Polityka pieniężna w UGW
Jednolita polityka pieniężna na obszarze UGW
- określenie strategii polityki pieniężnej
- właściwy dobór instrumentów realizacji strategii
Problemy kształtowania strategii:
- różne zasady funkcjonowania banków centralnych (otoczenie prawne,
otoczenie organizacyjne, nadzór)
- różne metody i sposoby prowadzenia polityki pieniężnej
Powołanie do życia w 1994 roku Europejskiego Instytutu Walutowego (prezes
Wim Duisenberg) jako podmiotu opowiedzianego za przygotowanie warunków do
prowadzenia wspólnej polityki pieniężnej. W 1997 roku EIW przedstawił dokumenty
dotyczące (1) zasadniczych elementów przyszłej strategii, (2) określenia ram
operacyjnych, (3) określenia instrumentów i procedur polityki pieniężnej.
Kwestie brane pod uwagę przy tworzeniu nowej strategii:
1. Podstawowe kryteria doboru właściwej strategii (postulaty)
- efektywność
- odpowiedzialność
- przejrzystość
- średniookresowa orientacja
- ciągłość
- zgodność z niezależnością EBC
2. Warunki gospodarczo  finansowe
- handel zagraniczny państw członkowskich
- mechanizmy transmisji impulsów PP
- brak wcześniejszych doświadczeń
- reputacja i wiarygodność nowego banku centralnego
Pięć potencjalnych strategii polityki pieniężnej:
1. strategia celu w postaci kursu walutowego
Pierwsze 3 odrzucono
2. strategia celu w postaci stóp procentowych
3. strategia celu w postaci dochodu nominalnego
4. strategia celu w postaci agregatów pieniężnych
5. strategia bezpośredniego celu inflacyjnego
Kluczowe elementy strategii ESBC (postulaty EIW)
- publiczne określenie ostatecznego celu polityki pieniężnej (ilościowa definicja
stabilności cen),
1
- wykorzystanie szerokiego spektrum informacji przy prowadzeniu polityki
pieniężnej,
- nadanie odpowiedniej roli i znaczenia agregatom pieniężnym
- opracowywanie przez ESBC prognoz dotyczących kształtowania się inflacji i
podstawowych wskaz
ników makroekonomicznych
Realizacja strategii ESCB (3 poziomy)
1. Poziom analityczny
2. Poziom decyzyjny
3. poziom komunikacyjny
Elementy strategii przyjętej przez ESBC strategii jednolitej polityki pieniężnej
- ilościowa definicja stabilności cen
- dwa filary  wykorzystywane do osiągnięcia ostatecznego celu, którym jest
zagwarantowanie stabilności cen
- (komunikacja)
Główny cel jednolitej polityki pieniężnej (zgodnie z TUE)
głównym celem prowadzonej polityki pieniężnej jest utrzymanie stabilności cen,
oraz, bez uszczerbku dla tego celu, wspieranie ogólnych polityk gospodarczych
we Wspólnocie, zgodnie z zasadą otwartej gospodarki rynkowej z wolną
konkurencją.
ilościowa definicja stabilności cen (Rada Zarządzająca  13.10.98)
- stabilność cen oznacza wzrost cen (mierzony zharmonizowanym
wskaz
nikiem cen konsumpcyjnych  HICP), który w stosunku rocznym
(rok do roku) jest niższy niż 2% (stabilność ta powinna być utrzymana w
okresie średnim).
Filary polityki pieniężnej EBC
- pierwszy filar  analiza wzrostu podaży pieniądza w stosunku do
ogłaszanych ilościowych wartości bazowych;
- drugi filar  wszechstronna ocena ryzyka dotyczącego utrzymania
stabilności cen w strefie euro oraz prognoz dotyczących kształtowania
się cen
2
Cel podstawowy polityki pieniężnej  stabilność cen
Rada Zarządzająca analizuje
wszystkie niezbędne informacje i
podejmuje na ich podstawie
decyzje dot. kształtowania polityki
pieniężnej
Pierwszy filar Drugi filar
Analiza danych dotyczących
podaży pieniądza Równoczesna Analiza szerokiego zakresu
(zasygnalizowanie przez innych wskaz
ników
wskazanie wartości gospodarczych i finansowych
analiza
referencyjnej wzrostu M3)
INFORMACJE GOSPODARCZE
I Filar strategii EBC  analiza wielkości podaży pieniądza
- przyjęcie jako wskaz
nik agregat M3
4 stabilność popytu na pieniądz (+)
4 łatwość kontrolowania (-)
4 cechy wskaz
nika (bogata zawartość informacyjna)
- wzrost podaży pieniądza o 4,5% rocznie
4 podanie do publicznej wiadomości 1 grudnia 1998
4 nie zdecydowano się ustalać przedziału
II filar  analiza szerokiej gamy wskaz
ników, w szczególności:
- płace,
- kurs walutowy,
- ceny obligacji i krzywą rentowności,
- różnego rodzaju mierniki działalności w sferze realnej,
- wskaz
niki polityki fiskalnej,
- indeksy cenowe i kosztowe,
- wyniki badań ankietowych przeprowadzanych wśród przedsiębiorców i
konsumentów
3
Strategia komunikacyjna opiera się na następujących elementach:
- publiczne ogłoszenie celu (celów) prowadzonej polityki pieniężnej
- regularne publikowanie danych i analiz
- wyjaśnianie przyczyn odchyleń od założonego celu
Przejrzystość definiowana jako jasność działań i podejmowanych decyzji przez
BC - istota prowadzonej polityki pieniężnej EBC ponieważ
- EBC jest całkiem nową instytucją
- duży zasięg prowadzonej polityki
- znaczny zakres niezależności EBC
Instrumenty polityki pieniężnej ESBC
Zasady doboru instrumentarium ESBC
S zasada efektywności operacyjnej (właściwe wypełnianie funkcji)
S zasady rynkowe;
S zasada równego traktowania (odnosi się do instytucji finansowych);
S zasada prostoty, przejrzystości i efektywności kosztowej;
S zasada decentralizacji (część kompetencji w NBC);
S zasada ciągłości (struktura operacyjna);
S zasada ujednolicenia w niezbędnym stopniu;
S zgodność ze strukturą decyzyjną.
Podstawowe instrument polityki pieniężnej ESBC
1. Rezerwa obowiązkowa
2. Operacje otwartego rynku
3. Operacje depozytowe
1. Rezerwa obowiązkowa
Funkcje rezerwy w ESBC
a. stabilizacja stóp procentowych na rynku pieniężnym
b. powiększenie stanu niedoboru płynności
Podmioty objęte obowiązkiem odprowadzanie rezerwy to instytucje kredytowe
(monetary institutions) i oddziały takich instytucji funkcjonujących na obszarze
euro.
Istnieje możliwość zwolnienia
- programy naprawcze
- postępowanie likwidacyjne
4
System rezerwy obowiązkowej:
- uśredniona
- opóz
niona
- okres rezerwowy 1 miesiąc (od 24 każdego miesiąca do 23 następnego
miesiąca)
- oprocentowana
Dwie stawki rezerwy obowiązkowej
1. stawka 2%
S depozyty o terminie zapadalności do 2 lat
S depozyty overnight
S depozyty z możliwością wypowiedzenia do 2 lat
S papiery dłużne z okresem zapadalności do 2 lat
2. stawka 0%
S depozyty o terminie zapadalności powyżej 2 lat
S depozyty z możliwością wypowiedzenia powyżej 2 lat
S papiery dłużne o terminie zapadalności powyżej 2 lat
S transakcje repo
3. wyłączenie od konieczności odprowadzania rezerwy
S zobowiązania wobec instytucji objętych obowiązkiem
odprowadzania rezerwy obowiązkowe
S zobowiązania wobec NBC i EBC
Kwota zwolniona z rezerwy: 100 tys. EUR
Sankcje:
S karne odsetki
- stopa pożyczkowa + max 5 pkt procentowych
- max. dwukrotność stopy procentowej
S wpłacenie nieoprocentowanego depozytu w wysokości
trzykrotnej rezerwy, która nie została oprocentowana
S zawieszenie dostępu instytucji do operacji otwartego rynku
2. Operacje otwartego rynku
1. główne operacje refinansujące
- przeprowadzane regularnie co tydzień z terminem zapadalności 2
tygodnie (repo)
- standardowe procedury przetargowe
- podstawowe narzędzie zwiększania płynności w systemie
bankowym
2. długookresowe operacje refinansujące
- przeprowadzane co miesiąc z terminem zapadalności 3 miesiące
- przetarg standardowy (głównie zmienna stopa procentowa)
5
3. operacje dostrajające
- krótkotrwała zmiana płynności
- procedury zawierania transakcji  przetarg szybki i umowy
bilateralne
- dowolna częstotliwość i dowolny termin zapadalności
- swoboda doboru partnerów do transakcji
4. operacje strukturalne
- głównie emisja certyfikatów dłużnych EBC
- możliwość przeprowadzania transakcji outright
Operacje standing facilities
1. depozyt na koniec dnia (deposit facility)
a. bank posiadając nadwyżkę środków może na koniec dnia ulokować te
środki w banku centralnym na 1 dzień (O/N)
b. stopa procentowa dla tych transakcji stanowi dolną granicę dla wahań
stopy procentowej overnight EONIA
2. kredyt na koniec dnia (credit facility)
a. kredyt jednodniowy (O/N)  marginal lending facility
b. wyznacza górny pułap wahań stopy procentowej overnight EONIA
Aktywa mogące stanowić zabezpieczenie transakcji z ESBC
Grupa A (tier I)
S emitowane w euro (lub, w okresie przejściowym, w walucie jednego z
krajów euro);
S papiery dłużne  obligacje;
S notowane na jednym z rynków strefy euro;
S przechowywane w strefie euro.
Grupa B (tier II)
S emitowane w euro lub w walutach krajów wchodzących w skład strefy
euro;
S papiery udziałowe (akcje) i dłużne;
S papiery notowane i nie notowane na giełdach;
S weksle i kredyty;
S przechowywane na obszarze strefy euro.
6
7
8
9