Plan wykładu 3
Podaż pieniądza gospodarce
1. Agregaty pieniężne M1,M2,M3 & & & & & & & & & .
2. Mnożnik kreacji pieniądza& & & & & & & & & & & ..
3. Podaż pieniądza i Baza Monetarna w Polsce & & ..
Współczesny pieniądz jest instrumentem finansowym spełniającym
podstawową zasadę rachunkowości  zasadę podwójnego zapisu.
Zawsze występuje w aktywach właściciela i jednocześnie w pasywach innego podmiotu.
Występujące w trzech formach pieniądze są aktywem finansowym ich właścicieli (osób fizycznych i
prawnych) i pasywem (zobowiązaniem) emitentów:
" Pieniądz gotówkowy jest zobowiązaniem banku centralnego.
" Pieniądz bezgotówkowy występuje w pasywach banków depozytowo 
kredytowych prowadzących rachunki klientów.
" Pieniądz elektroniczny jest zobowiązaniem emitenta elektronicznego nośnika
informacji (np. banku depozytowo kredytowego, innej instytucji pieniądza
elektronicznego).
Schemat podaży pieniądza w gospodarce
Banki depozytowo-kredytowe
Bank centralny
Aktywa Pasywa
Aktywa Pasywa
Gotówka w kasie (BG) Depozyty ludności (DG)
Emisja gotówki (EG)
Rachunki w BC (RO) Depozyty przedsiębiorstw
Rachunki BDK (RO)
(DP)
Baza Monetarna = EG + RO
Gospodarstwa domowe Przedsiębiorstwa Zagranica
Aktywa Pasywa Aktywa Pasywa
Aktywa Pasywa
Gotówka (GG) Gotówka (GP)
Gotówka (GZ)
Depozyty w BDK Depozyty w BDK
Depozyty w BDK
(DG) (DP)
(DZ)
Podaż pieniądza Ms = GG + GP + DG + DP + DZ
Podaż pieniądza w Polsce, stan na 31 grudnia 2008 i 30 września 2010.
Agregaty pieniężne M1, M2 i M3 wg. NBP mld zł % mld zł %
1. Gotówka w obiegu (poza kasami banków) 90,7 13,6 91,7 12,2
2. Depozyty bieżące 259,0 38,9 327,5 43,5
M1 = 1 + 2 349,7 52,5 419,2 55,7
3. Depozyty terminowe z terminem pierwotnym do 2 lat 310,6 46,6 325,3 43,2
M2 = M1 + 3 660,3 99,1 744,5 98,9
4*. Zobowiązania banków z tytułu operacji 3,5 0,5 5,4 0,7
z przyrzeczeniem odkupu
Dłużne papiery wartościowe z terminem wykupu do 2 lat 1,8 0,3 2,4 0,3
M3 = M2 + 4 666,3 100,0 752,9 100,0
y
ródło: NBP
4* do pozycji tej należą:
" Zobowiązania banków komercyjnych z tytułu operacji z przyrzeczeniem odkupu,
" Dłużne papiery emitowane przez banki komercyjne z terminem wykupu do 2 lat,
" Jednostki uczestnictwa w funduszach rynku pieniężnego
b = B/M = 14,0% - skłonność do utrzymywania gotówki
Podaż pieniądza w Polsce w latach 1993  2008 (stan na koniec roku) w mld zł
Wyszczególnienie / lata 1993 1996 2000 2002 2008
mld zł % mld zł % mld zł % mld zł % mld zł %
100,0 100,0 100,0 100,0 100,0
Podaż pieniądza ogółem 55,9 140,4 300,8 322,0 666,3
(M3)
17,9 16,8 11,3 13,1 13,6
Pieniądz gotówkowy w 10,0 23,6 34,1 42,2 90,7
obiegu (G)
82,1 83,2 88,7 86,9 85,5
Depozyty ogółem 45,9 116,8 266,7 277,8 569,6
63,6 61,0 50,0
- gospodarstw domowych b.d. b.d. 191,1 196,3 332,7
25,1 25,9 35,6
- podmiotów gospodarczych b.d. b.d. 75,6 81,5 236,9
Produkt Krajowy Brutto 155,8 362,3 713,4 771,1 1220,0
Skłonność do utrzymania
pieniądza 35,9 38,7 42,2 41,8 54,6
Wskaz
nik monetyzacji
gospodarki
k = M3/ PKB
y
ródło: dane NBP
Mechanizm kreacji pieniądza w gospodarce
Banki depozytowo-kredytowe
Bank centralny
Aktywa Pasywa
Aktywa Pasywa
Gotówka w kasie (BG) Depozyty ludności (DG)
+100 Kredyt Emisja gotówki (EG) -14(2) -11(3)  9(4)
aukcyjny (1) +14 (2) + 11(3) + 9(4)
Rachunki w BC (RO) Depozyty przed. (DP)
Rachunki BDK (RO)
+100 (1) +5(2) + 71(3) + 86 (2) + 70(3) + 56(4)
+100 (1) +5 (2) +3(3) + 3(4)
Kredyt dla przed. Kredyt aukcyjny(1)
+100 (2) + 65(4) +100(1)
Kredyt dla GD
+ 81(3)
Gospodarstwa domowe
Przedsiębiorstwa
Aktywa Pasywa
Aktywa Pasywa
Gotówka (GG) Kredyt w
BDK Gotówka (GP) Kredyt w BDK
+14 (2) + 11(3) + 9(4) + 81 (3)
+100 (2) + 65(4)
Depozyty w BDK (DP)
Depozyty w BDK
+86 (2) +70 (3) + 56 (4)
b = 14%, ro = 5%
+Ms = (2)[14 GG +86 DP] = 100 + (3)[11 GG + 70 DP] = 181 + (4)[9 GG + 56 DP](4) = 246 + & & .
Mnożnik kreacji pieniądza
Kreacja pieniądza w gospodarce następuje na skutek:
" Zasilenia w pieniądz BDK przez Bank Centralny  wzrost Bazy Monetarnej +BM,
" Akcję kredytową BDK, która zasila w pieniądz przedsiębiorstwa, państwo i GD,
" Depozyty przedsiębiorstw i GD w BDK, które powodują powrót pieniądza do sektora
bankowego,
Kreację pieniądza w gospodarce hamują:
" Stopa rezerwy obowiązkowej (ro)
" Skłonność do utrzymywania gotówki (b)
m  przeciętny mnożnik kreacji pieniądza
MS = BM � m
1
m =
(ro + b  ro � b)
Mnożnik kreacji pieniądza oblicza się jako wskaz
nik przeciętny i krańcowy:
MS
" przeciętny m =
BM
" MS
. krańcowy m =
" BM
m  krańcowy mnożnik kreacji pieniądza
"MS = "BM � m
1
m =
(ro + b  ro � b )
gdzie:
b krańcowa skłonność do utrzymywania gotówki = "G/"MS
przeciętna i krańcowa stopa rezerwy obowiązkowej ro są równe
Jeżeli m jest const., wówczas m = m (mnożnik krańcowy równy jest przeciętnemu)
Baza monetarna i podaż pieniądza w Polsce w mld zł
31.12.2007 30.09.2008 30.10.2008 30.09.2010
Baza monetarna  pieniądz rezerwowy 102,7 109,7 128,4 123,5
Gotówka z kasami banków 85,7 90,7 100,6 100,7
Rachunki bieżące banków 16,8 18,9 27,7 22,7
Podaż pieniądza 561,6 629,1 637,4 752,9
Gotówka w obiegu 77,2 82,5 90,6 91,7
Depozyty 472,2 535,5 536,5 652,8
Mnożnik kreacji pieniądza (przeciętny) 5,5 5,7 5,0 6,1
Mnożnik kreacji pieniądza (krańcowy) 9,6 0,4 - 23,6
Udział gotówki (przeciętny) 13,7% 13,1% 14,2% 12,6 %
Udział gotówki (krańcowy) 7,9% 95,2% 0,9%
Plan wykładu 4
Cele i instrumenty polityki pieniężnej banku centralnego
1.Cele polityki pieniężnej& & & & & & & & & & & & & & & .
2.Polityka stopy rezerwy obowiązkowej& & & & & & & & .
3.Polityka walutowa& & & & & & & & & & & & & & & & & .
4.Polityka stóp procentowych& & & & & & & & & & & & &
5.Polityka otwartego rynku& & & & & & & & & & & & & & & ..
6.Stopy procentowe w Polsce i na świecie& & & & & & & & ..
Cel banku centralnego jest określony w Konstytucji i Ustawie o NBP.
 Podstawowym celem działalności NBP jest utrzymanie stabilnego poziomu cen,
przy jednoczesnym wspieraniu polityki gospodarczej Rządu, o ile nie ogranicza to
podstawowego celu NBP.
Cel inflacyjny Rada Polityki Pieniężnej od wielu lat określa na poziomie 2,5% z możliwością
odchyleń o 1 p.p. w dół i w górę.
Bank centralny formułować może w swojej polityce pieniężnej inne cele
Cel
Cel inflacyjny
nadrzędny
Cel Przyrost agregatu pieniężnego Kurs
Stopy procentowe
pośredni (M1, M2, M3) walutowy
Krótkoterminowe
Cel Baza Kurs
stopy brak brak brak
operacyjny monetarna walutowy
procentowe
Cel inflacyjny RPP traktuje (jak wiele innych banków centralnych) jako cel nadrzędny,
jedyny i bezpośredni.
Wszystkie pozostałe (stopy procentowe, podaż pieniądza, baza monetarna, kursy walutowe)
są instrumentami w realizacji celu inflacyjnego.
NBP realizuje swój cel konstytucyjny posiadając niezależność od innych
organów państwa.
Kryteria niezależności
" Długość kadencji Prezesa Zarządu (6 lat)  dłuższa od parlamentu w nie
pokrywających się terminach
" Procedura wyboru Prezesa Zarządu  nieodwołalność Prezesa
" Kolegialność władz NBP - Rada Polityki Pieniężnej, Komisja Nadzoru Finansowego,
Zarząd NBP, Bankowy Fundusz Gwarancyjny
" Odpowiedzialność przed parlamentem za realizację polityki pieniężnej 
założenia rocznej i średnioterminowej polityki pieniężnej i sprawozdanie z ich realizacji
Instrumenty polityki pieniężnej
Od roku 1998 organem odpowiedzialnym za politykę pieniężną jest 10 osobowa
Rada Polityki Pieniężnej,
RPP realizuje strategię nadrzędnego bezpośredniego celu inflacyjnego, ogłasza i
stara się osiągnąć średniookresowy i roczny cel inflacyjny
I. Polityka stopy rezerwy obowiązkowej ro
Rezerwa obowiązkowa jest utrzymywana na rachunku w BC jako część
przyjętych depozytów z wyłączeniem depozytów międzybankowych.
Istniej możliwość różnicowania stopy w zależności od
" terminu zapadalności
" waluty
Górną granicę stopy (30%) określa Prawo Bankowe. W pierwszym
okresie transformacji stopy rezerwy były bardzo wysokie.
Aktualnie wynosi 3,5% (EUW  2%). Od 2004 roku jest oprocentowana.
Oprocentowanie jest poniżej rynku i zasila specjalny fundusz
gwarantowania kredytów w dyspozycji BFG
Instrumenty polityki pieniężnej
II. Polityka walutowa
1. Zakres wymienialności waluty  stopniowalny w zależności od podmiotu i celu, dla
którego nabywa walutę (wymienialność wewnętrzna i zewnętrzna).
Złoty jest aktualnie walutą w pełni wymienialną według standardów MFW.
2. Zasady kształtowania kursów walutowych (ustala Rada Ministrów na wniosek NBP)
" Kurs waluty sztywny  administrowany przez państwo
Zmiany kursu: dewaluacja  rewaluacja
styczeń 1990  paz
dziernik 1991
" Kurs płynny  rynkowy. Kurs zależy od popytu i podaży walut na FOREX-ie
z możliwością interwencyjnych zakupów bądz
sprzedaży walut przez BC.
Zmiany kursu: deprecjacja  aprecjacja
kwiecień 2000 - ?
" Polityka węża walutowego  zmienność kursu w określonych granicach w
stosunku do jednej waluty, bądz
koszyka walut.
Paz
dziernik 1991  marzec 2000
Exchange Rate Mechanizm II ?
Państwo przystępujące do Europejskiej Unii Walutowej poza stabilizacją kursu walutowego na dwa lata
przed przyjęciem EUR (ERM II) powinno spełnić w ostatnim roku przed przystąpieniem następujące
warunki (kryteria z Maastricht):
" Stosunek deficytu budżetowego do PKB nie wyższy od 3%
" Stosunek długu publicznego do PKB nie wyższy od 60%
" Stopa inflacji nie powinna być wyższa o więcej niż 1,5 pkt. proc. od średniej stopy inflacji
w porównaniu ze stopami trzech krajów o najniższej stopie inflacji w EUW
" Poziom długoterminowych stóp procentowych nie będzie wyższy o 4 pkt. proc. w porównaniu ze
stopami trzech krajów o najniższej stopie inflacji.
Kryterium deficytu budżetowego
Kryterium długu publicznego
Najwyższy dług publiczny mają Stany Zjednoczone. W roku 2009:
" deficyt budżetowy  1,8 bln USD (11,5% PKB)
" dług publiczny  11,5 bln USD (90% PKB)
Stosunek długu publicznego do PKB w USA i wybranych państwach europejskich
W latach 2007 i 2014
Państwo 2007 2014
Francja 64 95
Niemcy 63 91
Wielka Brytania 44 99
Włochy 103 132
USA 79 112
y
ródło: MFW
Rynki walutowe
Rynki walutowe ze względu na uczestniczące na nich podmioty oraz skalę
obrotów dzielą się na:
" detaliczne rynki walutowe (usługi kantorowe)  sprzedaż i skup walut
przez banki i kantory (rynki zanikające wraz z rozwojem bezgotówkowych
form płatności w kraju i zagranicą),
" międzybankowy, hurtowy, krajowy rynek walutowy (FOREX),
" międzynarodowe rynki walutowe (Giełdy w Londynie, New York, Tokio
Singapur.)
Najważniejsze znaczenie dla gospodarki posiada funkcjonujący w każdym kraju
międzybankowy rynek walutowy, który określa się powszechnie mianem FOREX.
Kształtujące się na nim kursy wymiany waluty krajowej na zagraniczne waluty
wymienialne traktowane są jako rynkowa  oficjalna cena waluty, kształtująca kursy
kantorowe oraz będąca podstawą wielu rozliczeń.
Uczestnicy FOREX-u
Podaż waluty zagranicznej  popyt na walutę Popyt na walutę zagraniczną  podaż waluty
krajową krajowej
Eksporterzy zamieniający swoje zagraniczne Importerzy zamieniający przychody krajowe ze
przychody walutowe na pokrycie kosztów krajowych. sprzedaży na pokrycie zagranicznych kosztów.
Inwestorzy zagraniczni inwestujący w kraju w Inwestorzy zagraniczni wychodzący z inwestycji
instrumenty finansowe denominowane w walucie krajowych.
krajowej.
Podmioty krajowe pożyczające zagranicą na pokrycie Podmioty krajowe spłacające długi zagraniczne.
kosztów krajowych.
Inwestorzy krajowi wychodzący z inwestycji Inwestorzy krajowi inwestujący zagranicą.
zagranicznych.
Banki komercyjne skracający pozycje walutowe. Banki komercyjne wydłużające pozycje walutowe
Bank centralny wpływający na obniżenie kursu Bank centralny wpływający na wzrost kursu waluty
waluty zagranicznej wyrażonego w walucie krajowej. zagranicznej wyrażonego w walucie krajowej.
y
ródło: opracowanie własne
Czynniki kształtujące poziom kursów walutowych
" Parytet siły nabywczej
Inflacja powinna powodować nominalną deprecjację waluty krajowej
[(x + "x)x] � (1 + ĄUSD )
kreal =
( 1 + Ązł)
" Parytet stóp procentowych
Kapitał przepływa z krajów o niższych stopach procentowych do krajów z
wyższymi stopami procentowymi.
Wzrost stóp procentowych powoduje napływ kapitału i aprecjację waluty krajowej
Wpływ uczestników FOREXU na kierunki zmian kursów walutowych
Aprecjacja waluty krajowej Eksport
- spadek kursów walut obcych Krajowe inwestycje podmiotów zagranicznych
Zamykanie zagranicznych inwestycji przez podmioty krajowe
Pożyczki zagraniczne podmiotów krajowych
Sprzedaż walut zagranicznych przez bank centralny
Deprecjacja waluty krajowej Import
- wzrost kursów waluty krajowej Zamykanie krajowych inwestycji przez podmioty zagraniczne
Inwestycje zagraniczne podmiotów krajowych
Spłata długu zagranicznego przez podmioty krajowe
Zakup walut zagranicznych przez bank centralny
Uczestnictwo NBP na F0REX-ie
" Fixing na FOREX-ie  tabela oficjalnych kursów NBP uśrednione kursy
kwotowane na FOREX-ie w godz. 11.00  11.10
" NBP kupuje waluty i sprzedaje Ministrowi finansów po kursie oficjalnym
" NBP może interweniować na FOREX-ie kupując i sprzedając waluty zagraniczne.
Celem tych interwencji jest wpływ na kursy walutowe
Instrumenty polityki pieniężnej
Skutki interwencji BC na rynku walutowym
" Zakup walut przez BC
Wzrastają kursy walut obcych w złotych  deprecjacja waluty krajowej.
Bank centralny kupując waluty płaci za nie na rachunki BDK w BC.
Podwyższa aktywa podwyższa Bazę Monetarną podwyższa podaż pieniądza.
Sterylizacja  interwencje BC na rynku pieniężnym mające na celu neutralizację skutków
wcześniejszych interwencji walutowych. Skupując waluty BC powoduje wzrost podaży
pieniądza.
Sprzedając bony pieniężne bądz
bony skarbowe czyści rynek z pieniądza (sterylizuje),
zmniejsza podaż pieniądza
" Sprzedaż walut przez BC
Spadają kursy walut obcych w złotych  aprecjacja waluty krajowej.
Bank centralny uzyskuje pieniądze od BDK z ich rachunków.
Obniża aktywa obniża Bazę Monetarną obniża podaż pieniądza
Dylemat polityki gospodarczej małej gospodarki otwartej.
Nadrzędną cechą gospodarki globalnej jest wolny przepływ kapitałów i towarów.
Mała gospodarka otwarta prowadzi wymianę międzynarodową, lecz nie ma
wpływu na ceny światowe i warunki wymiany.
Hipoteza Jeffrey a Frankel a  niemożliwego do spełnienia trójkąta
Nie można osiągnąć jednocześnie trzech celów:
" liberalizacji zagranicznych obrotów kapitałowych,
" stabilności kursu walutowego,
" niezależnej polityki pieniężnej, w ramach której bank centralny ma wpływ
na kształtowanie podaży pieniądza.
Dylemat polityki gospodarczej małej gospodarki otwartej
Możliwe są kombinacje
I. Wariant kontroli obrotów kapitałowych
" kontrola przepływu kapitału
" stabilny kurs walut
" niezależna polityka pieniężna
II.Wariant płynnego rynkowego kursu walutowego
" płynny kurs walutowy
" liberalizacja zagranicznych obrotów kapitałowych
" niezależna polityka pieniężna
Wariant unii walutowej (ERM 1 i 2)
" stabilny kurs walutowy
" liberalizacja zagranicznych obrotów kapitałowych
" rezygnacja z niezależnej polityki pieniężnej  bank centralny
dostosowuje podaż pieniądza do popytu wynikającego z napływu
i odpływu kapitału zagranicznego
Instrumenty polityki pieniężnej
III. Polityka stóp procentowych
Stopy procentowe NBP
" Stopa lombardowa
" Stopa redyskontowa
" Stopa referencyjna, tygodniowych operacji otwartego rynku  sprzedaży tygodniowych
bonów pieniężnych
" Stopa depozytów dobowych
Stopy BC wpływają bezpośrednio na cenę pieniądza na rynku międzybankowym.
Wzrost stóp procentowych BC zawsze oznacza spadek podaży pieniądza
Obniżanie stóp procentowych BC zawsze oznacza wzrost podaży pieniądza
Wpływ poszczególnych stóp BC na rynkową cenę pieniądza zależy jednak od sytuacji
płynnościowej w sektorze bankowym.
Strukturalna nadpłynność sektora bankowego  BC dłużnikiem netto
BC ściąga pieniądze z rynku przyjmując depozyty od BDK, bądz
sprzedając im własne
papiery wartościowe (bony pieniężne). Są to tzw. operacje reverse-repo.
Taka sytuacja panuje w polskim sektorze bankowym. Najważniejszą stopą jest stopa
referencyjna
Wpływ stóp procentowych NBP na rynkowe krótkoterminowe stopy procentowe
WIBID  Warsaw Interbank Bid Rate, stopa procentowa, jaką banki płacą za przyjęcie
(zakup) depozytu
WIBOR  Warsaw Interbank Offered Rate, stopa procentowa jaką banki płacą za
wniesienie (sprzedaż) depozytu
Stopa
Stopa
lokat
referencyjna
dobowych
Tabela z dnia 15 lutego 2008
5,25
3,50
0N TN 1W 2W 1M 3M 6M 1R
WIBID 5,24 5,24 5,24 5,25 5,30 5,47 5,66 5,90
WIBOR 5,42 5,42 5,44 5,45 5,50 5,67 5,86 6,10
6,75
Stopa
lombardowa
Banki centralne zmieniają swoje stopy o krok będący wielokrotnością 0,25 p.p, to jest 25 p.b.
100 punktów bazowych = 1 punk procentowy
Tabela z dnia 09 paz
dziernika 2008
Stopa
Stopa
lokat
referencyjna
dobowych
6,00
4,50
0N TN 1W 2W 1M 3M 6M 1R
WIBID 6,02 6,05 6,20 6,23 6,35 6,60 6,63 6,65
WIBOR 6,32 6,35 6,40 6,43 6,55 6,80 6,83 6,85
7,50
Stopa
lombardowa
Stopa referencyjna, lombardowa, redyskontowa i depozytowa  definicje i wysokość
Rynek międzybankowych depozytów w Polsce 14 paz
dziernika 2009
Inflacja paz
dziernik 2008  paz
dziernik 2009  3,1%
Stopa
Stopa lokat
referencyjna
dobowych
3,50
2,00
0N TN 1W 2W 1M 3M 6M 1R
WIBID 3,16 3,14 3,21 3,25 3,35 3,99 4,10 4,28
WIBOR 3,46 3,46 3,41 3,45 3,55 4,19 4,30 4,58
5,00
Stopa
lombardowa
Instrumenty polityki pieniężnej
IV. Operacje otwartego rynku
BC jest uczestnikiem rynków pieniężnych. Podstawowym celem operacji otwartego rynku
jest wpływanie na poziom płynnych rezerw banków (Bazy Monetarnej)
BC sprzedaje papiery wartościowe (bony pieniężne, bony skarbowe) lub dewizy
zmniejsza Bazę Monetarną zmniejsza podaż pieniądza.
BC kupuje papiery wartościowe (obligacje i bony skarbowe) lub dewizy
zwiększa Bazę Monetarną zwiększa podaż pieniądza.
Operacje warunkowe:
Sprzedaż p.w. z jednoczesnym zobowiązaniem ich odkupienia po ustalonym okresie (right revers-repo).
Zakup p.w. z jednoczesnym zobowiązaniem odsprzedaży po ustalonym okresie ( right repo)
Operacje bezwarunkowe:
Sprzedaż p.w. bez zobowiązania ich odkupienia (outright revers-repo).
Zakup p.w. bez zobowiązania ich odsprzedaży (outright repo)
Sytuacja w sektorze bankowym na przełomie 2008 i 2009 r.
Na międzybankowym rynku pieniężnym występowały następujące zjawiska:
" Banki mniej chętnie pożyczały sobie na dłuższe terminy  WIBOR (3M) wynosił 6,80%
przy stopie referencyjnej 6,00%, pomimo wyraz
nych oczekiwań wzrostu stóp NBP.
Na rynku międzybankowym w ostatnich dniach zawiera się praktycznie tylko transakcje O/N.
Banki zmniejszyły limity kredytowe dla swoich partnerów.
" Część banków rozpoczęła wojnę o depozyty oferując wyjątkowo wysokie stopy 8% - 9%,
wyższe od stopy lombardowej.
" Inne banki miały nadwyżki płynności, które lokowały w papiery skarbowe i bony pieniężne NBP.
" Banki udzielające kredytów w CHF nie mogły pozyskać tej waluty z tradycyjnych z
ródeł 
zagranicznych funduszy.
" Banki oczekiwały, że NBP zagwarantuje depozyty międzybankowe.
" Silna deprecjacja złotego względem walut zagranicznych.
" Firmy ochraniarskie raportują znacznie większą częstotliwość dowozu gotówki do bankomatów.
" Indeksy giełdowe w Polsce (WIG) i na świecie tracą od początku roku blisko 50%
" Dopływają doniesienia o złej i pogarszającej się sytuacji zagranicznych banków
będących właścicielami banków działających w Polsce:
" Fortis Bank
" Unicredit
" KBC
" ING
 Pakiet zaufania NBP z 14 paz
dziernika 2008
W tych warunkach NBP zaoferował pakiet rozwiązań, które miały przeciwdziałać tym negatywnym
zjawiskom:
" Utrzymanie emisji siedmiodniowych bonów pieniężnych.
" Wprowadzenie  jeśli będzie taka potrzeba  większej częstotliwości i wydłużanie operacji
otwartego rynku (operacji right repo i riverse repo).
" Wprowadzenie modyfikacji w systemie operacyjnym kredytu lombardowego, polegającego m.in.
na rozszerzeniu listy papierów wartościowych mogących być zabezpieczeniem dla tego kredytu.
Dotychczas mogły to tylko być bony i obligacje Skarbu Państwa oraz bony i obligacje NBP.
Kredyt lombardowy zabezpieczać będzie można prywatnymi obligacjami i akcjami.
" Wprowadzenie operacji zasilających otwartego rynku (operacje right repo) o okresie zapadalności
do trzech miesięcy.
" Wprowadzenie operacji walutowych SWAP.
" NBP nie proponuje gwarantowania depozytów, ponieważ nie przewiduje tego Ustawa o NBP.
Jednak są zapowiedzi, że działalność taką może podjąć Minister Finansów w imieniu Rządu.
 Pakiet zaufania NBP z 14 paz
dziernika 2008 c.d.
" Sejm nowelizuje Ustawę o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym (BFG) powiększając gwarancje 100%
depozytów do równowartości 50 000 EUR.
Dotychczas 100% gwarancje miały depozyty do 1 000 EUR i 90% gwarancje depozyty do 22 500 EUR
W Europie niektóre państwa dały 100% gwarancje dla wszystkich depozytów.
Kto zapłaci?
" Komisja Nadzoru Finansowego nakłada na zarządy banków obowiązek codziennego raportowania
transakcji zagranicznych w szczególności ze spółkami matkami
Podjęte działania:
" NBP 17 paz
dziernika
" kupuje od banków bony skarbowe na tydzień (operacja right repo) za 10 mld zł
" sprzedaje bankom bony skarbowe na tydzień (operacja right reverse repo) za 7 mld zł
" 22 paz
dziernika
" kupuje od banków bony skarbowe na 14 dni (operacja right repo) za 9,8 mld zł
SWOT walutowy
Dzień sprzedaży(t)
X
NBP sprzedaje X jednostek BDK kupuje X jednostek
X � St
waluty po kursie waluty po kursie
natychmiastowym St natychmiastowym St
z obowiązkiem jej odkupienia z obowiązkiem jej odsprzedaży
w momencie n po kursie w momencie n po kursie
Dzień odkupienia (n)
terminowym Ft/n terminowym Ft/n
X
X � Ft/n
Działania podjęte przez NBP w roku 2009
" operacje zasilające repo 6- miesięczne i zapowiedz
rocznych
" uruchomienie kredytu redyskontowego (zapowiedz
)
Uruchomienie systemu państwowych gwarancji kredytowych z
wykorzystaniem Banku Gospodarstwa Krajowego
L.P Baza monetarna i czynniki jej kreacji 31.12.2007 30.09.2008 31.10.2008 31.08.2009
w mld zł w mld zł w mld zł w mld zł
I. 140,5 148,5 164,2 204,1
Aktywa zagraniczne netto
I.1 Oficjalne rezerwy walutowe 160,1
176,0 181,8 217,4
I.1.a w mld EUR
51,6 50,0 53,0
II Kredyt refinansowy 3,4
1,6 1,6 1,3
II.1 Kredyt redyskontowy 0,0
0,0 0,0 0,0
II.2 Kredyt lombardowy 1,6
0,0 0,0 0,0
II.3 Kredyt na inwestycje centralne 1,8
1,6 1,6 1,3
II.4 Inne kredyty 0,0
0,0 0,0 0,0
III Operacje otwartego rynku (netto) - 7,7
- 15,0 3,0 -33,6
III.1 Kredyt aukcyjny 0,0
0,0 9,3 7,6
III.2 Lokaty aukcyjne 0,0
0,0
0,0 0,0
III.3 Bony pieniężne - 7,7
- 15,0
- 6,3 -41,2
IV Zadłużenie netto rządu - 26,4
- 19,3
- 16,9 -27,2
V Saldo pozostałych pozycji (netto) - 7,1
- 6,1
- 23,4 -24,6
Baza monetarna  pieniądz rezerwowy
VI 102,7 109,7
128,4 120,0
VI.1 Gotówka z kasami banków 85,7 90,7
100,6 100,0
VI.2 Rachunki bieżące banków 16,8 18,9
27,7 19,9
I Podaż pieniądza 561,6 629,1 637,4 686,2
I.1 Gotówka w obiegu 77,2
82,5 90,6 91,0
I.2 Depozyty 472,2
535,5 536,5 588,5
Mnożnik kreacji pieniądza 5,47
5,7 5,0 5,7
Wpływ stóp procentowych BC na rynkowe krótkoterminowe stopy procentowe w
warunkach strukturalnego braku płynności w sektorze bankowym
W warunkach braku strukturalnej płynności w sektorze bankowym BC jest wierzycielem netto.
Bank centralny zasila sektor bankowy w pieniądz  operacje repo
Sytuacja taka panuje w np. W Europejskiej Unii Walutowej (EUW) i Stanach Zjednoczonych.
Główną operacja zasilającą w EUW są dwutygodniowe kredyty udzielane co tydzień (we
wtorek) przez EBC bankom komercyjnym w strefie euro po znanej z góry stopie bazowej
Stopa bazowa EBC  4,00 luty 2008
1 W 1 M 3 M 6 M 1 R
LIBOR (EUR) 4,1069 4,1800 4,3556 4,3488 4,3494
Stopa bazowa Systemu Rezerwy Federalnej Fed  3,00 luty 2008
1 W 1 M 3 M 6 M 1 R
LIBOR (USD) 3,1363 3,1188 3,0700 2,9694 2,7444
Tabela z 06 paz
dziernika 2008
Stopa bazowa EBC  4,25
1 W 1 M 3 M 6 M 1 R
LIBOR (EUR) 4,8288 5,0425 5,2738 5,3700 5,4938
6 paz
dziernika bezprecedensowa decyzja banków centralnych, które jednocześnie obniżają
swoje stopy bazowe o 50 pkt. bazowych
Fed, ESBC, Bank of England, Bank of Canada, Bank of China
Tabela z 23 paz
dziernika 2008
Stopa bazowa EBC  3,75
1 W 1 M 3 M 6 M 1 R
LIBOR (EUR) 3,5563 3,9275 4,9150 4,9931 5,0550
Tabela z 06 paz
dziernika 2008
Stopa bazowa Systemu Rezerwy Federalnej Fed  2,00
1 W 1 M 3 M 6 M 1 R
LIBOR (USD) 4,2500 3,9263 4,0525 3,9813 3,9625
6 paz
dziernika bezprecedensowa decyzja banków centralnych, które jednocześnie
obniżają swoje stopy bazowe o 50 pkt. bazowych
Fed, EBC, Bank of England, Bank of Canada, Bank of China
Stopa bazowa Systemu Rezerwy Federalnej Fed  1,50
Tabela z 23 paz
dziernika 2008
1 W 1 M 3 M 6 M 1 R
LIBOR (USD) 2,1975 2,5538 3,5350 3,5300 3,5025
Stopy procentowe na świecie  grudzień 2010
Kraj St. Pr. LIBOR O/N LIBOR 3M
banku centralnego
USA 0,25 0,2409 0,3022
EUW 1,00 0,6638 0,9669
Wlk. Bryt. 0,50 0,5556 0,7438
Szwajcaria 0,50 0,0967 0,1683
Japonia 0,10 0,0931 0,1813
Wzrost PKB 2009
Wzrost PKB 2010 - prognoza
" USA  4,0%
" USA + 0,5%
" EUW  4,3%
" EUW + 1,8%
" Polska + 0,5%
" Polska +3,4%
Spadek tempa inflacji: Nacjonalizacja banków w:
" USA  1,1% " USA
" EUW  1,9% " EUW (Fortis, Commerzbank itp.)
" Wlk. Bryt.  4,1% " Wielkiej Brytanii (Royal Bank of Scotland)
Stopy procentowe na świecie  stan aktualny
St. Pr.
LIBOR O/N LIBOR 3M
Kraj Inflacja
banku centralnego
0,2700 0,2800
USA 0,25 - 1,50
0,2700 0,7000
EUW 1,00 - 020
0,5000 0,5100
Wlk. Bryt. 0,50 1,60
0,0600 0,2800
Szwajcaria 0,25 0,10
0,1200 0,3400
Japonia 0,10 - 2,20
Opinia Johna B. Taylora  ekonomisty amerykańskiego doradcy prezydenta Busha
Przyczyna kryzysu amerykańskiego i światowego był boom mieszkaniowy w USA.
Wynikał on ze zbyt niskich stóp procentowych.
Zasada Taylora
By zachować stabilny wzrost gospodarczy bank centralny powinien:
" gdy inflacja rośnie o 1 p.p podnosić swoje stopy procentowe o 1,5 p.p,
" gdy wzrost PKB spada o 1 p.p. obniżać swoje stopy procentowe 0,50 p.p.
Podjęte działania w roku 2009