Ò!2008-04-22
Rynek IKE
Analiza rynku IKE
Rynek IKE
2/31
Geneza IKE
Indywidualne konta emerytalne - III filar reformy emerytalnej
Ustawa z dnia 20 IV 2004 r. o indywidualnych kontach
emerytalnych (Dz. U. Nr 116, poz. 1205) - weszła w \
ycie w dniu
1 IX 2004 r. Jest to podstawowy akt regulujÄ…cy zasady
gromadzenia oszczędności na IKE oraz dokonywania wpłat, wypłat
transferowych, wypłat i zwrotu środków zgromadzonych na tych
kontach.
Ò!1
Ò!2008-04-22
Rynek IKE
3/31
Dla kogo stworzono IKE
Prawo do wpłat na IKE przysługuje osobie fizycznej mającej
nieograniczony obowiÄ…zek podatkowy na terytorium RP (osoba
mieszkajÄ…ca w Polsce i tutaj podlegajÄ…ca obowiÄ…zkowi
podatkowemu od całości swoich dochodów), która ukończyła 16 lat.
Małoletni będą mieli prawo do dokonywania wpłat na IKE tylko w
roku kalendarzowym, w którym uzyskają dochody z pracy
wykonywanej na podstawie umowy o pracÄ™.
Pełnoletnia osoba, która nie osiąga bie\
Ä…cego dochodu mo\
e tak\
e
być uczestnikiem IKE, lecz pieniądze przeznaczone na wpłaty
muszą pochodzić z opodatkowanych form oszczędności (np.: z
lokaty bankowej).
Rynek IKE
4/31
Jak oszczędzać w ramach IKE
Indywidualne konto emerytalne mo\
na zało\
yć podpisując umowę
z jednÄ… z instytucji finansowych oferujÄ…cych IKE:
Oszczędzający mogą gromadzić oszczędności emerytalne
wyłącznie na jednym IKE, jednak\
e otrzymują pełne prawo do
zmiany instytucji finansowej prowadzÄ…cej indywidualne konto
emerytalne.
Przed zawarciem umowy na prowadzenie IKE nale\
y zło\
yć
oświadczenie, stwierdzające, \
e dana osoba:
Ò! nie posiada takiej formy gromadzenia oszczÄ™dnoÅ›ci w innej
instytucji,
Ò! nie dokonywaÅ‚a w danym roku wypÅ‚aty transferowej do
programu emerytalnego
Ò! nie wypÅ‚acaÅ‚a Å›rodków z IKE lub potwierdzajÄ…ce wypÅ‚atÄ™
transferowÄ… z innej instytucji, dotychczas prowadzÄ…cej IKE.
Ò!2
Ò!2008-04-22
Rynek IKE
5/31
Formy IKE
UmowÄ™ o prowadzenie IKE mo\
na podpisać z jedną z 4 rodzajów
instytucji finansowych:
Ò! Towarzystwo funduszy inwestycyjnych,
Ò! ZakÅ‚ad ubezpieczeÅ„,
Ò! Bank,
Ò! Podmiot prowadzÄ…cy dziaÅ‚alność maklerskÄ….
Rynek IKE
6/31
Umowa z TFI
UmowÄ™ o inwestycje w jednostki uczestnictwa funduszy
inwestycyjnych zarzÄ…dzanych przez dane towarzystwo
funduszy inwestycyjnych
Oszczędzający mo\
e dokonać konwersji jednostek uczestnictwa
funduszu na jednostki uczestnictwa innych funduszy
inwestycyjnych prowadzÄ…cych IKE zarzÄ…dzanych przez to samo
towarzystwo.
W przypadku połączenia funduszy inwestycyjnych, fundusz
przejmujący fundusz inwestycyjny, w którym oszczędzający
gromadził środki na IKE, powiadamia oszczędzającego, w formie
określonej w umowie o prowadzenie IKE, w terminie 14 dni od dnia
dokonania połączenia o zajściu tego zdarzenia oraz o liczbie
jednostek uczestnictwa przydzielonych oszczędzającemu i o ich
wartości.
Ò!3
Ò!2008-04-22
Rynek IKE
7/31
Umowa z zakładem ubezpieczeń
Umowa o w formie polisy ubezpieczenia na \
ycie z UFK
Koszty ochrony ubezpieczeniowej i koszty administracyjne
pobierane przez zakład ubezpieczeń z wpłat na IKE nie będą
mogły przekraczać 10% wartości wpłaty.
Z aktywów ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego zakład
ubezpieczeń mo\
e pobierać wyłącznie koszty związane z realizacją
nabywania lub zbywania aktywów funduszu i opłatę z tytułu
zarządzania ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym.
W przypadku gdy środki oszczędzającego na IKE są gromadzone w
więcej ni\
jednym ubezpieczeniowym funduszu kapitałowym,
zakład ubezpieczeń ma obowiązek wyodrębniania informacji o
łącznej wartości wszystkich jednostek uczestnictwa posiadanych w
zakładzie ubezpieczeń, nabytych z tytułu wpłat na IKE.
W przypadku dokonania wypłaty transferowej do zakładu
ubezpieczeń środki transferowe zasilać będą w całości rachunek
oszczędzającego w ubezpieczeniowym funduszu kapitałowym.
Rynek IKE
8/31
Umowa z bankiem
Umowa o w rachunku oszczędnościowego lub lokaty
bankowej
W przypadku wypłaty transferowej albo zwrotu środków
zgromadzonych na IKE bank przekazywać będzie zgromadzone
oszczędności wraz z nale\
nym na dzień wypłaty transferowej albo
zwrotu oprocentowaniem naliczonym według zasad, jakie
obowiązywały w przypadku kontynuacji umowy o prowadzenie IKE.
Ò!4
Ò!2008-04-22
Rynek IKE
9/31
Umowa z podmiotem prowadzącym działalność maklerską
Umowa o świadczenie usług brokerskich i prowadzenie
rachunku papierów wartościowych oraz rachunku
pieniÄ™\
nego do jego obsługi
Lokowanie środków w dopuszczone do publicznego obrotu papiery
wartościowe, z wyłączeniem praw majątkowych wynikające z
papierów wartościowych będące prawami pochodnymi (z
pominięciem tych, których cena zale\
y od ceny papierów
wartościowych zapisanych na IKE i które notowane są na rynku
regulowanym).
Rynek IKE
10/31
Co zawiera umowa o prowadzenie IKE
" dokładne oznaczenie IKE w sposób umo\
liwiajÄ…cy jego
identyfikacjÄ™,
" sposób oznaczenia dyspozycji dotyczących środków
gromadzonych na IKE,
" sposób postępowania instytucji finansowej w przypadku, gdy
suma wpłat dokonanych przez oszczędzającego w danym roku
kalendarzowym przekroczy maksymalną wysokość wpłat,
" zakres, częstotliwość i formę informowania oszczędzającego o
środkach zgromadzonych na IKE,
&
Ò!5
Ò!2008-04-22
Rynek IKE
11/31
Co zawiera umowa o prowadzenie IKE cd.
" koszty i opłaty obcią\
ające oszczędzającego w związku z
prowadzeniem IKE, w zakresie nieuregulowanym statutem
funduszu w odniesieniu do funduszy inwestycyjnych, w ogólnych
warunkach ubezpieczeń oraz regulaminach ubezpieczeniowych
funduszy kapitałowych (ubezpieczenia na \
ycie z
ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym) oraz regulaminie
prowadzenia rachunku papierów wartościowych i rachunku
pieniÄ™\
nego.
" okres wypowiedzenia umowy,
" termin dokonania wypłaty, wypłaty transferowej oraz zwrotu,
" sposób postępowania z po\
ytkami z papierów wartościowych
zgromadzonych na IKE oszczędzającego.
Rynek IKE
12/31
Limit wpłat na IKE
Maksymalna wpłata w roku kalendarzowym nie mo\
e
przekroczyć 150 proc. prognozowanego średniego
miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej.
Małoletni posiadacze IKE nie mogą wpłacić kwoty większej ani\
eli
osiągnięte w danym roku dochody. Do rocznego limitu wpłat na IKE
nie wchodzą środki odziedziczone po zmarłym właścicielu konta,
transferowane z innego IKE lub zgromadzone w pracowniczym
programie emerytalnym.
2004 2005 2006 2007
3 435,00 3 635,00 3 521,00 3 697,00
Je\
eli wpłacona zostanie kwota wy\
sza ni\
przewiduje limit,
instytucja finansowa jest obowiÄ…zana do zwrotu posiadaczowi IKE
nadpłaconej kwoty lub wskazany rachunek. Wpłaty ni\
sze nie mogÄ…
być w przyszłości uzupełnione.
Ò!6
Ò!2008-04-22
Rynek IKE
13/31
Korzystanie ze środków zgromadzonych na IKE
IstniejÄ… trzy mo\
liwości wypłaty oszczędności z IKE, w ka\
dym
przypadku wypłacie tej podlega całość zgromadzonych na koncie
środków:
1. Wypłata środków zgromadzonych na IKE
na wniosek oszczędzającego  po osiągnięciu przez niego wieku 60
lat lub nabyciu uprawnień emerytalnych i ukończeniu 55 roku \
ycia,
pod warunkiem dokonywania wpłat na IKE co najmniej w 5
dowolnych latach kalendarzowych lub dokonania ponad połowy
wartości wpłat nie póz
niej ni\
na 5 lat przed dniem zło\
enia przez
oszczędzającego wniosku o dokonanie wypłaty. Wypłacając w ten
sposób środki z IKE nie mo\
emy ponownie zało\
yć takiego konta.
W razie śmierci posiadacza IKE, wypłaty mo\
e dokonać osoba do
tego uprawniona.
Rynek IKE
14/31
Korzystanie ze środków zgromadzonych na IKE cd.
2. Wypłata transferowa
dokonywana poprzez: zmianÄ™ instytucji finansowej prowadzÄ…cej
IKE, przekazanie środków z IKE zmarłego na IKE osoby
uprawnionej lub przeniesienie środków do programu
emerytalnego. W przypadku dokonania ich po upływie 12
miesięcy od wpłaty pierwszej składki do programu, z którego
dokonuje się wypłaty oszczędzający nie ponosi \
adnych kosztów,
przed upływem 12 miesięcy instytucja, z której usług następuje
rezygnacja nalicza opłatę.
3. Zwrot - je\
eli którakolwiek ze stron wypowiada umowę i nie
zachodzą przesłanki do wypłaty lub wypłaty transferowej,
następuje wycofanie środków z IKE. Środki podlegające zwrotowi z
IKE przed osiągnięciem wieku emerytalnego są pomniejszane o
podatek od dochodów kapitałowych.
Ò!7
Ò!2008-04-22
Rynek IKE
15/31
Dziedziczenie środków zgromadzonych na IKE
W umowie o prowadzenie IKE oszczędzający mo\
e wskazać jedną
lub więcej osób, którym zostaną wypłacone środki zgromadzone na
IKE w przypadku jego śmierci. Dyspozycja ta mo\
e być zmieniona
w ka\
dym czasie. Je\
eli posiadacz IKE wska\
e więcej ni\
jednÄ…
osobę do dziedziczenia po sobie i nie określi ich udziałów, wówczas
części te są równe.
Przy wypłacie środków na rzecz uposa\
onych czy spadkobierców
nie jest naliczany ani podatek dochodowy ani podatek od spadku.
W przypadku braku osób wskazanych przez oszczędzającego środki
zgromadzone na IKE sÄ… przekazywane spadkobiercom, z wyjÄ…tkiem
gdy umowa o prowadzenie IKE została zawarta z zakładem
ubezpieczeń.
Rynek IKE
16/31
Likwidacja, upadłość instytucji zarządzającej IKE
W przypadku:
otwarcia likwidacji instytucji finansowej,
ogłoszenia upadłości albo prawomocnego oddalenia wniosku o
ogłoszenie upadłości lub umorzenia postępowania
upadłościowego instytucji finansowej je\
eli jej majÄ…tek nie
wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania,
ostatecznej decyzji organu nadzoru o cofnięciu zezwolenia albo
w przypadku wygaśnięcia zezwolenia, na prowadzenie
działalności instytucji finansowej prowadzącej IKE,
instytucja ta lub syndyk sÄ… zobowiÄ…zane w terminie 30 dni od dnia
wystąpienia zdarzenia powiadomić o tym oszczędzającego. Wtedy
oszczędzający musi podpisać umowę z inną, by dotychczasowa
instytucja dokonała wypłaty transferowej.
Ò!8
Ò!2008-04-22
Rynek IKE
17/31
Zalety i wady IKE
Zalety Wady
" korzyści podatkowe, " ograniczenie wysokości
wpłacanych środków,
" uwarunkowania prawne mobilizujÄ…ce do
utrzymywania środków do czasu, gdy " konieczność
podlegać będą wypłacie, natychmiastowego zapłacenia
nale\
nego podatku w
" zró\
nicowane formy utrzymywania
przypadku zwrotu
oszczędności dające szerokie
zgromadzonych środków,
mo\
liwości inwestycyjne,
" dowolność wpłat stwarzająca
" dowolna częstotliwość wpłat,
mo\
liwość braku
" dziedziczenie środków,
systematyczności,
" mo\
liwość dokonania zwrotu środków
" przedmiotowe ograniczenia
przed wiekiem emerytalnym lub
inwestycyjne w porównaniu do
obciÄ…\
enia zastawem (brak całkowitego
inwestycji
zamro\
enia środków),
nieuprzywilejowanych
" mo\
liwość transferu środków do PPE,
podatkowo,
" jasna struktura kosztów
Rynek IKE
18/31
Zalety i wady IKE w porównaniu do PPE
Zalety Wady
" niezale\
ność procesu " brak imperatywu
decyzyjnego zwiÄ…zanego z systematycznego zasilania
wyborem formy inwestowania środków dodatkowymi
środków, strumieniami,
" uproszczone w porównaniu do " w niektórych wypadkach
PPE procedury administracyjne czasochłonność związana z
zwiÄ…zane z utworzeniem i podejmowaniem decyzji
prowadzeniem IKE, inwestycyjnych
" mo\
liwość posiadania w danym
momencie tylko jednego
rachunku IKE (dotkliwe restrykcje
finansowe w przypadku złamania
tej zasady),
Ò!9
Ò!2008-04-22
Rynek IKE
19/31
Cechy poszczególnych form IKE
Umowa z
Cecha
ZU TFI PPDM Bank
Ryzyko inwestycji
średnie średnie/du\
e du\
e niskie
Spodziewane stopy
średnie średnie/du\
e du\
e niskie
zwrotu
Elastyczność produktu
średnia du\
a du\
a niska
Dodatkowe korzyści
ochrona
- - -
ubezp.
Wymagana aktywność
średnia średnia du\
a niska
uczestnika
Niezbędna wiedza o
inwestowaniu/rynkach
średnia średnia/du\
a du\
a niska
finansowych
Rynek IKE
20/31
Lista instytucji finansowych prowadzÄ…cych IKE wg stanu na
dzień 30.06.2007 r.
Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych:
1. AIG TFI S.A.
2. TFI Allianz Polska SA
3. BPH TFI S.A.
4. BZ WBK AIB TFI S.A.
5. DWS Polska TFI S.A.
6. ING TFI S.A.
7. KBC TFI S.A.
8. Legg Mason TFI S.A.
9. Millennium TFI S.A.
10. Pioneer Pekao TFI S.A.
11. PKO TFI S.A.
12. TFI PZU S.A
13. Skarbiec TFI S.A.
14. Union Investment TFI S.A.
Ò!10
Ò!2008-04-22
Rynek IKE
21/31
Lista instytucji finansowych prowadzÄ…cych IKE wg stanu na
dzień 30.06.2007 r.
ZAKA
ADY UBEZPIECZEC
NA śYCIE:
1. TU Allianz śycie Polska S.A.
2. TUnÅ› Cardif Polska S.A.
3. Commercial Union Polska - TUnÅ› S.A.
4. STUnÅ› Ergo Hestia S.A.
5. FinLife TUnÅ› S.A.
6. Generali śycie TU S.A.
7. TUnÅ› ING Nationale-Nederlanden Polska S.A.
8. Nordea Polska TUnÅ› S.A.
9. PZU śycie S.A.
10. Skandia śycie TU S.A.
11. TUnÅ› SKOK S.A.
12. UNIQA TUnÅ› S.A.
13. TUnÅ› WARTA S.A.
Rynek IKE
22/31
Lista instytucji finansowych prowadzÄ…cych IKE wg stanu na
dzień 30.06.2007 r.
BANKI:
1. Bank BPH S.A.
2. Bank Gospodarki śywnościowej S.A.
3. Bank Millennium S.A.
4. Bank Polskiej Spółdzielczości S.A.
5. BRE Bank S.A.
6. Fortis Bank Polska S.A.
7. Gospodarczy Bank Wielkopolski S.A.
8. PKO Bank Polski S.A.
9. Krakowski Bank Spółdzielczy
11. Banki spółdzielcze zrzeszone w Banku Polskiej
Spółdzielczości S.A.
10. Banki spółdzielcze zrzeszone w Gospodarczym Banku
Wielkopolskim S.A.
12. Banki spółdzielcze zrzeszone w Mazowieckim Banku
Regionalnym S.A.
Ò!11
Ò!2008-04-22
Rynek IKE
23/31
Lista instytucji finansowych prowadzÄ…cych IKE wg stanu na
dzień 30.06.2007 r.
PODMIOTY PROWADZACE DZIAA
ALNOŚĆ MAKLERSK
:
1. Biuro Maklerskie BISE S.A.
2. Bankowy Dom Maklerski PKO BP S.A.
3. Dom Maklerski BZ WBK S.A.
4. Dom Inwestycyjny BRE Banku S.A.
Rynek IKE
24/31
Liczba nowoutworzonych IKE w latach 2004-2006
250 000
228 099
200 000
167 890
150 000
110 922
100 000
58 132
51 093
39 099
50 000
13 010
6 329 7 324 8 062
1 371
-167
0
2004 2005 2006
umowa z ZU umowa z TFI umowa z PPDM umowa z bankiem
Ò!12
Ò!2008-04-22
Rynek IKE
25/31
Struktura ilości IKE wg form w latach 2004-2006
4,31%
8,02%
100%
3,58% 11,50%
1,13%
1,75%
90%
18,16%
29,01%
80%
24,22%
70%
60%
50%
72,69%
40%
63,10% 62,53%
30%
20%
10%
0%
2004 2005 2006
umowa z bankiem umowa z PPDM umowa z TFI umowa z ZU
Rynek IKE
26/31
Wartość środków zgromadzonych na IKE wg form w latach
2004-2006
578 106
600 000
491 406
500 000
400 000
307 150
300 000
235 001
200 000 161 952
103 626
91 016
67 081
100 000
47 442
43 858
19 20410 916
0
2004 2005 2006*
umowa z ZU umowa z TFI umowa z PPDM umowa z bankiem
Ò!13
Ò!2008-04-22
Rynek IKE
27/31
Udziały wartości środków zgromadzonych na IKE wg form w
latach 2004-2006
6,48%
100%
12,47%
15,03%
11,39%
90% 5,17%
6,36%
80%
70%
44,52%
44,54%
60% 53,99%
50%
40%
30%
37,84%
34,08%
20%
28,14%
10%
0%
2004 2005 2006*
umowa z bankiem umowa z PPDM umowa z TFI umowa z ZU
Rynek IKE
28/31
Wartość środków zgromadzonych na IKE wg stanów na
30 VI w latach 2006 i 2007
1 770
1 800
1 600
1 400
1 200
970
1 000
824
800 668
600
421
347
400
187
145
91
200 57
0
ZU TFI PPDM BANKI OGÓA
EM
30.06.2006 30.06 2007
Ò!14
Tysi
Ä…
ce
Ò!2008-04-22
Rynek IKE
29/31
Ilość uczestników IKE wg form i przedziałów wiekowych
w latach 2004-2006
222 337
209 994
194 487
250 000
200 000
123 114
116 025
90 332
150 000
102 677
98 261
60 536
100 000
50 366
52 688
49 857
2006
33 512
50 000
27 002
12 417 2005
2004
0
do 30 lat 31-40 lat 41-50 lat 51-60 lat ponad 60 lat
2004 2005 2006
Rynek IKE
30/31
Średnioroczne udziały poszczególnych grup wiekowych w
ilości IKE wg form w latach 2004-2006
7,82% 6,48%
7,61%
100% 9,64% 12,04%
1,05%
0,50% 2,22%
3,27%
2,37%
14,32% 14,31%
18,20%
80%
31,09%
60%
64,72%
kobiety
78,15%
40% 77,35% 71,97%
56,00%
20%
20,87%
0%
do 30 lat 31-40 lat 41-50 lat 51-60 lat > 60 lat
6,81% 4,44% 4,91%
7,19%
100% 11,03%
1,14%
0,54% 2,58%
4,46%
14,63% 3,70%
15,14%
18,03%
80%
27,73%
60% mÄ™\
czyz
ni
60,80%
79,79%
74,48%
40%
60,62%
77,51%
20%
24,46%
0%
do 30 lat 31-40 lat 41-50 lat 51-60 lat > 60 lat
ZU TFI PPDM BANK
Ò!15
Ò!2008-04-22
Rynek IKE
31/31
Ilość wypłat transferowych przyjętych na IKE wg form
1600
1400
1200
1000
800
600
400
200
0
30.06.06r 30.06.07r 30.06.06r 30.06.07r
z IKE z PPE
ZU TFI PPDM BANKI OGÓA
EM
Rynek IKE
32/31
Ilość wypłat transferowych dokonanych z IKE wg form
1600
1 436
1400
1200
1 043
1000
809
800
562
600
400 264
244
207
196
119
200 78
22 22
11 13
0 0 0 2 0 0
0
30.06.06r 30.06.07r 30.06.06r 30.06.07r
na IKE do PPE
ZU TFI PPDM BANKI OGÓA
EM
Ò!16