6 Elementy wykonawcze
Napędy wraz z elementami wykonawczymi tworzą zespoły wykonawcze.
Służą one do automatycznej realizacji zadao regulacji, wykonywania czynności wynikających z rozkazów
regulatora.
W technice najczęściej stosowanymi napędami są:
" SILNIKI pomp i wentylatorów
" SIA
OWNIKI zaworów, klap i przepustnic
6.1 Silniki pomp i wentylatorów
Wyróżnia sie:
" Silniki ze stała prędkością obrotowa
" Silniki ze stopniowa zmiana prędkości obrotowej
" Silniki z płynna zmiana prędkości obrotowej
Silniki elektryczne mogą byd wyposażone w sygnalizator awarii (sygnał zwrotny DO) lub/i sygnalizator stanu
praca/stop (sygnał zwrotny DO).
6.2 Siłowniki
Służą do automatycznego (bezobsługowego) sterowania otwieraniem zaworów, klap, przepustnic
i innych. Realizują rozkazy regulatora.
W praktyce stosuje sie:
" siłowniki elektryczne,
" siłowniki elektrohydrauliczne,
" siłowniki termoelektryczne,
" siłowniki elektromagnetyczne,
" siłowniki pneumatyczne,
" siłowniki regulatorów bezpośredniego działania.
6.2.1 Siłowniki zaworów
Służą do automatycznego (bezobsługowego) sterowania otwieraniem zaworów i klap. Realizują
rozkazy regulatora. Przykład: elektryczny siłownik zaworu.
36
6.2.2 Siłowniki przepustnic
Służą do automatycznego (bezobsługowego) sterowania otwieraniem przepustnic. Realizują rozkazy regulatora.
Przykład: elektryczny siłownik przepustnic, siłownik termoelektryczny.
6.2.3 Siłowniki elektromagnetyczne
Po podaniu napięcia elektromagnes wciąga trzpieo i ściska sprężynę. Zawór jest otwarty.
Po zaniku napięcia sprężyna wypycha trzpieo do dołu. Zawór jest zamknięty.
Jest to zawór typu NC  normalnie zamknięty.
Możliwy jest również odwrotny układ siłownika NO  normalnie otwarty, gdzie elektromagnes wypycha
trzpieo, a sprężyna go wciąga.
Uwaga na uderzenia hydrauliczne!
6.2.4 Sterowanie praca siłowników
Ze względu na sposób pracy i sygnał sterujący wyróżnia sie:
" Siłowniki proporcjonalne sterowane sygnałem analogowym (A),
" Siłowniki dwustawne sterowane sygnałem cyfrowym (D),
" Siłowniki trójstawne sterowane dwoma sygnałami cyfrowymi
6.2.5 Dobór siłowników
Dobierając siłownik należy zwrócid uwagę na:
" siłę wyjściową lub moment obrotowy
" nominalny skok lub kat obrotu
" prędkośd ruchu (czas przejścia)
37