METODY OZNACZANIA
METODY OZNACZANIA
AUTOIMMUNIZACJA
AUTOIMMUNIZACJA
PRZECIWCIAA

PRZECIWCIAA

Nasz układ immunologiczny rozpoznaje
Nasz układ immunologiczny rozpoznaje
AUTOLOGICZNYCH
AUTOLOGICZNYCH
wszystkie epitopy nawet na komórkach własnych
wszystkie epitopy nawet na komórkach własnych
Większość tych komponentów to potencjalne
Większość tych komponentów to potencjalne
CHOROBY
CHOROBY
autoimmunogeny zdolne do wzbudzania
autoimmunogeny zdolne do wzbudzania
odpowiedzi komórkowej lub humoralnej
odpowiedzi komórkowej lub humoralnej
AUTOIMMUNIZACYJNE
AUTOIMMUNIZACYJNE
Proces tworzenia odpowiedzi immunologicznej
Proces tworzenia odpowiedzi immunologicznej
przeciw własnym antygenom to
przeciw własnym antygenom to
mgr Magdalena Kujawiak AUTOIMMUNIZACJA (autoagresja)
AUTOIMMUNIZACJA (autoagresja)
Zakład Laboratoryjnej Immunologii Medycznej
Uniwersytet Medyczny w A
odzi
W zjawisku autoimmunizacji uczestniczÄ…:
Zespół mechanizmów, dzięki którym mimo
potencjału autoimmunizacyjnego nie dochodzi do
- autoantygeny (na prawidłowych komórkach i
aktywacji komórek autoreaktywnych i do
wewnÄ…trz nich, rozpoznawane przez limfocyty T i B)
patologicznej odpowiedzi z niszczeniem struktur
- autoreaktywne limfocyty T organizmu, nazywamy AUTOTOLERANCJ
.
- autoreaktywne limfocyty B
- przeciwciała autologiczne (mogą powodować
niszczenie tkanek i narządów)
Tolerancja immunologiczna jest zabezpieczeniem
Tolerancja immunologiczna jest zabezpieczeniem
przed rozwojem procesów autoimmunizacyjnych.
przed rozwojem procesów autoimmunizacyjnych.
MECHANIZMY TOLOERANCJI IMMUNOLOGICZNEJ:
MECHANIZMY TOLOERANCJI IMMUNOLOGICZNEJ:
CI
ŻA
Tolerancja centralna tzw. delecja centralna (elimincja
Tolerancja centralna tzw. delecja centralna (elimincja
autoreaktywnych klonów limfocytów T w grasicy i limfocytów B w
autoreaktywnych klonów limfocytów T w grasicy i limfocytów B w
szpiku kostnym o dużym powinowactwie do antygenów własnych)
szpiku kostnym o dużym powinowactwie do antygenów własnych)
Tolerancja obwodowa: niedopuszczenie do pobudzenia
Tolerancja obwodowa: niedopuszczenie do pobudzenia
autoreaktywnych limfocytów T nieusuniętych w grasicy lub
autoreaktywnych limfocytów T nieusuniętych w grasicy lub
" W tym szczególnym okresie układ immunologiczny jest mniej czujny.
zniszczenie tych, które uległy aktywacji (do tych reakcji należą
zniszczenie tych, które uległy aktywacji (do tych reakcji należą
delecja klonalna, apoptoza tych komórek)
delecja klonalna, apoptoza tych komórek)
" Nie zwalcza obcych tkanek, np. plemników czy płodu.
Sekwestracja = ignorancja antygenu:
Sekwestracja = ignorancja antygenu:
" Przypuszcza się, że dzięki temu objawy niektórych chorób (np. RZS -
- sekwestracja anatomiczna np. ochrona przez szczelny reumatoidalnego zapalenia stawów) łagodnieją, a innych (np. tocznia)
- sekwestracja anatomiczna np. ochrona przez szczelny
śródbłonek nasilają się.
śródbłonek
- sekwestracja molekularna (  - produkcja cytokin IFN, TNF)
- sekwestracja molekularna (  - produkcja cytokin IFN, TNF)
" Prawdopodobnie to skutek interakcji, jakie zachodzą między
hormonami płciowymi (estrogenami i progesteronem) a tzw. limfocytami
Aktywna supresja: komórki T regulatorowe ( tzw. supresorowe),
Aktywna supresja: komórki T regulatorowe ( tzw. supresorowe),
T oraz wahań stężenia tych komórek we krwi, do jakich dochodzi w
tworzÄ… IL-10, TGF-B
tworzÄ… IL-10, TGF-B
różnych okresach ciąży
1
W momencie załamania tolerancji immunologicznej rozwija się
W momencie załamania tolerancji immunologicznej rozwija się
choroba autoimmunizacyjna, będąca stanem Choroby autoimmunizacyjne układowe (narządowo-
, będąca stanem Choroby autoimmunizacyjne układowe (narządowo-
nieswoiste) to choroby przewlekłe, do których
nieswoiste) to choroby przewlekłe, do których
patologicznym, w którym dochodzi do zaatakowania struktur
patologicznym, w którym dochodzi do zaatakowania struktur
zaliczamy:
zaliczamy:
organizmu i niszczenia ich w procesie nieprawidłowo
organizmu i niszczenia ich w procesie nieprawidłowo
przebiegajÄ…cej odpowiedzi immunologicznej.
przebiegajÄ…cej odpowiedzi immunologicznej.
- choroby reumatyczne tj. reumatoidalne zapalenie
- choroby reumatyczne tj. reumatoidalne zapalenie
stawów, młodzieńcze zapalenie stawów, toczeń
stawów, młodzieńcze zapalenie stawów, toczeń
Przykłady chorób autoimmunologicznych:
układowy, zespół Sjoegrena, twardzina ograniczona i
układowy, zespół Sjoegrena, twardzina ograniczona i
celiakia
układowa, zapalenie wielomięśniowe/skórno-mięśniowe,
układowa, zapalenie wielomięśniowe/skórno-mięśniowe,
cukrzyca typu 1
zespół antyfosfolipidowy
zespół antyfosfolipidowy
toczeń układowy
zespół Sjögrena
- zapalenia naczyń tj. mikroskopowe zapalenie
- zapalenia naczyń tj. mikroskopowe zapalenie
stwardnienie rozsiane
naczyń, guzkowe zapalenie tętnic, zespół Kawasaki,
naczyń, guzkowe zapalenie tętnic, zespół Kawasaki,
choroba Hashimoto
ziarniniak Wegenera
ziarniniak Wegenera
choroba Graves-Basedowa
trombocytopenia samoistna
reumatoidalne zapalenie stawów
REUMATOIDALNE ZAPALENIE STAWÓW (RZS) = gościec
Choroba Hashimoto, Graves-Basedowa, nowotwory tarczycy
przeciwciała anty TG (przeciwciała przeciw tyreoglobulinie)
uszkadzają komórki tarczycy na drodze zależnej od przeciwciał
cytotoksyczności komórkowej.
Cukrzyca typu I
- przewlekła choroba zapalna
najczęstszą z chorób autoimmunologicznych
- rozpoczyna się od zapalenia błony maziowej stawu i prowadzi do
dotyka 1 na 20 osób
zapalenia stawów, kaletek maziowych i pochewek ścięgnistych
celem ataku są komórki trzustki produkujące insulinę
- w przebiegu przewlekłego stanu zapalnego błona maziowa ulega
Stwardnienie rozsiane (SM)
pogrubieniu oraz tworzy liczne fałdy. Dochodzi do niszczenia
choruje jedna na tysiąc osób, trzy razy częściej kobiety
chrząstki, torebki stawowej, więzadeł i trwałego zniekształcenia
układ odpornościowy uznaje za wroga mózg i rdzeń kręgowy,
stawów
niszczy osłonki włókien nerwowych, a w ich miejscu tworzy się
- mogą występować objawy ze strony innych narządów
stwardnienie (blizna)
- należy do układowych chorób tkanki łącznej
- określono predyspozycję genetyczną
- powstają m.in. autoprzeciwciała przeciw fragmentowi FcIgG,
- dochodzi do uwolnienia enzymów agresywnych wobec chrząstki
stawowej (kolagenazy, elastazy)
TOCZEC
UKA
ADOWY RUMIENIOWATY
(systemic lupus erythematosus - SLE)
Do czynników etiologicznych zaliczamy:
- rozwija się na tle złożonych i niejasnych zaburzeń układu odpornościowego,
- predyspozycje genetyczne (haplotypy HLA kl. I i II: A1,
prowadzacych do procesu zapalnego wielu tkanek i narządów
B8, B27, DR1, DR2, DR3, DQw1, DQw6 )
- zachorowalność szacuje się na 40 50 przypadków na 100tys.
- 10-krotnie częściej chorują kobiety i szczyt zachorowań występuje w wieku
- czynniki środowiskowe (infekcje wirusowe, bakteryjne,
16 55 lat
leki, oleje toksyczne)
- przez dłuższy czas mogą dominować objawy z jednego narządu, a w miarę
trwania choroby mogą pojawiać się objawy z kolejnych narządów
- zwykle wykrywa siÄ™:
" Ab przeciw dsDNA (natywne
DIAGNOSTYKA LABORATORYJNA:
DNA)
" Ab anty-Sm
I. badanie ogólne krwi, OB, CRP, stężenie w surowicy
" Ab przeciwjÄ…drowe (ANA)
składowych dopełniacza C3, C4 i ich produktów C3d, a
także poziom IgG w surowicy
II. oznaczanie w materiale z biopsji kompleksów, złogów
immunologicznych
2
III. Oznaczanie autoprzeciwciał w surowicy krwi
1. Badanie screeningowe, wstępne, podstawowe,
przesiewowe, metodÄ… immunofluorescencji
Autoprzeciwciała mogą być skierowane przeciwko: pośredniej
Autoprzeciwciała mogą być skierowane przeciwko:
antygenom powszechnie występującym w organizmie - Ocena jakościowa obecności autoprzeciwciał i
antygenom powszechnie występującym w organizmie
gospodarza w tkankach i narzadach (Ag jądrowe- zaszeregowanie ich do określonego rodzaju
gospodarza w tkankach i narzadach (Ag jÄ…drowe-
DNA, histony, RNA)
DNA, histony, RNA)
antygenom swoistym tylko dla określonej tkanki (Ag 2. Badanie potwierdzające, metodą blot lub ELISA
antygenom swoistym tylko dla określonej tkanki (Ag
tarczycowy- tyreoglobina) - Ocena jakiściowa pozwalająca określić swoistość
tarczycowy- tyreoglobina)
autoprzeciwciał
Najważniejsze badanie dodatkowe w diagnostyce chorób
3. Badanie ilościowe, metodą ELISA
autoimmunizacyjnych, gdzie dominuje odpowiedz

- Oznaczanie ważne w monitorowaniu przebiegu choroby
humoralna
np. tocznia układowego (Ab anty-dsDNA)
TECHNIK
IIF WYKORZYSTUJE SI
DO OZNACZANIA:
TECHNIK
IIF WYKORZYSTUJE SI
DO OZNACZANIA:
- przeciwciał przeciwjądrowych (ANA)
- przeciwciał przeciwjądrowych (ANA)
- przeciwciał przeciwneutrofilowych (ANCA)
- przeciwciał przeciwneutrofilowych (ANCA)
- przeciwciał przeciwsercowych (AHA)
- przeciwciał przeciwsercowych (AHA)
- przeciwciał przeciwmitochondrialnych (AMA)
- przeciwciał przeciwmitochondrialnych (AMA)
- przeciwciał przeciwko mięśniom gładkim (ASMA)
- przeciwciał przeciwko mięśniom gładkim (ASMA)
- wÄ…trobowo-nerkowych Ab przeciwmikrosomalnych (anty-LKM-1)
- wÄ…trobowo-nerkowych Ab przeciwmikrosomalnych (anty-LKM-1)
- przeciwciał przeciwko rozpuszczalnym antygenom wątroby
- przeciwciał przeciwko rozpuszczalnym antygenom wątroby
(anty-SLA)
(anty-SLA)
- przeciwciał reagujących z antygenami wątroby i trzustki (LP)
- przeciwciał reagujących z antygenami wątroby i trzustki (LP)
- przeciwciała przeciwko wątrobowo-specyficznym antygenom
- przeciwciała przeciwko wątrobowo-specyficznym antygenom
błonowym (anty-LSP)
błonowym (anty-LSP)
- przeciwciał przeciwko receptorowi asialoglikoproteinowemu METODY
- przeciwciał przeciwko receptorowi asialoglikoproteinowemu
METODY
(anty-ASGPR)
(anty-ASGPR)
- przeciwciała przeciwko dehydrogenazie alkoholowej (ADH) - u
- przeciwciała przeciwko dehydrogenazie alkoholowej (ADH) - u
IMMUNOFLUORESCENCYJNE
IMMUNOFLUORESCENCYJNE
dzieci
dzieci
IMMUNOFLUORESCENCJA
IMMUNOFLUORESCENCJA
PRZYGOTOWANIE MATERIAA
U DO BADAC

PRZYGOTOWANIE MATERIAA
U DO BADAC

Technika immunofluorescencyjna nie
Zastosowana pierwszy raz w latach 40 XX wieku Technika immunofluorescencyjna nie
Zastosowana pierwszy raz w latach 40 XX wieku
wymaga utrwalania materiału,
wymaga utrwalania materiału,
do wykrywania Ag pneumokokowego w tkankach.
do wykrywania Ag pneumokokowego w tkankach.
opracowuje się materiał świeży,
opracowuje się materiał świeży,
przygotowywany do dalszej procedury
przygotowywany do dalszej procedury
Do dziś to wartościowa metoda diagnostyczna w
Do dziś to wartościowa metoda diagnostyczna w
jedynie przez zamrażanie.
jedynie przez zamrażanie.
chorobach o podłożu immunologicznym. Charakteryzuje
chorobach o podłożu immunologicznym. Charakteryzuje
się wysoką czułością i swoistością.
się wysoką czułością i swoistością.
IstotÄ… reakcji jest wiÄ…zanie Ag z Ab wyznakowanym
IstotÄ… reakcji jest wiÄ…zanie Ag z Ab wyznakowanym
Materiał do badań najczęściej stanowią
Materiał do badań najczęściej stanowią
fluorochromem.
fluorochromem.
wycinki tkankowe, pobrane podczas
wycinki tkankowe, pobrane podczas
biopsji, rzadziej rozmazy z aspiratu
biopsji, rzadziej rozmazy z aspiratu
To umożliwia uwidocznienie poszukiwanych Ag w skrawkach
To umożliwia uwidocznienie poszukiwanych Ag w skrawkach
pobranego drogą punkcji cienkoigłowej.
pobranego drogą punkcji cienkoigłowej.
tkankowych oceniajÄ…c je w mikroskopie fluorescencyjnym,
tkankowych oceniajÄ…c je w mikroskopie fluorescencyjnym,
posiadajÄ…cym specjalne filtry przepuszczajÄ…ce wiÄ…zkÄ™
posiadajÄ…cym specjalne filtry przepuszczajÄ…ce wiÄ…zkÄ™
światła niezbędna do wzbudzenia fluorochromu.
światła niezbędna do wzbudzenia fluorochromu.
3
POST
POWANIE Z MATERIAA
EM TKANKOWYM
POST
POWANIE Z MATERIAA
EM TKANKOWYM
POST
POWANIE Z MATERIAA
EM
POST
POWANIE Z MATERIAA
EM
NIEUTRWALONYM
NIEUTRWALONYM
TKANKOWYM NIEUTRWALONYM
TKANKOWYM NIEUTRWALONYM
1. Bioptat/wycinek umieszcza siÄ™ na
1. Bioptat/wycinek umieszcza siÄ™ na
stoliku kriostatu tj. mikrotonu, który Skrawki wykonuje się po uprzednim położeniu bioptatu w uchwycie i
stoliku kriostatu tj. mikrotonu, który Skrawki wykonuje się po uprzednim położeniu bioptatu w uchwycie i
połączony jest z zamrażarką, odczekaniu kilkunastu minut.
połączony jest z zamrażarką, odczekaniu kilkunastu minut.
pozwalajÄ…cÄ… na uzyskanie
pozwalajÄ…cÄ… na uzyskanie
temperatury przynajmniej -20°C.
temperatury przynajmniej -20°C.
Skrawki o grubości ok. 4-6 mikronów umieszcza się na szkiełkach
Skrawki o grubości ok. 4-6 mikronów umieszcza się na szkiełkach
podstawowych pokrytych substancjÄ… zabezpieczajÄ…cÄ… przed
podstawowych pokrytych substancjÄ… zabezpieczajÄ…cÄ… przed
2. TkankÄ™ pokrywa siÄ™ specjalnym odklejeniem i utrwala mieszaninÄ… alkoholu z acetonem.
2. TkankÄ™ pokrywa siÄ™ specjalnym odklejeniem i utrwala mieszaninÄ… alkoholu z acetonem.
płynem o dużej gęstości (Tissue-Tek)
płynem o dużej gęstości (Tissue-Tek)
a następnie zamraża tzw. mieszaniną
a następnie zamraża tzw. mieszaniną
OwiniÄ™te foliÄ… aluminiowÄ… szkieÅ‚ka można przechowywać w temp.-20°C
OwiniÄ™te foliÄ… aluminiowÄ… szkieÅ‚ka można przechowywać w temp.-20°C
zamrażającą (aceton, suchy lód, ciekły
zamrażającą (aceton, suchy lód, ciekły
nawet do pół roku.
nawet do pół roku.
azot) oraz płynem oziębiającym. Takie
azot) oraz płynem oziębiającym. Takie
błyskawiczne zamrożenie chroni
błyskawiczne zamrożenie chroni
przed zniszczeniem struktury tkanki.
przed zniszczeniem struktury tkanki.
3. Tak przygotowany materiał można
3. Tak przygotowany materiał można
przechowywać w zamrażarce w temp.
przechowywać w zamrażarce w temp.
-70°C przez wiele miesiÄ™cy.
-70°C przez wiele miesiÄ™cy.
Stosuje siÄ™ dwa warianty metody immunofluorescencji (IF):
Stosuje siÄ™ dwa warianty metody immunofluorescencji (IF):
KONTROLE
KONTROLE
Testy IF bezpośrednie wykrywają przy pomocy
Testy IF bezpośrednie wykrywają przy pomocy
znakowanych fluorescencyjnie przeciwciał określony antygen.
znakowanych fluorescencyjnie przeciwciał określony antygen.
Należy pamiętać o autofluorescencji komórek (nieswoiste
Należy pamiętać o autofluorescencji komórek (nieswoiste
świecenie).
świecenie).
Testy IF pośrednie wykrywają przy pomocy znakowanych
Testy IF pośrednie wykrywają przy pomocy znakowanych
fluorescencyjnie przeciwciał immunoglobuliny, które
fluorescencyjnie przeciwciał immunoglobuliny, które
uprzednio związały się ze swoistym antygenem.
uprzednio związały się ze swoistym antygenem.
W kontroli negatywnej zamiast Ab podczas wykonywania
W kontroli negatywnej zamiast Ab podczas wykonywania
badania dodaje się surowicę normalną, zwięrzęcą.
badania dodaje się surowicę normalną, zwięrzęcą.
Trzeba także wykonać kontrolę pozytywną w tkance o
Trzeba także wykonać kontrolę pozytywną w tkance o
znanej ekspresji Ag.
znanej ekspresji Ag.
Prawidłowo wykonane kontrole (dodatnia i ujemna)
Prawidłowo wykonane kontrole (dodatnia i ujemna)
zmniejszają prawdopodobieństwo uzyskania wyników
zmniejszają prawdopodobieństwo uzyskania wyników
fałszywie dodatnich i fałszywie ujemnych.
fałszywie dodatnich i fałszywie ujemnych.
METODA IMMUNOFLUORESCENCJI METODA IMMUNOFLUORESCENCJI
METODA IMMUNOFLUORESCENCJI METODA IMMUNOFLUORESCENCJI
BEZPOÅšREDNIEJ POÅšREDNIEJ
BEZPOÅšREDNIEJ POÅšREDNIEJ
(direct immunofluorescence - DIF) (indirect immunofluorescence - IIF)
(direct immunofluorescence - DIF) (indirect immunofluorescence - IIF)
jednostopniowa, najprostsza Dwustopniowa:
jednostopniowa, najprostsza Dwustopniowa:
prowadzimy tylko jednÄ… inkubacjÄ™ skrawka z wyznakowanym 1 faza- wiÄ…zanie nieznakowanego Ab z
prowadzimy tylko jednÄ… inkubacjÄ™ skrawka z wyznakowanym 1 faza- wiÄ…zanie nieznakowanego Ab z
fluorochromem Ab skierowanym przeciwko konkretnemu Ag poszukiwanym Ag
fluorochromem Ab skierowanym przeciwko konkretnemu Ag poszukiwanym Ag
oceniamy pod mikroskopem fluorescencyjnym czy jest świecenie 2 faza- wiązanie Ab znakowanego (Ab wtórnego)
oceniamy pod mikroskopem fluorescencyjnym czy jest świecenie 2 faza- wiązanie Ab znakowanego (Ab wtórnego)
(barwa zależnie od rodzaju fluorochromu), czyli czy w skrawku obecne z Ab nieznakowanym (Ab pierwotnym), które
(barwa zależnie od rodzaju fluorochromu), czyli czy w skrawku obecne z Ab nieznakowanym (Ab pierwotnym), które
są poszukiwane Ag uprzednio zdążyło już związać się z Ag
są poszukiwane Ag uprzednio zdążyło już związać się z Ag
stosowana do wykrywania Ag wirusowych, bakteryjnych,
stosowana do wykrywania Ag wirusowych, bakteryjnych,
pasożytniczych i nowotworowych
pasożytniczych i nowotworowych
Metoda ta umożliwia wzmocnienie reakcji
Metoda ta umożliwia wzmocnienie reakcji
immunologicznej, co pozwala na zmniejszenie tła
immunologicznej, co pozwala na zmniejszenie tła
reakcji a dzięki temu otrzymanie czytelniejszego
reakcji a dzięki temu otrzymanie czytelniejszego
obrazu.
obrazu.
Stosowana do wykrywania Ab.
Stosowana do wykrywania Ab.
Preparaty: np. skrawki wÄ…troby/serca szczura,
Preparaty: np. skrawki wÄ…troby/serca szczura,
utrwalone komórki Hep-2 (komórki raka krtani
utrwalone komórki Hep-2 (komórki raka krtani
bogate w antygeny)
bogate w antygeny)
4
Pośrednia immunoflorescencja
PODSTAWOWE TYPY ÅšWIECENIA w metodzie IF
Wzory barwienia immunofluorescencyjnego w diagnostyce przeciwciał
przeciwjÄ…drowych
POÅšREDNIEJ OZNACZANIA PRZECIWCIAA

anty- J
DROWYCH:
" Homogenny
" Brzeżny
obwodowa
homogenna
" Plamisty
" JÄ…derkowy
Typy pośrednie:
" Centromerowy
centromerowa jÄ…derkowa
" Drobnoplamisty
plamista
" Homogenno-brzeżny
COLORZYME METODYKA DWUBARWNA I TRÓJBARWNA
COLORZYME METODYKA DWUBARWNA I TRÓJBARWNA
pochodna metody immunofluorescencyjnej, w której wyeliminowano umożliwia wykrycie kilku Ag w jednym skrawku
pochodna metody immunofluorescencyjnej, w której wyeliminowano umożliwia wykrycie kilku Ag w jednym skrawku
konieczność stosowania światła UV
konieczność stosowania światła UV
stosuje się Ab znakowane różnymi fluorochromami o odmiennych
stosuje się Ab znakowane różnymi fluorochromami o odmiennych
barwach
barwach
stosuje się konjugaty antyglobulin z peroksydazą chrzanową (HRP) wykorzystywana głównie w technice immunofluorescencji pośredniej
stosuje się konjugaty antyglobulin z peroksydazą chrzanową (HRP) wykorzystywana głównie w technice immunofluorescencji pośredniej
oraz nowych substratów, co umożliwiło zwiększenie dokładności
oraz nowych substratów, co umożliwiło zwiększenie dokładności
szczegółów struktury komórkowej na obrazie mikroskopowym
szczegółów struktury komórkowej na obrazie mikroskopowym
ANCA c.d.
ANCA c.d.
ANCA (Anti-Neutrophil Cell Antibody)
ANCA (Anti-Neutrophil Cell Antibody)
W wielu chorobach tj. ziarniniak Wegenera, guzkowe zapalenie naczyń,
W wielu chorobach tj. ziarniniak Wegenera, guzkowe zapalenie naczyń,
Zależnie od typu świecenia można wyróżnić:
Zależnie od typu świecenia można wyróżnić:
choroba Kawasaki, opisane zostały przeciwciała skierowane przeciwko
choroba Kawasaki, opisane zostały przeciwciała skierowane przeciwko
C-ANCA cytoplazmatyczny, anty-PR-3
C-ANCA cytoplazmatyczny, anty-PR-3
śródbłonkom naczyń.
śródbłonkom naczyń.
P-ANCA okołojądrowy, anty-MPO (MPO ma dodatni
P-ANCA okołojądrowy, anty-MPO (MPO ma dodatni
Å‚adunek, a podczas utrwalania alkoholem zostaje uwolniona z
Å‚adunek, a podczas utrwalania alkoholem zostaje uwolniona z
granul do cytoplazmy i przyciągana do jądra komórki, którego
granul do cytoplazmy i przyciągana do jądra komórki, którego
Nie jest znany antygen przeciw któremu Ab powstają, jako
Nie jest znany antygen przeciw któremu Ab powstają, jako
DNA ma Å‚adunek ujemny)
DNA ma Å‚adunek ujemny)
prawdopodobne uważa się zmodyfikowane, nieprawidłowe cząsteczki
prawdopodobne uważa się zmodyfikowane, nieprawidłowe cząsteczki
A-ANCA atypowy
A-ANCA atypowy
adhezyjne występujące na powierzchni komórek śródbłonka
adhezyjne występujące na powierzchni komórek śródbłonka
naczyniowego.
naczyniowego.
Te Ab mogą aktywować układ dopełniacza oraz brać udział w procesie
Te Ab mogą aktywować układ dopełniacza oraz brać udział w procesie
ADCC (cytotoksyczność zależna od przeciwciał).
ADCC (cytotoksyczność zależna od przeciwciał).
U pacjentów z niektórymi postaciami zapalenia małych naczyń wykryć
U pacjentów z niektórymi postaciami zapalenia małych naczyń wykryć
można:
można:
- Ab anty-proteinaza3 (PR-3) granulocytów
- Ab anty-proteinaza3 (PR-3) granulocytów
- Ab anty-mieloperoksydaza (MPO) granulocytów
- Ab anty-mieloperoksydaza (MPO) granulocytów
5
AMA (Anti Mitochondrial Antibodies)
AMA (Anti Mitochondrial Antibodies)
Ab przeciwneutrofilowe występują również u ok. 70% chorych z
Ab przeciwneutrofilowe występują również u ok. 70% chorych z
wrzodziejÄ…cym zapaleniem jelita grubego (WZJG) oraz ze
wrzodziejÄ…cym zapaleniem jelita grubego (WZJG) oraz ze
istnieje 9 podtypów przeciwciał przeciwmitochondrialnych (M1 -
istnieje 9 podtypów przeciwciał przeciwmitochondrialnych (M1 -
zwiększoną częstością u ich zdrowych krewnych.
zwiększoną częstością u ich zdrowych krewnych.
M9)
M9)
szczególne znaczenie kliniczne ma podtyp skierowany
szczególne znaczenie kliniczne ma podtyp skierowany
przeciwko antygenowi M2, będącemu składnikiem
przeciwko antygenowi M2, będącemu składnikiem
ANCA stwierdza się także w kłębuszkowym zapaleniu nerek
ANCA stwierdza się także w kłębuszkowym zapaleniu nerek
wieloenzymatycznego kompleksu dehydrogenazy
wieloenzymatycznego kompleksu dehydrogenazy
(kzn) typu III, to marker martwiczych kłębuszkowych zapaleń
(kzn) typu III, to marker martwiczych kłębuszkowych zapaleń
pirogronianowej i głównym antygenem pierwotnej marskości
pirogronianowej i głównym antygenem pierwotnej marskości
nerek.
nerek.
żółciowej (PBC)
żółciowej (PBC)
ocenia się je przy podejrzeniu pierwotnej marskości żółciowej
ocenia się je przy podejrzeniu pierwotnej marskości żółciowej
(95% przypadków - wynik dodatni) i autoimmunologicznego
(95% przypadków - wynik dodatni) i autoimmunologicznego
pANCA obecne są u pacjentów z chorobą Crohna o przebiegu
pANCA obecne są u pacjentów z chorobą Crohna o przebiegu
zapalenia wÄ…troby
zapalenia wÄ…troby
klinicznym podobnym do WZJG.
klinicznym podobnym do WZJG.
cANCA to czuły i swoisty wskaz
nik aktywnych postaci
cANCA to czuły i swoisty wskaz
nik aktywnych postaci
ziarniniaka Wegenera (WG) oraz mikroskopowego układowego
ziarniniaka Wegenera (WG) oraz mikroskopowego układowego
zapalenia naczyń (mPA)
zapalenia naczyń (mPA)
INNE PRZYKA
ADY WYKRYWANYCH
ASMA/SMA (Anti Smooth Muscle Antibodies)
ASMA/SMA (Anti Smooth Muscle Antibodies)
PRZECIWCIAA

stanowią bardzo heterogenną grupę przeciwciał przeciwko " ANA (Anti-Nuclear Antibody) wykrywane w ogniskowym toczniu
stanowią bardzo heterogenną grupę przeciwciał przeciwko
włóknieniom pośrednim mięśniówki gładkiej rumieniowatym, młodzieńczym przewlekłym zapaleniu stawów
włóknieniom pośrednim mięśniówki gładkiej
(mpzs).
obecne w przewlekłym, aktywnym zapaleniu wątroby (do
obecne w przewlekłym, aktywnym zapaleniu wątroby (do
diagnostyki różnicowej autoimmunologicznego zapalenia
diagnostyki różnicowej autoimmunologicznego zapalenia
wÄ…troby typu Ia-SMA dodatnie i wirusowego zapalenia wÄ…troby-
wÄ…troby typu Ia-SMA dodatnie i wirusowego zapalenia wÄ…troby-
SMA ujemne)
SMA ujemne)
w zapaleniu wielomięśniowym (SMA obecne w 30%
w zapaleniu wielomięśniowym (SMA obecne w 30%
polymyositis)
polymyositis)
zespół po kardiotomii i zespół pozawałowy (z. Dresslera)
zespół po kardiotomii i zespół pozawałowy (z. Dresslera)
" Ab przeciwsercowe w autoimmunologicznym zapaleniu mięśnia
sercowego, np. przeciw błonie komórkowej kardiomiocytów.
" W chorobie Addisona wykrywa siÄ™:
- Ab skierowane przeciwko mikrosomom i mitochondriom nadnerczy
- przeciwtarczycowe: anty-tyreoglobulinowe (TG)
anty- peroksydazowe (TPO)
WZÓR ANTYGEN CHOROBY
dsDNA
Toczeń rumieniowaty
brzeżny
układowy (SLE)
kompleks SLE, toczeń polekowy,
homogenny
DNA-HISTONY inne schorzenia tkanek
Sm (Antygen Smitha) SLE
RNP Choroby tkanek, SLE,
(rybonukleoproteina) syndrom SJÖGREN'a,
skleroderma,
zapalenie wielomięśniowe
SS-A (Ro) syndrom SJÖGREN'a,
plamisty SLE
SS-B (La) syndrom SJÖGREN'a,
SLE
Jo -1 zapalenie skorno-wielomięśniowe
Mi -2 zapalenie skorno-mięśniowe
Scl-70 skleroderma
centromerowy ograniczona skleroderma
jÄ…derkowospecyficzne- skleroderma
jÄ…derkowy RNA
PM-Scl zapalenie wielomięśniowe
6