2
JeÅ»dÅ»´
samochodem
Cel zaj´ç
Zorganizowanie kampanii
reklamowej na temat bezpiecznego
wiedzieç powinno
zachowania si´ w samochodzie
Co dziecko wiedzieç powinno
(has"o, opowiadanie, plakat).
Znaç zasady bezpiecznego zachowania w samochodzie.
Ukazanie dzieciom moŻliwoĘci
wykorzystania bezpiecznych zabaw
Byç Ęwiadome, Å»e jako pasaÅ»er musi przestrzegaç
w samochodzie.
pisanych i niepisanych zasad bezpieczeł
stwa, poniewaÅ»
zaleŻy ono od wszystkich uczestników ruchu.
PodróŻ samochodem
innych pojazdów i byç poĘredniÄ…
Rady dotyczÄ…ce
Dziecko mi´dzy 3 a 12 rokiem Å»y- przyczynÄ… wypadku.
cia musi siedzieç w foteliku lub na
NaleÅ»y pomagaç kierowcy odbie-
bezpieczeł
stwa
siedzisku i mieç zapi´ty pas dla
rajÄ…c telefon lub czytajÄ…c za niego
wi´kszego bezpieczeÅ‚
stwa (patrz
map´, poniewaÅ» gdy robi to sam,
W d"uŻsze podróŻe dziecko po-
karta tematyczna Wsiadanie do sa-
nie moÅ»e skupiç si´ na prowadze-
winno zabieraç ze sobÄ… gry, ksiÄ…Å»ki
mochodu).
niu samochodu.
lub kasety, aby si´ nie nudzi"o.
Musi ono prawid"owo siedzieç na
W przypadku zatrzymania si´ na
Na tylnej pó"ce nie powinny le-
swoim miejscu i nie opieraç g"owy
pasie awaryjnym na autostradzie
Å»eç Å»adne przedmioty. MogÄ… one
w pobliŻu bocznej poduszki
nie naleÅ»y pozostawaç w samocho-
utrudniaç kierowcy widzenie oraz
powietrznej znajdujÄ…cej si´ przy
dzie, ale przejĘç za barier´ ochron-
stanowiç groÄ™ny  pocisk w razie
drzwiach.
nÄ….
zderzenia.
Nie naleÅ»y odwracaç uwagi kie-
Ma"e zwierz´ta naleÅ»y przewoziç
rowcy od prowadzenia samochodu.
w klatkach ustawionych na pod"o-
Zasady, których
Zabawa przyciskami do zamyka-
dze, a wi´ksze zapi´te, poniewaÅ»
nia drzwi jest bardzo niebezpieczna.
mogÄ… przeszkadzaç kierowcy i/lub
powinien
Wystawianie za okno g"owy czy
byç wyrzucone w razie zderzenia.
r´ki jest niebezpieczne, poniewaÅ»
przestrzegaç
NaleÅ»y sprawdziç, czy foteliki dla
moÅ»na zawadziç o wyprzedzajÄ…cy
dzieci sÄ… prawid"owo zainstalowane
nas pojazd, przedmiot stojÄ…cy na
kierowca
i przypi´te. MuszÄ… byç one dostoso-
drodze czy osoby znajdujÄ…ce si´ na
wane do wagi i wzrostu dziecka.
chodniku.
NaleŻy:
Upewniç si´, czy pasy, którymi
Wyrzucanie przedmiotów na ze-
ZapiÄ…ç pas i sprawdziç, czy
dziecko jest przypi´te w foteliku, sÄ…
wnÄ…trz moÅ»e zaskoczyç kierowców
wszyscy pasaŻerowie prawid"owo
dobrze dopasowane i zapi´te.
siedzÄ… i majÄ… zapi´te pasy. UÅ»ywa-
nie pasów zmniejsza co najmniej
o 45% ryzyko Ęmiertelnego wypad-
ku.
Wd"ug danych WHO (Âwiatowej Organizacji Zdrowia) na
Przestrzegaç ograniczeÅ‚
pr´dko-
ca"ym Ęwiecie, na drogach ginie 1 200 000 osób, a 50
Ęci. Zmniejszenie Ęredniej pr´dkoĘci
milionów zostaje rannych ("ącznie, bez podzia"u na kategorie
o jeden kilometr na godzin´, w ra-
wiekowe i rodzaj uŻytkowników dróg).* zie kolizji spowoduje spadek liczby
zabitych o 4%.
90% wypadków drogowych wynika z b"´dnego
Dostosowaç pr´dkoĘç do warun-
zachowania cz"owieka.**
ków ruchu. Przeci´tny czas reakcji
kierowcy wynosi 1,5 sekundy. Przy-
Pierwszy system pasów bezpieczeł
stwa dla pasaŻerów
k"ad: w mieĘcie, przy pr´dkoĘci 50
wymyĘli" w 1903 roku Francuz, Gustave Lebeau.
km/h, zanim nastÄ…pi hamowanie,
By"y to dwie szelki skrzyÅ»owane na piersiach. moÅ»na w tym czasie pokonaç odle-
g"oĘç równÄ… trzem d"ugoĘciom sa-
mochodu.
27
PRZEMIESZCZANIE SIó
?
ź%
Czy wiesz, Że
2
Nie jeÄ™dziç szybko nocÄ… ani w z"Ä… Nie krzyÅ»owaç rÄ…k na kierownicy Korzystaç z regulacji róŻnych ele-
pogod´, poniewaÅ» pole widzenia jest ani nie trzymaç za ĘrodkowÄ… cz´Ä˜ç mentów wyposaÅ»enia (kierownicy,
ograniczone. Na mokrej nawierzchni ko"a kierownicy, poniewaŻ zmniej- klimatyzacji, siedzeł
, zag"ówków,
droga hamowania zwi´ksza si´ dwu- sza to panowanie nad samochodem lusterka wstecznego). Podniesie to
krotnie. i moÅ»e byç niebezpieczne w razie komfort i zwi´kszy bezpieczeÅ‚
stwo
zderzenia i wype"nienia si´ podu- pasaÅ»erów.
Nie prowadziç samochodu po spo-
szek powietrznych.
Å»yciu alkoholu. Pogarsza on widzenie Upewniç si´, czy samochód jest
i spowalnia reakcje. W Polsce w dobrym stanie, a kierowca wyru-
ok. 10% wypadków Ęmiertelnych sza w drog´ wypocz´ty.
z winy kierowców spowodowane
by"o alkoholem.
åwiczenie 3
Materia"y: duŻy karton, 4 kawa"ki papieru Ęciernego o d"u-
goĘci 5 cm, 4 kawa"ki teflonu (moÅ»na go kupiç w sklepach
specjalistycznych lub w hipermarketach) lub 4 kawa"ki lodu.
Nauczyciel wk"ada coĘ ci´Å»kiego do kartonu. UczeÅ‚
próbu-
åwiczenie 1
je go przesunÄ…ç. Nast´pnie nauczyciel umieszcza kawa"ki te-
Uczniowie, z pomocÄ… nauczyciela, opra-
flonu lub lodu pod czterema rogami kartonu. Uczeł
ponownie
cowujÄ… kampani´ reklamowÄ… na temat
próbuje go przesunÄ…ç. Nauczyciel zamienia teflon lub lód na
bezpieczeł
stwa w samochodzie. W ma"ych
papier Ęcierny, chropowatą stroną do pod"ogi. Uczeł
próbuje
grupach wykonują plakat, na którym
przesunÄ…ç karton. Pozostali uczniowie obserwujÄ… i wyciÄ…gajÄ…
umieszczajÄ… swoje has"o i rysunek do niego.
wnioski. PrzyczepnoĘç zaleÅ»y od rodzaju dwóch stykajÄ…cych
MogÄ… stosowaç dowolne techniki si´ powierzchni. Przesuwanie po teflonie jest "atwiejsze niÅ» po
(o"ówek, pisaki, wycinanki etc.).
papierze Ęciernym.
Wynik doĘwiadczenia naleÅ»y odnieĘç do bezpieczeÅ‚
stwa na
drodze (przyczepnoĘç na mokrej lub oblodzonej nawierzchni
åwiczenie 2
porównaç z przyczepnoĘciÄ… na nawierzchni suchej, posypanej
Zadaniem uczniów jest dokoł
czenie na-
piaskiem, zaĘnieÅ»onej itd.). åwiczenie ma doprowadziç do
st´pujÄ…cego wypracowania:  Mam na imi´
stwierdzenia, Że konieczne jest dostosowanie sposobu prowa-
Ania i mam 11 lat. Co roku jeÅ»dÅ»´ do babci
dzenia samochodu i pr´dkoĘci jazdy do warunków pogodo-
z rodzicami i Paw"em, moim m"odszym bra-
wych.
tem, który ma 8 lat. Wszystko by"o w porząd-
ku do chwili, kiedy Pawe" odpiÄ…" pas. ...
åwiczenie 4
PoczÄ…tek tego opowiadania pozwala dzie-
ciom wyobraziç sobie róŻne niebezpieczne
Nauczyciel prosi uczniów o wyliczenie wszystkich zabaw,
sytuacje, niekoniecznie prowadzÄ…ce do dra-
w jakie moÅ»na si´ bawiç w czasie d"ugiej podróŻy samocho-
matycznego zakoł
czenia.
dem, a które nie przeszkadzają kierowcy. Zapisuje je na tabli-
cy w dwóch kolumnach: zabawy dla jednej osoby, dla kilku
Odczytaç w klasie jedno lub kilka wypra-
osób (np.: gry towarzyskie). Nast´pnie znowu w dwóch kolum-
cował
. PodkreĘliç zachowania nieostroÅ»ne
nach: zabawy, do których nie potrzeba rekwizytów i zabawy
lub niebezpieczne sytuacje.
wymagające ich uŻycia.
Uczniowie zapisują zabawy, których wczeĘniej nie znali,
a które im si´ podobajÄ…  mogÄ… to byç propozycje na kolejnÄ…
podróŻ.
KOMENTARZ DO çƒiczeÅ‚

znajdujÄ…cych si w zeszycie ucznia
åwiczenie 1 Cel: uĘwiadomienie dzieciom, Å»e im samo-
chód szybciej jedzie, tym wi´cej czasu potrzeba na je-
åwiczenie 3
go zatrzymanie. Uczniowie powinni skojarzyç d"ugoĘç Cel: sprawdzenie, czy dzieci zrozu-
drogi hamowania ze zwi´kszeniem pr´dkoĘci. Przy mia"y znaczenie w"aĘciwych zachowaÅ‚
w cza-
30 km/h droga hamowania wynosi 9 m. Przy 90 km/h sie podróŻy samochodem.
d"ugoĘç drogi hamowania nie powi´ksza si´ trzykrot-
nie, ale dziewi´ciokrotnie  na zatrzymanie pojazdu
potrzeba aÅ» 81 m.
åwiczenie 2
Cel: zwrócenie uwagi uczniów na poj´cie
drogi hamowania.
PRZEMIESZCZANIE SIó