Farmakoterapia psychoz schizofrenicznych i ich leczenie
OBJAWY SCHIZOFRENII:
Zasady leczenia schizofrenii:
Wszechstronne - zorientowane na objawy wytwórcze, negatywne, lęk/depresję, agresję, deficytami
funkcji poznawczych
Wytrwałe
Indywidualizowane
Obecne formy leczenia:
SÄ… syndromolityczne, nie leczÄ… przyczyny choroby!!!!
Są skuteczne głównie wobec objawów wytwórczych choroby, w mniejszym stopniu
negatywnych i wobec zaburzonych funkcji poznawczych
PodstawÄ… farmakoterapii schizofrenii sÄ… leki przeciwpsychotyczne (inaczej: neuroleptyki).
Leki neuroleptyczne charakteryzują się występowaniem licznych objawów ubocznych, zatem
ich zastosowanie jest ``mniejszym złem`` dla chorego, niż pozostawienie pacjenta bez leczenia
farmakologicznego
Do leku neuroleptycznego można dołączyć lek przeciwlękowy lub normotymiczny- stabilizujący
nastrój
Względnie przeciwwskazane są leki przeiwdepresyje (zwłaszcza trójpierścieniowe), które
mogą nasilać objawy poztywne.
Leki uzupełniające- normotymiczne (lit, kwas walproinowy, lamotrygina).
Leki przeciwlękowe- benzodiazepiny
Fazy leczenia neuroleptykami:
Leczenie ostrego epizodu psychotycznego z bogatymi objawami pozytywnymi (wytwórczymi)
Leczenie podtrzymujÄ…ce stabilnej fazy choroby
Leczenie ``zejścia`` schizofrenii z nasilonymi objawami pozytywnymi
Podział neuroleptyków:
A) podział chemiczny
B) podział na generacje: neuroleptyki pierwszej generacji (stare, klasyczne) i neuroleptyki drugiej
generacji (atypowe)
Mechanizm działania przeciwpsychotycznego neuroleptyków:
Mechanizm działania:
Blokują niewybiórczo we wszystkich szlakach receptory D2 dopaminergiczne- stąd
wygaszajÄ…c objawy pozytywne nasilajÄ… objawy negatywne!!!
Neuroleptyki I generacji:
Haloperidol
Chlorpromazyna-alifatyczne pochodne fenotiazyny
Lewopromazyna
Perazyna
Tiorydazyna- pochodne piperydynowe fenotiazyny
Perfenazyna- pocjodne piperazynowe fenoztiazyny
Flufenazyna
Tryfluoroperazyna
Chlorprotyksen- pochodne tioksantenu
Flupentyksol
Zuklopentyksol
Działanie uboczne:
NasilajÄ… objawy negatywne
Wywołują dysfunkcje układu pozapiramidowego: akatyzję, dysytonię, parkinsonizm polekowy,
póz
ne dyskinezy (zwiÄ…zane z blokawnem D2 na szlaku nigrostrialnym)
Wywołują senność (blokada H2) albo pobudzenie
Obniżają próg drgawkowy
Wywołują tachykardię, spadek ciśnienia
Przyrost masy ciała, zaburzenia lipidowe, cukrzyce typu II
Åšlinotok
Zaburzenia akomodacji i widzenia
Mlekotok i zburzenia wzwodu u mężczyzn (hiperprolektynemia receptor D2)
Neuroleptyki atypowe II generacji:
Nie wywołują objawów pozapiramidowych
Nie wpływają na objawy negatywne a nawet poprawiają funkcjonowanie
poznawcze chorych
Są antagonistami receptorów D2 i 5HT2
Nie wywołują nasilonych objawów pozapiramidowych
Nie wpływają lub poprawiają funkcje poznawcze
Neuroleptyki II generacji:
Klozapina
Sulpiryd
Amisulpryd
Rysperydon
Olanzapina
Kwetiapina
Zyprazydon
Aripiprazol
Dlaczego sÄ… skuteczne?
II generacja neuroleptyków wykazuje większe powinowactwo do szlaku mezolimbicznego, niż
mezokortykalnego i nigrostrialnego - stąd nie wywołują objawów negatywnych, nie dają
objawów pozapiramidowych.
Blokada receptorów 5HT-2 uwalnia dopaminę w szlaku mezokortykalnym, przez co
zmniejszają się deficyty czołowo- skroniowe typowe dla schziofreni!!
Neuroleptyki atypowe wykazujÄ… niskie powinowactwo do receptora D2. SÄ… na tyle silne, aby
powodować działanie przeciwpsychotyczne, ale na tyle słabe, aby nie wywoływać objawów
pozapiramidowych.
Objawy uboczne po lekach neuroleptycznych  podsumowanie:
Objawy pozapiramidowe
Ë% Akatyzja- 5-17 %
Ë% Dystonia 2-5- 25-40 %
Ë% Parkinsonizm polekowy 15 % pacjentów
Ë% Póz
ne dyskinezy
OBJAWY POZAPIRAMIDOWE WYSTEPUJA PO ZASTOSOWANIU NEUROLEPTYKÓW i
GENERACJI I RIPERIDONU W DUZYCH DAWKACH
Nadwaga i otyłość
Nietolerancja glukozy i cukrzyca typu II
Hipercholesterolemia
Hipertriglicerydemia
Hiperprolaktynemia
Zespół wydłużonego Qtc
Póz
ne dyskinezy - czynnik stygmatyzujÄ…cy pacjenta (G24.03) (czynniki ryzyka)
Podeszły wiek
Płeć żeńska
Zaburzenia nastroju
Organiczne uszkodzenie OUN
Wczesne objawy pozapiramidowe
Występowanie w rodzinie
Palenie tytoniu
Cukrzyca
Wydłużone Qtc
Dorośli
1-15 lat Dorosłe kobiety
mężczyz
ni
Prawidłowy
<440 ms < 430 ms < 450 ms
odstęp QTc
Graniczny
440-460 ms 430-450 ms 450-470 ms
odstęp QTc
Wydłużony
> 460 ms > 450 ms > 470 ms
odstęp QTc
Objawy hiperprolaktynemii:
Zaburzenia miesiÄ…czkowania
Mlekotok
Nasilenie póz
nych dyskinez
Zaburzenia wzwodu
Polidypsja
Zwiększone ryzyko raka sutka
Zespół metaboliczny:
Definicja zespołu metabolicznego według IDF
Zgodnie z wytycznymi IDF u osoby chorej na zespół metaboliczny należy stwierdzić:
1. Otyłość centralną (zdefiniowaną jako obwód w talii e" 94 cm u Europejczyków i e" 80 cm u Europejek
2. Oraz dwa z czterech następujących czynników
- zwiększone stężenie triglicerydów - powyżej 150 mg/dl (1,7 mmol/l) lub leczenie tego zaburzenia
-zmniejszenie stężenia cholesterolu frakcji HDL poniżej 40 mg/dl (1 mmol/l) u mężczyzn,
i poniżej 50 mg/dl (1,3 mmol/l) u kobiet lub leczenie tego zaburzenia
- podwyższone ciśnienie tętnicze  skurczowe e" 130 mmHg lub rozkurczowe e" 85 mmHg, lub leczenie
rozpoznanego wcześniej nadciśnienia tętniczego
- zwiększone stężenie glukozy na czczo e" 100 mg/dl (5,6 mmol/l) lub wcześniej rozpoznana cukrzyca
typu drugiego. Przy stężeniu glukozy na czczo e" 100 mg/dl (5,6 mmol/l) zaleca się test obciążeniowy
glukozÄ…
Wspomaganie leczenia autyzmu
Leki przeciwpadaczkowe- 30% chorych na autyzm cierpi na padaczkÄ™- karbamazepina,
okkarbazepina, kwas walproinowy, gabapentyna, topiramid, lamotrygin, tiagabina,
wigabatryna.
W razie napadu padaczkowego benzodiazepiny
Leki uspokajajÄ…ce w przypadku agresji- hydroksyzyna
Neuroleptyki o działaniu antyautystycznym i uspokajającym- risperidon, sulpiryd, percjazyna
(neuleptil), tiorydazyna (wycofana przez FDI)
Leki pobudzajÄ…ce - amfetamina, atomoksetyna (nizarejestrowane w Polsce)
FARMAKOLOGICZNE LECZENIE AUTYZMU DZIEICI
CEGO, W PRZECIWIEC
STWIE DO
SCHIZOFRENII, JEST LECZENIEM UZUPEA
NIAJ
CYM
BRAK KONTROLOWANYCH BADAN KLINICZNYCH NA TEMAT SKUTECZNOÅšCI
NEUROLEPTYKÓW W LECZENIU WSPOMAGAJ
CYM AUTYZMU