PROFI LAKT YKA T W Ó J P R Z E G L 
D S T O M A T O L O G I C Z N Y
Linda Helene Greenwall, BDS, MGDS, RCS, MSc, MRD, RCS, FFGDP
Białe plamy
na zębach przednich
Postępowanie terapeutyczne w wybielaniu
i leczeniu zachowawczym
iałe plamy występują Białe zmiany mogą być efektem de- zaniepokojeni zmianami, które za-
mineralizacji szkliwa spowodowanej uważyli u swoich dzieci na dopiero
Bzwykle na przednich
niedostateczną higieną jamy ustnej. co wyrzniętych zębach, zwłaszcza na
zębach. Niektórym pacjen-
Artykuł omawia szczegółowo zmiany górnych siekaczach.
tom to nie przeszkadza, ale
o charakterze rozwojowym i sposoby
ich leczenia. ETIOLOGIA BIAA
YCH PLAM
dla wielu są one poważnym
Najprostszym sposobem zamasko- Zaburzenia w mineralizacji szkliwa
problemem estetycznym
wania białej plamy jest rozjaśnienie Próchnica jest bakteryjną chorobą za-
i dlatego szukajÄ… pomocy
jej tła. Jednak u pacjentów, u których kaz
ną, która dotyka ponad 90% mło-
ta zmiana nie jest zbyt wyraz
na, roz- docianych w Stanach Zjednoczonych.
u stomatologa.
jaśnienie zęba spowoduje, że stanie Za rozwój choroby odpowiedzialna
siÄ™ ona bardziej widoczna. Dlatego jest przede wszystkim Streptococcus
bardzo ważne jest, aby lekarz prowa- mutans. Bakterie próchnicotwórcze
dzący poinformował pacjenta o tym, tworzą miękką płytkę nazębną, która
co może się wydarzyć po zakończo- przylega ściśle do powierzchni zęba.
nej kuracji wybielającej. Stomatolog Początkowym objawem próchnicy
powinien także umieć rozpoznać są białe linie pojawiające się na gład-
takie zmiany i potrafić przewidzieć kiej powierzchni szkliwa.
skutki zabiegu. Dzięki temu może
poinformować pacjenta o jego kon- Demineralizacja szkliwa
sekwencjach. Najważniejsze jest, wokół zamków ortodontycznych
aby przedyskutować to przed roz- Czasami białe zmiany demineraliza-
poczęciem wybielania. W artykule cyjne obserwujemy po zdjęciu zam-
TITLE White spots on anterior
teeth  the therapeutic procedure
omówimy etiologię zmian i sposób ków ortodontycznych. Niektóre mają
of whitening and prevention
leczenia poprzez wybielanie i zasto- widoczne czarne brzegi. Ma to zwiÄ…-
sowanie materiałów kompozytowych zek z niewystarczającą higieną jamy
SA
OWA KLUCZOWE wybielanie
(tab. 1, 2). ustnej wokół zamków i ze spożyciem
zębów
STRESZCZENIE W artykule
kariogennych produktów w czasie le-
omówiono etiologię zmian i sposób
DLACZEGO BIAA
E PLAMY czenia ortodontycznego. W pierwszej
leczenia poprzez wybielanie
POJAWIAJ
SI
NA Z
BACH? kolejności należy zaaplikować żel
i zastosowanie materiałów
Pacjenci chcą wiedzieć, skąd biorą fluorowy, a następnie poddać zęby
kompozytowych.
się białe plamy na ich zębach (tab. 1). wybielaniu i, jeśli to konieczne, za-
KEY WORDS bleaching
Ich przyczyną mogą być rzadkie cho- biegowi mikroabrazji. Dzięki temu
SUMMARY The article discusses
roby, tj. niedoczynność przytarczyc, możemy usunąć tego typu zmiany.
the etiology and treatment of changes
gorączka towarzysząca wysypce, ce- Demineralizacja szkliwa może poja-
by bleaching and using of composite
materials liakia czy kwasica. Rodzice są często wić się po około 4 tygodniach od przy-
50
1 0 / 2 0 1 2 PROFI LAKT YKA
klejenia zamków ortodontycznych oru waha się między 0,05-0,07 mg/kg/ uwzglęniać różnice pomiędzy syme-
i dotyczyć co trzeciego pacjenta le- dzień, co zapewnia ochronę przed trią i asymetrią i /lub stopniem zma-
czonego ortodontycznie. Zmiany ob- próchnicą przez remineralizację towienia zmian (fot. 1 i 2).
serwuje się najczęściej na bocznych szkliwa w obrębie zmiany. Dzienna Uważa się, że wpływ na występo-
siekaczach szczęki i kłach żuchwy dawka fluoru powyżej tego pozio- wanie fluorozy ma ogólna, skumu-
na powierzchni wargowej dystalnie mu zwiększa prawdopodobieństwo lowana ilość fluoru pochodzącego
w okolicy przyszyjkowej. W ciągu wystąpienia szkliwa plamkowego. z różnych z
ródeł i czas podania, a nie
pierwszych kilku tygodni po zdjęciu Obecnie zalecane procedury w celu pojedyncza, zbyt duża dawka. Mine-
zamków zmiany dosyć szybko zmniej- zdiagnozowania fluorozy powinny ralizacja szkliwa w dużym stopniu za-
szają się. Około połowa zmian ulega
remineralizacji po 6 miesiÄ…cach bez Rodzaj zmiany Etiologia
Zmiana rozwojowa o średnicy
specjalnego leczenia.
Pojedyncza biała plamka
< 0,5 mm na górnych siekaczach
Leczenie może zatem obejmować
Białe nakrapiane zmiany:
obserwację bez żadnych działań, apli-
GorÄ…czka w czasie formowania szkliwa
szkliwo plamkowe
kację związków fluoru i amorficzne-
Zmiany mnogie: mętne, nieprze- Białe i brązowe przebarwienia
go fosforanu wapnia (ACP) oraz mi-
zroczyste plamy hipokalcyfikacyjne spowodowane fluorozÄ…
kroabrazję z użyciem 5-proc. kwasu
Cięższe zaburzenia szkliwa o charakterze
Białe linie i paski rozwojowym, bardziej jaskrawe i o zaokrąglo-
solnego (tab. 2).
nych brzegach
W badaniach Willmota przeprowa-
Biała plama Uraz zębów mlecznych
dzonych na 26 pacjentach zauważono,
Krwawienie podczas urazu, które zaburzyło
że po zdjęciu zamków wszystkie zmia- Białe plamy pokryte żółtą warstwą
proces mineralizacji
ny na zębach zmniejszyły się, choć
Demineralizacja szkliwa po zdjęciu
z bardzo różną dynamiką. Uczestnicy zamków ortodontycznych.
Ubytki szkliwa i białe plamy
badania stosowali pastÄ™ z niskÄ… zawar-
Mało wyraz
ne białe plamy, niektóre
na zębach mlecznych spowodowane celiakią.
tością fluoru. Średnio u 1/3 badanych z czarnymi brzegami
Defekty szkliwa zwiÄ…zane z hipermineraliza-
białe plamy zmniejszyły się po 12 ty-
cją; próchnica.
godniach, a u 1/2 po 26 tygodniach. Wcześniactwo
Białe plamy po leczeniu ortodon- Białe ubytki szkliwa (kiedy rodzice
Dziedziczna hipoplazja szkliwa
i dzieci majÄ… te same zmiany)
tycznym różnią się kształtem zmian
Tab. 1. Etiologia i występowanie białych zmian pochodzenia rozwojowego
rozwojowych. Zmiany o charakterze
rozwojowym są bardziej okrągłe, ma-
Opcje leczenia zabieg
towe i jaśniejsze niż te po leczeniu
Kiedy pacjent nie odczuwa potrzeby zmiany wyglÄ…du
ortodontycznym.
Brak interwencji swoich zębów.
Profesjonalne czyszczenie zębów
Wybielanie nakładkowe w warunkach domowych.
FLUOROZA
Długotrwałe wybielanie nakładkowe, jeśli przebarwienia
 NADMIERNA PODAÅ» FLUORU
są duże, np. ciężka fluoroza.
Wybielanie
Fluoroza zębów jest zaburzeniem
Wybielanie profesjonalne typu power (może być nieefektyw-
ne z powodu początkowego odwodnienia i póz
niejszego na-
pochodzenia rozwojowego spowo-
wodnienia, po którym białe plamy będą ponownie widoczne)
dowanym ponadnormatywnym
Mikroabrazja Użycie kwasu solnego
przyjmowaniem fluoru (fot. 1). y
ró-
Częściowe lub całkowite usunięcie białych zmian za pomo-
dłem nadmiernej ilości fluoru może
Megaabrazja cą szybkoobrotowej końcówki z drobnoziarnistym wiertłem
być woda pitna, pasta do zębów lub
diamentowym przed leczeniem zachowawczym
tabletki fluorowe. Zbyt duża podaż
Leczenie zachowaw- Nałożenie materiału kompozytowego
cze (kompozyt) bezpośrednio na zmianę
w okresie odontogenezy powoduje,
że szkliwo jest zbyt słabo zminerali-
Licówki porcelanowe Pokrycie całej powierzchni licowej zęba
zowane i staje siÄ™ porowate. Obraz
Korony (w przypad-
Wymaga zabiegu szlifowania także zdrowej tkanki zęba
fluoroz zależy od czasu ekspozycji
ku ciężkich zmian)
i wieku osobniczego. Największe ry- Leczenie kombino- Zwykle rozpoczyna się zabiegiem wybielania nakładkowego,
wane w odpowied- następnie stosuje się mikroabrazję i leczenie zachowawcze
zyko, że zęby stałe zostaną dotknię-
niej kolejności (które może okazać się zbędne)
te fluorozÄ… dotyczy 20.-30. miesiÄ…ca
Tab. 2. Leczenie bez żadnych działań, aplikacja związków fluoru i amorficznego fosforanu wapnia (ACP)
życia. Zalecany poziom spożycia flu- oraz mikroabrazja z użyciem 5-proc. kwasu solnego
51
PROFI LAKT YKA T W Ó J P R Z E G L 
D S T O M A T O L O G I C Z N Y
1 2
3 4
5 6
1 Przypadek 1. Przebarwienia spowodowane prawdopodobnie przez fluorozę. Pacjent szukał pomocy przed planowanym ślubem. Przed rozpoczęciem lecze-
2
nia zostały omówione wszystkie opcje leczenia Przypadek 1. Zęby poddane przedłużonemu wybielaniu. Kuracja trwała około 8-10 tygodni, co pozwoliło usu-
nąć żółtobrązowe przebarwienia. Do wybielania nakładkowego w warunkach domowych użyto 10-proc. nadtlenku karbamidu. Następnie przeprowadzono dwie
3
sesje mikroabrazji, aby usunąć białe plamy. Osiągnięty efekt nie wymagał zastosowania kompozytu Przypadek 3. Wygląd przyśrodkowych siekaczy przed
wybielaniem. 12-letnia pacjentka była zaniepokojona przebarwieniami na przyśrodkowych siekaczach. Z tego powodu pojawiła się w gabinecie wraz z mamą
4 Przypadek 2. Uszkodzone szkliwo z pomarańczowymi, brązowymi i białymi zmianami. Zastosowano 7-tygodniowe wybielanie nakładkowe, następnie zęby
5 6
poddano zabiegowi mikroabrazji Przypadek 2. Wygląd po wybielaniu, mikroabrazji i wypełnieniu kompozytem Przypadek 3. Stan przed wybielaniem.
Uwagę zwraca obecność białych plam z brązowymi przebarwieniami pośrodku. Dolny siekacz ma odłamane szkliwo. Podjęto decyzję, aby poczekać rok z roz-
poczęciem wybielania z powodu młodego wieku pacjentki. Wykonano tymczasowe wypełnienie kompozytowe w dolnym siekaczu
52
1 0 / 2 0 1 2 PROFI LAKT YKA
leży od obecności wolnych jonów flu- Zmiany w szkliwie będą ograniczo- mlecznym i stałym u wcześniaków.
orowych, które szczególnie sprzyjają ne do okolicy korony zęba. Uraz tego Należy uwzględnić to w wywiadzie
hydrolizie prekursorów kwasowych, typu może uszkodzić zawiązek zęba medycznym (fot. 4 i 5).
takich jak fosforan ośmiowapniowy, stałego i nabłonek zębopochodny, Zmiany w szkliwie obserwuje się
i powodują wytrącanie fluoroapaty- co ostatecznie skutkuje zaburzeniem także u chorych na celiakię. W ostat-
tu. Kiedy fluor zostanie wbudowany mineralizacji szkliwa. Powstałe zmia- nich badaniach na grupie 30 dzieci
w strukturę szkliwa, rozpuszczalność ny zwykle są białe. Jednakże w wyni- z celiakią (około 3,5-letnich) wykryto
związków mineralnych jest zmniej- ku krwawienia, które może wystąpić zaburzenia w szkliwie u 83,3% w po-
szona. To reguluje skład jonów w pły- w efekcie urazu, produkty rozkładu równaniu z grupą kontrolną, gdzie od-
nie otaczającym kryształy apatytu. krwi mogą przenikać do warstwy mi- setek ten wyniósł 53,3%. Symetrycz-
neralizacyjnej w czasie formowania ne zmiany odnotowano u 73,3% pa-
URAZ Z
BÓW MLECZNYCH szkliwa. To tłumaczy, dlaczego żół- cjentów. Wady szkliwa najczęściej
Według badań duńskich częstość wy- tobrązowe plamy są zlokalizowane występowały w zębach trzonowych
stępowania tego typu urazów waha wyłącznie na szczycie białych zmian. mlecznych (45,1%), następnie w sie-
siÄ™ od 12% do 69% (fot. 3). Stwierdzo- Uszkodzenia na powierzchni szkliwa kaczach mlecznych.
no, że pourazowa hipoplazja szkliwa najprawdopodobniej świadczą o tym,
jest powszechna. W badaniach kli- że uraz nastąpił, zanim mineralizacja BIAA
E PLAMY
nicznych oszacowano, że 10% wszyst- została zakończona. POCHODZENIA ROZWOJOWEGO
kich przypadków hipoplazji w zębach  SPOSÓB POST
POWANIA
przednich zwiÄ…zanych jest z urazami PROCES Historia choroby
zębów mlecznych. Natura odniesione- DOJRZEWANIA SZKLIWA Jeśli to możliwe, należy przeprowa-
go urazu będzie skutkować rodzajem Choroby z towarzyszącą wysoką go- dzić dokładny wywiad chorobowy,
zaburzenia rozwojowego. rączką mogą zaburzać prawidłowy koncentrując się na schorzeniach
Uraz zębów mlecznych powoduje rozwój szkliwa. Białe zmiany moż- z dzieciństwa o przedłużonym prze-
zaburzenie mineralizacji szkliwa. na także zaobserwować w uzębieniu biegu. y
ródłem informacji mogą być
PROFI LAKT YKA T W Ó J P R Z E G L 
D S T O M A T O L O G I C Z N Y
7
8
9
10
7 Przypadek 3. Rok póz
niej rozpoczęto procedurę wybielania. Zwraca uwagę zmiana położenia górnych siekaczy. Zdjęcie zostało wykonane tydzień po roz-
poczęciu wybielania. U młodocianych efekty zabiegu widoczne są szybko, z tego powodu tę grupę pacjentów należy często kontrolować. Konieczna jest także
8
współpraca z rodzicami i ich nadzór nad młodym pacjentem Przypadek 4. Zęby przed wybielaniem. Widoczna duża zmiana na górnym prawym siekaczu
9
przyśrodkowym, pomarańczowe i brązowe przebarwienia na obu siekaczach, a także białe plamy na pozostałych zębach Przypadek 4. Mikroabrazja 
10
sposób postępowania. Konieczna jest ochrona dziąseł koferdamem. Pasta jest umieszczona bezpośrednio na dwóch białych zmianach Przypadek 3. Wygląd
zębów po wybielaniu. Procedura zajęła około 2,5 tygodnia. Brązowe zmiany stały się żółte, nie udało się ich wybielić. Zwraca uwagę poprawa stanu dziąseł
54
1 0 / 2 0 1 2 PROFI LAKT YKA
rodzice pacjenta. Wielokrotne infek- Wybielanie zębów poinformować pacjenta o możliwych
cje uszu lub górnych dróg oddecho- Istnieje kilka sposobów postępowa- zaletach i wadach wybielania przed
wych we wczesnym okresie rozwoju nia, jeśli chodzi o wybielanie zębów. rozpoczęciem zabiegu oraz umieścić
dziecka, prowadzące do przedłużo- Wszystko zależy od ciężkości i rodza- te uwagi w karcie pacjenta.
nego zażywania antybiotyków, mogą ju zmian. Na przykład w przebiegu
być wskazówką, jaka jest przyczyna fluorozy obserwujemy różną barwę Długoterminowe wybielanie zębów
występowania białych plam na zę- zębów: od kredowobiałej, aż do brą- Czasami wybielanie nakładkowe wy-
bach (fot. 6 i 7). Wiek, w którym po- zowej, a czasami czarnej. Wybielanie maga dłuższego stosowania. Dotyczy
jawiła się infekcja, ma znaczenie, np. zwykle jest pierwszym etapem lecze- to ciężkich przebarwień. Zazwyczaj
u dzieci chorujących, poniżej 2. roku nia. Na początku rozjaśnieniu ulegają wybielanie w warunkach domowych
życia wzrasta niebezpieczeństwo zmiany pomarańczowo-brązowe lub trwa około 2 tygodni dla zębów gór-
pojawienia się zaburzeń w uzębie- żółte, zwłaszcza na siekaczach szczę- nych i 3 tygodnie dla zębów dolnych.
niu stałym (fot. 8). Umiejscowienie ki. Jeśli ogólny kolor zębów będzie W pierwszej kolejności rozjaśnieniu
zmian może być także wskazówką, jaśniejszy, białe plamy staną się mniej poddają się brązowe, następnie po-
kiedy choroba miała miejsce. Obec- widoczne, innymi słowy: gdy tło sta- marańczowe i żółte przebarwienia.
ność białych plam na brzegu siecz- nie się jaśniejsze, białe plamy zaczną W tym momencie białe plamy mogą
nym może sugerować, że pacjent blednąć. się wydawać bardziej widoczne.
chorował między 1. a 2. rokiem Takie postępowanie jest także bar- Przedłużenie zabiegu spowoduje ich
życia. dzo skuteczne w przypadku zmian, stopniowe znikanie. Kiedy dalsze roz-
Na to, że fluoroza jest przyczyną które są widoczne po zdjęciu zamków jaśnianie nie przynosi efektu, zabieg
przebarwień zębów, może wskazy- ortodontycznych (tzw. nieaktywne należy zakończyć. Zwykle długoter-
wać także miejsce, gdzie pacjent białe plamy). Potwierdziły to badania minowe wybielanie pozwala osiągnąć
dorastał, postać i z
ródło fluoru (la- przeprowadzone na pacjentach z tego kolor B1 (fot. 1 i 2, s. 52).
kiery, pasty do zębów). Należy także typu zmianami.
pamiętać, że dzieci poniżej 6. roku MIKROABRAZJA
życia nie mają w pełni wykształco- Dlaczego białe plamy Mikroabrazja to zabieg, który może
nego odruchu połykania i w trakcie stają się bielsze usunąć brązowe i białe zmiany
szczotkowania mogą połykać około w początkowej fazie wybielania? na stałych zębach. Polega on na za-
25-33% pasty do zębów. Ważne jest, aby zwrócić uwagę, stosowaniu równocześnie abrazji
że podczas wybielania, zwłaszcza mechanicznej i erozji chemicznej
Zdjęcia RTG nakładkowego, początkowo białe (fot. 9). Mikroabrazję przeprowadza
Zdjęcia rentgenowskie nie wykry- plamy stają się bielsze i jaśniejsze, się zwykle po kuracji wybielającej.
wają zmian typu białe plamy. Nie a przez to bardziej widoczne. Może Jako samodzielny zabieg można
ma zatem potrzeby stosowania tego to zaniepokoić pacjenta, którego na- ją przeprowadzić u dzieci (od około
typu diagnostyki zwłaszcza u mło- leży uprzedzić o tym zjawisku. Obec- 8. roku życia) w przypadku izolowa-
dych pacjentów. Jednakże mogą być ność tlenu w szkliwie jest najbardziej nych, pojedynczych zmian. W ten
one pomocne w ustalaniu przyczyn prawdopodobną przyczyną tego sposób możemy je maksymalnie
innych form przebarwień. Należy za- stanu. Drugi czynnik to częściowe zredukować, a leczenie może być
tem ocenić stan tkanek okołowierz- odwodnienie zębów. To z kolei jest kontynuowane wraz z wybielaniem,
chołkowych. charakterystyczne dla gabinetowej gdy dziecko będzie miało około 12 lat
metody wybielania. Odwodnienie (fot. 3, 6, 7, 10, 11).
Cyfrowa fotografia wewnÄ…trzustna szkliwa jest wtedy szybsze i bardziej Modyfikacja tej techniki, zapropo-
Przeglądowe zdjęcia wewnątrzustne widoczne. W metodzie typu power nowana przez Ardu i współ., polega
mogą dostarczyć wielu informacji stosuje się nadtlenek wodoru o du- na zastosowaniu pasty do mikro-
na temat lokalizacji, ilości i natury żym stężeniu, często wykorzystując abrazji (kwas solny) i aplikowanego
białych zmian. Bardzo pomocne będą także energię świetlną i cieplną przy- codziennie w domu kompleksu fos-
także ujęcia wargowo-językowe. Cza- spieszającą wybielanie. fopeptyd kazeiny  amorficzny fosfo-
sami białe plamy są powiązane z hi- Czasami pacjenci są przekonani, ran wapnia (CCP-ACP). Proponowa-
poplazją szkliwa, a cyfrowa fotografia że to środek wybielający spowodował na technika opiera się na poprawie
wewnątrzustna może być pomocna uszkodzenie powierzchni szkliwa. Za- wyglądu zęba przez usunięcie ze-
w ich zdiagnozowaniu. tem bardzo istotne jest, by dokładnie wnętrznej warstwy szkliwa, stosując
55
PROFI LAKT YKA T W Ó J P R Z E G L 
D S T O M A T O L O G I C Z N Y
mikroabrazję, i na długoczasowym mier Dental Products C., Plamounth nione. Zabieg nie jest długi. Procedu-
domowym użyciu ACP. W przypadku Meeting, PA), w skład której wchodzi rę powtarzamy kilka razy. Następnie
głębokich zmian zabieg mikroabrazji 10-proc. HCl i pumeks. pokrywamy zęby żelem fluorowym,
może być poprzedzony mikroreduk- aby przywrócić bogatą w fluor war-
cją powierzchni szkliwa za pomocą Sposób postępowania stwę, która została usunięta w trakcie
szybkoobrotowej końcówki z drobno- Zęby poddane zabiegowi powinny być zabiegu. Należy uprzedzić pacjenta,
ziarnistym wiertłem diamentowym. odizolowane tradycyjnym lub świa- że po pierwszym zabiegu zęby mogą
Następnie wykonujemy chemiczną tłoutwardzalnym koferdamem, aby wyglądać gorzej niż przed leczeniem.
mikroabrazję stosując 5-proc. kwas chronić tkanki miękkie przed dzia- Spowodowane jest to odwodnieniem.
solny i pumeks (fot. 3 i 4, s. 52). łaniem kwasu (fot. 9, s. 56). Materiał Dopiero następnego dnia, kiedy ząb
Materiały używane w mikroabrazji nakłada się bezpośrednio na zmianę, ponownie będzie nawodniony, po-
zawierają w swym składzie kwas sol- używając specjalnej gumki z twardym wierzchnia szkliwa stanie się gładka
ny i proszek pumeksowy. Pierwotnie włosiem wewnątrz. Pastę kilka razy i lśniąca. Efekt zabiegu można w pełni
mieszanina przygotowywana w gabi- delikatnie wcieramy w zmianę. Apli- ocenić dopiero po upływie tygodnia.
necie tuż przed zabiegiem zawierała kacja pasty powinna trwać tylko kilka Jeśli jest taka potrzeba, mikroabrazję
18-proc. kwas solny i pumeks. Obec- sekund, następnie należy ją spłukać, można powtórzyć.
nie na rynku dostępne są dwa goto- skontrolować zmianę i ocenić sku-
we produkty przeznaczone do tego teczność zabiegu. Ponieważ tego typu Leczenie zachowawcze
typu zabiegu. Opalustre (Ultradent leczenie stosuje się zwykle u młodych po kuracji wybielającej
Products, Inc., South Jordan, UT, pacjentów, odwodnienie zębów na- Decyzja o tym, czy trzeba zastosować
fot. 9, s. 56) to rozpuszczalna w wo- stępuje szybko. Kiedy ząb jest odwod- leczenie zachowawcze, powinna być
dzie purpurowa pasta zawierająca niony, więcej białych plam staje się podejmowana dopiero po przeprowa-
5-proc. kwas solny i drobiny węgliku widocznych. Zabiegiem mikroabrazji dzeniu mniej inwazyjnych zabiegów,
krzemu (karborundu). Drugi produkt usuwamy tylko te zmiany, które są wi- takich jak wybielanie i mikroabrazja.
to zielona pasta Prema Paste (Pre- doczne, gdy zęby są w pełni nawod- Istotnym czynnikiem warunkującym
11
12
11 Przypadek 3. Wygląd zębów po wybielaniu i leczeniu zachowawczym. Wypełnienia kompozytowe zostały wykonane w górnych przyśrodkowych siekaczach i dol-
nych, gdzie odbudowano odłamane szkliwo. Pacjentka i jej mama były bardzo zadowolone z osiągniętego rezultatu. Zaplanowano także wybielanie uzupełniające
12
po całkowitym wyrznięciu kłów Przypadek 4. Zęby bezpośrednio po wypełnieniu materiałem kompozytowym. Zwraca uwagę obecność białych plam na pozosta-
łych zębach spowodowana odwodnieniem w trakcie leczenia. Nie wymaga to żadnych zabiegów. Po nawodnieniu zębów większość zmian stanie się niewidoczna
56
1 0 / 2 0 1 2 PROFI LAKT YKA
sposób leczenia jest też wielkość my wykonać próbne wypełnienie, kończonym wybielaniu, a leczenie
zmiany (fot. 10 i 11). Jeśli biała plama aby mieć pewność uzyskania opty- przeprowadzić po 2 tygodniach.
jest niewielka, kompozytem możemy malnego efektu estetycznego. Jeśli
pokryć tylko zmianę. W przypadku białe zmiany są głębokie i pokrywają WNIOSKI
dużej powierzchni lub wielu zmian całą powierzchnię wargową, należy Leczenie białych zmian może być dla
należy rozważyć bezpośrednie po- rozważyć wykonanie uzupełnienia lekarza stomatologa sporym wyzwa-
łożenie materiału kompozytowego protetycznego w postaci licówki lub niem, ale równocześnie dostarczyć
na całej powierzchni licowej zęba. korony. satysfakcji z osiągniętych rezultatów.
Uzyskamy wtedy odpowiednią gład- Należy pamiętać, aby dokładnie po-
kość, choć pacjent początkowo bę- Zmniejszenie siły adhezji informować pacjenta zarówno o ko-
dzie odczuwał pewien dyskomfort materiałów kompozytowych rzyściach, jak i wadach oraz efektach
wynikający z tego, że ząb jest nieco po wybielaniu nakładkowym ubocznych każdej kuracji. Zabiegi
grubszy (fot. 11). w warunkach domowych mogą ograniczać się do normalnego
Kolejną kwestią jest decyzja, czy Stwierdzono, że po wybielaniu na- wybielania, mikroabrazji czy bardziej
zmienioną powierzchnię należy ze- kładkowym zmniejsza się siła ad- skomplikowanego leczenia zacho-
szlifować. Są dwa różne sposoby roz- hezji materiałów kompozytowych. wawczego lub protetycznego. Regułą
wiązania tego problemu w zależności Związane jest to z obecnością tlenu powinno być, że w pierwszej kolejno-
od wielkości zmiany. Jeśli zeszlifuje- w tkankach zęba, który zaburza po- ści stosujemy bardziej zachowawcze
my białą plamę, musimy odtworzyć limeryzację materiałów łączących. metody oszczędzające tkanki, a mo-
usunięte tkanki, stosując technikę Tlen będzie dyfundował z zębów gące dać wyniki zadowalające pacjen-
warstwową nakładania kompozy- przez około 1-2 tygodnie, a zęby deli- ta. Każdy przypadek należy rozpatry-
tów. Musimy pamiętać o użyciu odpo- katnie ściemnieją. Nie dotyczy to jed- wać indywidualnie, wsłuchując się
wiednich opakerowych odcieni, aby nak zabiegu typu power w gabinecie w potrzeby pacjenta. Takie podejście
zamaskować białą zmianę (fot. 12). stomatologicznym. Dlatego najlepiej pozwoli nam osiągnąć sukces w le-
Przed ostatecznÄ… odbudowÄ… może- nie zakÅ‚adać wypeÅ‚nieÅ„ zaraz po za- czeniu biaÅ‚ych zmian. qð
57