Temat: Zróżnicowanie rasowe, językowe, religijne i kulturowe ludności świata.
Warunki naturalne i społeczno-ekonomiczne różnicują poziom życia mieszkańców
Ziemi. Na poziom ten ma wpływ również zróżnicowanie ludzi pod względem rasowym,
religijnym, kulturowym i religijnym.
Ludność świata zróżnicowana jest pod względem rasowym. Między różnymi grupami
ludzkości występują różnice w wyglądzie zewnętrznym, dotyczy to m.in. koloru
skóry,włosów, rodzaju owłosienia, kształtu czaszki, nosa,warg oraz grupy krwi.
Pochodzenie tych różnic wywołuje wiele dyskusji. Najpowszechniej przyjeła się
teoria, że zróżnicowanie ludności jest efektem długotrwałej izolacji oraz
możliwości wzajemnego krzyżowania się wewenątrzpopulacujnego. Te zewnętrzne
różnice są podstawą podziału ludzkości na trzy podstawowe odmiany.
Odmiana biała - wywodzi się z Europy, pd-zach Azji i pn Afryki. Dzieli się ją na
dwie odmiany: dominującą północną, odznaczającą jasną karnację skóry, jasnym
owłosieniem i przeważnie jasnymi oczami oraz odmianę południową, która ma ciemne
oczy, ciemne włosy i ciemniejszą karnację.
W odmianie mongoloidalnej wyróżnia się gałąź azjatycką zamieszkująca pn i wsch.
Azję oraz skrajne pn części Ameryki Pn (Eskimosi), a także gałąź amerykańską
zamieszkująca pozostałe obszary Ameryki.
Odmiana czarna obejmuje gałąź negroidalną, zamieszkującą Afrykę Subsaharyjską
oraz gałąź negrycką, zamieszkującą Australię i Melanezję.
Wskutek licznych wędrówek rasy ludzkie uległy silnemu przemieszaniu. Wśród ras
mieszanych wyróżnia się mulatów (rasa biała + czarna), metysów (biała + żółta),
zambo (czarna + żółta). Wszystkie odmiany człowieka stanowią jeden gatunek (Homo
sapiens) i mają jednakowe możliwości rozwoju intelektualnego i fizycznego.
Ludność świata jest bardzo zróżnicowana pod względem językowym. Szacuje się, że
na świecie używa się ok. 2500 języków, z tego ok. 1200 to języki afrykańskie.
Rozpowszechnienie poszczególnych języków jest bardzo zróżnicowane. Językiem
chińskim posługuje się ponad 1 ml ludzi, choć alfabet jest wspólny język dzieli
się na wiele dialektów, różniących się od siebie słownictwem, gramatyka oraz
fonetyką. Języków, którymi mówi co najmniej 50 mln ludzi, jest ich 19. Łącznie
tymi 19 językami posługuje się 2/3 ludności świata: angielskim ok. 400 mln,
hiszpańskim ok. 300 mln, hindi, bengalskim i arabskim ok. 180 mln, portugalskim
i rosyjskim ok. 150 mln, niemieckim i francuskim ok. 100 mln. Języka polskiego
używa ponad 40 mln ludzi.
W kontaktach międzynarodowych największe znaczenie ma język angielski. W języku
tym ukazuje się najwięcej druków; jest to język międzynarodowych organizacji,
kongresów, handlu międzynarodowego.
Zróżnicowanie językowe powoduje, że szczególnego znaczenia nabierają języki,
którymi nie mówi się na co dzień, ale które są powszechnie znane na dużych
obszarach np. taką rolę pełniła łacina w Europie w średniowieczu.
Ludność świata jest również silnie zróżnicowana religijnie.. Jedne religie
oddziałują na świadomość ludzi, kierując ich dążenia na cele pozaziemskie,
preferując umiarkowane korzystanie z dóbr materialnych, a zatem ascezę,
kontemplację i wypełnianie nauk boskich.
Inne zaś oprócz kształtowania postaw etycznych akceptują wysoki poziom życia i
solidarny stosunek do wykonywanej pracy. Religie nie tylko wywierały wpływ na
rozwój duchowy społeczeństw, ale także na stosunki gospodarcze. Przykładem może
być hinduizm wyznawany przez 80% mieszkańców Indii. Do znanych zasad tej religii
należy kult krowy jako zwierzęcia świętego. Krowy nie wolno zabić pod żadnym
pozorem. Wyznawcy tej religii uważają, że zabicie krowy jest większą zbrodnią
niż zabicie człowieka.
Judaizm i islam zabraniają spożywania mięsa wieprzowego, uważając świnię za
zwierzę nieczyste. Wywiera to duży wpływ na rozmieszczenie chowu trzody chlewnej
w świecie. Do wielkich współczesnych religii w ujęciu chronologicznym należą:
Hinduizm (lata 1500 – 1200 p.n.e.) jest religią politeistyczną, która
ukształtowała się głównie w Indiach. Religia ta uznaje wiele podmiotów czci i
środków zapewniających, wg niej, zbawienie człowieka. Opiera się na
metafizycznych, etycznych i społecznych poglądach spisanych w księgach
Mahabharaty i Ramajany.
Judaizm (ok. 1200 lat p.n.e. ) jest religią monoteistyczną, wyznawaną przez
Żydów. Rozpowszechniana na całym świecie, ale obecnie największe ośrodki
znajdują się w Izraelu i Stanach Zjednoczonych. Wywodzi się ona z wierzeń
koczowniczych plemion izraelskich wierzących w siły przyrody. Podstawą judaizmu
jest wiara w jednego Boga, niepodzielnego, będącego bytem niematerialnym,
bezcielesnym i wiecznym, bez początku i końca, wymagającym czci. Człowiek jest
dziełem Boga, który dał mu wolną wolę, a jego postępowaniem kieruje nagroda lub
kara za popełnione czyny, która nastąpi w życiu pozaziemskim.
Strona 1
Buddyzm (560 – 525 p.n.e. ) jest drugą religią najbardziej rozpowszechnianą na
świecie. Niektórzy uważają, że jest ruchem religijnym. Jej twórcą był Gautama z
rodu Siaków, żyjący w Indiach. Wyznawcy dali mu nazwę Budda, co oznacza
Przebudzony. Buddyzm rozpowszechnianie swej ideologii zawdzięcza prostym ludziom
żyjącym w trudnych warunkach przyrodniczych i społecznych, potępia kastowość,
nie uznaje wyższości jednego społeczeństwa nad drugim, toleruje inne poglądy i
kulty, uważając je za przejawy głoszenia tej samej prawdy o istnieniu człowieka.
Konfucjonizm (lata 551 – 479 p.n.e.) religia ta powstała w Chinach i tam
znajduje najliczniejszych wyznawców. Jej twórcą był Konfucjusz żyjący w latach
551 – 479 p.n.e. Głosi zależność m.in. syna do ojca, młodszego brata do
starszego, a podwładnego do panującego.
Chrześcijaństwo (30 r.n.e.) jest religią monoteistyczną, wierzącą w jednego
Boga. Współcześnie posiada ono jedną z najliczniejszych rzesz wyznawców, a jego
wierzenie i światopogląd opierają się na interpretacji tekstów Biblii. Idee
głoszone przez apostołów, uczniów Jezusa Chrystusa, twórcy chrześcijaństwa,
wywarły wielki wpływ na ówczesne społeczeństwa i zaczęły zdobywać coraz większe
rzesze wyznawców na całym świecie. W ciągu wieków nastąpił podział
chrześcijaństwa w wyniku oddziaływania odmiennych cywilizacji i różnego
rozumienia zasad wiary. Doprowadziło to do powstania jego odłamów :
Katolicyzm – jest to najliczniejsza z odmian chrześcijaństwa. Różni się od
innych wyznań chrześcijańskich dogmatami, rozbudowaną organizacją kościoła,
liturgią, i ustawodawstwem.
Protestantyzm – nazwą tą obejmuje się współcześnie wszystkie ewangelickie
kościoły i wyznania chrześcijańskie, takie jak: luteranizm, kalwinizm,
anglikanizm oraz inne odłamy religijne powstałe w wyniku reformacji w XVI i XVII
wieku, a także protestów przeciw oficjalnym zakazom reformowania kościoła
katolickiego i jego założeń doktrynalnych.
Prawosławie – nazwą ta określa się kościół wschodni, bizantyjski. W ramach
prawosławia istnieją niezależne od siebie administracyjnie i hierarchicznie
wspólnoty chrześcijańskie, których zasięg na ogół pokrywa się z granicami
państw. Ma ono licznych wyznawców w Rosji, Białorusi, Ukrainie, Grecji, Rumunii,
Bułgarii i innych.
Islam (ok. 622 r.n.e. ) należ do najbardziej rozpowszechnionych religii na
Świecie. Głosi mi.n jedność w Boga, równość wiernych, a jej zasady i etyka
opierają się na przepisach zawartych w Koranie i obowiązujących tradycjach
spisanych w Sunnie.
Religia wywiera duży wpływ na uznawany system wartości i wymaga od człowieka
wyboru określonego celu życia. Religie, które jako główny cel ukazują życie
wieczne oraz zalecają doskonalenie wiernych przez ascezę i kontemplację.
Strona 2