4 CZA
ONY AUTOMATYKI i ich właściwości
Sposobem analitycznego odwzorowania układu jest stworzenie jego modelu złożonego z CZA
ONÓW, którymi są
podstawowe układy lub elementy automatyki (części składowe).
Człony automatyki można dzielid według różnych kryteriów: zasady działania, budowy, zastosowania, itd.
Najwygodniejszy i najpowszechniejszy jest podział członów ze względu na ich właściwości dynamiczne.
Ze względu na właściwości dynamiczne w automatyce wyróżnia się następujące podstawowe człony (elementy):
1. CZA
ON PROPORCJONALNY
2. CZA
ON INERCYJNY I rzędu
3. CZA
ON INERCYJNY II rzędu
4. CZA
ON CAA
KUJACY
5. CZA
ON RÓANICZKUJACY
6. CZA
ON OSCYLACYJNY
7. CZA
ON OPÓZNIAJACY
4.1 Człon proporcjonalny
22
Przykład: zawór regulacyjny
Wielkośd wejściowa: skok zaworu
Wielkośd wyjściowa: zmiana przepływu w rurociągu
4.2 Człon inercyjny I rzędu
Przykład: wodna nagrzewnica powietrza
Wielkośd wejściowa: zmiana przepływu czynnika grzejnego
Wielkośd wyjściowa: zmiana temperatury powietrza za nagrzewnica
23
4.3 Człon inercyjny II rzędu
Przykład: podgrzewacz c.w.u.
Wielkośd wejściowa: zmiana przepływu czynnika grzejnego
Wielkośd wyjściowa: zmiana temperatury wody w podgrzewaczu
24
4.4 Człon oscylacyjny bez tłumienia
4.5 Człon oscylacyjny z tłumieniem
25
4.6 Człon oscylacyjny z pobudzeniem
26
4.7 Człon opóz
niający
Przykład: podajnik taśmowy (taśmociąg)
Wielkośd wejściowa: grubośd warstwy na początku podajnika G1
Wielkośd wyjściowa: grubośd warstwy na koocu podajnika G2
27
5 Przykłady
5.1 Stacja hydroforowa
5.2 Regulacja temperatury nawiewu
28
5.3 Ogrzewanie strefowe
5.4 Ogrzewanie indywidualne
29