicy, gruczołu piersiowego i prostaty)
WNKT – funkcja
składniki budulcowe komórek
prawidłowy transport lipidów we krwi; działanie hipocholesterolemiczne – obniżenie zawartości cholesterolu w surowicy/osoczu krwi
zdolność hamowania procesu agregacji płytek krwi, w związku z czym zapobiegają powstawaniu zakrzepów naczyniowych (działanie antyagregacyjne);
zapobieganie nadciśnieniu tętniczemu krwi (hipotensyjne),
zwiększanie przepływu krwi przez naczynia wieńcowe serca i tym samym zwiększanie siły skurczu mięśnia sercowego
wpływ na cykl metaboliczny komóre3k
zapewnienie optymalnego rozwoju mózgu (produkcja neurotransmiterów)
udział w syntezie hormonów tkankowych przeciwdziałających powstawaniu ChUK
(prostaglandyn, prostacyklin, leukotrenów)
IZOMERY TRANS nienasyconych kwasów tłuszczowych
produkty częściowego uwodornienia tłuszczów roślinnych (utwardzanie olejów roślinnych) zawartość TransFatAcid w żywności od 1-30% kwasów tłuszczowych
spożycie TFA w europie 1,2-6,7 g dziennie (0,5-2,1% energii)
spożycie TFA w Polsce 2,8-6,9g (ok. 2%)
ilość spożywanych TFA nie powinna przekraczać 1% energii, co stanowi ok. 2g TFA Zmiana właściwości chemicznych kwasów
- utrata właściwości biologicznej
- wyłącznie źródło energii
1. wzrost ryzyka wystąpienia miażdżyco wzrost stężenia cholesterolu całkowitego, wzrost stężenia frakcji LDL i obniżenie stężenia frakcji HDL
2. osłabienie odpowiedzi immunologicznej
gdzie są:
- twarde margaryny
-tłuszcze piekarnicze (wyroby ciastkarskie i garmażeryjne)
- tłuszcze smażalnicze (produkty fast-food)
- produkty smażone na wielokrotnie podgrzewanym tłuszczu (frytki, pączki, itp.)
- dania typu „instant”
- koncentraty spożywcze
- chipsy, krakersy, herbatniki, ciastka nadziewane masą tłuszczową
- majonezy
- śmietanki w proszku
Uwaga! Naturalne a sztuczne izomery transfer
Naturalne (produkty mleczarskie i mięsne, np. kwas wakcenowy lubCLA (skoniungowany kwas linolowy) wykazują działanie prozdrowotne; immunostymulujące, antyoksydacyjne, przeciwmiażdżycowe i antynowotworowe
Sztuczne: wzrost ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego i niektórych typów nowotworów
TRAWIENIE I WCHŁANIANIE TŁUSZCZÓW
Emulgowanie tłuszczów pokarmowych przez kwasy żółciowe, sole żółciowe i fosfolipidy (emulsja) MICELE transportujące długołańcuchowe kwasy tłuszczowe (glicerol i krótsze kwasy tłuszczowe wchłaniają się do krążenia wrotnego bez pośrednictwa miceli)
Liipaza trzustkowa – triacyloglicerole rozkładane wewnątrz miceli na WKT i monoacyloglicerole.
Wchłanianie
Tłuszcze – rola w organizmie
- są skoncentrowanym źródłem energii dla tkanek i narządów;
- umożliwiają gromadzenie energii będąc główną formą jej zapasu
ułatwia
PRAKTYCZNE ZALECENIA DOTYCZĄCE SPOŻYWANIA TŁUSZCZÓW
spożywanie produktów o obniżonej zawartości tłuszczu (niskotłuszczowe) tłuszcze roślinne (oleje, oliwki, migdały, avocado, nasiona dyni, orzech włoskie) powinny w diecie przeważają nad tłuszczami zwierzęcymi
konsumpcja ryb, zwłaszcza morskich (1-2 w tygodniu)
odpowiednie techniki kulinarne : gotowanie na parze, pieczenie na rożnie, grillowanie, duszenie tłuszcze o wysokiej wartości biologicznej masło oliwa, olej słonecznikowy, sojowy) należy spożywać w postaci surowej jako dodatek do sałatek
do smażenia najlepiej nadaja się tłuszcze o niskiej wartości biologicznej (olej rzepakowy niskoerukowy) lub też olej z oliwek
ograniczyć do minimum (1%, 2g) podaż kwasów tłuszczowych „trans” -sztucznych