1 Elementy UAR obiektu
UAR danego OBIEKTU składa sie z co najmniej z trzech podstawowych elementów (urządzeo) tworzących pętlę
regulacyjna:
1. REGULATOR
2. ELEMENT POMIAROWY (czujnik)
3. ELEMENT WYKONAWCZY
Miedzy elementami automatyki informacje przesyłane są w postaci SYGNAA
ÓW (oznaczone strzałkami).
2 Sygnały w UAR
W technice automatycznej regulacji rozróżnia sie dwa podstawowe typy sygnałów dla przekazywania odczytów,
stanów, rozkazów i innych informacji miedzy elementami automatyki:
1.SYGNAA
CYFROWY(D) - sygnał dwustronny.
2.SYGNAA
ANALOGOWY(A) - sygnał ciągły.
Sygnały obu rodzajów (A i D) mogą byd dla danego elementu:
1. wejściowe (I)
2. wyjściowe (O)
Otrzymujemy wiec dla danego elementu automatyki:
30
" AI
" AO
" DI
" DO
Sygnały w UAR występują w znormalizowanych postaciach (elektryczne) np. sygnały napięciowe, sygnały
prądowe, sygnały rezystancyjne itd.
Sygnał musi byd użyteczny (zrozumiały) dla urządzenia będącego odbiorca sygnału (dedykowane wejścia).
1. Sygnał wyjściowy (O) dla danego elementu automatyki jest zazwyczaj sygnałem wejściowym (I) dla kolejnego
elementu.
2. Nie można bezpośrednio łączyd (mieszad) ze sobą sygnałów analogowych (A) i cyfrowych (D).
Istnieją dedykowane elementy automatyki zamieniające sygnały A na D lub D na A według założonych reguł.
3. Poszczególne elementy automatyki mogą mied więcej niż jeden sygnał wejściowy (I) i wyjściowy (O).
PRZYKA
AD: centrala wentylacyjna z nagrzewnica powietrza.
3 Elementy pomiarowe
Automatyzacja procesów w inżynierii sanitarnej wymaga zastosowania czujników służących do pomiaru takich
wielkości jak:
31
" temperatura,
" ciśnienie lub różnica ciśnieo,
" wilgotnośd,
" przepływ lub strumieo,
" prędkośd przepływu,
" ilośd (licznik),
" energia (licznik),
" poziom cieczy,
" entalpia,
" jakośd powietrza
" zawartośd CO2,
" ruch i obecnośd,
" zadymienie,
" położenie,
" przekroczenie zakresu,
" i inne.
Pomiar każdej wielkości wymaga zastosowania dedykowanych elementów pomiarowych.
3.1 Zasada działania element. Pomiarowych
Urządzenia pomiarowe (czujniki) zamieniają mierzony parametr na wielkośd użyteczną (zrozumiała) dla UAR w
postaci znormalizowanego sygnału np. elektrycznego.
Sygnał wyjściowy czujnika jest proporcjonalny do aktualnej wielkości wartości mierzonej, rośnie i maleje wraz z
nią w całym zakresie pomiarowym czujnika według znanej właściwości (charakterystyka czujnika).
3.2 Sygnały generowane przez e. pomiarowe
W zależności od potrzeb i możliwości przekazania danej informacji stosuje sie czujniki generujące sygnały D lub
A.
Za pomocą sygnału analogowego można przekazad informacje ciągłe
Za pomocą sygnału cyfrowego (D) można przekazad informacje dwustanowe
Za pomocą sygnału cyfrowego (D) przekazuje sie również informacje zliczające
3.3 Dobór elementów pomiarowych
Przy doborze czujnika należy zwrócid uwagę na:
" zakres pomiarowy
" dokładnośd wskazania
" rodzaj sygnałów wejściowych zastosowanego regulatora
" stała czasowa czujnika
" fizyczna możliwośd zabudowy czujnika
32
4 Stała czasowa czujnika
5 Przykłady
33
5.1 Zanurzeniowy czujnik temp. Cieczy
5.2 Przylgowy czujnik temp. Cieczy
5.3 Kanałowy czujnik temp. Powietrza
Do pomiaru temperatury powietrza w kanałach wentylacyjnych stosowane są czujniki kanałowe o małych
stałych czasowych. Sposób zabudowy (montażu):
34
5.4 Czujnik temperatury wewnętrznej
Do pomiaru temperatury powietrza w pomieszczeniach stosowane są czujniki przystosowane do montażu na
ścianie.
Zamknięte są w obudowach zabezpieczających je przed uszkodzeniem i poprawiających estetykę
zamontowanego czujnika.
Zakres pomiarowy -15...+40°C.
Mogą byd wyposażone w wyświetlacz i nastawnik wartości zadanej.
Zasady montażu czujników temperatury wewnętrznej w celu zapewnienia poprawności pomiaru:
1. Na wysokości około 1,5m (w strefie przebywania ludzi).
2. Nie na nasłonecznionej ścianie.
3. Nie w pobliżu z
ródeł ciepła.
4. Nie w pobliżu drzwi i okien.
5. Najlepiej na ścianie wewnętrznej.
5.5 Czujnik temperatury zewnętrznej
Czujniki do pomiaru temperatury powietrza zewnętrznego posiadają konstrukcje zabezpieczająca je przed
niekorzystnym wpływem wilgoci oraz możliwośd montażu na ścianach zewnętrznych budynków.
Przy wyborze miejsca montażu należy wybierad ściany północne oraz północno-wschodnie eliminując
bezpośredni wpływ nasłonecznienia i innych zysków ciepła na pomiar temperatury powietrza.
Zakres pomiarowy -30...+60°C.
35