2) Sposoby utraty ciepła zwierzęcia:
* promieniowanie (przenoszenie z powierzchni zwierzęcia promienii podczerwonych na przedmioty o niższej temperaturze)
* unoszenie inaczej konwekcja (zachodzi podczas kontaktu ze skórą, powietrze przy skórze nagrzewa się i unosi a na jego miejsce napływa powietrze zimniejsze, proces
przyspiesza wiatr albo przeciąg)
* przewodzenie (przekazywanie ciepła bezpośrednio z powierzchni ciała do otaczającego je ciepła, ruch na przedmioty stałe np. zimna posadzka, śnieg, picie zimnej
wody)
* parowanie (zachodzi na wskutek pochłaniania ciepła z otoczenia przez substancje parujące np. pot którego głównie składnikiem jest woda wydzielany na powierzchni
skóry pobiera ciepło na wyparowanie z organizmu w ten sposób ochładza go, np. koń najwięcej się poci)
* tkanka tłuszczowa chroni przed nadmierną utratą ciepła, specyficznie zbudowana sieć naczyń krwionośnych.

Temat: Układ oddechowy.
1. Oddychanie - to wymiana gazowa jaka zachodzi między organizmem żywym a otoczeniem. U ssaków proces dotyczy wymiany tlenu i dwutlenku węgla i odbywa się za
pomocą płuc. Mamy oddychanie: zewnętrzne i wewnętrzne.
a) oddychanie zewnętrzne (płucne) - polega na wymianie gazów pomiędzy środowiskiem a krwią.
b) oddychanie wewnętrzne (tkankowe) - jest to zużytkowanie tlenu przez komórki i wytworzenie dwutlenku węgla i wody.
2. Układ oddechowy, Systema Respiratorium, składa się z:
- jamy nosowej
- gardła
- krtani - drogi oddechowe
- tchawicy
- oskrzeli
- płuc - właściwy narząd oddechowy
3. Funkcje układu oddechowego:
- pobranie tlenu z otoczenia
- oczyszczenie, ogrzanie, nawilżenie wdychanego powietrza
- transport powietrza do narządu oddechowego, gdzie następuje wymiana gazowa
- dostarczenie tlenu do tkanek oraz dwutlenku węgla z tkanek do narządu oddechwego (tę funkcję przejmuje układ krwionośny)
- wydalenie z organizmu produktów końcowych przez drogi oddechowe
- dostarczenie tlenu do komórek
4. Jama nosowa - spełnia dwojaką funkcję: dróg oddechowych i narządów węchu. Do jamy nosowej prowadzą nozdrza. Jama nosowa dzieli się na: przedsionek nosa,
właściwą jamę nosową, granice ujścia przewodu nosowo-łzowego, u konia występuje uchyłek nosowy.
Część węchowa w tylnej części nosowej.
Budowa zewnętrzna:
- grzbiet nosa (sklepienie jamy nosowej)
- ściany boczne
- dno
- wierzchołek (nozdrza przednie, płytka nosowo-wargowa)
Zatoki przynosowe:
- szczękowa
- czołowa
- łzowa (u bydła i świni)
- podniebienna
- klinowa
5. Gardło - jest wspólnym odcinkiem dróg oddechwych i pokarmowych.
6. Krtań - krótka chrząstkowa rurka, a stale otwartym świetle, chrząstki jej połączone z stawami, więzadłami. Wnętrze krtani wyściela błona śluzowa, tworzy ona
tzw. fałdy głosowe - czyli mięsień głosowy i więzadło głosowe. Pomiędzy fałdami znajduje się głośnia czyli szpara głosowa.
7. Tchawica- długi rurowaty przewód o sprężystych ścianach, zawsze otwartym świetle, pokryte od środka błoną śluzową, o użęśnionym nabłonku. Tchawica rozgałęzia się
na dwa oskrzela prawy i lewy.
Rozgałęzienia oskrzelowe:
- oskrzele główne lewe i prawe
- oskrzele płatowe
- oskrzele segmentowe
- oskrzele zrazikowe
- oskrzele oddechowe
- oskrzele pęcherzykowe
- woreczki pęcherzykowe
- pęcherzyki płucne
8. Płuca - narząd parzysty.
Kształt stożka:
- podstawa
- wierzchołek
Powierzchnia:
- przeponowa
- żebrowa
- przyśrodkowa, wycisk sercowy
Brzegi:
- dobrzuszna
- dogrzebiowy
- podstawny
Płuco prawe ma 3 płaty a płuco lewe ma 2 płaty.
Korzeń płuc - elementy wchodzące lub wychodzące z płuc przez wnękę płuc:
- oskrzele
- pień płucny
- żyły płucne
- nerwy
- naczynia chłonne
9. Opłucna - błona surowiczna (prawa i lewa) pokrywa ściany jamy klatki piersiowej od wewnątrz oraz śródpiersie z którego przechodzi na płuca dzieli się na:
- opłucna płucna
- opłucna ściemna (jama klatki piersiowej)
Między opłucną płucną a opłucną ściemną znajduje się płyn surowiczny.
Krtań stanowi aparat zastawkowy - reguluje ilość powietrza która przechodzi przez układ oddechowy.
10. Płaty płucne - zwierzęta domowe.
przeżuwacze - prawe płuco: 4 płaty; lewe płuco: 2 płaty
świnie - prawe płuco: 4 płaty; lewe płuco: 2 płaty
koń - prawe płuco: 3 płaty; lewe płuco: 2 płaty